Sygn. akt VIII GC 1841/12
Pozwem wniesionym w dniu 5 czerwca 2012 r. powód (...) S.A. w W. wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) sp. z o.o. w P. kwoty w wysokości 62.968,58 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 27lipca 2010 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.
W uzasadnieniu pozwu powód wyjaśnił, iż dochodzi zapłaty należności z zawartej z pozwanym umowy z dnia 26 stycznia 2009 r. o nr (...). W konsekwencji braku zapłaty kwot wynikających z ww. umowy powód, zgodnie z deklaracją wekslową, uzupełnił wystawiony przez pozwanego weksel in blanco. (k. 2-2v)
W dniu 14 czerwca 2012 r., Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, sygn. akt VIII GNc 2599/12 (k. 17)
W dniu 9 lipca 2012 r. pozwany wniósł zarzuty, zaskarżając wydany w sprawie nakaz zapłaty w całości, jednocześnie wnosząc o uchylenie nakazu zapłaty i oddalenie powództwa w całości. Nadto pozwany wniósł o przeprowadzenie wnioskowanych dowodów.
W uzasadnieniu zarzutów pozwana podniosła zarzut wypełnienia weksla niezgodnie z deklaracją wekslową. Pozwana ponadto podniosła, iż powód nie wykazał przyczyn, dla których wstawił weksel na kwotę 62 968,58 zł.(k. 22-25)
Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny :
W dniu 26stycznia 2009 r. została zawarta między stronami umowa o nr (...), na mocy której (...) sp. z o.o. w P. (działająca wówczas pod firmą: "(...)" Sp. z o.o. w P.) korzystał z 4 kart serwisowych (...), wydanych mu przez (...) S.A. w W., które to karty umożliwiały mu dokonywanie m.in. płatności za paliwo oraz za przejazdy autostradami. Integralną część umowy stanowił załącznik Ogólne Z. Użytkowania (dalej (...)). Karty (...) mogły być używane jedynie poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. (okoliczność bezsporna, umowa k. 32, (...) k. 33)
W dniu 5 lutego 2009 r. spółce (...) sp. z o.o. w P. wydane zostały 4 karty serwisowe (...), w tym również karta o nr (...), przypisana do pojazdu o marki M. o nr rej. (...).
Karta (...) była zabezpieczona w ten sposób, iż była wyposażona w pole magnetyczne i jednocześnie do karty (...) pozwany otrzymał tajny kod (...). Pozwany został zobowiązany do zachowania kodu (...) w tajemnicy, przekazywania go tylko osobom prze niego upoważnionym do używania karty i nałożenia na powyższe osoby obowiązku tajemnicy. Zgodnie z umową nie zezwolono na notowanie tajnego kodu (...) na karcie serwisowej i zabroniono przechowywania kodu (...) razem z kartą serwisową. (pkt 8 (...) k. 33).
Również karta (...) powinna być zgodnie z umową starannie przechowywana i nie mogła być odstępowana. (pkt 9 (...) k. 33).
Pozwany wypełnił obowiązki w zakresie zarówno przechowywania karty (...) jak i zachowania kodu (...) w tajemnicy. (karta (...) o nr (...) nie została nigdy zagubiona, ani odstąpiona innemu podmiotowi i znajduje się w aktach 1 Ds. 106/09).
Karta (...) uprawniała pozwanego do zakupu paliwa jedynie na stacjach sieciowych, autoryzowanych i akceptujących system (...). Stacje te musiały akceptować karty (...) i zostały włączone przez (...) do jej sieci autoryzowanych (...). (pkt 3a (...) k. 33).
Pojazd marki M. o nr rej. (...) w okresie 1-6 marca 2009 r. był wykorzystywany do realizacji zleceń zagranicznych, następnie w okresie 9-31 marca 2009 wykorzystywany był do realizacji zleceń krajowych. W okresie 1-30 kwietnia 2009 r. wykorzystywany był wyłącznie do realizacji zleceń krajowych. (zeznania świadka I. R. k. 178-179, zeznania świadka Z. W. k. 179-180, wykaz tras dla pojazdu o nr rej. (...) k. 155, 160, 162-163 akt sprawy 1 Ds. 106/09)
Od dnia 17 lutego 2009 r. pozwany zgłoszony został w Centrali U. T. (...) i wpisany na listę klientów, którzy w systemie on-line otrzymywali informacje o dokonanych transakcjach, które następnie zawierane były w kolejnych fakturach otrzymywanych przez Klienta.
Dnia 5 marca 2009 r. kierowca pozwanej spółki (...) sp. z o.o. w P. (działającej wówczas pod firmą: "(...)" Sp. z o.o. w P.) I. R. wykonał tankowanie pojazdu M. o nr rej. (...) na stacji paliw (...) w B. wykorzystując jako formę płatności kartę (...). Podczas tankowania został on poinformowany przez pracownika stacji, iż kartę (...) należy pozostawić u pracownika stacji, a następnie zatankować pojazd. Pozostawienie karty (...) u pracownika stacji było warunkiem koniecznym dokonania tankowania. (oświadczenie k. 110, zeznania k. 178-179).
W dniu 11 marca 2009 r. pozwany otrzymał w pliku on-line pierwsze 2 transakcje dotyczące opłat myta we F.z dnia 07 marca 2009 r.
W dniu 23 marca 2009 r. pozwany otrzymuje od powoda w pliku on-line informację o kolejnych 4 transakcjach z dnia 18 marca 2009 r. dotyczących również opłat myta we F. za pomocą karty (...) nr (...).
W dniu 31 marca 2009 r. pozwany otrzymuje od powoda w pliku on-line kolejną informację o 1-ej transakcji z dnia 18 marca 2009 r. dotyczących również opłat myta weF. za pomocą ww. karty (...).
W dniu 1 kwietnia 2009 r. pozwany otrzymuje od powoda w pliku on-line informację o 2 transakcjach z dnia 28 marca 2009 r. dotyczących opłat myta we F. za pomocą ww. karty (...).
W dniu 2 kwietnia 2009 r. pozwany otrzymuje od powoda w pliku on-line informację o 1-ej transakcji z dnia 31 marca 2009 r. dotyczącą również opłat myta H. za pomocą ww. karty (...).
W dniu 3 kwietnia 2009 r. pozwany otrzymuje od powoda w pliku on-line kolejną informację o kolejnej 1-ej transakcji z dnia 31 marca 2009 r. dotyczącej tankowania oleju napędowego wraz z 14 transakcjami opłat myta w H. i F. za pomocą ww. karty (...) za okres: 18 marca 2009 r.- 2 kwietnia 2009 r.
W dniu 7 kwietnia 2009 r. pozwany otrzymuje w pliku on - line informacje o 7 kolejnych transakcjach dotyczących opłat myta w H. i we F..
W dniu 9 kwietnia 2009 r. pozwany otrzymuje w pliku on- line informację o 3 transakcjach tankowania w H. -łącznie na około 1160 litrów oleju napędowego oraz 13 transakcjach za opłaty myta we F. z okresu od dnia 1 kwietnia 2009 r. do dnia 5 kwietnia 2009 r. - łącznie 16 transakcji dokonanych za pomocą karty (...) o nr (...)
W dniu 16 kwietnia 2009 r. pozwany otrzymuje w pliku on-line informację o łącznie 31 transakcjach, w tym 8 tankowań na 5.248 litrów oleju napędowego w H. w okresie od 2 kwietnia 2009 r. do 14 kwietnia 2009 r.
W dniu 20.04.2009 r. system informatyczny U. T., monitorujący wszystkie transakcje za pomocą kart (...) pod względem częstotliwości użycia karty i wysokości transakcji, wygenerował plik z transakcjami, co do których system monitorujący sugerował wyjątkowo szczegółowe sprawdzenie (karta (...) o nr (...)).
Tego samego dnia o godz.10:16 powód otrzymał od niemieckiej Centrali U. T.informację o podejrzanych transakcjach pozwanego, dokonanych za pomocą karty (...) o nr (...) przypisanej dla pojazdu o nr rej. (...).Wraz z informacją załączono wygenerowane z systemu zestawienie podejrzanych transakcji z H. i F. z dnia 14 kwietnia 2009 r.
Tego samego dnia - 20 kwietnia 2009 r. o godz. 12:40 powód informuje pozwanego o podejrzanych transakcjach dokonanych kartą (...) nr (...) wystawioną na pojazd o nr rej. (...) i prosi o sprawdzenie, czy zostały dokonane przez kierowcę pozwanego. (k. 14 akt 1 Ds. 106/09)
W odpowiedzi na powyższe pozwany zwraca się do powoda o zablokowanie karty (...) nr (...) przypisanej do pojazdu o nr rej. (...).
Tego samego dnia, o godzinie 13:15, powód (...) S.A. zgłasza blokadę karty (...) do Centrali U. T.w N..O godz. 13:17 Centrala U. T.potwierdza otrzymanie zgłoszenia blokady karty (...).
Następnie o godzinie 13:23 powód (...) S.A. informuje Centralę U. T. że pozwany nie uznaje przeprowadzonych transakcji, bowiem w dniu 14 kwietnia 2009 r. kierowca pozwanego nie był, ani w H., ani we F..
W dniu 21 kwietnia 2009 r. o godz. 8:33 Centrala U. T.przesyła (...) S.A. zestawienie wszystkich transakcji pozwanego z okresu od dnia 1 kwietnia 2009 r. do dnia 14 kwietnia 2009 r. przypisanych dla karty (...) o nr (...) dla pojazdu o nr rej. (...).O godz. 14:39 pozwany przesyła powodowi pismo reklamacyjne, w którym reklamuje transakcje od dnia 7 marca 2009 r. dokonane przy pomocy przedmiotowej karty o nr (...) twierdząc, że od dnia 6 marca 2009 r. pojazd o nr rej. (...) wykonywał transport wyłącznie na terenie Polski, a karta (...) wydana dla tego pojazdu jest w jego posiadaniu.
O godz. 16:32 (...) S.A. informuje pozwanego, że reklamacja podlega rozpatrzeniu prosząc jednocześnie o przesłanie przez pozwanego dowodów świadczących o tym, że reklamacja jest zasadna.
W dniu 30 kwietnia 2009 r. o godz. 12:36 powód (...) S.A. zgłosił do działu reklamacji Centrali U. T.reklamację pozwanego dotyczącą kwestionowanych przez niego transakcji. Jednocześnie przesłał otrzymane od pozwanego oświadczenie, że należący do niego pojazd o nr rej. (...) wraz z kartą (...) o nr (...) w dniach od 6 marca 2009 r. do 23 kwietnia 2009 r. przebywał na terenie Polski.
W dniu 8 maja 2009 r. - po otrzymaniu przez pozwanego rachunku z dnia 15 kwietnia 2009 r. - (...) S.A. otrzymuje drogą mailową pismo pozwanego datowane na dzień 6 maja 2009 r., które zawiera kolejne kwestionowane transakcje.
Pozwany podtrzymuje swoje stanowisko i ponownie oświadcza, że transakcje od dnia 7 marca 2009 r. nie były dokonywane przez kierowcę pozwanego. Wskazuje też, że od dnia 6 marca 2009 r., transakcje wykonywane były wyłącznie na terenie Polski oraz że oryginał karty (...) został zabezpieczony przez Policję.
W dniu 12 maja 2009 r. (...) S.A. zgłasza do Centrali U. (...) wN.kolejną reklamacje pozwanego prosząc o zajęcie stanowiska w sprawie..
W dniu 22 maja 2009 r. pozwany przesyła kolejną wiadomośće-mail - po otrzymaniu przez niego rachunku z dnia 30 kwietnia 2009 r., który zawiera kolejne kwestionowane transakcje.
Pozwany ponownie oświadcza, że transakcje od dnia 7 marca 2009 r. nie były realizowane przez jego kierowcę.
W dniach 3 czerwca 2009 r., 5 czerwca 2009 r. (...) S.A. zwraca się do Centrali U. T.w N., załączając reklamowane przez pozwanego transakcje m. in. reklamowane przez pozwanego transakcje z okresu 17 kwietnia 2009 r. do 21 kwietnia 2009 r., które pozwany otrzymał w fakturze z dnia 15 maja 2009 r.
W dniu 17 czerwca 2009 r. (...) S.A. wysyła do pozwanego listem poleconym fakturę z dnia 31 maja 2009 r., w której powód uznaje kwotę w wysokości 2.285,09 zł do reklamowanych transakcji od dnia 21 kwietnia 2009r. do dnia 25 kwietnia 2009 r. Uznanie to dotyczyło okresu po blokadzie karty (...) o nr (...). od dnia 21 kwietnia 2009 r. (okoliczności bezsporne, korespondencja e-mail k. 93-95, 103-108 zestawienia transakcji k. 97-102).
Sporne transakcje dotyczące posługiwania się kartą (...) o nr (...) na terenie F. i H. obejmują okres od 7 marca 2009 r. do 20 kwietnia 2009 r. (data blokady karty). Wszystkie sporne transakcje zostały wykonane bez użycia kodu (...) stanowiącego zabezpieczenie karty (...). (pismo k. 44, zeznania świadka P. A. k. 205, okoliczności niekwestionowane przez strony).
W celu zabezpieczenia roszczeń powoda wobec pozwanego, wynikających z umowy z dnia 26 stycznia 2009 r. o nr (...), pozwany wystawił weksel in blanco. Weksel został wypełniony przez powoda na kwotę 62.968,58 zł.
Zgodnie z treścią deklaracji wekslowej, podstawą do wypełnienia weksla i dochodzenia roszczeń wekslowych miało być niewykonanie lub nienależyte wykonanie przez pozwanego zobowiązań z tytułu zawartej pomiędzy stronami umowy z dnia 26 stycznia 2009 r. o nr (...).
W ust. 4 deklaracji strony zgodnie postanowiły, że suma wekslowa stanowić będzie równowartość zaciągniętych, nieuregulowanych zobowiązań pozwanego, wynikających z opisanej wyżej umowy, powiększonych o odsetki od przeterminowanych płatności oraz koszty zablokowania kart (...) (okoliczność bezsporna, weksel k. 16, deklaracja k. 12)
Zgodnie z umową łączącą strony, zobowiązania płatnicze pozwanego wobec powoda powstawały chwilą bezgotówkowego zakupu towarów i usług w sieci (...). Pozwany miał obowiązek zapłaty za wszystkie towary i usługi zakupione za pomocą karty (...) od dnia jej wydania do dnia jej zwrotu. (pkt 17 (...) k. 33).
Na kwotę dochodzoną pozwem (oraz sumę wekslową) składają się kwota należności głównej w wysokości 54.723,38 zł. tytułem nieuregulowanych płatności wynikających z następujących rachunków:
- rachunku zbiorczego nr (...) z dnia 31.03.2009 r. na kwotę 22.937,88 zł z terminem płatności określonym na dzień 30.04.2009 r. (z tytułu tego rachunku na konto powoda wpłynęła kwota w wysokości 19.037,68 zł ( na którą składają się kwoty: wpłacona przez pozwanego w wysokości 16.752,59 zł + uznanie z tytułu reklamacji w kwocie 2.285,09 zł) - więc zadłużenie wyniosło ostatecznie: 3.900,20 zł (k. 88)
- rachunku zbiorczego nr (...) z dnia 15.04.2009 r. na kwotę 37.305,24 zł z terminem płatności określonym na dzień 15.05.2009 r. (k. 89)
- rachunku zbiorczego nr (...) z dnia 30.04.2009 r. na kwotę 7.600,74 zł z terminem płatności określonym na dzień 30.05.2009 r. (k. 90)
-rachunku zbiorczego nr (...) z dnia 15.05.2009 r. na kwotę 5.917,20 zł z terminem płatności określonym na dzień 14.06.2009 r. (k. 91)
oraz kwota 8.245,20 zł tytułem odsetek ustawowych za opóźnienia w płatnościach ww. rachunków (obliczonych na dzień 16 lipca 2010 r.)
Pismem z dnia 16 lipca 2010 r. pełnomocnik powoda wezwał pozwaną (działającą wówczas pod firmą: "(...)" Sp. z o.o. w P.) do wykupu weksla w terminie do dnia 26 lipca 2010 r. (k. 13)
Ponieważ (...) sp. z o.o. w P. (obecnie (...) sp. z o.o. w P.) nie dokonała płatności, powódka wystąpiła z niniejszym powództwem.
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów załączonych do pozwu, zarzutów, odpowiedzi na zarzuty, zeznań świadków P. A., I. R., Z. W., dokumentów znajdujących się w aktach 1 Ds. 106/09orazbezspornych twierdzeń stron.
Zgodnie z art. 229 k.p.c. nie wymagają dowodu fakty przyznane w toku postępowania przez stronę przeciwną, jeżeli przyznanie nie budzi wątpliwości. Na podstawie art. 230 k.p.c. gdy strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej o faktach, sąd, mając na uwadze wyniki całej rozprawy, może fakty te uznać za przyznane. Dlatego też Sąd uznał za prawdziwe te twierdzenia stron, które nie były sporne między stronami, a także te załączone do akt dokumenty, których autentyczność nie była kwestionowana.
Sąd Rejonowy zważył co następuje:
W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego roszczenie strony powodowej nie jest zasadne.
W sprawie bezspornym było, iż strony łączyła umowa z dnia 26 stycznia 2009 r. o nr (...).
Roszczenie pozwu opiera się na zobowiązaniu wekslowym - z weksla in blanco. Weksel ten, określany w obrocie prawnym i gospodarczym jako weksel gwarancyjny, jest środkiem zabezpieczenia wierzytelności wynikających z różnych stosunków prawnych. Wystawiony jako własny (niezupełny) i wręczony remitentowi w związku z zawarciem umowy, prowadzi do powstania zobowiązania wekslowego wystawcy. W niniejszej sprawie weksel in blanco, wystawiony przez pozwanego (weksel własny - niezupełny w chwili wystawienia) zabezpieczał wykonanie przez niego zobowiązań wynikających z umowy o korzystanie z kart (...) o nr (...). W deklaracji wekslowej upoważniono remitenta (powoda) do wypełnienia weksla w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań pozwanego wynikających z umowy z 26 stycznia 2009 r. o nr (...). (pkt 3 deklaracji k. 12).
Zobowiązanie wekslowe (również z weksla in blanco) ma samodzielny i abstrakcyjny charakter i jest niezależne od podstawy prawnej jego zaciągnięcia. Remitentowi przysługuje zatem w stosunku do wystawcy zarówno roszczenie ze stosunku podstawowego, jak i z weksla, przy czym może on uzyskać zaspokojenie wierzytelności tylko raz i do niego należy wybór roszczenia. W stosunku między remitentem, a wystawcą weksla samodzielność zobowiązania wekslowego ulega jednak "osłabieniu". Mianowicie, w razie braku możliwości sformułowania skutecznych zarzutów wekslowych (kwestionowania ważności weksla, np. na podstawie art. 101 i 102 Prawa wekslowego), wystawca weksla in blanco może podnieść przeciwko remitentowi zarzuty oparte na stosunku podstawowym i podważać zarówno istnienie, jak i rozmiar zobowiązania wekslowego (art. 10 Prawa wekslowego). Sytuacja ta (właściwa dla sporów toczących się po wniesieniu zarzutów od nakazu zapłaty wydanego na podstawie weksla w postępowaniu nakazowym) określana jest w orzecznictwie, jako "przeniesienie sporu z płaszczyzny stosunku wekslowego na płaszczyznę stosunku prawa cywilnego" (tak wyrok Sądu Najwyższego z 20 czerwca 2008 r., IV CSK 65/08, Lex nr 453032; z 9 stycznia 2004 r., IV CK 331/02, Lex nr 599559; z 14 marca 1997 r., I CKN 48/97, OSNC 1997/9/124 oraz uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z 7 stycznia 1967 r., III CZP 19/96, OSNC 1968/5/79 - zasada prawna). Z takim "mechanizmem przeniesienia" mamy do czynienia w niniejszej sprawie, w której wystawcy weksla (pozwany) kwestionuje powstanie zobowiązania do zapłaty za zakup paliwa, którego nigdy nie dokonał.
Nie ulega wątpliwości, że ciężar dowodu w zakresie wypełnienia weksla in blanco niezgodnie z zawartym porozumieniem (deklaracją wekslową) spoczywa na dłużniku wekslowym (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z 24 października 1962 r., OSNCP 1964/2/27).
Pozwana podniosła, iż weksel został wypełniony niezgodnie z deklaracją, gdyż do wypełnienia weksla doszło pomimo braku możliwości dochodzenia roszczenia wynikającego z tzw. stosunku podstawowego. Pozwana twierdziła, iż nie ponosi odpowiedzialności z tytułu spornych transakcji, gdyż nie zostały one przez nią dokonane.
Zgodnie z deklaracją wekslową powód mógł wypełnić weksel tylko w sytuacji gdyby pozwany nie wykonał zobowiązania wynikającego z łączącej strony umowy. W świetle postanowień umowy zobowiązania pozwanego polegały na dokonaniu płatności i określone były w umowie jako tzw. zobowiązania płatnicze. Zobowiązania płatnicze pozwanego (zgodnie z umową) powstawały z chwilą bezgotówkowego zakupu towarów i usług w (...) (autoryzowane stacje należące do sieci (...)). Pozwany miał obowiązek zapłacić za wszystkie towary i usługi zakupione przy pomocy karty (...). (pkt 17 umowy (...) k. 33). Zatem zobowiązania pozwanego zostały jasno określone. Z powyższego zapisu umowy wynika bezsprzecznie, iż pozwany nie ma obowiązku zapłacić za towary i usługi, których nie zakupił na stacjach sieciowych (...). W niniejszej sprawie pozwany udowodnił, iż nie zakupił spornych paliw na stacjach w H. i F., gdyż pojazd marki M., do którego była przypisana ta konkretna karta (...) nie wykonywał w spornym okresie żadnych zleceń zagranicznych, a jedynie zlecenia krajowe. Karta (...) była w spornym okresie w posiadaniu pracowników pozwanego, którzy pozostawali w kraju i nie posługiwali się tą karta na terenie F. czy H.. (zeznania świadka I. R. k. 178-179, zeznania świadka Z. W. k. 179-180, wykaz tras dla pojazdu o nr rej. (...) k. 155, 160, 162-163 akt sprawy 1 Ds. 106/09).
Okoliczność, iż pozwana, ani jego pracownicy nie wykonywali spornych transakcji karta (...) nie była w zasadzie kwestionowana przez stronę powodową i tym samym pozostawała poza sporem. Pozwany był bowiem w posiadaniu karty (...) przez cały czas i następnie przekazał ją na potrzeby dochodzenia w sprawie i Ds. 106/09. Pozwany zarzucał natomiast, iż powód nie dochował obowiązku starannego przechowywania kary (...), gdyż pozostawił ją pracownikowi stacji paliw w B. w trakcie tankowania w dniu 5 marca 2009 r., co mogło doprowadzić do jej skopiowania, a następnie posłużenia się skopiowana karta przez osoby trzecie. Niedochowanie pieczy nad karta powoduje obowiązek zapłaty za towary i usługi zakupione za pomocą karty (...) przez osoby trzecie.
Powyższy zarzut nie może być uznany za zasadny. Zgodnie z umowa pozwany miał obowiązek nie odstępowania karty i starannego jej przechowywania. (pkt 9 (...) k. 33). Pracownicy pozwanego tego obowiązku dochowali. Karta nie była bowiem odstępowana osobom trzecim, postronnym i cały czas starannie ją przechowywano. Fakt, iż w trakcie tankowania w dniu 5 marca 2009 r. kierowca pozwanego zostawił kartę (...) pracownikowi stacji paliw jako zabezpieczenie należności za tankowanie nie może być uznane za „odstąpienie karty”. Kierowca bowiem nie doskonal żadnego odstąpienia karty (...). Kierowca jedynie doskonal płatności kartą (...) za tankowanie na stacji paliw. Należy wskazać, iż umowa nie wskazuje wyraźnie, iż nie można mieć zaufania do pracowników stacji i pod żadnym warunkiem zabronione jest pozostawienie karty u pracownika stacji jako zabezpieczenia należności za tankowanie. Wręcz przeciwnie z treści (...) umowy wynika jednoznacznie, iż została stworzona specjalna sieć stacji które akceptują karty (...) i zostały autoryzowane. Skoro zatem kierowca został poproszony na stacji paliw, będącej stacją autoryzowaną, przez pracownika stacji o pozostawienie karty na czas tankowania w celu zabezpieczenia płatności za tankowanie, gdyż w przeciwnym razie pracownik poinformował go, że nie będzie mógł dokonać tankowania, to kierowca miał prawo postępować w pełnym zaufaniu do pracownika takiej stacji. Samo tankowanie trwa ok. 10 min zatem brak było podstaw by przypuszczać, iż w tym czasie zostanie skopiowana karta. Kierowca nie odstąpił karty pracownikowi, a jedynie użył karty zgodnie z jej przeznaczeniem do dokonania tankowania na autoryzowanej stacji paliw. Należy mieć również na uwadze, iż bardzo powszechną praktyka w wielu punktach usługowych jest pozostawienia gotówki, kart płatniczych, czy dowodów tożsamości jako swoistego zabezpieczenia zwrotu mienia, czy zapłaty za usługę. Wobec powyższego, taki sposób skorzystania z karty (...) nie musiał budzić żadnych podejrzeń u kierowcy.
Ponadto jest rzeczą niezwykle istotna w sprawie, iż każda karta (...), w tym również sporna karta, posiadała jako zabezpieczenie kod (...). Była to okoliczność bezsporna, wynikającą z treści umowy oraz potwierdzona zeznaniami świadków. (pkt 8 (...) k. 33, zeznania świadka P. A. k. 205, dokumenty w aktach sprawy 1 Ds. 106/09 k. 150, 151). Należy zatem stwierdzić, iż aby nawet osoba trzecia mogła posłużyć się skopiowana nielegalnie kartą (...) musiałaby wejść w posiadania kodu (...). W niniejszej sprawie było poza sporem, iż strona pozwana nikomu nieuprawnionemu nie przekazała kodu (...). W sprawie zostało potwierdzone natomiast, iż sporne transakcje zostały dokonane na stacjach paliw bez użycia kodu (...). Świadek P. A. - pracownik powoda zajmujący się obsługą pozwanej spółki potwierdził tę okoliczność. Świadek zeznał, iż karta (...) zabezpieczona jest kodem (...), lecz kod ten nie zawsze musiał być wpisywany, gdyż niektóre stacje paliw nie wymagały kodu (...) do przeprowadzenia transakcji. Zeznał również, iż do przeprowadzenia reklamowanych/spornych transakcji kod (...) nie był wymagany. (zeznania k. 204-205, pismo k. 44)
Wobec powyższego, należało stwierdzić, iż nieprawidłowo działał system autoryzowanych stacji stworzony przez Centrale U. T.w N.. Skoro stacje, które miały być stacjami autoryzowanymi, akceptującymi system kart (...) miały możliwość dokonywania transakcji bez użycia kodu (...) to było to ewidentne zawinienie po stronie sytemu (...). (...) ten nie działał prawidłowo i nie zabezpieczał w sposób prawidłowy bezpieczeństwa dokonywanych transakcji. Z jednej strony w treści samej umowy nakłada się na pozwanego obowiązek utrzymania tajnego kodu (...) w tajemnicy, wytłuszcza się te postanowienia w treści umowy i opatruje wykrzyknikami jako niezwykle istotne (pkt 8 (...) k. 33), a następnie okazuje się, iż istnieje spora część stacji działających w tym systemie, na których żaden kod (...) nie jest wymagany.
W ocenie Sądu, karta (...) służąca do zapłaty za towary i usługi jest tożsama w swych funkcjach do pieniądza gotówkowego, należy ją więc traktować jako "inny środek płatniczy". Natomiast zabezpieczenie karty w postaci kodu (...) stanowi jej integralny element, potwierdza on bowiem prawo konkretnej osoby do dokonywania zapłat oraz służy do identyfikacji tej osoby w momencie dokonywania czynności. Wobec powyższego możliwość dokonania transakcji bez użycia kodu (...), a więc bez prawidłowego potwierdzenia prawa do dokonania zapłaty przedmiotową kartą nie może obciążać klienta (w niniejszej sprawie pozwanego), tym bardziej że bezsporne między stronami jest, iż karta (...) która miała być wykorzystana do realizacji spornych transakcji na terenie H. i F. znajdowała się w posiadaniu pozwanego w datach, w których do przedmiotowych transakcji miało dojść. Podkreślić również należy, iż pojazd do którego przypisana została przedmiotowa karta (...) w czasie dokonywania transakcji znajdował się na terytorium Polski.
Jednocześnie należy wskazać, iż pozostawienie karty u pracownika stacji paliw na czas tankowania w dniu 5 marca 2009 r., nawet zakładając że doszło wówczas do skopiowania karty (...), nie doprowadziłoby do nieuprawnionego posługiwania się tą kartą, gdyby stacje przestrzegały zabezpieczeń stworzonych przez system (...), tj. wymagały użycia kodu (...). Zatem pomiędzy okolicznością pozostawienia karty u pracownika stacji na czas tankowania, a okolicznością użycia podrobionej karty nie zachodzi adekwatny związek przyczynowy, gdyż do zaistnienia sytuacji kradzieży paliwa konieczna była dodatkowa przesłanka w postaci nieprawidłowego obsługiwania płatności przez stację paliw bez wymaganego kodu (...). Wobec powyższego, nawet gdyby uznać, iż pozostawienie karty (...) u pracownika stacji na czas tankowania nie było prawidłowe (czego Sąd w niniejszej sprawie nie podziela) to nie była to wystarczająca przyczyna do powstania spornych tankowań w okresie od 7 marca 2009 r. do 20 kwietnia 2009 r.
Powód zarzucał także, iż pozwany nie wykonał swoich obowiązków umownych, gdyż nie zgłosił odpowiednio wcześnie blokady karty, co wynikało z nieśledzenia na bieżąco transakcji dokonywanych przy pomocy karty, które to informacje pozwany otrzymywał drogą mailową. Aby postawić pozwanemu zarzut niewykonania zobowiązania umownego w postaci braku bieżącego monitorowania transakcji poprzez śledzenie treści wysyłanych maili, należy przeanalizować postanowienia umowy łączącej strony. Z treści umowy nie wynika bowiem, aby pozwany miał obowiązek monitorowania transakcji i sprawdzania codziennie treści przesyłanych maili.
Zgodnie z treścią pkt. 24 (...) karty (...) klient może na bieżąco kontrolować zużycie paliwa swoich pojazdów. Bezsprzecznie nie wynika z tego obowiązek stałego kontrolowania przez klienta (w niniejszej sprawie pozwaną) zużycia paliwa. Klient może oznacza to iż ma prawo, nie wynika z tego jednak żaden obowiązek umowny. Ponadto zapis pkt 24 (...) jest kompatybilny z zapisem pkt 23, z którego wynika bezspornie termin, w którym klient ma obowiązek złożyć reklamację co do spornych transakcji. Treść pkt. 23 (...) stanowi, iż reklamacje dotyczące jakości towaru lub usług winny być zgłoszone w autoryzowanej stacji benzynowej ( (...)) lub autoryzowanej stacji serwisowej ( (...)), w ciągu 24 H. Pozostałe reklamacje (reklamacje w niniejszej sprawie dotyczyły nie jakości towarów i usług, zatem były traktowane jako pozostałe reklamacje) klient jest zobowiązany zgłosić do (...) S.A. na piśmie, niezwłocznie po otrzymaniu faktur i stwierdzeniu ich niezgodności z dowodami dostaw. Dopiero niezgłoszenie takiej reklamacji w terminie 30 dni od daty jej wystawienia oznaczać będzie, iż klient zaakceptował fakturę. Natomiast reklamacje złożone po upływie trzech miesięcy będą rozpatrywane w miarę istniejących możliwości i dostępności dokumentów źródłowych w (...) o (...).
Z powyższego jednoznacznie wynika, iż pozwana reklamację, co do poszczególnych kwestionowanych transakcji mogła złożyć dopiero po otrzymaniu faktury i stwierdzeniu jej niezgodności z rzeczywistym stanem rzeczy. Nie ma racji zatem powódka twierdząc, iż pozwana winna była szybciej zareagować weryfikując transakcje kartą (...). Pozwana dokonała bowiem reklamacji transakcji niezwłocznie po otrzymaniu od powódki prośby o weryfikację. (okoliczność bezsporna). Nie ma racji zatem powód, iż to na pozwanym ciążył obowiązek kontrolowania transakcji dokonanych przy użyciu karty (...). Brak jest bowiem podstaw, w świetle postanowień umownych do wyprowadzenia takich wniosków i obciążania pozwanego obowiązkami nie wynikającymi z umowy. Twierdzenia powoda o tym, iż pozwana nie zachowała należytej staranności i nie kontrolowała na bieżąco transakcji realizowanych za pomocą kart (...) nie znajdują potwierdzenia w zgromadzonych w sprawie dowodach, w szczególności zaś nie zasługują na uwzględnienie z uwagi na treść zapisów umownych pomiędzy stronami ( (...)).
Należy także wskazać, iż strona powodowa nie przedstawiła do akt sprawy decyzji Centrali U. T.w N.odnośnie rozpatrywanych reklamacji. Strona powodowa wskazała jedynie, iż reklamacje pozwanego ostatecznie nie zostały uznane, nie wiadomo jednak z jakich przyczyn i jaka była argumentacja Centrali, która dysponowała zapewne nagraniami z monitoringów i musiała przeprowadzić czynności wyjaśniające bezpośrednio na stacjach, które zezwoliły na dokonanie płatności kartą (...) bez użycia kodu (...).
Mając na uwadze powyższe rozważania, w ocenie Sądu, pozwany udowodnił, iż nakaz został wypełniony niezgodnie z deklaracją wekslową. Pozwany wykazał bowiem, iż prawidłowo wypełniał obowiązki wynikające z umowy i nie można, w ocenie Sądu, postawić mu w tym zakresie żadnego zarzutu.
Dlatego też, mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w pkt. I i II sentencji wyroku mając za podstawę art. 10 Prawa wekslowego, art. 6 k.c., art. 496 kpc. .
Na marginesie zwrócić uwagę należy, iż co do postanowień dowodowych (jak również innych czynności sądu) strony nie zgłosiły zastrzeżeń do protokołu w trybie art. 162 k.p.c. skutkiem czego nie mogą podnosić zarzutów w tym zakresie w ewentualnych środkach odwoławczych. Tak też Sąd Najwyższy w tezie wyroku z dnia 27 października 2005 r., III CZP 55/05, Biuletyn SN 2005/10/8: „Strona nie może skutecznie zarzucać w apelacji uchybienia przez sąd pierwszej instancji przepisom postępowania, polegającego na wydaniu postanowienia, które może być zmienione lub uchylone stosownie do okoliczności, jeżeli nie zwróciła uwagi sądu na to uchybienie w toku posiedzenia, a w razie nieobecności - na najbliższym posiedzeniu, chyba że niezgłoszenie zastrzeżenia nastąpiło bez jej winy (art. 162 k.p.c.).”
Ponieważ powód przegrał sprawę w całości, zastosowanie znajduje w zakresie kosztów procesu art. 98 k.p.c., z którego wynika, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw (zasada odpowiedzialności za wynik procesu). Zwrot tych kosztów przysługuje pozwanemu, albowiem jego pełnomocnik procesowy będący radcą prawnym zgłosił żądanie ich zasądzenia (art. 109 k.p.c.).
Na podstawie art. 108 par. 1 k.p.c. Sąd rozstrzygnął jedynie o zasadach poniesienia przez strony kosztów, szczegółowe ich wyliczenie pozostawiając referendarzowi sądowemu.
Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł, jak w pkt. III sentencji wyroku.
Z przyczyn powyższych orzeczono jak w sentencji.
Z. (...)