III Ca 273/15

UZASADNIENIE

Powódka (...) Spółka Akcyjna w L. wniosła o zasądzenie od pozwanego P. K. kwoty 4 682,64zł. z ustawowymi odsetkami od dnia 28 lutego 2012r. do dnia zapłaty tytułem opłaty ryczałtowej za nielegalny pobór energii.

W sprzeciwie od wydanego w sprawie nakazu zapłaty pozwany zaprzeczył, jakoby dokonywać miał nielegalnego poboru energii, podniósł, iż zmuszony trudnymi warunkami finansowymi ogrzewał mieszkanie piecami na węgiel i brykiet drzewny, na terenie zaś działki, na której wystąpić miał nielegalny pobór energii, przebywał sporadycznie i z tych też przyczyn wniósł o oddalenie powództwa.

Wyrokiem z dnia 23 grudnia 2014r. Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 4 682,40zł. z ustawowymi odsetkami za okres od dnia 17 lipca 2012r. do dnia zapłaty i oddalił powództwo w pozostałej części obejmującej roszczenie odsetkowe.

W uzasadnieniu swego rozstrzygnięcia Sąd I instancji dokonał następujących ustaleń faktycznych i ocen prawnych.

W wyniku przeprowadzonej w obecności pozwanego w dniu 15 grudnia 2011r. kontroli stanu licznika zużycia energii elektrycznej stwierdzono zbyt szybkie obroty tarczy urządzenia, ujawniono także ślady uszkodzeń powłoki lakierniczej na zewnętrznych osłonach obudowy licznika. Badanie takie przeprowadzono przy włączonych urządzeniach zasilanych prądem. Prawdziwość powyższego ustalenia pozwany potwierdził swoim podpisem złożonym pod protokołem kontroli. W jego następstwie licznik zdemontowano i umieszczono w foliowym opakowaniu jednorazowego użytku celem przekazania go do badań laboratoryjnych, o terminie których pozwany został powiadomiony. Badanie to – przeprowadzone w dniu 18 stycznia 2012r. - wykazało, iż błędy wskazań licznika przekraczają granice błędów dopuszczalnych, jako przyczynę zaś tego stanu rzeczy wskazano działanie silnego zewnętrznego pola magnetycznego powodujące zaniżanie pomiaru i rejestracji rzeczywistej przepływającej przez licznik energii. Stwierdzono jednocześnie, iż zaprzestanie oddziaływania na licznik przy pomocy magnesu powoduje z kolei zawyżenie pomiaru energii w stosunku do faktycznie zużytej. Efekt taki daje przyłożenie na czas kilkunastu minut do licznika magnesu neodymowego, co powoduje rozmagnesowanie magnesów wewnętrznych licznika.

W prowadzonej z powodem korespondencji pozwany nie negował prawidłowości ustaleń poczynionych w trakcie przeprowadzonych przez pracowników powoda kontroli jak również badania laboratoryjnego, zaprzeczył jednak, aby to on miał dokonywać ingerencji w stan licznika podnosząc jednocześnie, iż dopuścić jej mogły się osoby wykonujące remont w budynku, w którym sporny licznik był zainstalowany. Odpowiadając na powyższe pismo powód wskazał, iż to pozwany jako strona umowy odbioru energii elektrycznej ponosi odpowiedzialność za stan licznika. Doręczonym w dniu 16 lipca 2012r. pismem powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 4 682,64zł. w terminie do dnia 12 lipca 2012r. wynikającej z faktury z dnia 9 lutego 2012r. Zdaniem Sądu poczynione w sprawie ustalenia faktyczne wskazują na to, iż odpowiedzialność za dokonywane w układ pomiarowy ingerencje przypisana winna być pozwanemu i to także wtedy, jeśli ingerencji takich nie dokonywał on osobiście. Mając na uwadze podniesioną wyżej okoliczność, żądanie pozwu uznać należało za znajdujące oparcie w przepisie art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997r. Prawo energetyczne (Dz. U. z 1997r. Nr 54, poz. 348 z późniejszymi zmianami) wedle którego, w razie nielegalnego pobierania paliw lub energii z sieci przedsiębiorstwo energetyczne pobiera opłaty za nielegalnie pobrane paliwo lub energię w wysokości określonej w taryfach bądź tez dochodzi odszkodowania na zasadach ogólnych. W sprawie niniejszej taryfa taka została wydana i uzyskała wymaganą przepisami ustawy z dnia 10 kwietnia 1997r. akceptację w postaci decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Orzekając o wysokości należnej powodowi opłaty mieć należało na uwadze zapisy zawarte w § 44 ust. 2 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 sierpnia 2011 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną, wedle którego, jeżeli energia elektryczna jest pobierana z całkowitym lub częściowym pominięciem układu pomiarowo-rozliczeniowego lub poprzez ingerencję w ten układ mającą wpływ na zafałszowanie pomiarów dokonywanych przez układ pomiarowo-rozliczeniowy, przedsiębiorstwo energetyczne może obciążyć odbiorcę opłatami w przypadku, gdy nie można ustalić ilości nielegalnie pobranej energii elektrycznej, w wysokości dwukrotności stawek opłat określonych w taryfie dla grupy taryfowej, do której jest zakwalifikowany odbiorca, oraz w wysokości dwukrotności cen energii elektrycznej, o których mowa w art. 23 ust. 2 pkt. 18 lit. b ustawy Prawo energetyczne, przyjmując ilości energii elektrycznej uwzględniające rzeczywistą możliwość pobierania energii przez danego odbiorcę wynikające z mocy i rodzaju zainstalowanych odbiorników. Mając na uwadze, iż stawka opłaty przesyłowej określonej w taryfie dla grupy taryfowej, do której powód był zakwalifikowany, wynosiła 0,1949zł./kwh., cena zaś energii wyrażała się ustaloną na podstawie podawanej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki ceny energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym kwotą 0,1953zł./kwh., dlatego też przy uwzględnieniu wynoszącej 6 000kwh. rzeczywistej możliwość pobierania energii przez powoda, opłatę tę ustalić należało na 4 682,40zł. (6 000 kwh razy 0,1953zł. razy 2 + 6 000 kwh razy 0,1949zł. razy 2, umowa k. 17, taryfa k. 86, pismo k. 178)

Z uwagi na brak dowodu nadania jak również doręczenia pozwanemu pisma, do którego załączyć miano fakturę za nielegalny pobór energii, przyjąć należało, iż pozwany znalazł się w opóźnieniu z zapłatą objętej tą fakturą należności z upływem dnia 16 lipca 2012r., kiedy to doręczono mu wezwanie przedsądowe do uregulowania powyższej należności. Wobec powyższego należne w oparciu o przepis art. 481 par. 1 k.c. odsetki zasądzeniu podlegały od dnia 17 lipca 2012r.

Powyższe rozstrzygnięcie apelacją zaskarżył pozwany w całości żądając oddalenia powództwa. Apelacja nie zawiera zarzutów stawianych skarżonemu wyrokowi, a uzasadnienie sprowadza się do powielenia argumentacji podnoszonej w postępowaniu przed Sądem I instancji. Sprowadza się ona do tego, że to nie pozwany dokonał manipulacji przy liczniku oraz że żądana kwota nie wynika ze średniego zużycia miesięcznego prądu przez pozwanego, zaś Sąd rozpoznał sprawę nie dość wnikliwie.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie i zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu apelacyjnym.

Rozpoznając apelację Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja jest bezzasadna i jako taka podlega oddaleniu.

Na wstępie wskazać należy, że Sąd Okręgowy aprobuje ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd I instancji i wyrażone przez ten Sąd oceny prawne.

Wobec braku zarzutów stawianych skarżonemu rozstrzygnięciu przez skarżącego (poza brakiem wnikliwości) brak też jest możliwości odniesienia się do nich przez Sad Odwoławczy szczególnie, że trudno ustalić na czym zarzucany brak wnikliwości Sądu orzekającego polegał i jakie, zdaniem pozwanego, były jego skutki. Przypomnieć w tym miejscu jedynie wypada, że okoliczności podnoszone przez skarżącego (w tym to, że to nie pozwany dokonał manipulacji przy liczniku oraz że żądana kwota nie wynika ze średniego zużycia miesięcznego prądu przez pozwanego) były już przedmiotem oceny przez Sąd I instancji.

Przypomnieć zatem należy, że art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997r. Prawo energetyczne (Dz. U. z 1997r. Nr 54, poz. 348 z późniejszymi zmianami) przewiduje, że w razie nielegalnego pobierania paliw lub energii z sieci, przedsiębiorstwo energetyczne pobiera opłaty za nielegalnie pobrane paliwo lub energię w wysokości określonej w taryfach. Taryfa taka została wydana i stosownie do zapisu zawartego w § 44 ust. 2 pkt. 2 Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 sierpnia 2011 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną, jeżeli energia elektryczna jest pobierana z całkowitym lub częściowym pominięciem układu pomiarowo-rozliczeniowego lub poprzez ingerencję w ten układ mającą wpływ na zafałszowanie pomiarów dokonywanych przez układ pomiarowo-rozliczeniowy, przedsiębiorstwo energetyczne może obciążyć odbiorcę opłatami w przypadku, gdy nie można ustalić ilości nielegalnie pobranej energii elektrycznej, w wysokości dwukrotności stawek opłat określonych w taryfie dla grupy taryfowej, do której jest zakwalifikowany odbiorca, oraz w wysokości dwukrotności cen energii elektrycznej, przyjmując ilości energii elektrycznej uwzględniające rzeczywistą możliwość pobierania energii przez danego odbiorcę wynikające z mocy i rodzaju zainstalowanych odbiorników. Jak wynika z przeprowadzonego przez Sąd orzekający szczegółowego wyliczenia taryfowa opłata za nielegalny pobór energii elektrycznej winna wynosić 4 682,40 zł.

Przekładając wyżej powołane regulacje prawne na realia rozpoznawanej sprawy wskazać należy ze trafny pogląd Sądu I instancji, że za stan licznika odpowiedzialna jest strona umowy o dostawę energii elektrycznej to jest pozwany oraz, że odpowiedzialność za dokonywane w układ pomiarowy ingerencje przypisana winna być pozwanemu i to także wtedy, jeśli ingerencji takich nie dokonywał on osobiście. Nawet bowiem przyjęcie za skarżącym, że ingerencji tej dokonali robotnicy wykonujący na zlecenie powoda remont domu, to pozwany traktowany musi być jako osoba posługująca innymi osobami się przy wykonywaniu zawartej z powodem umowy o dostawę takiej energii, za działania i zaniechania których ponosi – z mocy art. 474 k.c. - odpowiedzialność na równi z własnymi działaniami.

Także podniesiona w uzasadnieniu apelacji argumentacja, że naliczona opłata ni jak nie ma się do średniego zużycia prądu przez pozwanego, nie może odnieść pożądanego przez skarżącego skutku. Wskazać należy, że nakładana za ingerencję w układ pomiarowo-rozliczeniowy mającą wpływ na zafałszowanie pomiarów dokonywanych przez ten układ opłata taryfowa nie odnosi się do rzeczywistego poboru energii lecz do rzeczywistej możliwość pobierania energii przez danego odbiorcę wynikającej z mocy i rodzaju zainstalowanych odbiorników. Taka regulacja prawna wynika nie tylko z trudności w ustaleniu rzeczywistego poboru energii przy zafałszowanych pomiarach lecz także z sankcyjnego charakteru przedmiotowej opłaty taryfowej, która jest też pewną zryczałtowaną karą pieniężną za nielegalną ingerencję w układ pomiarowy. To zaś, że do takiej nielegalnej ingerencji, w stosunku do licznika , za którego stan odpowiada pozwany jako strona umowy, doszło nie jest okolicznością sporną między stronami.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy nie znalazł usprawiedliwionych podstaw do uwzględnienia apelacji i działając na podstawie art. 395 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

Mając na względzie wynik niniejszego postępowania, o kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy rozstrzygnął w oparciu o zasadę wyrażoną w art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Na koszty poniesione przez powódkę w postępowaniu apelacyjnym złożyło się wynagrodzenie jej pełnomocnika w osobie radcy prawnego, ustalone w oparciu o § 2 ust. 1 i 2, § 6 pkt. 3 w zw. z § 12 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu