UZASADNIENIE

Powód domagał się zasądzenia od pozwanego kwoty 2.400 złotych wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 17 maja 2014 roku do dnia zapłaty oraz kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 20 listopada 2014 roku Sąd Rejonowy w Bydgoszczy, zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę zgodnie z żądaniem pozwu oraz orzekł o kosztach postępowania. W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany zaskarżył nakaz zapłaty w całości, zarzucając nieistnienie zobowiązania.

Sąd Rejonowy ustalił , iż w dniu 31 marca 2014 roku strony zawarły umowę najmu pojazdu zastępczego V. (...) , na okres od 31 marca 2014 roku do zakończenia naprawy pojazdu V. (...). W umowie wskazano, że płatność za wynajem nastąpi z polisy sprawcy wypadku (§ 3 umowy). Pozwany został zobowiązany do całkowitego pokrycia kosztów najmu pojazdu w przypadku braku wypłaty należności ze strony towarzystwa ubezpieczeniowego. Sprawca uszkodzenia pojazdu pozwanego był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w (...) S.A. w W.. Pismem z dnia 12 listopada 2014 r., skierowanym do powoda, (...) S.A. potwierdził zgłoszenie szkody w zakresie kosztów najmu pojazdu zastępczego, wskazując, iż „ dostarczona do akt szkody dokumentacja nie daje podstaw do przyznania odszkodowania z tego tytułu". Ubezpieczyciel wezwał do przedłożenia dokumentacji w postaci: ewidencji środków trwałych firmy, specyfikacji trasy przejazdów, zleceń przejazdów dla innych pojazdów firmy, protokołu zdawczo odbiorczego i kopii dowodu rejestracyjnego pojazdu. Dokumentacja objęta pismem z dnia 12 listopada 2014 roku nie została przesłana ubezpieczycielowi.

Sąd Rejonowy zważył , iż strony łączyła umowa o najem pojazdu zastępczego z dnia 31 marca 2014 roku. W treści umowy z 31 marca 2014 roku strony ustaliły, że pozwany zostanie zobowiązany do całkowitego pokrycia kosztów najmu pojazdu dopiero w przypadku braku wypłaty należności ze strony towarzystwa ubezpieczeniowego. Powyższe zastrzeżenie uzależniało obowiązek pozwanego do uiszczenia czynszu go od wyniku trwającego postępowania likwidacyjnego. Sąd Rejonowy stwierdził , iż „brakiem wypłaty" w rozumieniu umowy stron jest ostateczny wynik postępowania likwidacyjnego i jednoznaczna odmowa w tym zakresie. Okoliczność ta w sposób jednoznaczny wynikała ze stanowisk procesowych stron i zeznań strony pozwanej. W przeciwnym razie, całkowicie zbędnym byłoby zastrzeżenie takiego warunku w treści umowy stron, gdyż zapłata czynszu przez najemcę jest jego podstawowym obowiązkiem.

Koniecznym było zatem ustalenie, czy ziścił się warunek wskazany przez strony w treści § 3 umowy z dnia 31 marca 2014 roku. W sprawie bezspornym było, iż w ramach postępowania likwidacyjnego z ubezpieczycielem kontaktował się bezpośrednio powód. Potwierdza to fakt, że to powód przedstawiał towarzystwu szczegóły rozliczeń, zaś sam ubezpieczyciel kierował korespondencję (w tym pismo z dnia 12.11.2014 r.) do powoda, nie zaś do poszkodowanego. Jednocześnie jedyne stanowisko, jakie ubezpieczyciel zajął w odniesieniu do żądania wypłaty odszkodowania w zakresie kosztów najmu pojazdu zastępczego, zawarto w piśmie z dnia 12 listopada 2014 roku gdzie podniesiono , iż dostarczona do akt szkody dokumentacja nie daje podstaw do przyznania odszkodowania z tego tytułu i wezwano powoda do przedłożenia dalszej dokumentacji. W ocenie Sądu powyższe stanowisko trudno uznać za odmowę wypłaty odszkodowania w spornym zakresie. Przede wszystkim ubezpieczyciel nie zakwestionował swej odpowiedzialności co do zasady, a co więcej, wzywając do uzupełnienia dokumentacji wyraźnie wskazywał na przychylność dla rozliczeń w tym zakresie. W sprawie ustalono, że żądana dokumentacja nie została przedłożona ubezpieczycielowi. Jednak mimo to ubezpieczyciel nie podjął decyzji o odmowie wypłaty odszkodowania w spornym zakresie, co powoduje, że postępowania likwidacyjnego w tej części nie sposób uznać za zakończone. Nie doszło zatem - w ocenie Sądu - do ziszczenia się warunku przewidzianego w § 3 umowy stron.

Sąd nie znalazł jednocześnie podstaw do ustalenia, że zachowanie pozwanego przyczyniło się do braku ziszczenia się warunku i zastosowania art. 93 § 1 k.c. Wprawdzie dokumentacja, której żądał ubezpieczyciel w części była w posiadaniu pozwanego, jednak jak wskazano, to powód był zaangażowany w negocjacje z towarzystwem ubezpieczeniowym i to do powoda skierowano pismo z dnia 12 listopada 2014 roku. Strona pozwana w zeznaniach wyraźnie wskazała, że zdała się na działania powoda w tym zakresie (co akceptował wcześniej powód) i dlatego trudno uznać brak reakcji pozwanego na wezwanie ubezpieczyciela jako niewłaściwe, czy naganne w świetle art. 93 § 1 k.c., zwłaszcza, że w interesie pozwanego była wypłata odszkodowania przez towarzystwo ubezpieczeń. Powód nie nawiązał kontaktu z pozwanym odnośnie wezwania z dnia 12 listopada 2014 roku, co więcej - już w dniu 18 listopada 2014 roku powód wytoczył powództwo w niniejszej sprawie. Mając powyższe na uwadze Sąd Rejonowy na podstawie art. 659 k.c. a contrario w związku z art. 89 k.c. powództwo oddalił. O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 99 k.p.c. stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu.

Powyższy wyrok zaskarżył powód zarzucając : naruszenie prawa materialnego tj. art. 659 § 1 kc poprzez oddalenie powództwa pomimo , iż powód oddał pozwanemu samochód zastępczy do używania, a pozwany z niego korzystał i nie kwestionował powództwa co do wysokości , naruszenie prawa materialnego tj. art. 65 § 1 i 2 kc poprzez przyjęcie, że pozwany był zobowiązany do całkowitego kosztu najmu nie w przypadku „braku wypłaty należności ze strony towarzystwa ubezpieczeniowego”, a dopiero „w przypadku ostatecznego wyniku postępowania likwidacyjnego i jednoznacznej odmowy w tym zakresie” , naruszenie prawa materialnego tj. art. 93 § 1 kc poprzez uznanie, że fakt braku reakcji pozwanego na pismo ubezpieczyciela z dnia 12.11.2014 i nie przedłożenie ubezpieczycielowi żądanych dokumentów, w których posiadaniu był wyłącznie pozwany obciąża powoda, a nie pozwanego, naruszenie prawa procesowego tj. art. 233 kpc poprzez ocenę zebranego materiału dowodowego z przekroczeniem zasad swobodnej oceny dowodów i wbrew literalnemu brzmieniu § 3 ust. 2 umowy najmu i treści pisma ubezpieczyciela z 12.11.2014 r.

Powód domagał się zmiany zaskarżonego wyroku i zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kwoty 2.400 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 17.05.2014 r. do dnia zapłaty i kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwany wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Apelacja okazała się bezzasadna.

Słusznie Sąd Rejonowy przyjął , iż zawierając umowę najmu pojazdu zastępczego strony skorzystały ze swobody kształtowania stosunków prawnych wyrażonej w art. 3531 k.c. i zawarły w umowie warunek polegający na tym, że powód może domagać się od pozwanego zapłaty czynszu najmu pojazdu dopiero wobec braku wypłaty należności ze strony towarzystwa ubezpieczeniowego. Sąd I instancji prawidłowo przy tym ustalił , iż zgodnym zamiarem stron było przyjęcie , że poprzez „ brak wypłaty" w rozumieniu umowy należy rozumieć dopiero ostateczny wynik postępowania likwidacyjnego i jednoznaczną odmowę wypłaty odszkodowania. Trafne i zgodne z art. 65 kc jest rozumowanie Sądu Rejonowego , iż w przeciwnym razie całkowicie zbędnym byłoby zastrzeżenie takiego warunku w treści umowy, skoro zapłata czynszu przez najemcę jest jego podstawowym obowiązkiem. Ponadto takie rozumienie zapisów umowy potwierdzają wyniki postępowania dowodowego , w tym zeznania przedstawicielki pozwanej , których powód nie podważył.

Niewątpliwe tak rozumiany warunek nie ziścił się, skoro towarzystwo ubezpieczeniowe nie odmówiło w sposób jednoznaczny i ostateczny wypłaty odszkodowania. Za taką odmowę nie może być w szczególności uznane zobowiązanie powoda do uzupełnienia dokumentacji niezbędnej do ustalenia czy zachodzą podstawy do wypłaty odszkodowania. Ubezpieczyciel nie zakwestionował przecież podstaw swej odpowiedzialności. Skoro postępowanie związane z likwidacją szkody nie zostało zakończone, to wytoczenie powództwa niewątpliwie było przedwczesne. Sąd Rejonowy zasadnie też przyjął , iż nie ma podstaw do zastosowania art. 93 § 1 kc. Nie można przypisać pozwanemu naruszenia zasad współżycia społecznego poprzez niedostarczenie firmie ubezpieczeniowej posiadanej przez siebie dokumentacji. Z ustaleń faktycznych wynika jednoznacznie , iż to powód był zaangażowany w negocjacje z towarzystwem ubezpieczeniowym i to do powoda zostało skierowane pismo zakładu ubezpieczeń z 12 listopada 2014 r. Niezależnie od kwestii legitymacji czynnej należy wskazać , że w takiej sytuacji pozwany miał prawo oczekiwać , iż to powód podejmie stosowne działania w celu dostarczenia zakładowi ubezpieczeń wnioskowanej dokumentacji. Do pozwanego przecież takie wezwanie nie zostało skierowane. Tak więc nie można było przyjąć tu fikcji ziszczenia się warunku wyrażonej w art. 93 § 1 kc. Sąd I instancji nie naruszył zatem owego przepisu.

Nie miało również miejsce naruszenie przez Sad pierwszej instancji art. 233 k.p.c. Należy wskazać , iż w orzecznictwie Sądu Najwyższego ugruntowany jest pogląd , iż aby zarzucić skutecznie naruszenie przepisu art. 233 § 1 kpc skarżący powinien wskazać, jaki konkretnie dowód mający istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy sąd uznał za wiarygodny i mający moc dowodową albo za niewiarygodny i niemający mocy dowodowej, i w czym przy tej ocenie przejawia się naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów (por. wyrok SN z 18.01.2002 r. sygn. I CKN 132/01, Lex nr 53144). Stwierdzić także należy, iż jeżeli z materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (por. wyrok SN z 27.09.2002 r. sygn. II CKN 817/00, Lex nr 56906). Apelujący w istocie ograniczył się zaś do polemiki ze stanowiskiem Sądu I instancji , w żaden sposób nie wykazując naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów wyrażonej w art. 233 kpc.

Apelację należało zatem oddalić na podstawie art. 385 kpc , orzekając o kosztach postępowania odwoławczego na podstawie art. 98 kpc.