UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 13 października 2014r., skierowanym przeciwko Instytutowi (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł., E. Ł. wniósł o zasądzenie od strony pozwanej kwoty 12.800 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 2 maja 2014 r. do dnia zapłaty. Oprócz tego powód zwrócił się o przyznanie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu wskazał, że dochodzona pozwem kwota stanowi wynagrodzenie należne powodowi z tytułu dwóch umów o dzieło nr (...)i (...). Z uwagi na to, że strona pozwana nie wywiązała się ze swojego zobowiązania zapłaty wynagrodzenia strony dwukrotnie zawierały ugody, których treść obejmowała kwoty 12500 zł oraz 7500 zł. Ostania z ugód została zawarta w dniu 11 grudnia 2013r. Do tego czasu pozwana zapłaciła powodowi kwotę 2000 zł z tytułu umowy nr (...). Zgodnie z treścią zawartej ugody pozwana uznała dług w wysokości 17.500 zł. W dniach 10 stycznia 2014r. i 26 lutego 2014r. pozwana wypłaciła powodowi po 2000 zł brutto, zaś w dniu 20 marca 2014r. kwotę 2200 zł. W kwietniu 2014r. i później nie zostało spełnione żadne świadczenie, tym samym roszczenie powoda stało się wymagalne w całości w dniu 1 maja 2014r. W związku z uchybieniem płatności czwartej raty pozwana powinna uiścić powodowi na podstawie § 1 i § 2 pkt 2 ugody także kwotę 1500 zł tytułem odsetek. /pozew k. 3 – 5/

Nakazem zapłaty z dnia 17 lutego 2015 r. wydanym w postępowaniu nakazowym Sąd Okręgowy w Łodzi nakazał stronie pozwanej, aby zapłaciła powodowi w terminie dwóch tygodni od doręczenia nakazu kwotę 12.800 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 2 maja 2014 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 2577 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. /nakaz k. 26/

W dniu 11 marca 2015 r. Instytut (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. wniosła zarzuty od nakazu zapłaty z dnia 17 lutego 2015 r. zaskarżając go w całości i domagając się uchylenia nakazu zapłaty oraz oddalenia powództwa. Wniosła także o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania według norm przepisanych. Strona pozwana nie kwestionowała okoliczności związanych z zawarciem przedmiotowych umów i ugód. Podniosła natomiast, że należności na rzecz powoda winny być przyznane w kwotach netto, bowiem na stronie pozwanej ciąży obowiązek pobrania i odprowadzenia zaliczek na podatek dochodowy.

W przypadku nie uwzględnienia przez Sąd wniosku o oddalenie powództwa w całości, pozwana wniosła o oddalenie powództwa w zakresie kwoty 1017 zł oraz przyjęcie naliczania odsetek ustawowych od kwot netto wynikających z umów /zarzuty k. 30 – 33/

W odpowiedzi na zarzuty powód podtrzymał swoje stanowisko, podkreślając, że strona pozwana nie przedstawiła żadnych okoliczności na potwierdzenie swojego stanowiska. Bez znaczenia jest przy tym kwestia podmiotowego obowiązku zapłacenia podatku dochodowego, jako że leży ona w sferze prawa podatkowego. /protokół rozprawy z 8 czerwca 2015r. k. 57 - 00:01:51/

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

W dniach 1 października 2009r. i 1 marca 2010r. Instytut (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. i E. Ł. zawarli umowy o dzieło nr (...) i (...). Na mocy tych umów powód zobowiązał się do wykonania dzieł w postaci przygotowania i przeprowadzenia autorskiego cyklu wykładów na kursie (...), jak również do przeniesienia na zamawiającego praw autorskich. Z kolei strona pozwana zobligowała się do zapłaty honorarium autorskiego w wysokości 12.000 zł i 7.500 zł. Strony w umowach ustaliły również, że honorarium autora podlega opodatkowaniu zgodnie z art. 10 ust.1 pkt 7, art. 18 i art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1990r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r. Nr 14 poz. 176 ze zm.). W paragrafie 7 umowy z 1 marca 2010r. strony zastrzegły, że warunkiem wypłaty wynagrodzenia jest wykonanie dzieła i przedstawienie przez Autora zaakceptowanego przez Zamawiającego zestawienia odbytych zajęć. /umowy o dzieło k. 8,10/

W dniu 14 grudnia 2009r. E. Ł. wystawił rachunek do umowy nr (...) na kwotę 12.000 zł brutto, wskazując, iż do zapłaty jest kwota 5460 zł netto. W dniu 10 czerwca 2010r. powód złożył pozwanej rachunek do umowy nr (...) na kwotę 75.000 zł brutto (do zapłaty 6825 zł). Oba rachunki zostały zaakceptowane przez pozwaną. / rachunki k. 9, 10 verte/

W dniu 11 grudnia 2013r. strony zawarły ugodę, w której Instytut (...) potwierdził istnienie ciążącego na nim zobowiązania wobec E. Ł. w wysokości 17.500 zł brutto wynikającego z umów o dzieło nr (...) – 5.500 zł i nr (...) – 12.000 zł. W paragrafie 2 ugody (...) zobowiązał się zapłacić na rzecz powoda:

- kwotę 17.500 zł w siedmiu miesięcznych ratach płatnych na rachunek bankowy wierzyciela w kwotach netto – począwszy od 31 grudnia 2013r.,

- kwotę 1.500 zł stanowiącą odsetki od zaległości wynikających z ugody wraz z ostatnią ratą.

W paragrafie 4 strony ustaliły, że w przypadku uchybienia terminowi zapłaty określonego ugodą, wymagalne stanie się całe roszczenie. /ugoda k. 11/

Strona pozwana przelała na konto powoda w dniach: 10 stycznia 2014r. - kwotę 1820 zł, 26 lutego 2014r. – 1820 zł, 20 marca 2014r. – 2002 zł, co odpowiada kwotom brutto – 2000 zł, 2000 zł, 2200 zł. /potwierdzenia wykonania operacji k. 12 – 14/

Stan faktyczny w niniejszej sprawie był między stronami bezsporny.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Strony nie kwestionowały, że w dniach 1 października 2009r. i 1 marca 2010r. zawarły umowy o dzieło nr (...) i nr (...) oraz że powód wykonał dzieła w postaci przygotowania i przeprowadzenia autorskiego cyklu wykładów na kursie (...). Bezspornym również było, że strony zawarły w dniu 11 grudnia 2013r. ugodę, w której pozwana uznała dług oraz że strona pozwana po zawarciu ugody wypłaciła powodowi tylko wynagrodzenie w kwocie 5642 zł netto (tj. 6.200 zł brutto). Spór pomiędzy stronami dotyczył wysokości świadczenia należnego powodowi. E. Ł. domagał się całości kwot wynikających z umów i określonych ugodą, zaś strona pozwana twierdziła, że wypłata powinna nastąpić w kwotach netto, ponieważ do niej należy obowiązek pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy.

W ocenie Sądu na aprobatę zasługuje stanowisko zajęte przez powoda. Decydujące znaczenie ma zawsze treść umowy, a w nich jasno określono, jakie kwoty należą się powodowi w ramach wynagrodzenia. W umowach nie ma żadnej wzmianki o tym, jaki charakter mają ustalone kwoty tzn. czy są one wyrażone według wartości brutto czy netto. Strony ustaliły jedynie, że honorarium autora podlega opodatkowaniu zgodnie z art. 10 ust.1 pkt 7, art. 18 i art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1990r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r. Nr 14 poz. 176 ze zm.), co może wskazywać, iż są to wartości brutto. W ugodzie kwotę należności 17.500 zł określono już jako kwotę brutto. Ponadto strony ustaliły, że pozwana zapłaci powodowi kwotę 1.500 zł stanowiącą odsetki od zaległości wynikających z ugody.

Należy zauważyć przy tym, że wynagrodzenie za dzieło należy się przyjmującemu zamówienie, stanowiąc całość obejmującą także tę część, którą zamawiający może (ma obowiązek) potrącić (odliczyć). Nie można, więc w ogóle konstruować takiej definicji wynagrodzenia za dzieło, w której będzie się wyróżniać część wynagrodzenia należną przyjmującemu zamówienie (wynagrodzenie netto) i część, która mu nie przysługuje. Wynagrodzenie za dzieło należy się przyjmującemu zamówienie w całości i takie wynagrodzenie wyznaczone jest przez treść stosunku prawnego łączącego strony, a więc w takiej wysokości należy je zasądzić w sporze sądowym między stronami. Pojęcie wynagrodzenia „brutto” nie występuje w przepisach kodeksu cywilnego i ma raczej znaczenie potoczne. Kodeks cywilny posługuje się, bowiem tylko pojęciem wynagrodzenia za dzieło, jako takiego. Potoczne znaczenie ma też pojęcie wynagrodzenia „netto”, przez które należy rozumieć wynagrodzenie za dzieło wypłacane przyjmującemu zamówienie, ale tylko wtedy, gdy zamawiający dokona stosownych odliczeń na podstawie innych przepisów prawa. Jeżeli zamawiający wynagrodzenia nie wypłaci, to w ogóle nie można mówić o jakimkolwiek odliczeniu, a więc tym samym także o wypłacie części wynagrodzenia (nazwanej wynagrodzeniem netto).

Zdaniem Sądu kwestie podatkowe mają wtórne znaczenie i leżą poza węzłem obligacyjnym łączącym strony. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu do uchwały z 7 sierpnia 2001r. III ZP 13/01 (opubl. OSNP 2002/2/35) wskazał, że „wynagrodzenie za pracę to określone w umowie o pracę wynagrodzenie brutto, a z przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika jedynie obowiązek pobierania od tego wynagrodzenia zaliczki na poczet podatku dochodowego. Zawsze, więc pracodawca przeznacza na wynagrodzenie pracownika kwotę wymienioną w ustawie i przepisach płacowych, a obowiązek opłacenia podatku powoduje jedynie zmniejszenie kwoty wypłacanej do rąk pracownika. Ponadto kwestia ta dotyczy podmiotów, które nie są stronami tego sporu (organy podatkowe i ubezpieczeń społecznych). Gdyby przyjąć założenie, że sąd pracy powinien zasądzić wynagrodzenie za pracę po dokonaniu tych odliczeń, to musiałby on zająć się kwestią przychodu pracownika (bo od niego, a nie od wynagrodzenia za pracę dokonuje się odliczeń) oraz rozważać treść stosunku prawnego między pracodawcą, jako płatnikiem, a innymi podmiotami, które nie są stronami procesu. Musiałby także rozważać kwestie faktyczne i prawne, które nie istnieją w stanie rzeczy w chwili zamknięcia rozprawy, a więc z naruszeniem art. 316 par. 1 k.p.c. Odliczenia następują dopiero w chwili wypłaty wynagrodzenia, a przecież przedmiotem sporu jest dopiero roszczenie o zapłatę, która nawet po prawomocnym zasądzeniu może nigdy nie nastąpić.” Zdaniem Sądu wszystkie powyższe uwagi na zasadzie analogii można przenieść na grunt niniejszej sprawy, stąd brak jest podstaw do uwzględnienia zarzutów.

Zgodnie z art. 476 k.c. dłużnik dopuszcza się zwłoki, gdy nie spełnia świadczenia w terminie, a jeżeli termin nie jest oznaczony, gdy nie spełnia świadczenia niezwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela. Nie dotyczy to wypadku, gdy opóźnienie w spełnieniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności. Należyte wykonanie zobowiązania ma miejsce, jeżeli dłużnik świadczy to, co powinien w terminie, wynikającym z treści zobowiązania. W razie, gdy termin nie jest określony, stosuje się regułę z art. 455 k.c., która przewiduje obowiązek świadczenia niezwłocznie po wezwaniu dokonanym przez wierzyciela. Skutek uchybienia terminu powstaje z mocy samego prawa i w zależności od okoliczności po stronie dłużnika przybiera postać opóźnienia lub zwłoki.

W przedmiotowej ugodzie strony uzgodniły, iż pozwana zapłaci na rzecz powoda kwotę 17.500 zł w siedmiu miesięcznych ratach (tj. po 2500 zł) płatnych na rachunek bankowy wierzyciela w kwotach netto – począwszy od 31 grudnia 2013r. oraz kwotę 1.500 zł stanowiącą odsetki od zaległości wynikających z ugody wraz z ostatnią ratą. Bezspornym jest, iż pozwana nie wywiązała się z tego zobowiązania, bowiem w okresie od stycznia do 20 marca 2014r. wypłaciła powodowi kwotę 6200 zł brutto, przelewając na jego rachunek łącznie kwotę 5642 zł. Spowodowało to, iż cała należność objęta ugodą stała się wymagalna (zgodnie z paragrafem 4 ugody), czego strona pozwana nie kwestionowała w zarzutach. Stąd żądanie zasądzenia odsetek od kwoty 12.800 zł od dnia 2 maja 2014r. należało uznać za zasadne. Z uwagi na to, że strony nie oznaczyły w ugodzie stopy odsetek za opóźnienie, w myśl przepisu art. 481 § 2 k.c. powodowi należały się odsetki ustawowe. Dlatego też Sąd zasądził w nakazie zapłaty kwotę 12.800 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 2 maja 2014r. i nie znalazł podstaw do jego uchylenia i oddalenia powództwa.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zapadło w oparciu o zasadę odpowiedzialności za wynik procesu wyrażoną w art. 98 k.p.c. Na zasądzoną kwotę 2577 zł złożyły się: opłata od pozwu – 160 zł, opłata za udzielenie pełnomocnictwa – 17 zł i koszty zastępstwa procesowego – 2400 zł. Wynagrodzenie pełnomocnika powoda zostało ustalone na podstawie § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie…(Dz. U. Nr 163 z 2002 r., poz. 1348 z późn. zm.).

Mając na uwadze powyższe, w oparciu o przepis art. 496 k.p.c., Sąd utrzymał w mocy w całości nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym w dniu 17 lutego 2015 roku.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE