UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 9 kwietnia 2015r. Sąd Rejonowy w Wieluniu zasądził od pozwanego R. M. na rzecz powoda GODebt 1 Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego w W. kwotę 2 722,90 złotych, z odsetkami ustawowymi od dnia 5 kwietnia 2014r. do dnia zapłaty (pkt 1) oraz 652,00 złotych z tytułu kosztów postępowania, w tym kwotę 617,00 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt 2 ); nakazując wypłacić z sum budżetowych Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Wieluniu na rzecz adwokata – J. C. kwotę 738,00 złotych tytułem wynagrodzenia adwokata ustanowionego z urzędu dla pozwanego.

Rozstrzygnięcie zapadło przy następujących ustaleniach i wnioskach:

Pozwany R. M. zawarł w dniu 16 maja 2011r. z (...) S.A. w W. umowę o świadczenie usługi neostrada na czas określony – 24 miesiące. Na postawie wskazanej umowy TP miała świadczyć na rzecz pozwanego usługę w opcji Opcja 2048kbps, w ramach której pozwany miał zapewniony stały dostęp do sieci internetu. Przy podpisywaniu umowy pozwany zapoznał się z regulaminem oraz z cennikiem usługi neostrada i zobowiązał się do terminowego regulowania opłat abonamentowych w zamian za świadczone usługi.

Za świadczone usługi internetowe (...) S.A. w W. wystawiła i doręczyła na nazwisko pozwanego następujące faktury:

1) fakturę Vat nr (...) z dnia 3 grudnia 2012r. na kwotę 160,47 złotych z terminem płatności przypadającym na dzień 17 grudnia 2012r.,

2) fakturę Vat nr (...) z dnia 3 stycznia 2013r. na kwotę 112,05 złotych z terminem płatności przypadającym na dzień 17 stycznia 2013r.,

3) fakturę Vat nr (...) z dnia 3 lutego 2013r. na kwotę 116,12 złotych z terminem płatności na dzień 18 lutego 2013r.,

4) fakturę Vat nr (...) z dnia 3 marca 2013r. na kwotę 110,01 złotych z terminem płatności na dzień 18 marca 2013r.,

5) fakturę Vat nr (...) z dnia 3 kwietnia 2013r. na kwotę 109,31 złotych z terminem płatności na dzień 18 kwietnia 2013r.,

6) fakturę Vat nr (...) z dnia 3 maja 2013r. na kwotę 106,59 złotych z terminem płatności na dzień 20 maja 2013r.,

7) fakturę Vat nr (...) z dnia 3 czerwca 2013r. na kwotę 104,91 złotych z terminem płatności na dzień 18 czerwca 2013r.,

8) fakturę Vat nr (...) z dnia 3 lipca 2013r. na kwotę 0,28 złotych z terminem płatności na dzień 18 lipca 2013r.,

9) fakturę Vat nr (...) z dnia 4 grudnia 2013r. na kwotę 1 789,91 złotych z terminem płatności na dzień 18 grudnia 2013r.

Pozwany nie zapłacił kwot wynikających z w/w faktur.

W dniu 21 października 2013r. nastąpiło rozwiązanie umowy o świadczenie usług. O rozwiązaniu umowy pozwany został poinformowany pismem z dnia 14 października 2013r.

W dniu 28 kwietnia 2011r. pozwany zawarł z (...) S.A. w W. umowę o świadczenie publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych w tym usługi powszechnej.

W ramach tej umowy pozwany korzystał z oferty promocyjnej Przyłączenie w dobrej cenie. Aneksem z dnia 3 czerwca 2011r. o w/w umowy pozwany rozpoczął korzystanie z oferty promocyjnej ,,domowy w dobrej cenie”.

Pozwany miał dodatkowo zawartą z (...) S.A. w W. umowę na usługi pakiety Telewizji (...) w opcji (...). W związku z w/w umową pozwany prowadził postępowanie reklamacyjne przed Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

W dniu 17 stycznia 2014r. powód (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny w W. nabył od (...) S.A. w W. wierzytelność wobec pozwanego wynikającą z umowy z dnia 11 maja 2011r.

Jak zauważył Sąd pierwszej instancji, w niniejszej sprawie powód dochodził przeciwko pozwanemu zapłaty, jako nabywca wierzytelności przysługującej poprzedniemu wierzycielowi (...) S.A. w W. z tytułu umowy o świadczenie usług internetowych zawartej w dniu 11 maja 2011r. Na dowód przysługującej mu wierzytelności przedstawił umowę o świadczenie usług internetowych i niezapłacone przez pozwanego faktury, co uzasadnia przyjęcie, iż roszczenie zostało wykazane.

Rolą pozwanego było przedstawienie dowodu przeciwnego, by obalić twierdzenia, z których strona powodowa wywodziła skutki prawne, czego R. M. skutecznie nie uczynił. Podniósł jedynie, że prowadził postępowanie reklamacyjne, które jednak dotyczyło innej umowy, której przedmiotem było świadczenie usług telewizyjnych.

O kosztach postępowania Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c.

Pozwany wniósł apelację od powyższego rozstrzygnięcia, zaskarżając orzeczenie w całości i podnosząc następujące zarzuty:

I. naruszenie przepisów prawa procesowego, mające istotny wpływ na wynik sprawy:

a) art. 233 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego, w tym przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i wyprowadzenie niezgodnych z doświadczeniem życiowym i zasadami logiki wniosków, w szczególności:

- przyjęcie przez Sąd, że faktury wystawione przez cedenta (...) S.A. w W., z których wynikać miało roszczenie objęte powództwem wystawione zostały zgodnie z umową zawartą przez pozwanego w dniu 16 maja 2011r., podczas gdy faktury, na których oparto powództwo obejmują roszczenia również z umów zawartych dnia 29 czerwca 2012 r. o świadczenie usługi telewizyjnej i telefonii internetowej, a nie załączonej przez powoda,

- przyjęcie przez Sąd pierwszej instancji, że po przeprowadzeniu postępowania dowodowego, w granicach wniosków stron oraz w zakresie dowodów z dokumentów, w sposób dostateczny zostały wyjaśnione wszystkie okoliczności sprawy, podczas gdy z przedstawionych przez powoda dokumentów w postaci umowy z dnia 16 maja 2011r. nie można wywieźć roszczenia o zapłatę kary umownej w wysokości 1 789,91 złotych objętej fakturą VAT nrXSI (...),

- uznanie za udowodnioną zasadności i wysokości roszczenia, w sytuacji gdy pozwany zanegował wskazaną w cesji wierzytelności fakturę VAT nr (...) opiewającą na kwotę 1 789,91 złotych, powołując się na jednostronne rozwiązanie umowy o świadczenie usług przez (...) S.A.,

- pominięcie przez Sąd w całości twierdzeń pozwanego, iż było prowadzone postępowanie reklamacyjne dotyczące usług internetowych przyjmując, iż dotyczyło ono innej umowy (umowy telewizji cyfrowej), podczas gdy na należności wynikające z przedłożonych przez powoda faktur, składały się właśnie również usługi telewizji i telefonii internetowej, wynikające z umów zawartych w dniu 29 czerwca 2012r.,

- uznanie, że roszczenie zostało udowodnione wyłącznie na podstawie faktu, że podwód przedstawił umowę i faktury przy czym nie zostało udowodnione, że przedmiotowe faktury dotyczą rzeczonej umowy,

- uznanie, że kwoty wynikające z załączonych faktur dotyczą wyłącznie umowy z dnia 16 maja 2011r., podczas gdy faktury, na których oparto powództwo obejmują roszczenia również z umów zawartych dnia 29 czerwca 2012r. o świadczenie usługi telewizyjnej i telefonii internetowej, a które to umowy nie zostały przez pozwanego przedłożone i nie były przedmiotem przelewu wierzytelności.

W oparciu o wskazane zarzuty, skarżący domagał się:

1. zmiany zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości,

2. zasądzenia na rzecz pozwanego od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację, powód wnosił o jej oddalenie oraz zasądzenie od pozwanego zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Jedna z kardynalnych zasad postępowania cywilnego określona została w art. 321 § 1 k.c., zgodnie z którym sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem, ani zasądzać ponad żądanie. Koreluje z brzmieniem powołanego przepisu art. 187 § 1 k.p.c., stanowiąc, że pozew powinien zawierać m. in. dokładnie określone żądanie oraz przytoczenie okoliczności faktycznych je uzasadniających. Żądanie powództwa określa więc nie tylko jego przedmiot, lecz również podstawa faktyczna, a wyrok uwzględniający powództwo na zasadzie faktycznej, na której powód ani w pozwie, ani w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji nie opierał powództwa, stanowi zasądzenie ponad żądanie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2007r., sygn. akt II CSK 344/07, LEX nr 388844).

Analiza pod tym kątem pozwu wniesionego w sprawie niniejszej, prowadzi do oczywistego wniosku, że jako źródło dochodzonych roszczeń powoda wskazywana była umowa o świadczenie usługi neostrada z 16 maja 2011r., którą również Sąd Rejonowy uznał za podstawę zasądzonych należności. Niniejsza umowa dotyczyła wyłącznie zapewnienia pozwanemu stałego dostępu do internetu o określonych parametrach. Zawarta została na okres 24 miesięcy na zasadach regulaminu promocji „Wymarzony internet”. Wynikało z niego, że miesięczna opłata abonamentowa za korzystanie z usługi w opcji do 2048 kbps wynosić ma, począwszy od trzeciego miesiąca umowy, 54,00 złote. Złożone przez powoda faktury obejmowały zaś opłaty za internet + usługa tv + FunPack i rozmowy świat, a faktura na kwotę 1 789,91 złotych: odszkodowanie za zestaw L., odszkodowanie za dekoder, karę umowną związaną z przyznaną w ramach oferty internet 2Mb + usługa tv + tel. ulgą dla opłaty abonamentowej oraz karę umowną związaną z przyznaną w ramach internet 2Mb + usługa tv + tel. ulgą dla opłaty aktywacyjnej. Jednocześnie powód nie przedstawił protokołu zdawczo – odbiorczego zastawu instalacyjnego, z którego wynikałoby, jaki ewentualnie sprzęt został wydany pozwanemu. W umowie z dnia 16 maja 2011r. nie ma mowy o świadczeniu usług związanych z telefonem i telewizją, ani o dekoderze (nie jest to zresztą sprzęt służący do korzystania z internetu), czy karcie dostępowej.

Z art. 6 k.c. wynika dla sądu nakaz rozstrzygnięcia merytorycznego, nawet wtedy, gdy postępowanie dowodowe nie przyniosło efektu. Sąd powinien zatem rozstrzygnąć na niekorzyść osoby, która opierała swe twierdzenia na faktach nieudowodnionych (P. Machnikowski (w:) Kodeks cywilny..., red. E. Gniewek, t. 1, s. 34; podobnie K. Piasecki (w:) Kodeks postępowania cywilnego..., red. K. Piasecki, t. 1, s. 770). Właściwa ocena przeprowadzonych dowodów prowadzić musiała zaś w sprawie przedmiotowej do oczywistej konstatacji, że kwoty określone w załączonych do pozwu fakturach nie wynikają z umowy z dnia 16 maja 2011r., na którą powód się powołał, jako na źródło swoich roszczeń.

Wbrew zapatrywaniu Sądu pierwszej instancji, faktura nie stanowi dowodu na istnienie zobowiązania, jeżeli nie została zaakceptowana przez dłużnika. Należy ją traktować jako oświadczenie jednej ze stron w tym zakresie, co oznacza, iż zaprzeczenie przez pozwanego istnieniu długu rodziło po stronie powodowej obowiązek wykazania tej okoliczności.

Podkreślić również należy, że ani powód, ani też Sąd Rejonowy nie podjął nawet próby wskazania, z jakich to postanowień umowy, czy też regulaminu wynikają określone w fakturach należności i w jaki sposób zostały wyliczone.

Podsumowując, żądanie pozwu w niniejszej sprawie nie koreluje z podaną podstawą faktyczną. Nie wiadomo z jakiej umowy wynikają należności określone w wystawionych przez powoda fakturach. W tych okolicznościach nie sposób zgodzić się również z Sądem pierwszej instancji, że bez znaczenia pozostawało prowadzone przez pozwanego postępowanie reklamacyjne, bowiem dotyczyło innej umowy aniżeli umowa z 16 maja 2011r. Ponadto, jeżeli została zawarta po tej dacie inna umowa, obejmująca również świadczenie usług internetowych w określonym pakiecie, zapewne powodowała wygaśnięcie wcześniejszego zobowiązania. Skoro zaś dochodzone należności nie wynikały z umowy, na którą powód powoływał się w pozwie, zasądzenie ich w przedmiotowym procesie stanowiło wyjście poza granicę żądania i było niedopuszczalne. Wysokości świadczeń należnych na podstawie wskazanego kontraktu, powód zaś nie udowodnił.

Uwzględniając powyższe, należało uznać apelację za zasadną, a zaskarżony wyrok - na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. - zmienić poprzez oddalenie powództwa w całości i obciążenie powoda kosztami procesu.

O kosztach postępowania, zarówno w pierwszej, jak i drugiej instancji Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Na koszty procesu poniesione przez stronę pozwaną złożyły się: opłata od apelacji – 100 złotych, wynagrodzenie reprezentującego pozwanego w postępowaniu apelacyjnym radcy prawnego - 450 złotych, wynagrodzenie reprezentującego pozwanego w postępowaniu pierwszoinstancyjnym pełnomocnika z urzędu – 738 złotych (§ 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2013 r., poz. 490); § 2 w zw. z § 3 ust 1 i w zw. z § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2013 r., poz. 461).

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE