UZASADNIENIE

Powódka Przedsiębiorstwo (...) Spółka z o.o. w R. domagała się zasądzenia od M. G. kwoty 5.240,53 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu tj. od 13 kwietnia 2012r. i zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu podała, iż w związku z wykonaniem umowy o zaopatrzenie w wodę nr (...) wystawiła fakturę VAT nr (...) na kwotę 5.185,66 zł. Wobec braku wpłaty w terminie wynikającym z faktury i umowy naliczone zostały odsetki w wysokości 254,87 zł. Ostatecznie pozwana uiściła jedynie kwotę 200 zł.

Pozwana wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty z dnia 26 kwietnia 2012r. wnosząc o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jej rzecz zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu przyznała, że zawarła z powodem umowę na dostawę wody, ale jednocześnie podniosła, że woda nie była pobierana od lipca 2005r. Nadto zwróciła uwagę, iż pracownicy powoda bez wiedzy jej i właściciela nieruchomości dwukrotnie dokonali wymiany licznika, oraz wymiany plomby w liczniku. W toku postępowania wskazała także, że nie jest możliwe zużycie takiej ilości wody jak wynika to z odczytów dokonanych przez powoda.

Sąd Rejonowy w Rybniku wyrokiem z dnia 11 lutego2015r. oddalił powództwo Przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o. w C. przeciwko M. G. o zapłatę oraz odstąpił od obciążenia strony powodowej kosztami postępowania.

Orzeczenie to poprzedził ustaleniem, że 1 marca 2004 roku powód Przedsiębiorstwo (...) Spółka z o. o. w C. zawarł z pozwaną M. G. umowę o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków numer (...). Zgodnie z § 21 umowy dotyczyła ona wyłącznie zaopatrzenia w wodę. Umowa została zawarta na czas nieokreślony (§ 19). Zgodnie z § 1 powódka zobowiązała się do dostarczania wody i odprowadzania ścieków do/z obiektu położonego w „C. ul. (...) - działka”. Zgodnie z § 3 ust. 1 umowy, miejscem dostarczenia wody był zawór za wodomierzem głównym, a w przypadku braku wodomierza zawór główny zlokalizowany bezpośrednio za wejściem do budynku. Zgodnie z § 4 powódka zobowiązała się do realizacji dostaw wody w wymaganej ilości i pod odpowiednim ciśnieniem tj. 0,05-0,6 MPa oraz dostaw wody w sposób ciągły i niezawodny, a także zapewnienia należytej jakości dostarczanej wody. Zgodnie z § 7 umowy - naprawa, remont oraz konserwacja przyłącza wodociągowego do zaworu głównego za wodomierzem należała do przedsiębiorstwa wodociągowego w przypadku przekazania przyłącza, natomiast w przypadku nieprzekazania obowiązki te obciążały odbiorcę. Nadto, zgodnie z cytowanym paragrafem umowy, wodomierz główny stanowił własność przedsiębiorstwa wodociągowego. Zgodnie z § 10 ust. 3 ilość pobranej wody miała być ustalana zgodnie ze wskazaniami wodomierza głównego. Zgodnie z § 11 odbiorca był zobowiązany dokonać zapłaty za dostarczoną wodę w terminie 14 dni od daty wystawienia faktury VAT, nadto odbiorca upoważniał przedsiębiorstwo wodociągowe do wystawiania faktur VAT bez swojego podpisu. Zgodnie z § 12 ust. 1 odbiorca, na pisemny wniosek, miał prawo domagać się od przedsiębiorstwa wodociągowego przeprowadzenia kontroli prawidłowości wskazań wodomierza. Zgodnie z § 14 umowy uszkodzenie wodomierza, pobór wody poza wodomierzem lub jego zabór miało skutkować naliczeniem odbiorcy ilości pobranej wody w wysokości:

1) 100 m³ wody doliczonej do stanu wodomierza na dzień jego wymiany - w przypadku uszkodzenia wodomierza;

2) 200 m³ wody - w przypadku poboru poza wodomierzem;

3) 300 m³ wody - w przypadku zaboru wodomierza.

Zgodnie z § 17 przedstawiciele Przedsiębiorstwa, po okazaniu legitymacji służbowej i pisemnego upoważnienia mieli prawo wstępu na teren nieruchomości lub pomieszczeń każdego, kto korzysta z usług w celu przeprowadzenia kontroli urządzenia pomiarowego lub wodomierza głównego i dokonania odczytu ich wskazań, dokonania badań i pomiarów, przeprowadzenia przeglądów i napraw urządzeń posiadanych przez przedsiębiorstwo.

W dniu 30 października 2006 roku powódka wystawiła polecenie (...) wymiany wodomierza na nieruchomości opisanej jako „C., ul. (...) - działka”. Na dokumencie tym w rubryce „Uwagi o wykonaniu polecenia” widnieje nieczytelna parafa, a bezpośrednio pod nią opis „(majster) (właść. nieruch.)”. W tabeli tego dokumentu wskazano, że na połączeniu ø 20 mm wymontowano wodomierz o numerze fabrycznym (...), numer ewidencyjny (...) o wskazaniu stanu „165”, a następnie na połączeniu ø 20 mm wmontowano wodomierz o numerze fabrycznym (...), numer ewidencyjny (...) o wskazaniu stanu „0”. (...) ww. polecenia wypełnił pismem ręcznym pracownik pozwanej - świadek J. P., który jako hydraulik dokonał wówczas wymiany wodomierza. Przy wymianie nie była obecna pozwana, ani jej ojciec A. G.. Na przedłożonej i poświadczonej za zgodność z oryginałem przez pełnomocnika powódki, kopii polecenia wymiany wodomierza (...) z dnia 30 października 2006 roku widnieje przekreślony numer ewidencyjny wmontowanego wodomierza o numerze fabrycznym (...). skreślono numer ewidencyjny „ (...)” i wpisano odręcznie numer „ (...)”. Zmiana ta nie została oznaczona datą wykonania, jakimkolwiek opisem ani podpisem osoby która miałaby jej dokonać - w pozostałym zakresie oryginał i kopia polecenia są bowiem identyczne co do treści i wyglądu.

W dniu 2 września 2011 roku powódka wystawiła polecenie 916/07/11 wymiany wodomierza na nieruchomości opisanej jako „C., ul. (...) (3b - działka)”. Na dokumencie tym w rubryce „właściciel nieruchomości lub użytkownik” widnieje nieczytelna parafa. W tabeli tego dokumentu wskazano, że na połączeniu ø 20 mm wymontowano wodomierz o numerze fabrycznym (...), numer ewidencyjny (...) o wskazaniu stanu „958”, a następnie na połączeniu ø 15 mm wmontowano wodomierz o numerze fabrycznym (...), numer ewidencyjny (...) o wskazaniu stanu „0”. (...) ww. polecenia wypełnił pismem ręcznym pracownik pozwanej - świadek J. P., który jako hydraulik dokonał wówczas wymiany wodomierza. Przy wymianie był obecny ojciec pozwanej A. G., który podpisał się na druku polecenia.

W dniu 8 września 2011 roku powódka wystawiła na rzecz pozwanej jako nabywcy fakturę VAT nr (...), w treści której oznaczono datę sprzedaży jako „wrzesień 2011” oraz wskazano zużycie wody w ilości 958 m3 na kwotę brutto 5.162,82 zł oraz opłatę abonamentowa w wysokości 22,81 zł brutto, tj. łącznie 5.185,66 zł brutto. Jako adres węzła poboru wody w treści faktury wskazano „ (...)-10-013- (...)-1 C., S. 3b - działka”, a okres poboru od dnia 8 lipca 2011 roku do dnia 2 września 2011 roku. Termin płatności faktury oznaczono na dzień 22 września 2011 roku w kasie powódki lub na jej konto wskazane w treści faktury. Fakturę doręczono pozwanej w dacie 9 września 2011 roku.

Pismem z dnia 16 września 2011 roku, doręczonym powódce w dniu 20 września 2011 roku, pozwana oraz jej ojciec A. G. złożyli odwołanie od faktury VAT nr (...) z dnia 8 września 2011 roku, wyjaśniając, ze od września 2005 roku na działce przy ul. (...) zlikwidowali hodowlę koni i zakręcili wówczas wodę i do dnia 2 lipca 2011 roku obiekt był nieczynny. Pozwana zakwestionowała nadto podpisy na poleceniu wymiany licznika w 2006 roku podnosząc, że nie zostały one nakreślone przez nią, ani jej ojca. Dodatkowo odwołujący argumentowali, że skoro przez 6 lat zużyli 165 m³, co naliczono na wodomierzu o numerze fabrycznym (...), numer ewidencyjny (...) to nie jest możliwe aby wodomierz o numerze fabrycznym (...) który został zabudowany bez wiedzy odbiorcy wykazał zużycie 165 m³. Nadto odwołujący wskazali, że na kopii polecenia wymiany wodomierza znajdującego się w aktach powódki odręcznie naniesiono inny numer plomby, co zdaniem odwołujących wskazywało, ze został on wpisany później „z głowy”. Odwołujący podnieśli przy tym, że przeglądu dokumentów dokonali w dacie 16 września 2011 roku w siedzibie powódki, stwierdzając, że na dokumentacji wymiany nie widnieją ich podpisy.

W odpowiedzi, pismem z dnia 29 września 2011 roku, (...), powódka wyjaśniła, że nie ma kompetencji i potrzeby do sprawdzania w jaki sposób odbiorca naszych usług użytkuje swoją nieruchomość, dla której świadczona jest usługa dostarczania wody. Powódka argumentowała, że wodomierz numer (...) jak i numer (...) został zdemontowany przez jej pracownika - tego samego w obu przypadkach., zaś podpis widniejący na dokumencie polecenia wymiany wodomierza, jeśli nie należy do odwołujących się należy najprawdopodobniej do któregoś z ich domowników, „co łatwo może być wykazane”. Odnośnie wpisanego na kopii polecenia wymiany wodomierza nowego numeru plomby powódka wyjaśniała, że została ona wymieniona podczas tej samej wymiany wodomierza (numer seryjny wykreślonej plomby tj. (...) i wymienionej (...) pochodzi z tej samej dostawy), z powodu uszkodzenia plomby podczas jej montażu, bądź konieczności jej zerwania z powodu przeciekającego złącza. Ponadto wedle powódki plomba służy przede wszystkim zabezpieczeniu interesów przedsiębiorstwa wodociągowego przed ingerencją osób trzecich w urządzenie pomiarowe. Natomiast zużycie wody na poziomie 958 m³ na 5 lat, czyli 16 m³ na miesiąc, co daje 20 dm³ na godzinę, wedle powódki jest przeciętnym zużyciem dla statystycznej rodziny na potrzeby socjalno - bytowe. Powódka nadmieniła przy tym, że jej odpowiedzialność zgodnie z umową kończy się na zaworze za wodomierzem, a zabezpieczenie studzienki oraz wodomierza należy do odbiorcy usług. Podsumowując powódka uznała, że zużycie wody na przedmiotowym wodomierzu miało miejsce zgodnie z jego wskazaniem i w związku z czym podtrzymała wezwanie odbiorcy do zapłaty należności za wykonaną usługę zgodnie z wystawioną fakturą. Pismo doręczono stronie pozwanej w dacie 30 września 2011 roku.

W dalszych pismach pozwana i jej ojciec podtrzymali swoje pierwotne zastrzeżenia co do wymiany wodomierzy oraz sposobu zaprzestania użytkowania działki przy ul. (...) w lipcu 2005 roku, dodatkowo podnosząc, że abonament za licznik był przezeń uiszczany za cały okres, a pracownik przedsiębiorstwa powódki, który spisywał stan licznika wody widział, że działka była nieczynna. Natomiast powódka w dalszej korespondencji argumentowała, że wodomierz jest własnością przedsiębiorstwa wodociągowego i zabudowa plomb ma na celu zabezpieczenie jego interesów, a w konsekwencji, jeżeli zdaniem odbiorcy nastąpił nieautoryzowany pobór wody to zgodnie z § 3 zawartej między stronami umowy odpowiedzialność przedsiębiorstwa kończy się na zaworze za wodomierzem. W związku z powyższym powódka podtrzymała wezwanie do zapłaty zgodnie z fakturą numer (...) z dnia 8 września 2011 roku wystawioną na podstawie wskazań wodomierza numer (...). Powódka wywodziła nadto, że fakt płacenia jedynie opłaty abonamentowej przez pozwaną w spornym okresie wynikał z przekazywania pracownikom przedsiębiorstwa informacji o braku zużycia wody na działce, a nie z braku rzeczywistego poboru wody. Powódka wyjaśniała nadto, że na fakturze widnieją informacje dotyczące jednostki miary w jakiej przedsiębiorstwo rozlicza swoich odbiorców i są to metry sześcienne, a w centralnej części faktury pod pozycją „ilość” ujęto zużycie wody, gdzie ilość cyfr wynika ze zużycia wody w ostatnim okresie rozliczeniowym, a w stopce faktury podana została pozycja zużycia wody wraz ze stanami wodomierza. Odnośnie ilości cyfr podanych na fakturze powódka wyjaśniła, że jej system służący do rozliczeń z odbiorcami nie wykazuje żadnych zer przed pierwszą liczbą naturalną większą od zera, przy czym istnieje możliwość uwidocznienia cyfr po przecinku - litrów, jeżeli odbiorca sobie tego zażyczy. Powódka wyjaśniła nadto, że na poleceniu wymiany wodomierza można wpisać wszystkie pozycje cyfr jakie znajdują się na tarczy wodomierza. Dodatkowo powódka podnosiła, że aktualne zużycie jakie odbiorca wykazuje na wodomierzu w żaden sposób nie przekłada się na zużycie historyczne, ponieważ odbiorca zużywa „tyle wody jakie aktualnie potrzeby”.

W dniu 8 lutego 2012 roku powódka wystawiła notę odsetkową do faktury VAT numer (...) na kwotę odsetek 254,87 zł z terminem zapłaty do dnia 22 lutego 2012 roku oraz wezwanie do zapłaty należności z faktury VAT numer (...) z dnia 22 września 2011 roku na łączną kwotę zalęgłości 5.440,53 zł. Pismem z dnia 23 lutego 2012 roku pełnomocnik powódki wezwała pozwaną do zapłaty kwoty (...),66 wraz z ustawowymi odsetkami tytułem zapłaty za fakturę VAT numer (...) w terminie do dnia 2 marca 2012 roku. Wezwanie nadano na poczcie listem poleconym w dacie 23 lutego 2012 roku.

W dniu 23 lutego 2012 roku pozwana dokonała wpłaty kwoty 200 zł tytułem opłaty abonamentowej za działkę przy ul. (...) w C..

Działka pozwanej jest położona w C., przy ulicy (...). Na posesji tej znajduje się jeden punkt poboru wody z zabudowanym wodomierzem. Przed 2005 rokiem na ww. nieruchomości ojciec pozwanej A. G. hodował 4 konie i 14 świń. Hodowlę tę ojciec pozwanej zlikwidował w 2005 roku, a następnie zakręcił główny zawór wody. Przez okres kilku lat hodowli aż do daty wymiany licznika dokonanego przez pracowników powódki w dniu 30 października 2006 zostało zużyte w sumie 165 m³ wody, zgodnie ze wskazaniem zdemontowanego wodomierza o numerze fabrycznym (...), numer ewidencyjny (...). W latach 2005 - 2011 raz lub dwa razy w roku na posesji pozwanej koszona była trawa, ponadto pozwana z ojcem przychodzili na działkę zbierać owoce z rosnących tam drzew owocowych. Przez cały ww. okres pozwana ani jej ojciec nie korzystali z wody. Nie zauważyli też aby woda gdziekolwiek wyciekała. Właściciele bezpośrednio sąsiadujących działek z nieruchomością pozwanej nie widzieli aby w latach 2005 - 2011 ktokolwiek korzystał z wody na nieruchomości pozwanej. Nie zauważyli nadto aby na tej nieruchomości nastąpił jakiś wyciek wody. Główny zawór wody został odkręcony przez ojca pozwanej w lipcu 2011 roku, kiedy znajomy pozwanej chciał rozpocząć na działce małą hodowlę drobiu. Inkasenci powódki dokonują odczytów wodomierzy u odbiorców średnio co dwa miesiące. Zasadniczo czynią to osobiście, ale jeżeli jest to niemożliwe to poprzestają na oświadczeniach klientów. Powódka miała możliwość w trybie administracyjnym przymusowego okazania licznika, ale nie korzystała w przeszłości z takiej możliwości, ponieważ każdorazowo po 5 latach, przy wymianie wodomierza na nowy pracownicy powódki weryfikują odczyt wodomierza, a następnie dokonują wyliczenia należności do zapłaty w oparciu o wcześniejsze odczyty wodomierza. Dodatkowo, poza zapłata za zużywaną wodę, powódka obciąża odbiorców opłatą abonencką.

Zdemontowany z działki pozwanej wodomierz JS 2,5 01/94 o numerze fabrycznym (...) o wskazaniu stanu licznika 958,220 m³ ostatni raz legalizowany był według odcisku na plombie ołowianej w 2006 roku (legalizator jest nieczytelny). Przed legalizacją ponowną w Punkcie Legalizacyjnym obsługiwanym przez (...) Z. wodomierzowi zmieniono osłonę liczydła na oznaczoną JS 2,5 01/94. Wodomierz po zamontowaniu na stanowisku kontrolnym przy ciśnieniu zbliżonym do ciśnienia w sieci wodociągowej (0,4 MPa) wykazuje wyciek wielkości 3,10 litra na godzinę, co daje 74,40 litrów na dzień oraz 2232 litrów wody na miesiąc. Wyciek został wyliczony przy zamkniętych zaworach i zarejestrowany przez liczydło wodomierza. Powodem wycieku wody z wodomierza było pęknięcie płyty uszczelniającej w wodomierzu, które nie było wadą materiału. Zaistniały wyciek wody był rejestrowany przez liczydło wodomierza. Z powodu zaistniałego wycieku wody z wodomierza o numerze fabrycznym (...) nie można wykonać sprawdzenia metrologii wodomierza w związku z wyciekiem wody spod liczydła spowodowanym stwierdzonymi uszkodzeniami ponieważ wstawienie wodomierza do stanowiska pomiarowego do legalizacji wodomierzy i poddanie go ciśnieniu 1÷0,5 MPa używanemu przy legalizacji (PN- (...)-1.2.3) spowoduje zniszczenie wodomierza i zatarcie pierwotnej przyczyny przecieku. Ekspertyza techniczna nie wykazała kiedy nastąpiło uszkodzenie, ani jak długo uszkodzony wodomierz był użytkowany.

W tak ustalonym stanie faktycznym, Sąd Rejonowy wskazał, że § 7 łączącej strony umowy na dostawę wody z dnia 1 marca 2004 roku wskazuje, że naprawa, remont oraz konserwacja przyłącza wodociągowego do zaworu głównego za wodomierzem należała do przedsiębiorstwa wodociągowego w przypadku przekazania przyłącza, natomiast w przypadku nieprzekazania obowiązki te obciążały odbiorcę. Wodomierz główny stanowił własność przedsiębiorstwa wodociągowego.

Sąd wskazał, że zgodnie z art. 2 punkt 15 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 roku o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (tekst jednolity z 2006 roku, Nr 123, poz. 858 z późniejszymi zmianami), urządzeniem pomiarowym jest przyrząd pomiarowy mierzący ilość odprowadzanych ścieków, znajdujący się na przyłączu kanalizacyjnym. Uwzględniając tą definicję, Sąd uznał, że wodomierz główny nie jest urządzeniem pomiarowym w rozumieniu ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i odprowadzaniu ścieków, gdyż zgodnie z art. 2 punkt 19 wodomierz główny to przyrząd pomiarowy mierzący ilość pobranej wody, znajdujący się na każdym przyłączu wodociągowym. W dalszej części Sąd wskazał, że koszt utrzymania wodomierza głównego, co wynika z art. 15 ust. 3 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i odprowadzaniu ścieków, ponosi wyłącznie przedsiębiorstwo wodociągowo – kanalizacyjne, a w konsekwencji przeniesienia na usługobiorców (odbiorców wody) przynajmniej części kosztów utrzymania wodomierza głównego jest zatem niedopuszczalne w świetle art. 15 ust. 2 i ust. 3 cytowanej ustawy. Sąd uznał, że również zabezpieczenie wodomierza głównego przed uszkodzeniami mechanicznymi lub skutkami niskich temperatur itp. obciążają wyłącznie przedsiębiorstwo wodociągowe.

Mając na względzie obowiązki powódki, Sąd wskazał, że nie wykazała ona ani w jakiej dacie, ani w jakich okolicznościach wymieniono plomby wodomierza o numerze fabrycznym (...) z plomby o nr ewid. (...) na plombę o nr ewid. (...) oraz jaki był wówczas stan zużycia wody sprzed takiej wymiany i po jej dokonaniu. Nadto wskazał, że powódka nigdy nie informowała pozwanej jako odbiorcy wody, by posadowiona na jej nieruchomości studzienka wodomierzowa była nieprawidłowo wykonana czy też wadliwie zabezpieczona. Sąd zwrócił również uwagę, że postępowanie dowodowe nie wykazało wskutek jakich czynników doszło do uszkodzenia wodomierza głównego o numerze fabrycznym (...).

Sąd wskazał nadto, że przed legalizacją ponowną w Punkcie Legalizacyjnym obsługiwanym przez (...) Z. wodomierzowi o numerze fabrycznym (...) zmieniono osłonę liczydła na oznaczoną JS 2,5 01/94, czego nie odzwierciedlała dokumentacja powódki. Mając przy tym na względzie fakt, że zdemontowany z działki pozwanej wodomierz o numerze fabrycznym (...) ze wskazaniu stanu licznika 958,220 m³ został wyprodukowany w 1997 roku - ustalona zmiana osłony liczydła wodomierza po zdemontowaniu wcześniejszej, fabrycznej osłony - umożliwiła swobodny dostęp do wskazówek zegarów wodomierza. Nie można zatem wykluczyć, że taka zmiana osłony - nigdzie nieujawniona w dokumentacji powódki - mogła spowodować przesunięcie odsłoniętych wówczas wskazówek wodomierza.

Sąd nadto wskazał, że z powodu zaistniałego wycieku wody z wodomierza o numerze fabrycznym (...) nie można aktualnie wykonać - co wykazała ekspertyza techniczna - sprawdzenia metrologii wodomierza w związku z wyciekiem wody spod liczydła spowodowanym uszkodzeniem, ponieważ wstawienie wodomierza do stanowiska pomiarowego do legalizacji wodomierzy i poddanie go ciśnieniu 1÷0,5 MPa używanemu przy legalizacji (PN- (...)-1.2.3) spowoduje zniszczenie wodomierza i zatarcie pierwotnej przyczyny przecieku. Sąd zwrócił nadto uwagę, że w toku ekspertyzy technicznej nie udało się ustalić kiedy nastąpiło uszkodzenie ani jak długo uszkodzony wodomierz był użytkowany.

Sąd zwrócił także uwagę, że powódka nie wykazała okoliczności zmiany zapisów na kopii polecenia wymiany wodomierza, wskazując nadto na wątpliwości co wielkości wielkość zużycia wody, tj. 958 m³ w okresie od 8 lipca 2011r. do 2 września 2011r., zwłaszcza, iż ustalona w opinii wielkość wycieku wody rejestrowana przez liczydło wodomierza wyniosła tylko 2232 litrów wody na miesiąc, czyli 0,2232 m³ .

Wskazując zatem na obowiązki z art. 6 k.c. oraz art. 232 k.p.c., Sąd uznał, że powódka nie wykazała, że pozwana zużyła wodę w ilości wskazanej na fakturze VAT nr (...) z dnia 8 września 2011 roku. Z tych względów powództwo oddalił.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art.102 k.p.c., uznając, że w niniejszej sprawie zachodzi przypadek szczególny, albowiem co prawda powódka nie wykazała zasadności wysokości opłaty jaką obciążyła pozwaną za zużycie wody to jednak poza sporem jest, że jakieś zużycie nastąpiło.

Pozwana od rozstrzygnięcia o kosztach procesu wniosła zażalenie zarzucając naruszenie art. 102 k.p.c. przez błędną jego wykładnię i w konsekwencji naruszenie art. 98 k.p.c. przez jego niezastosowanie.

Na tej podstawie wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kwoty 1.500 zł tytułem kosztów procesu za I instancję oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów postępowania zażaleniowego według norm przepisanych.

Apelację od tego orzeczenia wniosła powódka zaskarżając wyrok w całości.

Zarzuciła naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, tj.

art. 233 § 1 i 2 k.p.c. i art. 328 § 2 k.p.c. poprzez nierozważenie całości materiału dowodowego zebranego w sprawie, przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, dokonanej wybiórczo, wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego, polegającej na: błędnym przyjęciu, iż opinia biegłej nie była kwestionowana przez powódkę; błędnej ocenie opinii uzupełniającej z dnia 27.11.2013 r. a to poprzez błędne przyjęcie, że opinia potwierdza, iż wielkość zużycia wody zarejestrowana przez liczydło wodomierza wyniosła 2232 litry wody na miesiąc; błędnym przyjęciu, iż zużycie lub wyciek wody w ilości 958 nr’ nastąpiły wyłącznie w okresie od 8 lipca 2011 r. do 2 września 2011 r.; bezpodstawnym ustaleniu, że zmiana osłony wodomierza mogła spowodować przesunięcie odsłoniętych wskazówek wodomierza i przez to jego nieprawidłowe wskazania; błędnym ustaleniu, iż nie wiadomo w jakiej dacie i w jakich okolicznościach wymieniono plomby wodomierza o numerze fabrycznym (...) z plomby o nr ewid. (...) na plombę o nr ewid. (...) oraz pominięciu w uzasadnieniu wyroku wskazania przyczyn, z jakich odmówiono mocy postanowieniom łączącej strony umowy co do obowiązków w zakresie dbałości o zabezpieczenie wodomierza w celu zapewnienia jego niezawodnego działania oraz postanowieniom regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków.

Nadto zarzuciła naruszenie przepisów prawa materialnego, a to art. 15 ust. 3 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków poprzez jego błędną wykładnię wyrażającą się w przyjęciu, iż koszty nabycia, zainstalowania i utrzymania wodomierza głównego ponosi przedsiębiorstwo wodociągowo- kanalizacyjne, przez co odpowiada też za jego niezawodne działanie; art. 5 ust. 2 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków poprzez jego niezastosowanie wyrażające się w przyjęciu, iż odbiorca nie odpowiada za zapewnienie niezawodnego działania posiadanych instalacji i przyłączy wodociągowych; § 26 regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków poprzez jego niezastosowanie wyrażające się w przyjęciu, iż odbiorca nie jest obowiązany do zapewnienia niezawodnego działanie wodomierzy i urządzeń pomiarowych poprzez ich odpowiednie zabezpieczanie przed uszkodzeniami mechanicznymi lub skutkami niskich temperatur, a także prawidłowego utrzymania studzienki czy też pomieszczenia, w którym są zamontowane oraz przed dostępem osób nieuprawnionych oraz art. 65 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego poprzez jego niezastosowanie i pominięcie oświadczeń woli stron zawartych w umowie z dnia 01.03.2004 r., zwłaszcza w § 8 punkt 1 i 2 umowy.

Na tych podstawach wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów postępowania za I i II instancję, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sporawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów postępowania za I i II instancję, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Sąd pierwszej instancji prawidłowo zakwalifikował roszczenia powódki przyjmując za podstawę prawną swego rozstrzygnięcia przywołane przepisy prawne, a następnie ustalił wszystkie okoliczności faktyczne istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Poczynione ustalenia dotyczące okoliczności faktycznych mają podstawę w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, który w zakresie dokonanych ustaleń jest logiczny i wzajemnie spójny, natomiast informacje zawarte w poszczególnych źródłach dowodowych nawzajem się uzupełniają i potwierdzają, przez co są w pełni wiarygodne. Ustalenia te Sąd Okręgowy przyjmuje za własne.

Przewidziane art. 233 k.p.c. ramy swobodnej oceny dowodów wyznaczone są wymogami prawa procesowego, doświadczeniem życiowym oraz regułami logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonując wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 14 sierpnia 2012r. III AUa 620/12). Stawiając zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. należy wykazać, że Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Z tych względów za niewystarczające należy uznać przekonanie strony o innej niż przyjęta przez Sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i o ich odmiennej ocenie niż ocena dokonana przez Sąd (Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyrokach: z dnia 1 marca 2012r. I ACa 111/12; z dnia 3 lutego 2012r., I ACa 1407/11). Jeżeli zatem Sąd, ze zgromadzonego materiału dowodowego, wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, co ma miejsce w niniejszej sprawie, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, chociażby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne (tak: Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyrokach: z dnia 8 lutego 2012r. (I ACa 1404/11), z dnia 14 marca 2012r. (I ACa 160/12), z dnia 29 lutego 2012r. (I ACa 99/12); a także wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 17 maja 2012r. VI ACa 31/12).

Mając na względzie powyższe, apelująca, stawiając zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., jest obowiązana wykazać, że Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Powódka, tymczasem, nie wskazuje uchybieniu przez Sąd I instancji regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów, tj.: regułom logicznego myślenia, zasadzie doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów poprzestając jedynie na kwestionowaniu niekorzystnego rozstrzygnięcia sądu I instancji. Ustalenia poczynione przez Sąd Rejonowy mają bowiem podstawę nie tylko w zeznaniach świadków, ale również ekspertyzy technicznej, jak również wskazanych w uzasadnieniu dokumentów.

Z ujęcia redakcyjnego art. 328 § 2 k.p.c. wynika, że punktem wyjścia dla przedstawienia w motywach pisemnych uzasadnienia wyroku koncepcji prawnej rozstrzygnięcia sprawy powinny być poczynione ustalenia faktyczne. Sąd pierwszej instancji zobowiązany jest do wyjaśnienia motywów rozstrzygnięcia w sposób umożliwiający przeprowadzenie kontroli instancyjnej zaskarżonego orzeczenia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 lipca 2007r., V CSK 115/07). Uchybienie Sądu w tym zakresie, następuje jedynie w sytuacji, gdy uzasadnienie wyroku zawiera jedynie opis poszczególnych elementów stanu faktycznego, bez wniosków z nich wynikających i bez dokonanego ustalenia stanu faktycznego istotnego dla rozstrzygnięcia sprawy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 1999r., II UKN 437/98; orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 28 sierpnia 1951r., C 154/51).

W ocenie powódki, Sąd Rejonowy dopuścił się naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. (w związku z art. 233 k.p.c.) poprzez nierozważenie całości materiału dowodowego zebranego w sprawie, przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, dokonanej wybiórczo, wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego, polegającej na: błędnym przyjęciu, iż opinia biegłej nie była kwestionowana przez powódkę; błędnej ocenie opinii uzupełniającej z dnia 27.11.2013 r. a to poprzez błędne przyjęcie, że opinia potwierdza, iż wielkość zużycia wody zarejestrowana przez liczydło wodomierza wyniosła 2232 litry wody na miesiąc; błędnym przyjęciu, iż zużycie lub wyciek wody w ilości 958 nr’ nastąpiły wyłącznie w okresie od 8 lipca 2011 r. do 2 września 2011 r.; bezpodstawnym ustaleniu, że zmiana osłony wodomierza mogła spowodować przesunięcie odsłoniętych wskazówek wodomierza i przez to jego nieprawidłowe wskazania; błędnym ustaleniu, iż nie wiadomo w jakiej dacie i w jakich okolicznościach wymieniono plomby wodomierza o numerze fabrycznym (...) z plomby o nr ewid. (...) na plombę o nr ewid. (...) oraz pominięciu w uzasadnieniu wyroku wskazania przyczyn, z jakich odmówiono mocy postanowieniom łączącej strony umowy co do obowiązków w zakresie dbałości o zabezpieczenie wodomierza w celu zapewnienia jego niezawodnego działania oraz postanowieniom regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków.

Zarzutu tego nie można podzielić. Sąd Rejonowy jednoznacznie wskazał, że wskazane powyżej wątpliwości są konsekwencją oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, jak również niewykazania przez powódkę okoliczności z których wywodzi ona skutki prawne. Zwrócić należy uwagę, że stosownie do art. 232 k.p.c. na stronach ciąży obowiązek przedstawienia dowodów dla stwierdzenia faktów z których wywodzą skutki prawne. Wskazany powyżej ciężar dowodu w znaczeniu formalnym uzupełnia ciężar dowodu w znaczeniu materialnym wyrażony w art. 6 k.c., który nakłada na stronę ciężar udowodnienia faktów, z których wywodzi ona skutki prawne. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 listopada 2007r., (II CSK 293/07), ciężar udowodnienia faktu należy rozumieć z jednej strony jako obarczenie strony procesu obowiązkiem przekonania sądu dowodami o słuszności swoich twierdzeń, a z drugiej konsekwencjami poniechania realizacji tego obowiązku, lub jego nieskuteczności. Tą konsekwencją jest zazwyczaj niekorzystny dla strony wynik procesu.

Uwzględniając powyższe, na powódce ciążył obowiązek wykazania przesłanek warunkujących odpowiedzialnością pozwanej. Tymczasem, ustalony w sprawie stan faktyczny, również z uwzględnieniem obowiązków każdej stron w zakresie utrzymania infrastruktury wodociągowej, wykluczał obciążenie pozwanej odpowiedzialnością za wyciek (dostarczenie) 958 m³ wody.

Zwrócić należy uwagę, że ekspertyza techniczna jednoznacznie stwierdziła luźny „zespół pierścienia mocującego” co skutkował wyciekiem wody. Nadto w ekspertyzie stwierdzono pękniecie płyty uszczelniającej w środkowej części, pod ekranem, co mogło zostać spowodowane zamarznięciem wody.

Powyższe okoliczności same w sobie nie wyłączają odpowiedzialności pozwanej. W tym zakresie konieczne stało się uwzględnienie obowiązków każdej ze strony, a wynikających z ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Sąd Rejonowy prawidłowo zatem wskazał, że zgodnie z art. 15 ust. 3 w/w ustawy, koszty nabycia, zainstalowania i utrzymania wodomierza głównego ponosi przedsiębiorstwo wodociągowo- kanalizacyjne, co przenosi się na odpowiedzialność tego przedsiębiorstwa również za niezawodne działanie tego urządzenia, natomiast zgodnie z art. 5 ust. 2 w/w ustawy na odbiorcy usług ciąży odpowiedzialność za zapewnienie niezawodnego działania posiadanych instalacji i przyłączy wodociągowych lub instalacji i przyłączy kanalizacyjnych z urządzeniem pomiarowym włącznie. Uwzględniając przy tym definicji ustawowe zawarte w art. 2 w/w ustawy, a odnoszące się do wskazanych powyżej pojęć, tj.: przyłącza wodociągowego, wodomierza głównego, urządzenia pomiarowego oraz wodociągowego, należało uznać, że interpretacja tych norm prawnych została prawidłowo dokonana przez Sąd I instancji, a zatem odpowiedzialność każdej ze stron umowy za prawidłowe działanie każdego ze wskazanych urządzeń (w szczególności wodomierza głównego) została prawidłowa ustalona przez ten sąd.

Sąd Okręgowy zwraca również uwagę, że strona powodowa nie wykazała, iż w trakcie legalizacji tego wodomierza, kiedy była zdjęta pokrywa wodomierza, nie doszło do przesunięcia wskazówek wodomierza, co przekładało się na zawyżenie wskazań wodomierza, zwłaszcza, jeżeli uwzględni się wnioski zawarte w ekspertyzie technicznej, które wskazują, że w okresie za który wystawiona została faktura wielkość wycieku rejestrowana przez liczydło wodomierza mogła wynieść około 0,22 m3.

Z tych względów, apelacja podlegała oddaleniu w oparciu o art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie 98 § 1 i 3 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c.

Na koszty te złożyły się: koszty zastępstwa procesowego ustalonego zgodnie z § 2 ust. 1 § 6 pkt 1 w związku z § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jednolity: Dz.U. z 2013 poz. 490)

Odnosząc się natomiast do zażalenia pozwanej, zwrócić należy uwagę, że zgodnie z art. 102 k.p.c. w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Wskazana regulacja prawna, jako przepis szczególny do wskazanego powyżej art. 98 k.p.c., winna być stosowana w wyjątkowych sytuacjach, na co zresztą wskazuje redakcja art. 102 k.p.c.

Ocena, czy takie przesłanki wystąpiły powinna być zawsze dokonywana w całokształcie okoliczności, które uzasadniałyby odstępstwo od podstawowych zasad decydujących o rozstrzygnięciu w przedmiocie kosztów procesu. (porównaj: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 1974 r., II CZ 223/73). W doktrynie i orzecznictwie, jako okoliczności uzasadniający zastosowanie tej normy prawnej, wskazuje się te związane z samym przebiegiem postępowania, ale również dotyczące stanu majątkowego i sytuacji życiowej strony. Niemniej jednak, trudna sytuacja ekonomiczna strony przegrywającej, nawet tak niekorzystna, że strona bez uszczerbku dla utrzymania własnego i członków rodziny nie byłaby w stanie ponieść kosztów, nie stanowi podstawy zwolnienia - na podstawie art. 102 k.p.c.- od obowiązku zwrotu kosztów przeciwnikowi, chyba że na rzecz tej strony przemawiają dalsze szczególne okoliczności, które same mogłyby być niewystarczające, lecz łącznie z trudną sytuacją ekonomiczną wyczerpują znamiona wypadku szczególnie uzasadnionego. (porównaj: wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 10 sierpnia 2012r., I ACa 316/12; postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 28 sierpnia 2012r., I ACz 1178/12; postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 29 czerwca 2012r., I ACz 961/12). Istotne jest przy tym, aby ocena tych okoliczności następowała z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego.

Sąd Okręgowy w niniejszym postępowaniu nie znalazł podstaw do zastosowania tego przepisu, gdyż przegranie przez stronę powodową procesu było wyłącznie konsekwencją niewykazania zasadności roszczenia, której ochrony domagała się w ramach postępowania wywołanego niniejszym pozwem. Z tych względów, nie było podstaw do odstąpienia od zasady odpowiedzialności za wynik procesu wynikającej z art. 98 k.p.c. Wobec tego kosztami procesu, wobec przegrania procesu przez powódkę, należało obciążyć powódkę. Koszty te należało ustalić na kwotę 1.500 zł, co uwzględnia koszty zastępstwa procesowego ustalone zgodnie z § 2 ust. 1 § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jednolity: Dz.U. z 2013 poz. 490) oraz uiszczoną przez pozwaną zaliczkę na poczet wydatków związanych z opinią biegłego w kwocie 300 zł.

Z tych też względów Sąd Okręgowy zmienił zaskarżone postanowienie na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.

O kosztach postępowania zażaleniowego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c.

Na koszty te złożyły się: koszty zastępstwa procesowego ustalonego zgodnie z § 2 ust. 1 § 6 pkt 1 w związku z § 12 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jednolity: Dz.U. z 2013 poz. 490) oraz opłata od zażalenia w wysokości 30 zł zgodnie z art. 13 w związku z art. 19 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2010r. Nr 90, poz. 594 z późniejszymi zmianami).

SSO Barbara Konińska SSO Andrzej Dyrda SSO Marcin Rak

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE