UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 12 kwietnia 2012 r. wydanym w sprawie z powództwa A. W. skierowanego przeciwko Skarbowi Państwa - Komendantowi Wojewódzkiemu Policji w B., Komendantowi Powiatowemu Policji w Ś., Komendantowi Powiatowemu Policji w C. o zobowiązanie i zapłatę - Sąd Okręgowy w Warszawie:

1. oddalił powództwo;

2. pozostawił strony przy poniesionych kosztach postępowania.

Powyższy wyrok Sąd Okręgowy wydał na podstawie następujących ustaleń faktycznych i wniosków.

A. W. jest osobą wielokrotnie karaną. Odbywał kary pozbawienia wolności orzeczone wyrokami sądów karnych różnych właściwości i instancji. Najpoważniejszymi przestępstwami, za popełnienie których A. W. został skazany są przestępstwa, będące przedmiotem postępowań sądów I instancji : Sądu Rejonowego w Świeciu – sprawa o sygn. akt II K 240/00 oraz Sądu Okręgowego w Toruniu - sprawa o sygn. akt II K 85/06. W sprawie , sygn. akt II K 240/00 postępowanie przygotowawcze prowadziła Prokuratura Rejonowa w Świeciu oraz funkcjonariusze policji z KPP w Ś. oraz z KPP w P.. Sprawa ta toczyła się z zawiadomienia K. B. a A. W. występował w niej jako podejrzany ,a następnie oskarżony o popełnienie przestępstwa zgwałcenia – art. 197 § 1 k.k. , jakiego dopuścił się w grudniu 1999 r. Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa zgwałcenia złożyła także ówczesna małżonka A. M. W., która w toku postępowania wycofała zeznania przeciwko oskarżonemu. W sprawie przeprowadzono szereg standardowych czynności, które wykonuje się w toku śledztwa, dotyczącego przestępstwa zgwałcenia . Przeprowadzali je funkcjonariusze z KPP w Ś. m.in. A. S. i Z. K.. A. W. w związku z tą sprawą pozostawał od grudnia 1999 r. do kwietnia 2000 r. tymczasowo aresztowany. Zarówno podczas postępowania przygotowawczego, jak i sądowego A. W. korzystał w pełni z prawa do obrony , był reprezentowany przez adwokata i wykorzystywał wszelkie dostępne dla oskarżonego instrumenty ochrony swoich praw. Sąd Rejonowy w Świeciu w wyroku z dnia 16 maja 2002 r. uznał A. W. za winnego zarzuconych mu przestępstw tj. 1) że w dniu 13.12.1999 r. podstępem i groźbą bezprawną używając siły doprowadził K. B. do stanu bezbronności, odbywając z nią stosunki płciowe – tj. o czyn z art. 197 § 1 k.k. oraz 2) że w dniu 15.12.1999 r. używając przemocy i gróźb pozbawienia życia zmusił swoją żonę M. W. (1) do wejścia do samochodu , a następnie po dowiezieniu do lasu odbył z nią siłą stosunki płciowe. Za każdy z tych czynów Sąd wymierzył A. W. po 3 lata pozbawienia wolności , a następnie karę łączną 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Na skutek złożonej przez oskarżonego apelacji wyrokiem z dnia 5 lutego 2003 r. Sąd Okręgowy w Bydgoszczy utrzymał w całości w mocy zaskarżony wyrok. Postanowieniem z dnia 17 lipca 2003 r. Sąd Najwyższy oddalił kasację A. W. od tego wyroku jako oczywiście bezzasadną.

W sierpniu 2002 r. nieopodal miejscowości B. w woj. (...)- (...) znaleziono zwłoki K. Z.. Wstępne czynności wskazywały, że zmarła została zamordowana. Postępowanie przygotowawcze prowadzili pod nadzorem Prokuratury Rejonowej w Chełmnie i Prokuratury Okręgowej w Toruniu funkcjonariusze Policji z Komendy Powiatowej Policji w C. i Komendy Wojewódzkiej Policji w B.. W toku śledztwa przeprowadzone zostały wszystkie niezbędne w sprawach o podejrzenie zabójstwa czynności, m.in. oględziny miejsca znalezienia zwłok, oględziny ciała ofiary oraz podejrzanego ( pobrany został materiał porównawczy: ślady zapachowe, organiczne , włosy itd.), oględziny samochodu, w następnych etapach przesłuchania świadków. Czynności przeprowadzali m.in. funkcjonariusze: W. S., M. W. (2), P. K., C. W. i J. Ł.. O popełnienie zabójstwa K. Z. oskarżony został A. W.. Czynności przeprowadzane przez Policję były dokonywane w oparciu o przepisy kodeksu postępowania karnego, ustawy o Policji i innych ustaw oraz wewnętrzne przepisy regulujące prowadzenie postępowania przygotowawczego m.in. wytyczne Komendanta Głównego Policji z dnia 15.12.2000 r. w sprawie organizacyjnych zasad prowadzenia postępowania przygotowawczego przez Policję. Po skierowaniu aktu oskarżenia sprawa toczyła się przed Sądem Okręgowym w Toruniu , sygn. akt. II K 87/03. Sąd ten uznał oskarżonego za winnego popełnienia przestępstwa i skazał A. W. na karę dwudziestu pięciu lat pozbawienia wolności. Wyrok ten został uchylony przez Sąd Apelacyjny w Gdańsku, a sprawa przekazana do ponownego rozpoznania m.in. z uwagi na apelację prokuratora w zakresie zbyt niskiej kary. Przy ponownym rozpoznawaniu sprawy Sąd Okręgowy w Toruniu , sygn. akt II K 85/06 wyrokiem z dnia 19 grudnia 2008 r. uznał A. W. za winnego, tego że w dniu 24 sierpnia 2002 r. na odcinku drogi pomiędzy G. a B., w województwie (...), działając z zamiarem bezpośrednim doprowadzenia K. Z. przemocą do obcowania płciowego oraz z zamiarem bezpośrednim dokonania zabójstwa, z motywacji zasługującej na szczególne potępienie, odbył z nią stosunek płciowy używając przemocy, uciskał dłonią jej szyję, odcinając w ten sposób dostęp tlenu, czego skutkiem był zgon K. Z., po czym zwłoki ukrył w obniżeniu terenu i za to na podstawie art. 148 § 2 pkt 2 i 3 k.k. i art. 197 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. skazał go na karę dożywotniego pozbawienia wolności oraz orzekł środek karny w postaci pozbawienia praw publicznych na okres 10 lat. Wyrok ten w zasadniczej części - dotyczącej winy sprawcy i wymiaru kary - został utrzymany w mocy wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 11 grudnia 2009 r. , sygn. akt II AKa 258/09. Zaskarżony wyrok zmieniono tylko w ten sposób, że z opisu przestępstwa przypisanego oskarżonemu wyeliminowano zwrot „z motywacji zasługującej na szczególne potępienie”. Kasacja A. W. od wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku została postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2011 r. oddalona jako oczywiście bezzasadna. Zarówno podczas postępowania przygotowawczego , jak i sądowego A. W. korzystał w pełni z prawa do obrony , w tym do profesjonalnego obrońcy i wykorzystywał wszelkie dostępne instrumenty ochrony swoich praw przed wszystkimi instancjami.

A. W. wytaczał od 2002 r. powództwa w licznych sprawach przeciwko wielu osobom , w tym świadkom zeznającym w procesie karnym, policjantom, biegłym, sędziom a nawet rodzicom zamordowanej K. Z..

Powyższe okoliczności faktyczne Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dowodów z dokumentów (pisma, protokoły, orzeczenia sądów) zawartych w aktach sprawy, oraz aktach sprawy karnej o sygn. II K 240/00 Sądu Rejonowego w Świeciu, których wiarygodność nie budziła wątpliwości co do rzetelności i autentyczności .Zeznania powoda A. W. nie wniosły do sprawy żadnych okoliczności mogących przyczynić się do jej wyjaśnienia. Zawierały one jedynie powtórzenie zarzutów przedstawionych w pozwie i kolejnych pismach oraz podważały ustalenia Sądów obu instancji orzekających w sprawach karnych, w których powód był oskarżony o popełnienie najcięższych przestępstw , w tym o zabójstwo i zgwałcenie .

Sąd Okręgowy oddalił powództwo w całości , uznając je za bezzasadne. A. W. w ostatecznie sprecyzowanym powództwie domagał się zobowiązania pozwanych: Komendanta Wojewódzkiego Policji w B., Komendanta Powiatowego Policji w C. oraz Komendanta Powiatowego Policji w Ś. do złożenia oświadczeń o treści wskazanych w pismach procesowych powoda, w których zawarte miały być przeprosiny za działania, zaniechania i nieprawidłowości dokonane przez funkcjonariuszy w postępowaniach prowadzonych przeciwko powodowi w sprawach o zgwałcenie i zabójstwo opisanych w stanie faktycznym. Powód wniósł także o zasądzenie na jego rzecz zadośćuczynienia, wskazując, że działania funkcjonariuszy pozwanych jednostek Skarbu Państwa naruszyły jego godność osobistą, dobre imię, cześć i przekonanie o wartości własnej osoby. Zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Także przepis art. 24 § 1 k.c. rozkłada ciężar dowodu w ten sposób, że na powoda nakłada obowiązek udowodnienia, że pozwany naruszył jego dobra osobiste. Przepis art. 24 § 1 k.c. formułuje również domniemanie prawne bezprawności naruszenia dóbr osobistych, z którego wynika, że to na pozwanym ciąży jedynie obowiązek udowodnienia, że jego działanie bądź zaniechanie naruszające dobra osobiste powoda nie było bezprawne. Jednakże sąd rozważa zaistnienie bezprawności działania pozwanego dopiero w wypadku udowodnienia przez stronę powodową, że doszło do naruszenia jej konkretnych dóbr osobistych, tj. wówczas, gdy strona udowodniła fakty przemawiające za zasadnością powództwa. Dla ustalenia czy doszło do naruszenia dóbr osobistych niezbędna jest także obiektywna ocena działań wskazanych w pozwie jako naruszające określone dobra. Podstawy takiej nie mogą natomiast stanowić wyłącznie subiektywne odczucia powoda. Zdaniem Sądu nie doszło do naruszenia dóbr osobistych A. W. , takich jak : dobre imię, cześć, godność czy też wymienione przez powoda przekonanie o wartości własnej osoby. Powód zarzucał , że wskazane naruszenia miały miejsce na różnych etapach postępowania w sprawach, które następnie toczyły się pod sygnaturami akt: II K 240/00 Sądu Rejonowego w Świeciu i II K 85/06 Sądu Okręgowego w Toruniu. Należy zaznaczyć, że były to sprawy tzw. najcięższego kalibru gatunkowego tj. zbrodnie, które można zaliczyć do kategorii szczególnie okrutnych. Nie ulega wątpliwości, że w obydwu sprawach powód korzystał z pełnego, przewidzianego przez prawo karne wachlarza instytucji ochrony jego praw ( tj. usługi profesjonalnego obrońcy, udziału w przewidzianych prawem czynnościach, zadawania pytań świadkom i biegłym, składania własnych wniosków dowodowych, odwoływania się z różnym skutkiem od każdego niekorzystnego dla siebie orzeczenia na każdym etapie postępowania). W obydwu sprawach A. W. został uznany za winnego popełnienia zarzucanych mu przestępstw, przy czym wydane wyroki są już prawomocne. Zgodnie z art. 11 k.p.c. Sąd rozpoznający sprawę cywilną musi przyjąć, że skazany popełnił przestępstwo przypisane mu wyrokiem karnym. Konfrontując zeznania powoda i ustalenia sądów oparte na setkach dowodów nie ma wątpliwości, że powództwo nie ma uzasadnienia. Na okoliczności ustalone w wyrokach skazujących miały bowiem wpływ czynności podejmowane w obydwu sprawach na etapie postępowania przygotowawczego – w tym czynności podejmowane przez funkcjonariuszy , podważane przez powoda w niniejszej sprawie. Ustalenia z tych czynności były konfrontowane z innymi dowodami i dopiero całość materiału dowodowego złożyła się na ustalenia końcowe, które doprowadziły do skazania powoda. Powód nie wykazał, że zaszły okoliczności, które opisał w pozwie i kolejnych pismach procesowych, a dochodzone przez niego roszczenia nie mogły zostać uwzględnione także z uwagi na nadużycie przez niego prawa w rozumieniu art. 5 k.c. Powód swym wysoce nagannym i godnym napiętnowania zachowaniem, nie mogącym spotkać się z jakimikolwiek przejawami aprobaty i zrozumienia ze strony społeczeństwa sam ograniczył przysługujące każdemu człowiekowi granice ochrony jego praw i tym samym nie może z nich bezwzględnie korzystać. Model działania jaki przyswoił sobie A. W. zarówno w tej jak i innych sprawach ma na celu zdaniem Sądu możliwie jak najbardziej uciążliwy dla wymiaru sprawiedliwości sposób rozstrzygnięcia jego spraw. Powód przedstawia w swoich pismach skrajnie niekorzystny dla siebie obraz wszelkich instytucji państwa i prawa, które miały jakoby zjednoczyć się w poniżeniu i zdezawuowaniu jego osoby. Taki stan nieznajdujący potwierdzenia w wiarygodnym materiale dowodowym nie mógł znaleźć i nie znalazł wsparcia Sądu w niniejszym postępowaniu.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód, zaskarżając go w całości na podstawie następujących zarzutów:

1)naruszenia przepisów prawa procesowego w postaci :

-art.379 pkt 5 k.p.c., w zw. z art. 5 k.p.c. , art. 9 k.p.c., art. 210§ 1 k.p.c. , art. 216 k.p.c. oraz art. 235 k.p.c. na skutek pozbawienia powoda możności obrony jego praw w wyniku uniemożliwienia mu bezpośredniego udziału w czynnościach procesowych,

-art.217§ 1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. , art. 233 k.p.c. i art. 231 k.p.c. w wyniku oddalenia wszystkich wniosków dowodowych powoda,

-art. 328§ 2 k.p.c. poprzez nieprawidłowe i nierzetelne sporządzenie uzasadnienia zaskarżonego wyroku , w którym przepisane zostały całe fragmenty wyroków wydanych w sprawie sygn. akt II K 240/00 przez Sąd Rejonowy w Świeciu i w sprawie sygn. akt II K 85/06 przez Sąd Okręgowy w Toruniu, a nadto zaniechano omówienia przesłanek zastosowania art. 5 k.c.,

2) naruszenia prawa materialnego w postaci art. 23 k.c. w zw. z art. 24§ 1 k.c., art. 415 k.c. w zw. z art. 231k.k., art.270 k.k., art. 271 k.k., art. 30 , art. 31 ust. 2 i art. 77 ust. 2 Konstytucji RP oraz art. 5 k.c. na skutek przyjęcia, że popełnienie przez funkcjonariuszy Policji kilkudziesięciu przestępstw w toku postępowań w sprawach sygn. akt II K 240/00 Sądu Rejonowego w Świeciu i sygn. akt II K 85/06 Sądu Okręgowego w Toruniu, które doprowadziły do skazania A. W. na kary pozbawienia wolności, nie uprawnia powoda do domagania się ochrony sądowej jego dóbr osobistych, a nadto przyjęcie, że powód realizując prawo do sądu nadużywa prawa podmiotowego.

W oparciu o powyższe zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości, ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy s\Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Nietrafny jest przede wszystkim zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. Sąd Apelacyjny podziela dominujące w judykaturze stanowisko , iż strona może powołać się na zarzut wadliwego sporządzenia uzasadnienia i zarzut taki można ocenić jako zasadny, gdy z powodu braku w uzasadnieniu elementów wskazanych w art. 328§2 k.p.c. zaskarżony wyrok nie poddaje się kontroli instancyjnej. Niemożność przeprowadzenia takiej kontroli miałaby miejsce, gdyby Sąd odwoławczy nie był w stanie dokonać oceny toku wywodu, który doprowadził Sąd pierwszej instancji do wydania orzeczenia lub w przypadku zastosowania prawa materialnego do niedostatecznie jasno ustalonego stanu faktycznego ( por. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 16 października 2009 r., I UK 129/09, LEX nr 558286 , z dnia 30 września 2008 r., II UK 385/07, Lex nr 741082, z dnia 26 listopada 1999 r., III CKN 460/98, OSNC 2000/5/100 oraz z dnia 26 lipca 2007 r., V CSK 115/07, M. Prawn. 2007/17/930). Analiza uzasadnienia zaskarżonego wyroku pozwala na odtworzenie motywów , jakimi kierował się Sąd pierwszej instancji , wydając zaskarżony wyrok oraz jakie poczynił ustalenia faktyczne, stanowiące podstawę do zastosowania przepisów prawa materialnego, co musiało skutkować negatywną oceną zarzutu naruszenia art.328§ 2 k.p.c. Podkreślić należy również, iż ocena mocy wiążącej prawomocnych wyroków karnych ( art. 11 k.p.c.) wydanych w stosunku do A. W., wymagała poczynienia w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku ustaleń, dotyczących ich treści, co Sąd Okręgowy uczynił , przytaczając fragmenty sentencji tych orzeczeń.

Nie doszło także do pozbawienia powoda możności obrony jego praw na skutek zaniechania doprowadzenia go na rozprawę. Pozbawienie strony możności obrony jej praw w rozumieniu art. 379 pkt 5 k.p.c. ma miejsce, gdy z powodu wadliwości procesowych sądu lub strony przeciwnej, będących skutkiem naruszenia konkretnych przepisów kodeksu postępowania cywilnego strona nie mogła brać i nie brała udziału w postępowaniu lub jego istotnej części (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 maja 1974 r., II CR 155/74, OSP 1975/3/66; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 marca 1998 r., III CKN 34/98, Prok. i Pr. 1999, nr 5, poz. 41; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2002 r., V CKN 1057/00, LEX nr 55517). Sytuacja taka nie zaistniała w rozpoznawanej sprawie . Kodeks postępowania cywilnego nie przewiduje obowiązku doprowadzania pozbawionych wolności stron ( w tym także tych które nie są reprezentowane przez profesjonalnego pełnomocnika) na poszczególne terminy rozprawy, na co wskazuje chociażby art. 327 § 2 k.p.c. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 10 września 2009 r., I Aca 573/09, Lex nr 756668). W przypadku osób obywających karę pozbawienia wolności ich niemożność uczestniczenia w rozprawie jest przeszkodą wywołaną przez nie same, której wprawdzie nie da się przezwyciężyć bez udziału Sądu, jednak nie zobowiązuje to Sądu do zarządzania doprowadzania ich na każdą rozprawę. Taki obowiązek oznaczałby także konieczność ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów stawiennictwa tej strony na każdej rozprawie, podczas gdy druga strona, niepozbawiona wolności, zobowiązana jest sama ponosić koszty każdorazowego stawiennictwa na rozprawie, chyba że Sąd zarządzi jej stawiennictwo obowiązkowe. Prowadziłoby to do nierównego traktowania stron procesu cywilnego z uprzywilejowaniem strony pozbawionej wolności, do czego nie ma podstaw. Z tych względów Sąd obowiązany jest zarządzić doprowadzenie na rozprawę strony pozbawionej wolności tylko wtedy, gdy uzna, że jej obecność jest niezbędna ze względów procesowych lub gdy nieobecność ta mogłaby pozbawić stronę możliwości obrony jej praw ( por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 10 maja 2012 r., IV CSK 473/11, OSNC 2012/12/146 oraz z dnia 17 kwietnia 2013 r., I CSK 473/12, niepubl). Taka sytuacja nie zachodziła w rozpoznawanej sprawie, dlatego Sąd Okręgowy nie miał obowiązku zarządzenia doprowadzenia powoda na rozprawę.

Podkreślić należy, iż w toku postępowania A. W. korzystał ze swoich uprawnień procesowych, wypowiadając się w sprawie w formie pisemnej. Ponadto Sąd Okręgowy przeprowadził dowód z przesłuchania stron, ograniczając go do zeznań powoda, w drodze pomocy sądowej przez Sąd Rejonowy w Bydgoszczy ( protokół k- 582-588).

W ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd Okręgowy dokonał ustalenia wszystkich istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności faktycznych. Wydanie postanowienia dowodowego powinno poprzedzać zbadanie: „istotności" danego faktu dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 227 k.p.c.), potrzeby udowodnienia takiego faktu, dopuszczalności przeprowadzenia danego środka dowodowego, stopnia przyczynienia się określonego środka dowodowego do dostatecznego wyjaśnienia okoliczności, na którą dowód został zgłoszony lub kwestii, czy dowód nie został powołany wyłącznie dla opóźnienia rozpoznania sprawy (art. 217 § 2 k.p.c.) Art. 217 § 2 przesądza, że o zakresie postępowania dowodowego rozstrzyga sąd, który pominie środki dowodowe, jeżeli okoliczności sporne zostały już dostatecznie wyjaśnione. Sąd nie jest obowiązany do uwzględniania kolejnych wniosków dowodowych strony tak długo, aż udowodni ona korzystną dla siebie tezę i pomija je od momentu dostatecznego wyjaśnienia spornych okoliczności sprawy (por. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 1951 r., C 478/50, OSNC 1951/2/56, z dnia 27 września 1960 r., I CR 601/59, OSNC 1962/2/43 oraz z dnia 26 października 1960 r., II CR 444/59, OSNCK 1961/ 4/118 , z dnia 19 marca 1997 r., II UKN 45/97, OSNAPiUS 1998/1/24). Bezzasadne są zarzuty skarżącego , że Sąd Okręgowy pominął wszystkie zgłoszone przez niego wnioski dowodowe . Sąd pierwszej instancji przeprowadził dowody z dokumentów wskazanych przez A. W. w pozwie i innych pismach procesowych ,,jak również z przesłuchania powoda w charakterze strony, o czym świadczy treść postanowienia dowodowego z dnia 8 września 2011 k- 494 oraz zarządzeń z dnia : 4 lutego 2008 r. k-15, 28 lutego 2011 r. k- 278 , 24 maja 2011 r. k- 322 oraz 21 lipca 2011 r. k- 338, dotyczących zobowiązania do nadesłania akt spraw karnych i dokumentów. W aktach rozpoznawanej sprawy znajdują się kserokopie licznych dokumentów, w tym z akt sprawy Sądu Okręgowego w Toruniu , sygn. akt II K 87/03 ( k- 339-427) oraz z akt sprawy Sądu Rejonowego w Świeciu, sygn. akt II K 240/00 (k- 434-483 i k- 501-549) , o przeprowadzenie dowodu z których A. W. wnosił . Pomimo, iż wbrew obowiązkowi wynikającemu z art.236 k.p.c. ,Sąd Okręgowy nie wydał postanowienia o dopuszczeniu dowodów z tych dokumentów, to czynił na ich podstawie ustalenia faktyczne, co wynika z treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Ocena dowodów z tych dokumentów oraz zeznań powoda dokonana została przez Sąd Okręgowy , zgodnie z kryteriami z art. 233§ 1 k.p.c. Zgodnie z art. 11 k.p.c. Sąd jest związany w sprawie cywilnej tylko tymi ustaleniami wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku, które dotyczą popełnienia przestępstwa. Prejudycjalność wyroku karnego oznacza więc, że Sąd rozpoznający sprawę cywilną obowiązują ustalenia faktyczne sądu karnego, które w sprawie cywilnej nie mogą być obalone ani pominięte. Odnosi się to do osoby sprawcy, przedmiotu przestępstwa i czynu przypisanego oskarżonemu (skazanemu)( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 2010 r., V CSK 267/09, Lex nr 794582) Określona w art. 11 k.p.c. moc wiążąca wyroku karnego oznacza, że w sprawie cywilnej niedopuszczalne jest dokonywanie jakichkolwiek własnych ustaleń co do tych okoliczności, którymi, zgodnie z omawianym przepisem, Sąd jest związany w postępowaniu cywilnym. Okoliczności te nie mogą być przedmiotem postępowania dowodowego ani oceny Sądu, a więc nie ma do nich zastosowania zasada swobodnej oceny dowodów (art. 233 k.p.c.), a Sąd w sprawie cywilnej dokonuje tylko subsumcji pod odpowiedni przepis prawa materialnego cywilnego wiążących ustaleń wynikających z wyroku karnego oraz ewentualnych własnych ustaleń dotyczących pozostałych okoliczności istotnych w rozpoznawanej sprawie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1961 r., II CR 1229/60, OSNC 1962/3/118). W konsekwencji wyłączona jest możliwość dochodzenia roszczeń w sposób sprzeczny z ustaleniami wyroku karnego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 kwietnia 1968 r., II PR 399/67, NP 1968, nr 11, s. 1704). Skarżący nie może więc w postępowaniu cywilnym dowodzić, iż na skutek nieprawidłowego dokonania czynności procesowych na etapie postępowania sądowego w sprawie karnej lub postępowania przygotowawczego, został bezpodstawnie skazany za popełnienie przestępstw.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy nie dawał również podstaw do ustalenia, iż funkcjonariusze Policji z Komendy Wojewódzkiej Policji w B., Komendy Powiatowej Policji w Ś. i Komendy Powiatowej Policji w C., prowadząc postępowania przygotowawcze , w których oskarżonym o popełnienie przestępstwa zgwałcenia i zabójstwa został A. W. , przekroczyli granice porządku prawnego (tj. popełnili na jego szkodę przestępstwa , polegające na niedopełnieniu obowiązków, przekroczeniu uprawnień , przerobieniu dokumentów i poświadczeniu nieprawdy) skutkujące naruszeniem jego dobrego imienia i godności. Zasadnie wskazał Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskrzonego wyroku, iż prawidłowość dokonanych czynności procesowych została zweryfikowana pozytywnie przez Sądy różnych instancji, które wydały wyroki skazujące A. W. za popełnienie przestępstw w sprawach sygn. akt II K 240/00 Sądu Rejonowego w Świeciu i sygn. akt II K 85/06 Sądu Okręgowego w Toruniu. Postępowanie o ochronę dóbr osobistych nie służy, do czego zdaje się dążyć apelujący, do zastępowania Sądu karnego , w zakresie oceny przeprowadzonych w procesie karnym dowodów i w ten sposób weryfikowania ustaleń poczynionych przez ten Sąd, a zawartych w wyroku skazującym.

Działanie w ramach porządku prawnego aby wyłączało bezprawność w rozumieniu art. 24 k.c. musi być dokonane w granicach określonych prawem . Zakresu tego pojęcia nie wyczerpuje działanie jedynie w ramach kompetencji ( por. wyroki Sądu Najwyższego z 7 listopada 2000 r., I CKN 1149/98 LEX nr 50831 z 19 grudnia 2002 r., II CKN 167/01, Lex nr 75353) .Zbieranie niezbędnych do wszczęcia procesu dowodów, będąc przygotowaniem do podjęcia czynności prawem przewidzianej, nie stanowi czynności bezprawnej. Czynność z natury swej prawna tylko wówczas przekształca się w czynność bezprawną ( delikt naruszający dobra osobiste w postaci dobrego imienia i godności ) gdy zamiarem sprawcy było, pod pozorem dokonania czynności prawnej, przez przytoczenie okoliczności obiektywnie nieprawdziwych, poniżyć inną osobę w opinii publicznej lub narazić ją na utratę potrzebnego zaufania, albo gdy sprawca jest świadom, iż przytoczone przezeń okoliczności, zdolne do wywołania wyżej wspomnianego skutku, są nieprawdziwe ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 listopada 1936 r., III K 1387/36, OSNK 1937/5/139). Apelujący nie wykazał, aby funkcjonariusze Policji , zbierający materiał dowodowy dla potrzeb postępowania karnego, działali z takim zamiarem, przekraczając granice wyznaczone przez porządek prawny. W rezultacie Sąd Okręgowy zasadnie przyjął, iż nie zaistniały przesłanki z art. 24§ 1 k.c. w zw. z art. 23 k.c. uzasadniające udzielenie A. W. ochrony prawnej z tytułu naruszenia jego dóbr osobistych. W tej sytuacji nie mógł znaleźć zastosowania art. 5 k.c., a zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku rozważania w tej kwestii należy uznać za bezprzedmiotowe.

Uznając apelację za bezzasadną Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł o jej oddaleniu.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE