UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 9 kwietnia 2015 r., Sąd Rejonowy oddalił powództwo B. G. przeciwko C. C., E. C., M. Ż. i A. Ż. (1)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Sąd Rejonowy w Kłodzku w dniu 10 lipca 2002 roku, w sprawie sygn. akt I Ns 554/ 01 postanowił na nieruchomości uczestników C. C., E. C., W. Ż. i T. Ż., położonej w N. przy ulicy (...), dla której Sąd Rejonowy w Kłodzku Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych w Nowej Rudzie prowadzi księgę wieczystą KW nr (...), ustanowić na rzecz właściciela nieruchomości położonej w N. przy ul. (...), stanowiącej własność wnioskodawczyni B. G., dla której Sąd Rejonowy w Kłodzku Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych z siedzibą w Nowej Rudzie prowadzi księgę wieczystą KW (...), służebność drogi koniecznej wg. oznaczenia kolorem niebieskim na mapie sporządzonej przez biegłego sądowego z zakresu geodezji J. S. z dnia 14 października 2001 roku / karta 27 akt spraw /. Jednocześnie zasądzono od wnioskodawczyni B. G. na rzecz uczestników kwotę 1.085,- zł tytułem wynagrodzenia za ustanowienie powyższej służebności. Dalej idący wniosek został oddalony. Orzeczenie to zostało wydane w oparciu o opinię w biegłego geodety inżyniera J. S. z dnia 14 października 2001 r. Stwierdził on, że droga konieczna została zaprojektowana w miejscu istniejącej jezdni asfaltowej, która do chwili obecnej stanowiła dojazd do istniejących garaży. Wyznaczenie drogi koniecznej z działki nr (...) było wówczas nierealne ze względu na ukształtowanie terenu / różnica wysokości skarpy / oraz infrastruktury technicznej / kanalizacja ściekowa, podziemne przewody elektryczne /. Zdaniem biegłego argumenty pozwanych, że takie usytuowanie drogi będzie dla nich uciążliwe ze względu na to, że na działce nr (...) znajduje się zakład produkcyjny, nie mogły być uwzględnione, gdyż dotychczas właściciele garaży użytkowali zaprojektowaną drogę. Jedynym wyjściem z istniejącej sytuacji byłby wykup od wnioskodawczyni działek nr (...) oraz uregulowanie sprawy dojazdu do garażu na działce numer (...). Biegły wskazał, że zaprojektował drogę konieczną o powierzchni 208 m^{(

2)}, o szerokości 4 m. Sprawa dojazdu do garażu nie dotyczyła tylko wnioskodawczyni, ale również M. K., który był właścicielem garażu na działce nr (...). Wartość służebności gruntowej i wynagrodzenie jednorazowe za ustanowienie służebności drogi koniecznej ustalono na kwotę 2.170 zł. Powódka B. G. decyzją Starosty (...) z dnia 25 października 2010 roku uzyskała pozwolenie na budowę garażu wraz budynkiem gospodarczo - użytkowym przyległym do tego garażu, bez przyłączy, w miejscowości N., przy ul. (...), działka nr (...). Postępowanie w sprawie pozwolenia na budowę toczyło się z wniosku powódki złożonego w dniu 24 września 2008 roku. Pozytywna decyzja wydana przez organ pierwszej instancji była zaskarżona przez pozwanych M. Ż. i A. Ż. (1). Skarżący wśród zarzutów podnosili m.in. że droga konieczna nie spełnia warunków przewidzianych w § 14 ust. 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Przepis ten wymaga, aby ciąg pieszo - jezdny, miał minimalną szerokość 5 m, stąd zdaniem skarżących wniosek, że dojazd do planowanej inwestycji nie jest zapewniony. W toku tego postępowania decyzją z dnia 17 grudnia 2009 roku Starosta (...) zatwierdził projekt budowlany i udzielił powódce pozwolenia na budowę. Wojewoda (...) decyzją z dnia 16 marca 2010 roku uchylił decyzję w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji. Orzeczenie to wydano na skutek odwołania złożonego przez pozwanych M. Ż. i A. Ż. (1). Postanowieniem z dnia 28 lipca 2010 roku Starosta (...) upoważniony przez Ministra Infrastruktury wyraził zgodę na odstępstwo od warunków technicznych, co do szerokości drogi dojazdowej. Na postanowienie to małżonkowie Ż. wnieśli zażalenie do Wojewody (...). W dniu 14 października 2010 roku Wojewoda (...) stwierdził niedopuszczalność zażalenia. Wojewoda (...) decyzją z dnia 13 czerwca 2011 roku utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję Starosty (...) z dnia 25 października 2010 roku. Decyzja jest prawomocna i ostateczna. Służebność drogi została wyznaczona od północno - zachodniej bramy wjazdowej na posesję wzdłuż jej północnej granicy aż do działek zabudowanych budynkami garażowymi. W rzeczywistości w terenie część przedmiotowej drogi stanowi skarpa zadrzewiona i zakrzewiona oraz trwałe ogrodzenie. Elementy te istniały już w trakcie sporządzania opinii na podstawie, której ustanowiono służebność gruntową. Na działce znajduje się również stara jezdnia asfaltowa o minimalnej szerokości 3,2 m, która faktycznie stanowi „odpowiedni” dojazd do działek sąsiednich. Wzdłuż ustanowionej służebności drogi koniecznej prowadzącej do garażu powódki posadowionego na działce nr (...) biegnie ogrodzenie wykonane z siatki, osadzone na podmurowanym cokole, tuż za siatką rosną stare, duże drzewa, a także znajduje się skarpa. Bezpośrednio za garażem powódki skarpa jest bardzo wysoka sięga prawie dachu garażu. Na skarpie za garażem rośnie drzewo, a przy garażu znajduje się duży pień po ściętym drzewie. Poszerzenie drogi asfaltowej, która zgodnie z graficznym przedstawieniem służebności gruntowej wyznaczona została jako służebność gruntowa przez biegłego sądowego J. S. w sprawie sygn. akt I Ns 554/01, wymagałoby obecnie usunięcia ogrodzenia, wycięcia starodrzewia oraz usunięcia na całej długości skarpy wzdłuż nieruchomości obciążonej oraz władnącej. Powódka obecnie nie korzysta z garażu posadowionego na działce n (...), z garażu tego korzystał wcześniej syn powódki. Służebność drogi koniecznej zapewnia powódce swobodny dostęp do jej nieruchomości. Obecnie od ok. 3 lat pozwany A. Ż. (1) nie widział na spornej nieruchomości powódki ani jej syna. Powódka od wielu lat zamieszkuje w miejscowości S., powiat (...).

Rozważając tak ustalony stan faktyczny, Sąd Rejonowy stanął na stanowisku, iż powództwo podlegało oddaleniu.

Przywołując treść art. 523 kpc oraz art. 626 kpc, Sąd wskazał, że prawomocne postanowienia orzekające co do istoty sprawy nie mogą być zmieniane lub uchylane, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej, natomiast przepisy odnoszące się do ustanowienia drogi koniecznej / art. 626 kpc /, nie przewidują takiej możliwości. Wyjątek stanowią jedynie art. 291 i 294 kc, gdyż przewidują uprawnienie właściciela nieruchomości obciążonej do żądania zmiany treści lub sposobu wykonywania albo zniesienia ustanowionej służebności gruntowej. Przepisy te zostały jednak ustanowione w interesie właściciela nieruchomości obciążonej. Zdaniem Sądu, służebnościom polegającym na prawie korzystania w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej nie można więc przypisywać treści całkowicie stałej i niezmiennej, gdyż stanowiłoby to wówczas hamulec rozwoju gospodarczego i postępu technicznego. Służebność gruntowa ma na celu zwiększenie użyteczności nieruchomości władnącej, co oznacza, że możliwa jest jej pewna modyfikacja, stosownie do potrzeb nieruchomości władnącej, uzasadnionych społeczno-gospodarczym przeznaczeniem gruntu. Nie zawsze konieczne będzie zawarcie przez strony nowej umowy, w szczególności gdy zmiana nie dotyczy - zawartych w źródle powołującym służebność do życia - postanowień wyznaczających zakres służebności gruntowej i sposób jej wykonywania. Na tym tle Sąd Rejonowy podzielił stanowisko wyrażone w judykaturze, że nie stanowi rozszerzenia zakresu służebności gruntowej drogi koniecznej i zmiany sposobu jej wykonywania zwiększenie częstotliwości korzystania z drogi biegnącej przez grunt obciążony służebnością, jeśli potrzeba taka wynika z wykorzystywania gruntu władnącego zgodnie z jego społeczno-gospodarczym przeznaczeniem, z zastrzeżeniem, iż wzrost obciążenia służebnością gruntową, wynikający z potrzeb nieruchomości władnącej, nie może sięgać dowolnie daleko. Wyznacznikiem będzie społeczno-gospodarcze przeznaczenie służebności określone w chwili powstania prawa. Konieczność zmiany treści służebności gruntowej powstaje wówczas, gdy już po ustanowieniu służebności powstanie istotna potrzeba gospodarcza, której skutkiem jest potrzeba zmiany – zawartych w źródle powołującym służebność do życia – postanowień wyznaczających zakres służebności gruntowej i sposób jej wykonywania. Zmiana treści służebności gruntowej może nastąpić na podstawie: umowy / art. 248 kc /; orzeczenia sądowego / art. 291 kc /; decyzji administracyjnej / art. 112 ust. 2 i art. 120 ugn /. Przez zmianę treści służebności gruntowej należy rozumieć przede wszystkim zmianę zakresu tego prawa lub też sposobu wykonywania go w stosunku do tego, który został określony w źródle powstania służebności gruntowej. Sąd powołując się na stanowisko piśmiennictwa prawniczego zważył, że zmiana treści służebności obejmuje zasadnicze uprawnienia wynikające z danego rodzaju służebności, tym sam zakres tych uprawnień, na przykład ograniczenie służebności przechodu, przejazdu i przepędu zwierząt do samej służebności przechodu; zmiana sposobu wykonywania służebności może polegać na przykład na zmianie usytuowania szlaku drogowego, zmianie pierwotnie ustalonego miejsca czerpania wody w związku ze zbudowaniem w innym miejscu na nieruchomości obciążonej specjalnego ujęcia wody. Wyżej przytaczany przepis nie precyzuje natomiast pojęcia "ważna potrzeba gospodarcza", pozostawiając kwestię oceny sądowi na tle konkretnego stanu faktycznego. Ważna potrzeba gospodarcza powinna mieć charakter obiektywny, nie wystarcza subiektywne przekonanie właściciela rzeczy obciążonej o jej istnieniu, jak również osobisty charakter takiej potrzeby. Nie stanowi też ważnej potrzeby gospodarczej podział nieruchomości, gdyż taka sytuacja została unormowana w art. 290 § 3 k.c., który stanowi lex specialis do art. 291 kc. W orzecznictwie wyrażono pogląd, że według art. 291 kc ocena ważności potrzeby gospodarczej powstałej po ustanowieniu służebności gruntowej obejmuje rozważenie, czy sposób wykonywania tej służebności nie koliduje z punktu widzenia wymagań prawidłowej gospodarki z wprowadzonym na nieruchomości obciążonej rodzajem produkcji rolnej. Jeżeli do tej kolizji dochodzi, to nowo powstała potrzeba gospodarcza jest ważna w rozumieniu art. 291 kc i uzasadnia ona zmianę sposobu wykonywania służebności, chociażby zmiana ta przyniosła uszczerbek nieruchomości władnącej. Przepis ten chroni właściciela nieruchomości władnącej przed zmianą sposobu wykonywania służebności dopiero wtedy, gdy zmiana ta przyniosłaby jego nieruchomości niewspółmierny uszczerbek. Koszty zmiany sposobu wykonywania służebności ponoszą stosownie do okoliczności sprawy właściciele obu nieruchomości obciążonej i władnącej, chyba że szczególne okoliczności sprawy uzasadniają poniesienie tych kosztów przez jednego lub drugiego z tych właścicieli. W świetle powołanego przepisu, zdaniem Sądu, powstaje wątpliwość czy uprawnienie do dochodzenia zmiany treści służebności drogi koniecznej posiada również właściciel nieruchomości władnącej. Przepis w tym zakresie jednoznacznie wskazuje, że uprawnienie w nim przewidziane przysługuje właścicielowi nieruchomości obciążonej oraz nie bez znaczenia jest fakt, że stanowi on wyjątek o zasady przewidzianej w art. 523 kpc. Mając jednak na uwadze cel przepisów o służebnościach gruntowych, a także charakter rozstrzygnięć w tym zakresie oraz fakt, że regulują one na wiele lat stosunki pomiędzy właścicielami nieruchomości obciążonej i władnącej, a także biorąc pod uwagę, że stan faktyczny i prawny tych nieruchomości na przestrzeni lat może się zmieniać, w ocenie Sądu, praktycznie uzasadnionym jest przyjęcie, że właścicielowi nieruchomości władnącej –w szczególnie uzasadnionych wypadkach, przy spełnieniu przesłanek przewidzianych art. 291 kc – uprawnienie wystąpienia z żądaniem zmiany również przysługuje. Nie można bowiem wykluczyć, że po ustanowieniu służebności gruntowej ważna potrzeba gospodarcza będzie uzasadniała konieczność orzeczenia o zmianie treści służebności gruntowej na żądanie właściciela nieruchomości władnącej. W okolicznościach niniejszej sprawy, zdaniem Sądu Rejonowego, brak było jednak podstaw do uwzględnienia powództwa. Powódka nie wykazała, aby po ustanowieniu służebności drogi koniecznej powstała ważna potrzeba gospodarcza. Istotnie, utrudnianie przeprowadzenia procesu inwestycyjnego na jej nieruchomości poprzez zaskarżanie decyzji w postępowaniu administracyjnym i skuteczne uniemożliwienie jej uzyskania pozwolenia na budowę z uwagi na brak dostatecznego dojazdu do działki, mogło stanowić ważną potrzebę gospodarczą. Ostatecznie jednak powódka uzyskała zgodę na odstąpienie o warunków technicznych oraz prawomocną decyzję o pozwoleniu na budowę planowanych inwestycji na działce nr (...) przy aktualnie istniejącej służebności drogi koniecznej. Stąd też podnoszone pierwotnie przez powódkę trudności i uzyskaniem pozwolenia na budowę na działce nr (...), z uwagi brak odpowiedniej szerokości drogi dojazdowej, zarzucane przez pozwanych w toku postępowania administracyjnego, utraciły aktualność w chwili zamknięcia rozprawy i nie zostały przez Sąd pierwszej instancji uwzględnione. Ponadto, Sąd wskazał, że opieranie przedmiotowego roszczenia wyłącznie na błędnym pomiarze dokonanym przez biegłego sądowego J. S. szerokości wytyczonej na mapie służebności / 4 m zamiast 3,22 m / nie mogło skutkować uwzględnieniem powództwa. Podkreślić należy, że w zakresie i sposobie korzystania ze służebności drogi koniecznej nie nastąpiły żadne istotne zmiany, powódka przy tym uzyskała ostatecznie decyzję zatwierdzającą jej projekt budowlany. Nie ma więc żadnych przesłanek, by zmienić treść służebności. Dodatkowo nie zmieniło się ukształtowanie nieruchomości obciążonej i władnącej. Obecnie podobnie, jak w toku postępowania w sprawie o ustanowienie spornej służebności, nie ma możliwości, aby ustanowić tę służebność w innym miejscu, zaś poszerzenie drogi, zgodnie z żądaniem powódki, byłoby niewspółmiernie kosztowne i dotkliwe dla właścicieli nieruchomości obciążonej, a także władnącej. Argumentacja powódki podnoszona podczas jej przesłuchania na ostatniej rozprawie, że musi ona posiadać dostęp do garażu od strony skarpy, w celu przeprowadzenia prac remontowo – osuszających garaż, nie mogła, zdaniem Sądu, stanowić podstawy do zmiany wytyczenia przebiegu służebności drogi dojazdowej do nieruchomości. Czym innym jest bowiem zapewnienie właścicielowi nieruchomości swobodnego dojazdu do tej nieruchomości tak, by mógł korzystać z niej zgodnie z jej przeznaczeniem, a zatem w tym konkretnym przypadku swobodny dojazd do garażu; a czym innym jednorazowe umożliwienie mu dostępu do jego nieruchomości w celu wykonania prac budowlanych. Nie ulegało wątpliwości Sądu, że nie było żadnej racjonalnie i ekonomicznie uzasadnionej potrzeby, aby na nowo wybudować szeroką drogę, która zapewni powódce dojazd do jej garażu od tylnej strony tej budowli. Garaż ten wybudowany został w skarpie, która na wysokość dachu otacza go z tyłu. Budowa drogi zgodnie z żądaniem powódki wymagałaby usunięcia starych drzew, usunięcia na całej długości skarpy oraz zniszczenia murowanego ogrodzenia nieruchomości pozwanych. Prace związane z osuszeniem garażu powódka może wykonać bez konieczności ponoszenia przez obie strony tak poważnych kosztów inwestycji.

W apelacji od powyższego postanowienia, powódka zarzuciła sprzeczność orzeczenia z zebranym w sprawie materiałem poprzez ustalenie, że nie istnieje ważna potrzeba gospodarcza uzasadniająca zmianę treści służebności drogi koniecznej. W uzasadnieniu podniosła, że wbrew ustaleniom Sądu, droga na gruncie liczy 3.22 m szerokości, co uniemożliwia normalną jej eksploatację i prowadzenie jakiejkolwiek budowy, tym bardziej, że decyzja budowlana została wydana przy warunkach technicznych drogi o szerokości 4 metrów. Podczas rozprawy apelacyjnej w dniu 21 lipca 2015 r., wnioskodawczyni popierając swoją apelację, sprecyzowała ją w ten sposób, że domagała się wykonania drogi koniecznej o ustanowieniu, której orzekł Sąd Rejonowy w sprawie o sygn. I Ns 554/01, o szerokości 4 metrów, zgodnie z wydaną w tej sprawie opinią biegłego. Nadto, domagała się zdemontowania przez uczestników postępowania ogrodzenia pomiędzy jej działką nr (...) zabudowaną garażem, a działką (...), gdyż istniejące ogrodzenie uniemożliwia jej dojście do części działki celem wykonania osuszenia garażu.

Sąd Okręgowy zważył:

Apelacja podlegała oddaleniu.

Przed przystąpieniem do jej oceny wskazać jednak trzeba, że na rozprawie apelacyjnej w dniu 21 lipca 2015 r., Sąd Okręgowy, na podstawie art. 201 § 1 kpc w zw. z art. 391 § 1 kpc i art. 13 § 2 kpc postanowił rozpoznać sprawę w trybie postępowania nieprocesowego. Należy mieć bowiem na względzie, że w niniejszym postępowaniu wstępnie połączono kilka roszczeń, m.in. o odszkodowanie za źle wykonaną instalację oraz zmianę służebności drogi koniecznej, które to następnie przekazano Sądowi Okręgowemu / k. 104 /. Postanowieniem z dnia 1 grudnia 2014 r. / k. 121 /, Sąd Okręgowy uznał się niewłaściwym i przekazał sprawę o zmianę służebności drogi koniecznej Sądowi Rejonowemu w Kłodzku wskazując, że właściwym rzeczowo, w sytuacji gdy powódka określiła wartość przedmiotu sporu na kwotę 500 zł, jest sąd rejonowy. Następnie błędnie wpisano sprawę o zmianę treści służebności do rep. C / na nieprawidłowość tej czynności, już przy połączeniu spraw, wnioskodawczyni wskazywała w swoim wcześniejszym piśmie – k. 45 /. W orzecznictwie i piśmiennictwie prawniczym ugruntowane jest już stanowisko, że sprawa o zmianę treści lub sposobu wykonywania służebności drogi koniecznej, wszczęta przez właściciela nieruchomości władnącej, jest rozpoznawana w trybie postępowania nieprocesowego. Sam przepis art. 291 kc został uznany za regulację ułomną z powodu przyznania roszczenia o zmianę treści lub sposobu wykonywania służebności wyłącznie właścicielowi nieruchomości obciążonej. Zaś przesłanka „odpowiedniego dostępu” określona w art. 145 kc jest pojęciem szerszym, aniżeli brak jakiegokolwiek dostępu. Z tych też względów możliwym jest przy wykazaniu zmiany stosunków, bądź ważnej potrzeby gospodarczej podnoszenie że używana droga konieczna jest zbyt wąska lub niedogodna, aby zapewnić właścicielowi nieruchomości władnącej odpowiedni kontakt z drogą publiczną, co wypełnia hipotezę ww. przepisu / zob. uchwałę SN z 17 lipca 2007 r., III CZP 70/07, wyd./el. Lex nr 278797; K. Pietrzykowski, Kodeks Cywilny. Komentarz, wyd./el. Legalis /. W konsekwencji powyższego Sąd Okręgowy postanowił rozpoznać sprawę w trybie postępowania nieprocesowego. Rozpoznanie zaś sprawy przez Sąd pierwszej instancji w niewłaściwym trybie niewątpliwie stanowiące uchybienie procesowe, samo przez się nie powoduje nieważności postępowania / zob. wyrok SN z 9 lipca 2003 r., IV CKN 325/01, wyd./el. Lex nr 141408; wyrok SN z 17 lutego 1967 r., III CR 381/66, wyd./el. Lex nr 572 /. W ocenie Sądu nie doszło do sprzeczności składu orzekającego, wnioskodawczyni nie została pozbawiona możności swoich praw, jak i też w zasadzie rozpoznano istotę jej żądań, a zatem skoro nie wystąpiły też inne przesłanki określone w art. 379 kpc, w konsekwencji Sąd Rejonowy, pomimo tych nieprawidłowości nie doprowadził do nieważności postępowania. Ponadto, na ww. rozprawie apelacyjnej ustalono, że wnioskodawczyni od samego początku postępowania występowała samodzielnie, bez udziału profesjonalnego pełnomocnika.

Rozpoznając wniesioną apelację Sąd Okręgowy oparł się na prawidłowych ustaleniach faktycznych Sądu Rejonowego jednakże uznał, że w sposób częściowo odmienny należy dokonać oceny prawnej żądań wnioskodawczyni. Przede wszystkim trzeba zwrócić uwagę, że skarżąca wnosząc w petitum swojego wniosku o zmianę treści służebności drogi koniecznej w ten sposób, wskazywała na chęć dokonania poszerzenia dotychczas zaprojektowanej drogi z 4 metrów do 4,5 – 5 metrów, jednak z samego uzasadnienia tego pisma oraz dalszych okoliczności w sprawie wysunąć można zupełnie inne wnioski. Wnioskodawczyni w toku całego postępowania wskazywała na okoliczność, że obecna droga ma de facto szerokość 3,22 metrów, wbrew treści postanowienia Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 10 lipca 2002 r., wydanego w sprawie o sygn. akt I Ns 554/01, a zatem domaga się, aby miała ona ustalone 4 metry / uzasadnienie wniosku oraz protokół z rozprawy przed Sądem Rejonowym z dnia 9 kwietnia 2015 r.; k. 146 /. Powyższe potwierdzają również znajdujące się w aktach sprawy kserokopie decyzji administracyjnych wydanych przez Starostę (...) / k. 3-9 /. Mając bowiem na uwadze przepisy § 14 ust. 1 i 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r., w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie / Dz. U. nr 75, poz. 690 ze zm. / ustalającego minimalną szerokość jezdni na mniej niż 3 metry, a w przypadku dojść, które mogą spełniać funkcję dojazdów do budynków i urządzeń ich wymagających na 4,5 m, Starosta (...) z upoważnienia Ministra Infrastruktury udzielił zgody na odstępstwo, umożliwiając wykonanie planowanych inwestycji przy dojściu i dojeździe o szerokości 4 metrów / k. 144 /. Powyższe wątpliwości ostatecznie rozstrzygnięte zostały sprecyzowaniem przez skarżącą wniosków apelacji, gdzie jednoznacznie wskazała ona, że domaga się wykonania drogi koniecznej o której orzekł Sąd Rejonowy w ww., uprzedniej sprawie, o ustalonej przez biegłego szerokości oraz zdemontowania przez uczestników postępowania nieistniejącego w czasie ustanawiania służebności ogrodzenia, uniemożliwiającego jej dojście do części działki. Biorąc to pod uwagę, stwierdzić należało, że zbędnym była obszerność dywagacji Sądu Rejonowego w kwestii dopuszczalności wystąpienia z wnioskiem o zmianę treści służebności drogi koniecznej przez właściciela nieruchomości władnącej / co jak zostało wyjaśnione we wstępnej części uzasadnienia, jest dopuszczalne na podstawie art. 145 kc i art. 626 kpc, nie zaś 291 kc /, czy też co do braku ważnej potrzeby gospodarczej. Roszczenie wnioskodawczyni, a w konsekwencji złożona przez nią apelacja, podlegało oddaleniu z tego względu, że ostatecznie jej żądanie sprowadzało się w zasadzie do prawidłowego wykonania postanowienia z dnia 10 lipca 2002r. Przy czym należy podkreślić, że z uwagi na to, iż skarżąca formalnie nie cofnęła swego żądania dotyczącego ustanowienia szerszej drogi koniecznej, tj. o wymiarach 4,5- 5 m, w sensie materialnym sprawę tę trzeba było traktować jako sprawę o zmianę treści lub sposobu wykonywania służebności drogi koniecznej, a zatem nie zachodzi przesłanka powagi rzeczy osądzonej / zob. uzasadnienie powoływanej wyżej uchwały SN z 17 lipca 2007 r., III CZP 70/07 /. Gdy zaś chodzi o pierwotne żądanie wnioskodawczyni, to w tym zakresie należy podzielić ocenę Sądu pierwszej instancji, nie sposób bowiem przyjąć, aby nastąpiła jakakolwiek ważna potrzeba zmiany w sposobie korzystania ze służebności drogi koniecznej. Skarżąca jest właścicielką dwóch zabudowanych garażami działek o numerach (...), do których prowadzi ustanowiona droga konieczna, a zatem wybudowanie na sąsiadującej działce nr (...) kolejnego garażu, w związku z którym wszczęła ona niniejsze postępowanie, wiąże się jedynie z tymczasowym umożliwieniem dostępu do nieruchomości w celu wykonania prac budowlanych / podobnie jak w przypadku wskazywanej w uzasadnieniu konieczności osuszenia istniejącego garażu/, co nie stanowi wystarczającej podstawy do zmiany wytyczenia przebiegu służebności drogi, a może być dokonane w oparciu o już istniejący stan faktyczny. Ustanowiona droga obejmuje bowiem odpowiedni fragment działki, na której skarżąca chce dokonać inwestycji.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc, orzekł jak w postanowieniu.

(...)

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE