WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 lipca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący	SSA Jolanta Ansion (spr.)
Sędziowie	SSA Ewa Piotrowska SSA Maria Małek - Bujak
Protokolant	Sebastian Adamczyk

po rozpoznaniu w dniu 2 lipca 2013 r. w Katowicach

sprawy z odwołania Przedsiębiorstwa (...)

(...) Spółki z o.o. w C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

przy udziale zainteresowanych: J. N. , Ł. W.,

R. M., S. W.

o ustalenie

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w Częstochowie z dnia 29 czerwca 2012 r. sygn. akt IV U 1505/11

uchyla zaskarżony wyrok i znosząc postępowanie prowadzone przed Sądem Okręgowym Sądem Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Częstochowie poczynając od dnia 5 czerwca 2012 r. sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu - Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Częstochowie pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie
o kosztach postępowania apelacyjnego.

/-/ SSA E. Piotrowska /-/ SSA J. Ansion /-/ SSA M. Małek-Bujak Sędzia Przewodnicząca Sędzia

Sygn. akt III AUa 1948/12

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 29 czerwca 2012 r., sygn. akt IV U 1505/11, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Częstochowie ustalił,
że „zaskarżone decyzje ZUS zostały wydane z naruszeniem prawa, w tym konstytucyjnych zasad art. 2 oraz art. 7 i art. 92 ust. 1 Konstytucji w związku z art. 8 Konstytucji i nie wywołują skutków w obrocie prawnym od daty ich wydania” oraz zasądził od ZUS Oddział w C. na rzec odwołującego (...) Sp. z o.o. w C. kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu wyroku Sąd Okręgowy przedstawił szerokie opracowanie teoretyczno – prawne w przedmiocie kontradyktoryjności i równorzędności stron
w procesie, w kontekście umocowania dyrektora oraz pracowników ZUS do podpisywania decyzji w imieniu organu.

Apelację od wyroku wniósł organ rentowy, który zaskarżając wyrok Sądu Okręgowego w całości zarzucił temu wyrokowi naruszenie przepisów prawa procesowego poprzez ich niezastosowanie, a to art. 477 ¹⁴ § k.p.c. oraz naruszenie przepisów prawa materialnego przez ich błędną wykładnię, a to art. 74 ust. 5 ustawy
z dnia 13 października 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2009r., nr 205, poz. 1585 ze zm.) w zw. z § 2 Statutu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, stanowiącego załącznik do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 13 stycznia 2011 roku (Dz .U. Nr 18,
poz. 93) poprzez uznanie, że pełnomocnictwa do wydania decyzji w sprawie nie zawierają podstawy prawnej, w sytuacji, gdy powołane przepisy prawa stanowią legalne zasady udzielania tego rodzaju upoważnienia i w niniejszej sprawie zostały prawidłowo zastosowane.

W oparciu o wskazane zarzuty apelujący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego zasługuje na uwzględnienie.

Przepisy art. 477 ¹⁴ § 1 i 2 k.p.c., dotyczące postępowania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych stanowią, że „ Sąd oddala odwołanie, jeżeli nie ma podstaw do jego uwzględnienia, a w razie uwzględnienia odwołania sąd zmienia zaskarżoną decyzję w całości lub w części i orzeka co do istoty sprawy”.

Natomiast § 3 powołanego przepisu stanowi, że „ jeżeli odwołanie wniesiono
w związku z niewydaniem decyzji przez organ rentowy, sąd w razie uwzględnienia odwołania zobowiązuje organ rentowy do wydania decyzji w określonym terminie, zawiadamiając o tym organ nadrzędny, lub orzeka co do istoty sprawy. Jednocześnie sąd stwierdza, czy niewydanie decyzji przez organ rentowy miało miejsce z rażącym naruszeniem prawa”.

Powyższe oznacza, że Sąd I instancji, rozpoznając odwołanie od decyzji organu rentowego nie ma możliwości dowolnego kształtowania rozstrzygnięcia, a jest zobowiązany do wydania rozstrzygnięcia merytorycznego w przedmiocie określonym zakresem decyzji, mając na względzie zasadność decyzji jak i odwołania.

Rozstrzygnięcie takie musi zawierać się w sentencji oddalającej odwołanie lub
w przypadku uwzględnienia odwołania - w zmianie zaskarżonej decyzji w całości lub
w części i orzeczeniu co do istoty sprawy.

Nie ma zatem Sąd I instancji możliwości rozstrzygnięcia w przedmiocie istnienia czy nieistnienia decyzji.

Wyjątek od zasady określonej w § 1 i 2 powołanego przepisu został zawarty
w § 3 i dotyczy on sytuacji, kiedy odwołanie wniesiono w związku z niewydaniem przez organ rentowy decyzji.

W takim przypadku Sąd, w razie uwzględnienia odwołania - zobowiązuje organ rentowy do wydania decyzji w określonym terminie lub orzeka co do istoty sprawy, stwierdzając, czy niewydanie decyzji przez organ rentowy miało miejsce
z rażącym naruszeniem prawa.

Niezależnie jednak od powyższego w każdym z wymienionych wyżej przypadków Sąd, zgodnie z art. 328 § 2 k.p.c. winien w uzasadnieniu wyroku zawrzeć wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, a mianowicie: ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Odnosząc powyższe do niniejszej sprawy stwierdzić należy, że sentencja orzeczenia w niniejszej sprawie wydaje się wskazywać na zastosowanie przez Sąd I instancji art. 477 ¹⁴ § 3 jako podstawy rozstrzygnięcia, zawiera bowiem wskazanie naruszenia prawa, przy jednoczesnym uznaniu, że decyzja nie wywołuje skutków prawnych. Przepis ten jednak nie mógł znaleźć zastosowania w rozpoznawanej sprawie wobec faktu wydania decyzji przez organ rentowy.

Należy przy tym zaznaczyć że sporządzone przez Sąd I instancji uzasadnienie odnosi się wyłącznie do aspektu naruszenia prawa - braku materialnego umocowania pracowników ZUS do wydawania decyzji w imieniu organu rentowego.
Sąd Okręgowy w żaden sposób nie odniósł się merytorycznie do zaskarżonych decyzji, na mocy których organ rentowy ustalił prawidłową podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne za miesiąc wrzesień
i październik 2012 r. dla pracowników: spółki (...): J. N., R. M., Ł. W., S. W. oraz podstawy wymiaru składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za wrzesień i październik 2012 r. dla pracowników tej spółki.

W związku z tym istotne uchybienia w sporządzonym uzasadnieniu wyroku uniemożliwiły Sądowi Apelacyjnemu kontrolę, czy prawo materialne zostało prawidłowo zastosowane, należało uznać, że Sąd pierwszej instancji wydając zaskarżone rozstrzygnięcie nie rozpoznał istoty sprawy i nie przeprowadził postępowania dowodowego.

Dodatkowo Sąd Apelacyjny zauważa, że Sąd I instancji pominął fakt,
że zainteresowany Ł. W. zmarł, stąd czynności, jakie Sąd Okręgowy podejmował począwszy od 5 czerwca 2012 r. są nieważne od tej daty.

Z tych względów na mocy art.386 § 4 k.p.c. należało orzec o uchyleniu wyroku i zniesieniu postępowania prowadzonego przed Sądem Okręgowym od dnia 5 czerwca 2012 r. oraz przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd pierwszej instancji, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

/-/ SSA E. Piotrowska /-/ SSA J. Ansion /-/ SSA M. Małek-Bujak Sędzia Przewodnicząca Sędzia

ek