UZASADNIENIE

D. Ś. został oskarżony o to, że:

IX. w nocy z 2/3 czerwca 2014 roku w G.przy ul. (...), gm. G., pow. (...), woj. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z R. P., usiłował dokonać kradzieży z włamaniem do budynku stacji (...)należącej do J. P. w ten sposób, że szarpiąc za klamkę zamkniętych na klucz drzwi do tegoż budynku oraz umyślnie wybijając w nim szybę okienną, usiłował dostać się do środka budynku, celem zabrania w celu przywłaszczenia pieniędzy i innych rzeczy, lecz zamierzonego celu nie osiągnął, z uwagi na interwencję podjętą przez pracownika stacji, czym spowodował straty wynikłe z uszkodzenia okna w wysokości 500,- złotych na szkodę J. P., przy czym zarzucanego mu czynu dopuścił się działając w warunkach powrotu do przestępstwa określonego w art. 64 § 1 kk, tj. po odbyciu w okresie od 13.12.2010r. do 13.07.2012r. kary łącznej 1 roku i 7 miesięcy pozbawienia wolności, orzeczonej wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w G.z dnia 05.08.2011r., sygn. akt: (...), za przestępstwa podobne z art. 279 § 1 kk, z art. 284 § 3 kk, z art. 286 § 1 kk i inne,

tj. o przestępstwo z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 279 § 1 kk w zb. z art. 288 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 64 § 1 kk;

X. w nocy z 24/25 maja 2014 roku w G.przy ul. (...), gm. G., pow. (...), woj. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z R. P., M. N. i R. S., dokonał kradzieży z włamaniem do sklepu w ten sposób, że po uprzednim rozerwaniu metalowym prętem kłódki zabezpieczającej i wyłamaniu zamka od drzwi budynku, wszedł do wnętrza pomieszczenia, skąd, po pokonaniu zabezpieczenia szuflady w biurku, zabrał w celu przywłaszczenia pieniądze w kwocie 6.641,37 złotych, działając na szkodę firmy(...) P. W., przy czym zarzucanego mu czynu dopuścił się działając w warunkach powrotu do przestępstwa określonego w art. 64 § 1 kk, tj. po odbyciu w okresie od 13.12.2010r. do 13.07.2012r. kary łącznej 1 roku i 7 miesięcy pozbawienia wolności, orzeczonej wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w G.z dnia 05.08.2011r., sygn. akt: (...), za przestępstwa podobne z art. 279 § 1 kk, z art. 284 § 3 kk, z art. 286 § 1 kk i inne,

tj.o przestępstwo z art. 279 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk ;

XI. w nocy z 24/25 maja 2014 roku w G.przy ul. (...), gm. G., pow. (...), woj. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z R. P., M. N. i R. S., dokonał kradzieży z włamaniem do samochodu marki (...) nr rej. (...) w ten sposób, że po uprzednim przełamaniu zamka zabezpieczającego skrzynkę narzędziową nieznanym narzędziem oraz po otwarciu w nieustalony sposób drzwi tegoż pojazdu, zabrał w celu przywłaszczenia radio CD wartości około 50,- złotych, radio CB wartości około 250,- złotych oraz inne nieustalone przedmioty, działając na szkodę M. M., przy czym zarzucanego mu czynu dopuścił się działając w warunkach powrotu do przestępstwa określonego w art. 64 § 1 kk, tj. po odbyciu w okresie od 13.12.2010r. do 13.07.2012r. kary łącznej 1 roku i 7 miesięcy pozbawienia wolności, orzeczonej wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w G.z dnia 05.08.2011r., sygn. akt: (...), za przestępstwa podobne z art. 279 § 1 kk, z art. 284 § 3 kk, z art. 286 § 1 kk i inne,

tj.o przestępstwo z art. 279 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk .

Wyrokiem z dnia 5 listopada 2014 roku, wydanym w sprawie VII K 291/14 Sąd Rejonowy w Brodnicy VII Zamiejscowy Wydział Karny z siedzibą w G.w punkcie I uznał oskarżonego D. Ś. za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w pkt. IX aktu oskarżenia, tj. przestępstwa z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 279 § 1 kk w zb. z art. 288 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 64 § 1 kk i za to w myśl art. 11 § 3 kk na mocy art. 14 § 1 kk w zw. z art. 279 § 1 kk wymierzył mu karę 1 (jednego) roku i 1 (jednego) miesiąca pozbawienia wolności. W punkcie II wyroku Sąd uznał oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanych mu w pkt. X i XI aktu oskarżenia czynów, tj. przestępstw z art. 279 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk i po przyjęciu, że zostały one popełnione w ramach ciągu przestępstw w myśl art. 91 § 1 kk na mocy art. 279 § 1 kk wymierzył mu karę 1 (jednego) roku i 2 (dwóch) miesięcy pozbawienia wolności. Na mocy art. 85 kk i art. 86 § 1 kk w miejsce jednostkowych kar pozbawienia wolności orzeczonych w pkt. I i II wyroku Sąd wymierzył oskarżonemu karę łączną w wysokości 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności. Na mocy art. 415 § 1 kpk w zw. z art. 415 kc zasądził od pozwanego D. Ś. solidarnie z innymi osobami, co do których materiały wyłączono do odrębnego rozpoznania na rzecz powoda P. W. kwotę 6.641,37 złotych (sześć tysięcy sześćset czterdzieści jeden złotych trzydzieści siedem groszy) z ustawowymi odsetkami od dnia 25 maja 2014 roku do dnia zapłaty. Na mocy art. 415 § 1 kpk w zw. z art. 415 kc zasądził od pozwanego D. Ś. solidarnie z inną osobą, co do której materiały wyłączono do odrębnego rozpoznania na rzecz powoda J. P. 500 (pięćset) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 3 czerwca 2014 roku do dnia zapłaty. Z kolei na mocy art. 63 § 1 kk na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zaliczył oskarżonemu okres tymczasowego aresztowania od dnia 4 czerwca 2014 roku do dnia 2 września 2014 roku. Jednocześnie Sąd zasądził od Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w Brodnicy) na rzecz adwokata E. B. kwotę 885,60 zł (osiemset osiemdziesiąt pięć złotych sześćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego udzielonego oskarżonemu D. Ś. z urzędu. Sąd nie obciążył powoda D. Ś. opłatą od powództwa cywilnego, od którego powód był tymczasowo zwolniony i zwolnił oskarżonego od obowiązku uiszczenia opłaty sądowej i kosztów postępowania, obciążając nimi Skarb Państwa.

Od powyższego wyroku apelację wniósł oskarżony, zaskarżając go w części dotyczącej orzeczenia o karze. W ocenie oskarżonego wymierzona mu kara jest zbyt wysoka. Oskarżony wniósł o wymierzenie kary łagodniejszej, tj. kary dwóch lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

Na rozprawie apelacyjnej Prokurator wniósł o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, wskazując, że z protokołu rozprawy wynika, że kara nie odpowiada uzgodnieniom poczynionym w trybie art. 387 kpk. Podniósł jednocześnie, że z akt podręcznych wynika, iż Prokurator akceptował jednak taką karę, jaka została orzeczona w wyroku i z tych względów nie widzi możliwości złagodzenia kary.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zaskarżony wyrok należało uchylić a sprawę przekazać do ponownego rozpoznania, jednak niezależnie od argumentacji skarżącego powołanej w apelacji.

We wniesionej przez siebie apelacji oskarżony podważał zaskarżony wyrok jako wymierzający mu zbyt surową karę, która, w jego ocenie, winna być orzeczona z warunkowym zawieszeniem wykonania. Skarżący zaznaczył w uzasadnieniu, że zrozumiał swój błąd, przeprosił pokrzywdzonych i stara się w miarę możliwości naprawiać szkody. Zadeklarował chęć zmiany swego życia, powołując się jednocześnie na swój stan zdrowia i trudną sytuację rodzinną.

W istocie orzeczenie o karze okazało się wadliwe. Zaskarżony wyrok nie mógł się ostać. Po zapoznaniu się z całokształtem zgromadzonego materiału dowodowego, treścią zaskarżonego wyroku, treścią jego uzasadnienia oraz treścią apelacji, Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że w realiach sprawy zachodzą przesłanki z art. 440 kpk. W istocie tzw. rażąca niesprawiedliwość orzeczenia nie stanowi samodzielnej podstawy odwoławczej, lecz wypadkową uchybień będących względnymi podstawami odwoławczymi z art. 438 kpk, tyle że zaistniałymi poza granicami zaskarżenia i podniesionymi zarzutami. Podkreślić należy, że sąd odwoławczy ma prawo i obowiązek zbadania sprawy pod względem merytorycznym i prawnym nie tylko w granicach środka odwoławczego, ale także z urzędu niezależnie od tych granic - w celu stwierdzenia, czy nie zachodzi właśnie rażąca niesprawiedliwość wyroku (zob. wyrok składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 1973 r., V KRN 118/73, OSNKW 1973, nr 12, poz. 155; T.H. Grzegorczyk, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Tom I, art. 1-467, Lex nr 429008). Zdaniem Sądu ad quem zaskarżony wyrok został wydany z obrazą przepisów prawa procesowego (art. 438 pkt 2 kpk), a mianowicie art. 387 § 2 kpk, która miała istotny wpływ na jego treść.

Z akt sprawy wynika, że na rozprawie w dniu 5 listopada 2014 r. oskarżony D. Ś. przyznał sie do popełnienia zarzucanych mu czynów, nie kwestionował ustaleń aktu oskarżenia i wniósł o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia postępowania dowodowego. Obrońca oskarżonego wniosła o wymierzenie mu kary za czyn IX z aktu oskarżenia 1 roku pozbawienia wolności, a za czyny z pkt. X i XI aktu oskarżenia kary 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności oraz orzeczenie kary łącznej 1 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności i uznanie powództwa. Prokurator i pokrzywdzony zaaprobowali proponowany wymiar kary - nie sprzeciwili się uwzględnieniu wniosku. Sąd a quo na mocy art. 387 § 1 i 2 kpk przychylił się do wniosku oskarżonego D. Ś., uznając, że okoliczności popełnienia czynów nie budzą wątpliwości, a cele postępowania zostaną osiągnięte pomimo nieprzeprowadzenia rozprawy w całości (k. 670-671). Rzecz jednak w tym, że w realiach sprawy porównując treść protokołu rozprawy główniej i treść zaskarżonego orzeczenia, należało dojść do wniosku, że Sąd meriti uwzględniając wniosek obrońcy i oskarżonego w trybie art. 387 § 1 kpk i wydając wyrok, orzekł karę łączną, która nie odpowiadała temu wnioskowi, tj. karę łączną dwóch lat pozbawienia wolności, podczas gdy porozumienie dotyczyło kary 1 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności.

Podkreślić należy, że przewidziana w art. 387 kpk. instytucja dobrowolnego poddania się karze jest jedną z form konsensualnego zakończenia procesu karnego. Niewątpliwie sąd orzekający, rozstrzygając wniosek oskarżonego lub jego obrońcy o wydanie wyroku skazującego i wymierzenie oskarżonemu określonej kary lub środka karnego bez przeprowadzenia postępowania dowodowego, jest przede wszystkim zobowiązany sprawdzić zaistnienie w konkretnej sprawie warunków dopuszczalności uwzględniania tego wniosku przewidzianych w art. 387 § 1 i 2 kpk, przy czym, jednocześnie treść wskazanych przepisów nie daje sądowi możliwości wymierzenia kary innej niż proponowana we wniosku o dobrowolne poddanie się odpowiedzialności karnej, jaka została zaakceptowana przez uprawnionych uczestników tego postępowania. Zgodnie z art. 387 § 3 kpk Sąd może natomiast uzależnić uwzględnienie wniosku od dokonania w nim wskazanej przez siebie stosownej zmiany albo też nie uwzględnić wniosku i rozpoznać w dalszym ciągu sprawę na zasadach ogólnych. Innymi słowy, jeśli Sąd rozpoznający wniosek złożony na podstawie art. 387 § 1 kpk uwzględnia go i nie proponuje dokonania w nim zmian - nie uzależnia jego uwzględnienia od jego modyfikacji, to oznacza, że akceptuje wszystkie elementy "porozumienia" i zobowiązany jest wydać wyrok odpowiadający temu uzgodnieniu, nie może natomiast, bez porozumienia z oskarżonym i "stronami" zawartego uzgodnienia procesowego, samodzielnie dokonywać modyfikacji poszczególnych jego elementów. W przeciwnym razie wymierza de facto karę, o jaką oskarżony nie wnosił. Sąd może w trybie art. 387 § 2 kpk wniosku oskarżonego lub jego obrońcy po prostu nie uwzględnić, bądź nie uwzględnić go w sytuacji, o jakiej mowa w art. 387 § 3 kpk. W realiach sprawy, z treści protokołu rozprawy głównej wynika, że Sąd a quo uwzględnił wprost wniosek oskarżonego i jego obrońcy, przy czym w wydanym wyroku nie odzwierciedlił zawartych we wniosku propozycji rozstrzygnięcia w zakresie kary łącznej, czym z kolei w sposób rażący naruszył art. 387 § 2 kpk (które to naruszenie miało istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku).

Zdaniem Sądu odwoławczego w realiach sprawy nie można było zmienić zaskarżonego wyroku, poprzez orzeczenie kary łącznej 1 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności, o którą jak mogłoby się wydawać z treści protokołu rozprawy głównej, wnioskował obrońca i oskarżony. Wprawdzie uzgodnienie takiej kary wynika z protokołu rozprawy, lecz nie można tracić z pola widzenia oświadczeń prokuratora złożonych na rozprawie apelacyjnej. Wedle stanowiska oskarżyciela publicznego, choć protokół rozprawy głównej z dnia 5 listopada 2014 r. wskazuje właśnie na karę łączną w wymiarze 1 rok i 8 miesięcy, to prokuratorskie akta podręczne sugerują, że wnioskowana przez niego kara była zgodna z tą orzeczoną przez Sąd w wyroku. W konsekwencji przed sądem odwoławczym prokurator żądał uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, nie godził się na zmianę wyroku poprzez wymierzenie kary łagodniejszej.

W tej sytuacji, wobec sprzeczności między treścią wniosku w trybie art. 387 § 1 kpk zawartego w protokole rozprawy, a rozstrzygnięciem o karze łącznej w wyroku, nadto wobec stanowiska oskarżyciela publicznego przedstawionego na rozprawie apelacyjnej, de facto nie sposób bezsprzecznie ustalić, o jaką karę wnosił oskarżony i jego obrońca, na jaką sprzeciwu nie wyrazili prokurator i pokrzywdzony, wreszcie, jaką karę łączną Sąd orzekający winien był wymierzyć oskarżonemu wydając wyrok w trybie art. 387 § 1 kpk.

Z tych względów sprawa winna zostać rozpoznana przez Sąd Rejonowy ponownie.

Na podstawie art. 436 kpk sąd odwoławczy ograniczył zakres rozpoznania środka odwoławczego jedynie do powyższego uchybienia bowiem rozpoznanie go w tym zakresie było wystarczające do wydania rozstrzygnięcia.

WYROK

UZASADNIENIE