UZASADNIENIE

Postanowieniem z 08 grudnia 2014 r. Sąd Rejonowy w Myśliborzu VI Zamiejscowy Wydział Cywilny z siedziba w C. zwolnił powoda J. G. (1) z kosztów sądowych w całości (pkt I) oraz zabezpieczył jego powództwo przeciwko J. G. (2) o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli poprzez ustanowienie zakazu zbywania przez pozwanego: - udziału do 3/24 w części spadku po zmarłym ojcu I. G. wraz z udziałem do ¼ części we wchodzącym w skład tego spadku gospodarstwie rolnym; - udziału do 5/40 części spadku po zmarłym bracie W. G. (...) z udziałem do 5/16 części we wchodzącym w skład tego spadku gospodarstwie rolnym (pkt II).

W uzasadnieniu Sąd Rejonowy wskazał, iż do tut. Sądu wpłynął pozew J. G. (1) przeciwko J. G. (2) o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli wraz z wnioskiem o zabezpieczenie powództwa. W uzasadnieniu wniosku o zabezpieczenie powód wskazał, że pozwany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności, albowiem został wyrzucony z lokalu mieszkalnego, w którym spędził ok. 40 lat. Nadto podkreślił, iż po otrzymaniu odpisu pozwu pozwany kierując się złą wolą wobec powoda może dążyć do rozporządzenia otrzymaną darowizną, co uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia.

W ocenie Sądu wniosek powoda o zabezpieczenie powództwa w świetle art. 730 § 1 i 2 k.p.c. i art. 730¹ § 1, 2 i 3 k.p.c. w zw. z art. 755 § 1 k.p.c. zasługiwał na uwzględnienie. Zdaniem Sądu I instancji uprawdopodobnione zostało roszczenie o zobowiązanie pozwanego do złożenia oświadczenia woli w świetle przesłanek określonych w art. 64 k.c. oraz art. 1047 k.p.c., o czym świadczą podniesione przez powoda okoliczności oraz dołączone do pozwu dokumenty. W ocenie Sądu powód posiada interes prawny w zabezpieczeniu powództwa, gdyż ewentualne zbycie udziału przysługującego pozwanemu w spadku uniemożliwiłoby lub znacznie utrudniło realizację korzystnego dla powoda rozstrzygnięcia w sprawie, bowiem nie doprowadzi do uzyskania przez niego spornych udziałów w/w spadku. Co ważne, zaproponowany sposób zabezpieczenia nie jest nadmiernie uciążliwy dla pozwanego.

Tak argumentując Sąd Rejonowy postanowił jak na wstępie.

Zażalenie na punkt II powyższego postanowienia wywiódł pozwany wnosząc o jego zmianę poprzez oddalenie wniosku o zabezpieczenie powództwa. W uzasadnieniu zażalenia pozwany podkreślił, iż okoliczności faktyczne na których powód opiera swój pozew oraz wniosek o zabezpieczenie mijają się z prawdą.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie pozwanego nie zasługiwało na uwzględnienie.

W okoliczności rozpoznawanej sprawy podkreślić na wstępie należy, iż w myśl art. 730 § 1 k.p.c. w każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny można żądać udzielenia zabezpieczenia. Z kolei stosownie do art. 730¹ § 1 k.p.c. udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Z powyższego przepisu wynika zatem, iż ustawodawca przewidział dwie przesłanki warunkujące uwzględnienie wniosku o zabezpieczenie, tj.: uprawdopodobnienie roszczenia i uprawdopodobnienie istnienia interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia.

Przyjmuje się, iż wymóg uprawdopodobnienia roszczenia oznacza, że w postępowaniu zabezpieczającym nie trzeba udowadniać jego istnienia, a jedynie uprawdopodobnić. Roszczenie można uznać za uprawdopodobnione wówczas, jeżeli jego istnienie prima facie, a więc na pierwszy rzut oka, nie budzi zastrzeżeń i jest znaczna szansa na jego istnienie. W postępowaniu zabezpieczającym należy oceniać wagę przesłanek uwiarygodniających roszczenie przez ich porównanie z przesłankami, które podważają uprawdopodobnienie powództwa ( vide: orzeczenie Sąd Najwyższego z dnia (...). Tym samym rozstrzygając o zabezpieczeniu powództwa Sąd nie bada czy faktycznie zaistniały fakty uzasadniające uwzględnienie powództwa, lecz jedynie czy uprawdopodobniono ich zaistnienie. Tym samym polemika pozwanego z twierdzeniami powoda, przedstawiona w zażaleniu nie może prowadzić do zmiany rozstrzygnięcia w przedmiocie zabezpieczenia. W istocie bowiem zażalenie stanowi odpowiedź na pozew, to zaś będzie przedmiotem dalszego badania Sądu, który przeprowadzi dowody wnioskowane przez powoda oraz pozwanego i na ich podstawie ustali stan faktyczny.

Mieć jednocześnie należy na uwadze, iż oprócz uprawdopodobnienia roszczenia wnioskodawca winien wykazać istnienie interesu prawnego w zabezpieczeniu. Ustawodawca w (...) k.p.c. przewidział, iż interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie. Jak wskazuje się w orzecznictwie, przez interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia należy rozumieć obiektywną w świetle obowiązujących przepisów, czyli wywołaną rzeczywistą koniecznością ochrony określonej sfery prawnej, potrzebę uzyskania orzeczenia sądowego odpowiedniej treści ( por. postanowienie SA w (...)

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy Sąd Okręgowy mając na względzie treść pozwu, wniosku o zabezpieczenie, a także całokształt okoliczności sprawy, podzielił zapatrywanie Sądu I instancji, iż na obecnym etapie postępowania powód uprawdopodobnił istnienie zarówno roszczenia którego zabezpieczenia domaga się, jak i został przez niego wykazany interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia.

Zauważyć należało, iż z załączonego do pozwu dokumentu w postaci aktu notarialnego sporządzonego w dniu 22 lipca 2013 r. w siedzibie Kancelarii Notarialnej w C. przez notariusza Z. P., (...) numer (...), jednoznacznie wynika, iż powód dokonał na rzecz pozwanego darowizny przysługującego mu udziału do 3/24 części w spadku po zmarłym ojcu I. G. wraz z udziałem do 1/4 części we wchodzącym w skład tego spadku udziale w gospodarstwie rolnym. Nadto przeniósł na pozwanego przysługując mu udział do 5/40 części w spadku po zmarłym bracie W. G. w raz z udziałem do 5/16 części we wchodzącym w skład tego spadku udziale w gospodarstwie rolnym. Przy czym do pozwu załączono również pismo pełnomocnika powoda z dnia 29 września 2014 r. skierowane do pozwanego, a zawierające oświadczenie J. G. (1) o odwoływaniu dokonanej na rzecz pozwanego darowizny.

Mając na uwadze powyższe dokumenty oraz podniesione przez powoda okoliczności uzasadniające odwołanie przez niego przedmiotowej darowizny (nie przesądzając czy faktycznie zaszły), w świetle przesłanek ujętych w art. 64 k.c. oraz art. 1047 k.c., ocenić należało, iż uprawdopodobnione zostało przez powoda istnienie po jego stronie roszczenia o zobowiązanie pozwanego do złożenia oświadczenia woli. Zdaniem Sądu Odwoławczego, waga przesłanek uwiarygodniających roszczenie przez ich porównanie z przesłankami, które podważają uprawdopodobnienie powództwa, daje podstawy do przyjęcia na obecnym etapie postępowania, iż okoliczności faktyczne podawane przez powoda uprawdopodabniają istnienie roszczenia którego zabezpieczenia się on domaga. Ponadto w ocenie Sądu Odwoławczego poza wszelką wątpliwością powód posiada interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Należy bowiem mieć na względzie, iż ewentualne zbycie przez pozwanego przedmiotu darowizny może w przypadku uzyskania przez powoda korzystnego dla niego rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie, poważnie utrudnić a nawet uniemożliwić wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia, co zaś implikuje wniosek o istnieniu po stronie powoda interesu prawnego w zabezpieczeniu roszczenia. Przy tym podzielić należało stanowisko Sądu I instancji, iż sposób zabezpieczenia roszczenia nie jest dla pozwanego nadmiernie uciążliwy, tym bardziej, iż sam pozwany na taką okoliczność w wywiedzionym zażaleniu się nie powoływał.

Na koniec stanowczo ponownie podkreślić należy, iż w ramach postępowania zabezpieczającego Sąd dokonał jedynie pobieżnej, uproszczonej analizy zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, zatem przedstawione wyżej ustalenia faktyczne i ocena dowodów w dalszym toku postępowania mogą ulec zmianie, nie mają one bowiem charakteru przesądzającego. Z tego też względu sąd orzekający w sprawie I C 255/15, dokonując pełnej i gruntownej analizy roszczenia pod względem faktycznym i prawnym, może dojść do odmiennych wniosków aniżeli przyjętych przez Sąd rozpoznając wniosek o udzielenie zabezpieczenia.

Mając powyższe na względzie, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. postanowił jak w sentencji.

(...)

1. (...)

2. (...)

(...)

3. (...)

4. (...)

(...)

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE