Sygn. akt III Ca 350/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 czerwca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Leszek Dąbek (spr.)

Sędzia SO Lucyna Morys - Magiera

SR (del.) Roman Troll

Protokolant Aleksandra Sado-Stach

po rozpoznaniu w dniu 3 czerwca 2015 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa U. Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W.

przeciwko P. B., K. B. i S. P.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanych

od wyroku Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim

z dnia 30 września 2014 r., sygn. akt I C 1096/14

I.  zmienia zaskarżony wyrok:

1.  w punkcie 1 w ten sposób, że oddala powództwo;

2.  w punkcie 3 w ten sposób, że:

a)  zasądza od powoda na rzecz pozwanych solidarnie kwotę 2417 zł (dwa tysiące czterysta siedemnaście złotych) z tytułu zwrotu kosztów procesu;

b)  oddala wniosek powoda o zasądzenie na jego rzecz od pozwanych zwrotu kosztów procesu;

II.  zasądza od powoda na rzecz pozwanych solidarnie kwotę 1200 zł (tysiąc dwieście złotych) z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym;

III.  oddala wniosek powoda o zasądzenie na jego rzecz od pozwanych zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSR (del.) Roman Troll SSO Leszek Dąbek SSO Lucyna Morys-Magiera

Sygn. akt III Ca 350/15

UZASADNIENIE

Powód (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w W. żądał zasądzenia solidarnie na jego rzecz

od pozwanych K. B., S. P. i P. B. kwoty 25.207,12zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu oraz ograniczenia odpowiedzialności pozwanych do wysokości wartości nieruchomości obciążonej, wpisem ograniczonego prawa rzeczowego w postaci hipoteki umownej zwykłej

w kwocie 20.000zł, ustanowionej na nieruchomości gruntowej o urządzonej księdze wieczystej prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim pod numerem Kw. (...) i zasądzenia na jego rzecz od pozwanych solidarnie zawrotu kosztów procesu.

Uzasadniając żądanie twierdziła, że pozwana K. B. i Z. B. (1) zawarli 16 05 1996r. z (...) Bankiem (...)

w W. umowę kredytu na cele mieszkaniowe w wysokości 20.000zł,

który została zabezpieczony ograniczonym prawem rzeczowym w postaci hipoteki umownej zwykłej na należącej do nich nieruchomości gruntowej wskazanej w żądaniu pozwu. W związku z nieterminową spłatą kredytu kredytodawca wystawił w dniu 4 08 2000r bankowy tytuł egzekucyjny, któremu sąd nadała klauzulę wykonalności.

Po potrzymaniu informacji o śmierci kredytobiorcy Z. B. (2) przeprowadzone zostało postępowanie sądowe w którym stwierdzono, że spadko-biercami po nim są pozwani. W dniu 30 11 2010r. kredytodawca zbył przynależne

mu wierzytelności z umowy kredytu na rzecz powoda o czym zawiadomiono pozwanych po czym Sad Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim na wniosek powoda dokonała w księdze wieczystej obciążonej nieruchomości zmiany wierzyciela hipotecznego wpisując powoda w miejsce kredytodawcy. Powódka dochodzi kwoty 20.000zł opowiadającej wysokości wpisu hipotecznego oraz skapitalizowanych odsetek za opóźnienie w spłacie wierzytelności za okres dwóch lat wstecz od daty wytoczenia powództwa w wysokości 5.207,12zł

Pozwani K. B., S. P. i P. B. wnosił o oddale-nie powództwa oraz zasądzenia na ich rzecz od powódki zwrotu kosztów procesu.

Z., że pozwani S. P. i P. B. nie posiadają legitymacji biernej, gdyż nie są właścicielami nieruchomości obciążonej hipoteką oraz że Sąd Rejonowy

w W. zmienił postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku

po Z. B. (2) w następstwie czego jedynym jego spadkobiercą jest pozwana K. B.. Ponadto zarzucali, że powódka nie wykazała,

co do zasady jak i wysokości powództwa oraz podnieśli zarzut przedawnienia dochodzonych roszczeń.

Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim w wyroku z dnia 30 09 2014r. zasądził solidarnie od pozwanych na rzecz powoda kwotę 25.207,12zł z ustawowymi odsetkami od 2 04 2014r. i ograniczył odpowiedzialność pozwanych „do nieruchomości opisanej w księdze wieczystej prowadzonej, oddalił powództwo w pozostałej części oraz zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3.678zł z tytułu zwrotu kosztów procesu

W ustalonym stanie faktycznym w motywach orzeczenia dokonał oceny poczynionych ustaleń i w jej wyniku ocenił, że doszło do skutecznej cesji dochodzonych wierzytelności, a pozwani nie wykazali, aby świadczenie wygasło w całości lub części na skutek jego spłaty. Stwierdził, że pozwani w dalszym ciągu są wpisani w księdze wieczystej obciążonej nieruchomości a regulacja art. 65 ust. 1 ustawy z dnia 6 07 1982r. o księgach wieczystych i hipotece (tekst jednolity Dz.U. 2013r. poz 707, z późniejszymi zmianami) przyznaje wierzycielowi hipotecznemu, nie będącemu dłużnikiem wierzyciel uprawnienie do wytoczenia powództwa. Ocenił, że powód w drodze dowodu z zawia-domienia z dnia 16 12 2010r. wydanego przez Bank (...) w którym zawiadomił dłużnika K. B. o przelewie

oraz oświadczenia z dnia 22 12 2000r. o wyrażeniu zgody na dokonanie wpisu zmiany wierzyciela wykazał swą legitymację czynną. Stwierdził, że doszło do przedawnienia dochodzonych roszczeń, jednak zgodnie z regulacja art. 77 przywołanej powyżej ustawy nie narusza to uprawnienia powoda do uzyskania zaspokojenia z obciążonej nieruchomości i zarzut ten jest nieskuteczny. Wskazał że na dochodzone roszczenie składa się nominalna wartość hipoteki w wysokości 20.000zł oraz skapitalizowane odsetki ustawowe za dwa lata wstecz, których zapłaty powód może się domagać

w oparciu o regulacje art. 69 powyższej ustawy jej w brzmieniu sprzed 2011r. Następnie w konkluzji uznał, że powództwo w uwzględnionej części ma oparcie w regulacjach art. 509 k.c. w związku z art. 65 oraz art. 79 wskazanej powyżej ustawy o ograniczeniu odpowiedzialności pozwanych orzekał w oparciu o regulację art. 319 k.p.c. a o kosztach procesu stosując regulację art. 98 k.p.c.

Orzeczenie zaskarżyli pozwani K. B., S. P. i P. B. w części uwzględniającej powództwo, którzy wnosili o jego zmianę

przez oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na ich od powoda zwrotu kosztów procesu za obie instancje.

Zarzucali że przy konstruowaniu podstawy faktycznej orzeczenia naruszono w sposób wskazany apelacji przywołane w niej regulacja prawa procesowego, a przy jej ocenie prawnej podane w apelacji regulacje prawa materialnego oraz ustawy z dnia

6 07 1982r. o księgach wieczystych i hipotece (tekst jednolity Dz.U. 2013r. poz 707,

z późniejszymi zmianami).

Powód (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz (...)cyjny Zamknięty w W. M. M. wnosił o oddalenie apelacji

oraz zasądzenie na jego rzecz od pozwanych zwrotu kosztów postępowania odwoław-czego.

Sąd Odwoławczy ustalił i zważył co następuje:

Sąd pierwszej instancji trafnie zakwalifikował roszczenia powoda a następnie prawidłowo rozpoznał sprawę.

Zawarte w części ustalającej uzasadnienia zaskarżonego wyroku ustalenia faktyczne składające się na podstawę faktyczną orzeczenia nie były w istocie kwestionowane w apelacji, mają podstawę w informacjach zawartych w przywołanych w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia źródłach dowodowych, które są logiczne, nawzajem się uzupełniają i potwierdzają i jako takie są w pełni wiarygodne.

Przy konstruowaniu podstawy faktycznej powództwa umknęło jednak uwadze Sądu Rejonowego, iż domniemanie prawne zawarte regulacji art. 3 oraz ustawy z dnia 6 07 1982r. o księgach wieczystych i hipotece (tekst jednolity Dz.U. 2013r. poz 707,

z późniejszymi zmianami) jest domniemaniem wzruszalnym i może zostać obalone przez przeprowadzenie dowodu przeciwnego w każdym postępowaniu sądowym jako przesłanka rozstrzygnięcia (orz. SN z dnia 17 06 1960r. 3 CR 328/60, OSPiKA 1961, poz. 162).

Z samych bezspornych twierdzeń stron wynika, iż pozwani S. P.

i P. B. zostali wpisani do księgi wieczystej prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim jako współwłaściciele objętej nią nieruchomości

na podstawie wydanego przez ten Sąd w sprawie o sygn. akt I Ns 135/10 postanowienia tego Sądu z dnia 26 04 2010r. o stwierdzeniu nabycia spadku po zmarłym wieczystoksięgowym współwłaścicielu tej nieruchomości Z. B. (2), które następnie zostało zmienione przez wydane w sprawie o sygn. akt I Ns 1338/12 postanowienie tego samego Sądu z dnia 25 06 2013r. w którym stwierdzono, iż spadek po Z. B. (2) nabyła w całości pozwana K. B..

Twierdzenie te zostały dodatkowo potwierdzone przez informacje zawarte

- w stanowiących przedmiot dowodów - odpisach tych postanowień.

Dlatego w zgromadzonym przez Sąd pierwszej instancji materiale sprawy doszło do skutecznego obalenia ujawnionego w księdze wieczystej w dacie wyrokowania stanu własności powyższej nieruchomości, co prowadziło do uzu-pełnienia skonstruowanej przez Sad pierwszej instancji podstawy faktycznej orzeczenia poprzez dodatkowe ustalenie, iż właścicielem nieruchomości gruntowej o urządzonej księdze wieczystej prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim pod numerem Kw. (...) jest pozwana K. B. (ustalenie to dodatkowo potwierdza przeprowadzony w postępowaniu apelacyjnym dowód

z aktualnego odpisu księgi wieczystej tej nieruchomości).

Z tych też względów Sąd odwoławczy z powyższą modyfikacja przyjął

za własne ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji.

W kontekście zmodyfikowanej podstawy faktycznej orzeczenia dokonana przez Sąd Rejonowy ocena prawna ustalonego stanu faktycznego jest wadliwa.

Pozwani S. B. i P. B. nie tylko nie są współ-właścicielami przedmiotowej nieruchomości ale nie są również spadkobiercami kredytobiorcy Z. B. (2).

Z tej przyczyny nie są oni legitymowani biernie do występowania w niniejszej sprawie, co już tylko z tego powodu czyniło skierowane przeciwko nim powództwo bezzasadnym.

Równocześnie wszyscy pozwani w tym także pozwana zakwestionowali

w odpowiedzi na pozew nie tylko samą zasadność powództwa ale również istnienie

i wysokość dochodzonych wierzytelności.

Stosownie do regulacji art. 6 k.c. obligowało to powoda do wykazania,

że umowa leżąca u podstaw powództwa została zawarta oraz wysokości wynikających

z niej roszczeń i zaoferowania Sądowi dowodów wykazujących: faktu zawarcia umowy kredytu, jej treści oraz istnienia zaległości powstałych w wyniku jej niewykonywania przez kredytobiorców.

W celu sprostowania temu obowiązkowi należało zaoferować Sądowi dowody: z odpisu tej umowy, z ksiąg bankowych i historii rachunku oraz ewentualnie dowód z opinii biegłego z zakresu rachunkowości, czego nie uczyniono (ostateczna wysokość ewentualnych zaległości w spłacie kredytu jest bowiem wypadkową wysokości udzielonego kredytu, pobranej przy zawieraniu umowy prowizji, naliczanych od kredytu odsetek umownych i karnych oraz dokonywanych przez kredytobiorców wpłat na poczet jego spłaty i ich zaliczenia przez kredytodawcę

na poczet poszczególnych elementów składowych umowy i ich prawidłowe wyliczenie wymaga wiadomości specjalnych – w rozumieniu art.278 k.p.c. - z zakresu rachunkowości).

Na te okoliczność powód zaoferował Sądowi tylko dowody z oryginału wyciągu ksiąg rachunkowych Funduszu z dnia 26 03 2014r. (pozew k - 4) oraz zawia-domienia o cesji z dnia 16 12 2010r. (pismo powoda z dnia 23 09 2014r. k - 93),

które w istocie udowadniają tylko fakt zawarcia umowy cesji a nie istnienia i wysokości będących ich przedmiotem wierzytelności.

Dlatego wbrew temu co przyjął Sąd pierwszej instancji w materiale sprawy brak jest podstaw do przyjęcia, iż powód wykazał, że dochodzone wierzytelności istnieją oraz że wykazał ich wysokość, co również powództwo skierowane przeciwko pozwanej K. B. czyniło bezzasadnym (wskazany w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku - wynikający z art. 6 k.c. - obowiązek kredytobiorców wykazania spłaty przez nich kredytu powstaje dopiero po zadośćuczynieniu przez powoda obowiązkowi wykazania istnienia dochodzonych należności).

W połączeniu z powyższym powinno to było prowadzić do oddalenia powództwa w całości przeciwko wszystkim pozwanym.

Nie znajduje to swego prawidłowego odzwierciedlenia w zaskarżonym wyroku, przez co apelacja jest uzasadniona i prowadziło do zmiany zaskarżonego wyroku

przez oddalenie powództwa.

Reasumując w podanym powyżej zakresie zaskarżony wyrok jest wadliwy

i dlatego apelację jako uzasadnioną uwzględniono zmieniając zaskarżony wyrok

w sposób określony w sentencji w oparciu o regulację art. 386 § 1 k.p.c.

O poniesionych przez pozwanych kosztach zastępstwa prawnego w po-stępowaniu odwoławczym stosując regulację art. 98 § 1 k.p.c.§ 12 ust. 1 pkt 1 i § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 09 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego

z urzędu (Dz.U. nr 163, poz. 1348, z późniejszymi zmianami), biorąc pod uwagę,

iż powód uległ w całości w postępowaniu odwoławczym i powinien zwrócić pozwanym poniesione przez nich w tym postępowaniu „koszty zastępstwa procesowego przez fachowego pełnomocnika”.

SSR (del.) Roman Troll SSO Leszek Dąbek SSO Lucyna Morys-Magiera