UZASADNIENIE

M. P. został oskarżony o to, że:

w dniach 20 lutego 2013 roku, 20 marca 2013 roku, 22 kwietnia 2013 roku, 20 maja 2013 roku, 20 czerwca 2013 roku i 22 lipca 2013 roku w K. woj. (...), działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, dokonał napadów rabunkowych na osobie R. G. (1) w ten sposób, że grożąc pobiciem R. G. (1) żądał wydania pieniędzy w kwotach po 100 złotych, natomiast w dniu 20 czerwca 2013 roku i w dniu 22 lipca 2013 roku zażądał wydania pieniędzy w kwotach po 200 złotych w wyniku czego R. G. (1) wydał mu każdorazowo pieniądze w kwotach po 100 złotych, natomiast w dniu 22 lipca 2013 roku wydał mu pieniądze w kwocie 200 złotych, wydając łącznie pieniądze w kwocie 700 złotych,

tj. o czyn z art. 280 § 1 w zw. z art. 12 k.k.

Wyrokiem z dnia 19 grudnia 2014 roku Sąd Rejonowy w Kraśniku oskarżonego M. P.:

I. uznał za winnego dokonania zarzucanych mu czynów, tj. z pkt I z art. 280 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k., zaś z pkt II z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 282 k.k. i za to za czyn z pkt I na podstawie art. 280 § 1 k.k. skazał go na karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności, zaś za czyn z pkt II na podstawie art. 14 § 1 k.k. w zw. z art. 282 k.k. skazał go na karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności;

II. na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. orzeczone jednostkowe kary pozbawienia wolności połączył i orzekł karę łączną 2 (dwóch) lat 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności;

III. na podstawie art. 46 § 1 k.k. orzekł od oskarżonego M. P. na rzecz R. G. (1) 700 (siedemset) złotych tytułem naprawienia szkody;

IV. zwolnił oskarżonego od uiszczenia opłaty, zaś wydatkami obciążył Skarb Państwa.

Apelację od powyższego wyroku wniósł osobiście M. P. zarzucając:

1. obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść zaskarżonego wyroku , tj. art. 7 k.p.k., art. 92 k.p.k. i art. 410 k.p.k. polegającą na:

a) błędnej na niekorzyść oskarżonego ocenie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego przez niezasadne i niczym nieuzasadnione przyjęcie, że oskarżony M. P. dokonał czynów zarzuconych mu w pkt I;

b) błędnym uznaniu za niewiarygodne zeznań pokrzywdzonego złożonych w toku przewodu sądowego, gdy zaprzeczył on aby oskarżony dokonywał na nim napadów rabunkowych;

c) nieuwzględnienie stanowiska pokrzywdzonego gdy mówi on, że był zastraszany przez S. T. (1), który wielokrotnie pobił go i chciał aby zapisał na niego mieszkanie;

d) oparciu ustaleń dotyczących czynu z pkt. II na sprzecznych i bardzo ogólnych zeznaniach pokrzywdzonego i świadka S. T. (1) w toku dochodzenia, z których nie wynika ani fakt wysokości żądanej kwoty ani też, że M. P. miałby brać udział w rzekomym wymuszeniu rozbójniczym;

e) oparcie wiarygodności zeznań pokrzywdzonego na opinii psychologicznej, której wnioski nie były oparte na dogłębnym zbadaniu stanu psychiki pokrzywdzonego, a jedynie na jego obserwacji z rozprawy, co nie może dawać obiektywnych podstaw do oceny wiarygodności zeznań;

2. błąd w ustaleniach faktycznych przyjęty za podstawę zaskarżonego wyroku mający wpływ na jego treść wyrażający się w:

a) błędnym zastosowaniu do czynu zarzuconego oskarżonemu kwalifikacji z art. 280 k.k. zamiast czynu z art. 282 k.k.;

b) niewyjaśnieniu sprzeczności w zeznaniach złożonych w toku postępowania przygotowawczego przez pokrzywdzonego R. G. (1) i świadka S. T. (1), gdy podają oni odmienne okoliczności dotyczące przebiegu zdarzenia z dnia 20 marca 2014 roku.

Wniósł o uniewinnienie ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja oskarżonego, o ile domaga się uchylenia wyroku do ponownego rozpoznania zasługuje na uwzględnienie.

Oskarżony w osobiście sporządzonej apelacji postawił zarzut naruszenia przez Sąd I instancji reguły art. 410 par. 1 k.p.k. stanowiącej, że podstawę wyroku może stanowić tylko całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej. Zarzut ten odniósł do opinii psychologicznej wywołanej w sprawie i dotyczącej R. G. (1), kwestionując jej treść.

Rzecz jednak w tym, że dowód ten w ogóle nie został wprowadzony do procesu, w sposób przewidziany przepisami k.p.k., co skutkowało tym, że Sąd Rejonowy w Kraśniku oparł się na dowodzie nieujawnionym. Zapis protokołu rozprawy z dnia 19 grudnia 2014 r. stanowi, że „przewodniczący stwierdza, że nadeszła opinia biegłego psychologa”. Jest to jedyne stwierdzenie odnoszące się do tego dowodu. Dalej, za zgodą stron, Sąd ujawnił dowody wymienione na wskazanych tam kartach, nie wymieniając tych zawierających opinię psychologiczną, tj. kart 138-141, lub następne, gdyż opinia została dołączona do akt sprawy w trzech egzemplarzach.

Z samego zapisu zawartego w protokole, że nadeszła opinia psychologiczna – istotny dowód w sprawie, bo dotyczący weryfikacji zmiennych zeznań pokrzywdzonego - Sąd Okręgowy nie może antycypować tego, że dowód ten został przeprowadzony. Przy wprowadzeniu takiego dowodu do materiału dowodowego obowiązują określone reguły przewidziane w art. 393 § 1 k.p.k., względnie art. 394 § 2 k.p.k. Opinia biegłego psychologa nie została odczytana (brak zapisów w protokole), jak również ujawniona za zgodą stron, pomimo tego, że Sąd z możliwości takiej skorzystał w odniesieniu do innych dowodów. To uchybienie, skutecznie podniesione przez skarżącego, stanowi naruszenie przepisów skutkujące koniecznością uchylenia wyroku do ponownego rozpoznania. Sąd bowiem oparł się na dowodzie nieujawnionym zgodnie z przepisami k.p.k., a ranga tego dowodu wskazuje na to, że uchybienie to mogło mieć wpływ na treść wyroku. Na podstawie art. 435 k.p.k. Sąd Okręgowy uchylił wyrok także w stosunku do J. S., gdyż dowód ten odnosi się do oceny zeznań pokrzywdzonego R. G. (1) i ich weryfikacji, co Sąd Rejonowy uczynił także w odniesieniu do tego oskarżonego.

Rację ma również skarżący kwestionując przyjętą co do czynu I kwalifikację prawną czynu. Sąd Rejonowy nie rozważył jej w kontekście zeznań R. G. (1) złożonych w postępowaniu przygotowawczym na k. 27v. Wynika z nich wprost, że wysuwane pod groźbą pobicia żądanie pieniędzy, miało nastąpić za ochronę i stanowić wypłatę co miesiąc pieniędzy w kwotach 100 lub 200 zł. Zeznania te zawierają dodatkowy element w odniesieniu do zeznań na k.3 , który winien być wzięty pod uwagę przy rozważaniach czy czyn I stanowi przestępstwo z art. 280 par. 1 k.k., czy też art. 282 k.k.; także z oceną czy jest to jedność działania w odniesieniu do czynności sprawczych z dnia 20 marca 2014 r. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem (por. wyrok SA we Wrocławiu II AKa 103/14 z dnia 24 kwietnia 2014 r. Lex 1467016) przy tożsamości zastosowanego przez sprawcę środka w postaci groźby karalnej, tym, co dzieli przestępstwa z art. 280 k.k. i art. 282 k.k. jest moment, kiedy sprawca wchodzi w posiadania rzeczy. W przypadku rozboju następuje to niezwłocznie po użyciu groźby karalnej, w przypadku wymuszenia rozbójniczego władztwo sprawcy nad rzeczą następuje w przyszłości. Pomiędzy użytą groźbą a wejściem w posiadanie rzeczy musi upłynąć pewien czas. Stanowisko pokrzywdzonego, który na rozprawie wycofał się z oskarżenia, nie ma przecież wpływu na ocenę dowodów z postępowania przygotowawczego, które winny być oceniane zawsze na korzyść oskarżonego.

Wskazane uchybienie naruszenia art. 410 k.p.k. jest wystarczające do wydania orzeczenia, rozpoznanie pozostałych uchybień byłoby przedwczesne lub bezprzedmiotowe.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy przeprowadzi postępowanie dowodowe od początku, odbierając wyjaśnienia od oskarżonych – o ile będą chcieli je złożyć. Przesłucha pokrzywdzonego R. G. i S. T. oraz R. W. – o ile zechce z uwagi na status konkubiny złożyć zeznania. W odniesieniu do M. F. (1), M. F. (2), A. K., K. F. może poprzestać na ich ujawnieniu z uwagi na fakt, że nie miały wpływu na uchylenie wyroku zgodnie z art. 442 § 2 k.p.k. Zebrane dowody oceni w poszanowaniu reguł płynących z art. 4,7, 410 k.p.k. dbając by zostały przeprowadzone zgodnie z w/w normami. Będzie miał w polu widzenia uwagi dotyczące ewentualnego rozstrzygnięcia podstawy prawnej rozstrzygnięcia. Wyda orzeczenie czyniąc starania by nie było dotknięte uchybieniami dyskwalifikującymi wyrok. W razie potrzeby sporządzi uzasadnienie stosownie do reguł art. 424 § 1 k.p.k.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.

Elżbieta Kowalska Magdalena Kurczewska – Śmiech Monika Płoska – Pecio

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE