UZASADNIENIE

Powód W. J. pozwem złożonym w dniu 1 kwietnia 2014 r. wnosił - w trybie art. 840§1 pkt 2 k.p.c. - pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego, tj. prawomocnego nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 15 marca 2013 r. wydanego przez Sąd Rejonowy dla Warszawy Mokotowa w sprawie II Nc 9791/13 z powództwa (...) sp. z (...). w W. przeciwko W. J. i B. J., a zaopatrzonego klauzulą wykonalności postanowieniem z dnia 27 sierpnia 2013 r. Nakaz zapłaty zobowiązywał W. J. i B. J. do zapłacenia solidarnie na rzecz (...) sp. z (...). w W. kwoty 11585,54 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 20 października 2012 r. do dnia zapłaty wraz z kwotą 2562 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych, w tym kwotę 2417 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że dokonał przelewu środków pieniężnych odpowiadających należności zasądzonej w sprawie II Nc 9791/13, z odkupionych od M. P. wierzytelności Skarbu Państwa. Jako podstawę prawną powód podał art 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Powód wyjaśnił, że M. P. jest wierzycielem Skarbu Państwa. Jego wierzytelność wynosi 110 000 000 zł należności głównej. Powód wskazał, że M. P. złożył w Urzędzie Skarbowym w Ciechanowie pismo wzywające Ministra Finansów do dokonania przelewu z tej wierzytelności. Zdaniem powoda takie oświadczenie skutkuje tym, że doszło do umorzenia wierzytelności niższej i stanowi dowód zapłacenia kwoty zasądzonej nakazem wydanym w sprawie I Nc 9791/13.

Postanowieniem z dnia 11 grudnia 2014 r. Sąd zwolnił powoda W. J. od obowiązku ponoszenia opłaty sądowej od pozwu (postanowienie k. 63 akt).

Pozwany (...) sp. z (...). w W. reprezentowany przez radcę prawnego M. S. wnosił o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów procesu.

Pozwany wskazał, iż zarzut spełnienia przez powoda świadczenia jest nie udowodniony. Takim dowodem nie jest zawiadomienie skierowane przez powoda zawierające jego oświadczenie o dokonaniu potrącenia wierzytelności. Pozwany nigdy nie godził się na zwolnienie powoda z długu. Zapłaty długu powód mógł dokonać jedynie w pieniądzu, a wszystkie inne sposoby uregulowania długu muszą odbyć się w drodze uzgodnienia dłużnika i wierzyciela, które nie miało miejsca w tej sprawie.

Na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Sąd Rejonowy dla Warszawy Mokotowa wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w dniu 15 marca 2013 r. w sprawie II Nc 9791/13 z powództwa (...) sp. z (...). w W. przeciwko W. J. i B. J.. Nakaz jest prawomocny i postanowieniem z dnia 27 sierpnia 2013 r. został zaopatrzony klauzulą wykonalności. Nakaz zapłaty zobowiązywał W. J. i B. J. do zapłacenia solidarnie na rzecz (...) sp. z (...). w W. kwoty 11585,54 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 20 października 2012 r. do dnia zapłaty wraz z kwotą 2562 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych, w tym kwotę 2417 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego (dowód: tytuł wykonawczy w akta Km1842/13 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ciechanowie Urszuli Perdjan).

Na podstawie tego tytułu wykonawczego Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Ciechanowie Urszula Perdjan prowadzi egzekucje w sprawie Km 1842/13 (dowód: akta sprawy Km1842/13 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ciechanowie Urszuli Perdjan).

M. P. w dniu 26 sierpnia 2009 r. złożył w Urzędzie Skarbowym w Ciechanowie pismo skierowane do Ministra Finansów, w którym oświadczył, jest wierzycielem Skarbu Państwa. Pismem tym poinformował o zawarciu umowy cesji z W. J., która to umowa obejmuje należność na rzecz (...) sp. z (...). w W.. Zdaniem powoda takie oświadczenie stanowi dowód zapłacenia kwoty zasądzonej nakazem zapłaty wydanym przez Sąd Rejonowy dla Warszawy Mokotowa w sprawie II Nc 9791/13 (dowód: oświadczenie k. 15 akt).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty znajdujące się w dołączonych aktach sprawy Km1842/13 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ciechanowie Urszuli Perdjan i dokument stanowiący oświadczenie skierowane do Ministra Finansów k. 15 akt.

Powyższy stan faktyczny jest bezsporny. Sąd jako wiarygodne ocenił dokumenty, gdyż ich prawdziwość nie budzi wątpliwości. Okoliczności faktyczne sprawy nie były sporne, natomiast przedmiotem sporu jest ocena prawna zdarzenia.

Sąd zaważył co następuje:

W ocenie Sądu wniesione przez powoda W. J. powództwo przeciwegzekucyjne nie zasługuje na uwzględnienie.

Powód wskazał jako podstawę prawną swojego roszczenia art. 840§1 pkt 2 k.p.c. zgodnie z którym dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może powództwo oprzeć także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zarzut ten nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie.

Droga tego procesu przysługuje dłużnikowi w celu obrony przed postępowaniem egzekucyjnym w wypadku, gdy postępowanie to narusza jego prawa podmiotowe-wynikające z prawa materialnego, a nie gdy zostało naruszone tylko prawo formalne (przepisy prawa egzekucyjnego).

To powództwo można wytoczyć, wtedy gdy tytuł egzekucyjny wyposażony jest w cechę prawomocności.

Niewątpliwym jest, iż nakaz zapłaty z dnia 15 marca 2013 r. wydany w postępowaniu upominawczym przez Sąd Rejonowy dla Warszawy Mokotowa w sprawie II Nc 9791/13 z powództwa (...) sp. z (...). w W. przeciwko W. J. i B. J. i zaopatrzony klauzulą wykonalności postanowieniem z dnia 27 sierpnia 2013 r., którego pozbawienia wykonalności powód żąda, jest prawomocny. Postępowanie egzekucyjne w sprawie zostało wszczęte, ale nie jest jeszcze zakończone.

W myśl art. 843 § 3 k.p.c. w pozwie powód powinien przytoczyć wszystkie zarzuty, jakie w tym czasie mógł zgłosić, pod rygorem utraty prawa korzystania z nich w dalszym postępowaniu. Jest to termin prekluzyjny mający na celu zapobieżenie nadużywania powództwa przeciwegzekucyjnego.

Zasadność powództwa z art. 840 k.p.c. o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności ocenia się według stanu rzeczy w chwili orzekania.

W rozpoznawanej sprawie nie zaszły żadne ze zdarzeń ujętych w art. 840 k.p.c. Zarzuty powoda mające na celu wykazanie, że doszło do skutecznego potrącenia wierzytelności są chybione.

Zgodnie z art. 498. § 1. k.c. gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.

Warunkiem dokonania potrącenia wierzytelności jest udowodnienie istnienia takiej wierzytelności. Zgodnie z art 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.

W niniejszej sprawie powód nie udowodnił, że M. P., od którego nabył wierzytelność, rzeczywiście jest wierzycielem Skarbu Państwa. Nie może stanowić dowodu istnienia takiej wierzytelności jednostronne oświadczenie złożone przez M. P..

Ponadto potrącenie wierzytelności jest możliwe tylko wówczas, gdy obie wierzytelności są związane z działalnością tej samej jednostki organizacyjnej, a więc gdy spełnione jest wymaganie "tożsamości kasy" (por. wyrok SN z 7 maja 1952 r., C 798/52, OSN 1953, nr 2, poz. 53; wyrok SN z 18 marca 1958 r., I CR 350/57, OSP 1959, nr 6, poz. 158; wyrok SN z 30 kwietnia 1959 r., 3 CR 920/58, RPEiS 1960, z. 2, s. 399; wyrok SN z 12 października 2000 r., IV CKN 144/00, OSN 2001, nr 4, poz. 60). Art. 17c ust. 1 ustawy z 8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa (Dz. U. Nr 106, poz. 493 z późn. zm.), wprowadzony w życie z dniem 13 stycznia 2003 r. na mocy ustawy z 5 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa, ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 240, poz. 2055 z późn. zm.), stanowi, że potrącenie z wierzytelności Skarbu Państwa przysługującej danemu podmiotowi reprezentującemu Skarb Państwa może być dokonane, jeżeli potrącana wierzytelność wzajemna przysługuje wobec tego samego podmiotu reprezentującego Skarb Państwa. Ustawodawca w art. 17c ust. 2 tej ustawy postanowił, że z wierzytelności Skarbu Państwa nie można potrącić wierzytelności wzajemnej, która była przedmiotem obrotu jako wierzytelność wobec Skarbu Państwa. W świetle tej regulacji prawnej Sąd Najwyższy zajął stanowisko w wyroku z 23 października 2003 r. (V CK 387/02, OSNC 2004, nr 12, poz. 196), iż dłużnik nie może przedstawić do potrącenia Skarbowi Państwa, reprezentowanemu przez Ministra Skarbu Państwa, wzajemnych wierzytelności, które ma w stosunku do innych państwowych jednostek organizacyjnych (M. Pyziak-Szafnicka (w:) System prawa prywatnego, t. 6, s. 1109 i n.).

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd oddalił powództwo.

Postanowieniem z dnia 11 grudnia 2014 r. Sąd uwzględniając wniosek W. J. zwolnił go od kosztów sądowych.

Na podstawie art. 113 ust 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.10.90.594 j.t.) Sąd odstąpił od obciążenia powoda kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić ze względu na zwolnienie od kosztów.

Powód przegrał proces w całości. Zgodnie z zasadą wyrażoną w art 98 §1 i §2 k.p.c. strona przegrywająca zobowiązana jest do zwrotu kosztów procesu. Na koszty składają się koszty zastępstwa procesowego - wynagrodzenie radcy prawnego w kwocie 2400 zł, których wysokość wynika z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. nr 163 poz. 1349 z póź. zm.) oraz 17 zł opłaty od pełnomocnictwa.

Z tych względów Sąd orzekł jak w wyroku.

(...)

Przewodniczący:	SSR Lidia Kopczyńska
Protokolant:	stażysta Patryk Burdecki

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE