UZASADNIENIE

W pozwie złożonym w dniu 28 czerwca 2013 roku ( data prezentaty) powódka M. M. wniosła o zasądzenie od Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 2.695,92 złotych wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi do kwoty 2.444,52 zł od dnia 30 czerwca 2011 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu. ( pozew z załącznikami – k. 1 – 73 )

W odpowiedzi na pozew złożonej na terminie rozprawy w dniu 1 marca 2013 r. pozwany Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W. – reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika ( pełnomocnictwo – k. 92) - wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. ( odpowiedź na pozew – k. 85 – 99 )

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

W dniu 30 maja 2011 roku zgłosił Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W. (dalej W.) szkodę majątkową polegającą na uszkodzeniu jej samochodu marki O. (...) o nr rej. (...) przez kierującego pojazdem marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Sprawca szkody posiadał ubezpieczenie OC w W.. Zgłoszenie zostało zarejestrowane pod numerem (...) i w po zakończeniu postępowania likwidacyjnego M. M. otrzymała kwotę 547,09 zł. Powódka nie zgodziła się z dokonaną wyceną i wezwała W. do wypłaty pełnej kwoty odszkodowania. Ubezpieczyciel nie zmienił swojego stanowiska w świetle argumentacji przedstawianej przez M. M.. ( bezsporne potwierdzone informacją o wysokości szkody – k. 35, wiadomościami e-mail – k. 39, k. 52, k. 68, k. 70, informacjami o wypłacie odszkodowania – k. 59 – 60, informacją e-mail – k. 69, pismem z dnia 16 września 2011 r. – k. 72 – 73 )

Kosz naprawy samochodu M. M. po szkodzie z dnia 28 maja 2011 r. wynosiły 2.999,22 złotych. ( opinia biegłego – k. 126 )

Powyższy stan faktyczny w sprawie został ustalony na podstawie bezspornych oświadczeń stron, a także w oparciu o sporządzoną przez biegłego sadowego z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego opinię. Ponadto wskazać należy, że zarówno zaistnienie zdarzenia, odpowiedzialność pozwanego, wypłata określonej kwoty z tytułu odszkodowania, zakres uszkodzeń pojazdu powódki nie był między stronami sporny.

Nadto rozstrzygnięcie zostało oparte także o dowód z przeprowadzonej opinii biegłego i opinii uzupełniającej. W ocenie Sądu opinie te zostały sporządzone w sposób fachowy, rzetelny, kompletny przez osobę posiadającą odpowiednie do tego kompetencje i uprawnienia. Nie zachodziły przy tym żadne powody osłabiające zaufanie do wiedzy, kompetencji, doświadczenia czy bezstronności sporządzającego ją biegłego.

Biegły sądowy w sposób wyczerpujący i przekonujący opisał przeprowadzone obliczenia oraz ich konkluzje, dlatego też Sąd podzielił wnioski płynące z opinii. Co prawda, strona pozwana zgłosiła uwagi do ustaleń biegłego jednak, świetle wyjaśnień jakie biegły udzielił w opinii uzupełniającej, Sąd uznał, że wnioski zaprezentowane w opinii są prawidłowe, zaś merytoryczna jej treść pozwala na wydanie rozstrzygnięcia w sprawie niniejszej.

Sąd zważył, co następuje.

Zgodnie z treścią przepisu art. 822 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na której rzecz zostaje zawarta umowa ubezpieczenia.

Poza powyższym unormowaniem problematyka umów odpowiedzialności cywilnej uregulowana jest w przepisach szczególnych, tj. w przepisach ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. Nr 124, poz. 1152 z późn. zm.). Stosownie do przepisu art. 34 ust. 1 tejże ustawy z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Ubezpieczeniem tym objęta jest odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu (art. 35 powołanej ustawy).

W przedmiotowej sprawie pozwany kwestionował odpowiedzialności z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawartej ze sprawcą szkody. Wskazywał, że brak jest podstaw do przyznania kwoty w żądanej przez powódkę wysokości, albowiem wypłacone zostało odpowiednie odszkodowanie w związku z uszkodzeniami powstałymi w pojeździe M. M..

Pomiędzy stronami sporna pozostawała więc zarówno zasada odpowiedzialności jak i kwestia wysokości kosztów naprawy pojazdu powódki, a tym samym wysokości odszkodowania należnego powódce.

Zgodnie z treścią art. 415 k.c., kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

Definicja szkody sprowadza się do ujemnych dolegliwości powstałych w wyniku czyjegoś bezprawnego działania i - przy szkodzie o charakterze materialnym - dotyczy przede wszystkim uszczerbku powstałego w majątku poszkodowanego.

Stosowanie do dyspozycji art. 361 k.c., zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Przy czym naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Jak natomiast stanowi art. 363 § 1 k.c., naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Z powyższego jednoznacznie wynika, że szkoda sprowadza się do ogółu dolegliwości powstałych w wyniku uszczuplenia majątku poszkodowanego. Co do zasady odpowiedzialność odszkodowawcza spoczywa wówczas na sprawcy powodującego ją zdarzenia.

Z treści przywołanych przepisów wynika więc, że w przypadku objęcia pojazdu sprawcy wypadku umową odpowiedzialności cywilnej, odszkodowanie to powinien wypłacić ubezpieczyciel. Jest to odstępstwo od zasady osobistej odpowiedzialności sprawcy, ograniczone jednak wysokością sumy ubezpieczenia. Wynika ona jednoznacznie z treści art. 415 k.c.

Proces cywilny jest procesem kontradyktoryjnym, a co za tym idzie strony zobowiązane są do przedstawiania okoliczności związanych z toczącym się postępowaniem oraz dowodów na ich poparcie. Stosownie do treści art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu wywodzi skutki prawne. Reguła ta została również powtórzona w kodeksie postępowania cywilnego w art. 232, który stanowi iż strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów z których wywodzą skutki prawne.

Należy zatem przyjąć, że strona ma obowiązek wyraźnego powołania konkretnego środka dowodowego. Ten więc kto, powołując się na przysługujące mu prawo, żąda czegoś od innej osoby, obowiązany jest udowodnić okoliczności faktyczne uzasadniające to żądanie, a sąd orzekający nie jest obciążony odpowiedzialnością za rezultat postępowania dowodowego, którego dysponentem są strony. Rola sądu nie polega bowiem na wykonywaniu obowiązków procesowych ciążących na stronach. Rzeczą sądu nie jest zarządzanie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też sąd nie jest zobowiązany do prowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy.

Nie ulegało wątpliwości, że powódka poniosła szkodę, gdyż w wyniku zdarzenia uległ uszkodzeniu, należący do niej pojazd. Zgodnie zaś z rozkładem ciężaru dowodu powódka winna była wykazać wysokość żądanego roszczenia. Strona pozwana kwestionowała bowiem jego wysokość.

Wskazać należy, że M. M. złożył wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego, w celu wyliczenia kosztów naprawy pojazdu.

W obowiązkowym ubezpieczeniu komunikacyjnym OC ma zastosowanie zasada pełnego odszkodowania wyrażona w art. 361 § 2 k.c., a zakład ubezpieczeń z tytułu odpowiedzialności gwarancyjnej wypłaca poszkodowanemu świadczenie pieniężne w granicach odpowiedzialności sprawczej posiadacza lub kierowcy pojazdu mechanicznego (art. 822 § 1 k.c.). Suma pieniężna wypłacona przez zakład ubezpieczeń nie może być jednak wyższa od poniesionej szkody (art. 824¹ § 1 k.c.).

Zgodnie z art. 361 k.c. zobowiązany do odszkodowania winien wypłacić odszkodowanie w pełnej wysokości, tj. odpowiadającej rozmiarom wyrządzonej szkody. Poszkodowany będzie zatem mógł domagać się od podmiotu odpowiedzialnego (zakładu ubezpieczeń) odszkodowania obejmującego poniesione koszty prac naprawczych, w wyniku których uszkodzony samochód doprowadzony zostaje do stanu technicznej używalności odpowiadającej stanowi przed uszkodzeniem.

Jak stanowi natomiast art. 363 § 1 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić według wyboru poszkodowanego, bądź poprzez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź poprzez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże, gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.

Sąd orzekający w pełni podzielił stanowisko, że odszkodowanie przysługuje poszkodowanemu nawet w sytuacji, nieprzeprowadzenia naprawy uszkodzonego pojazdu. Sąd całkowicie zgadza się w tej materii z tezą wyrażoną w uchwale z dnia 15 listopada 2001 r., sygn. III CZP 68/2001, w której Sąd Najwyższy stwierdził, iż obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą wyrządzenia szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawić, odszkodowanie bowiem ma wyrównać uszczerbek majątkowy powstały w wyniku zdarzenia wyrządzającego szkodę, istniejący od chwili wyrządzenia szkody do czasu, gdy zobowiązany wypłaci poszkodowanemu sumę pieniężną odpowiadającą szkodzie ustalonej w sposób przewidziany prawem. Przy takim rozumieniu szkody i obowiązku odszkodowawczego nie ma znaczenia, jakim kosztem poszkodowany faktycznie dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle to uczynił albo zamierza uczynić. Odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie pojazdu mechanicznego obejmuje niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu, ustalone według cen występujących na lokalnym rynku (tak SN w uchwale z dnia 13 czerwca 2003 r., III CZP 32/03, OSNC 2004/4/51).

Z uwagi na brak dokumentacji odnoszącej się do przeprowadzonych napraw przez powódkę na chwilę wydania orzeczenia, w weryfikacji wysokości kosztów Sąd oparł się na opinii biegłego sądowego.

Analiza przedmiotowej opinii, której wnioski Sąd w pełni podzielił, wskazuje, że wysokość kosztów naprawy pojazdu została zaniżona przez pozwanego w dokonanej przez niego kalkulacji naprawczej. Biegły wskazał ponadto, że koszt naprawy pojazdu w wyniósłby 2.999,22 zł.

W tym miejscu wskazać należy, że pełnomocnik powódki złożył w dniu 10 grudnia 2013 r. na terminie rozprawy oświadczenie o rozszerzeniu powództwa do kwoty 2.999,22 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Pomijając już zasadność zakreślonego w taki sposób żądania odsetkowego, wskazać należy, że rozszerzenie powództwa było nieskuteczne. Wskazać bowiem należy, że stosownie do art. 193 § 2¹ z wyjątkiem spraw o roszczenia alimentacyjne zmiana powództwa może być dokonana jedynie w piśmie procesowym. Przepis art. 187 stosuje się odpowiednio.

Zatem skoro w sprawie niniejszej nie doszło do wypełnienia przesłanek zakreślonych przez ww. przepis, Sąd pozostał związany roszczeniem o treści zakreślonej w pozwie.

Skoro zatem biegły ustalił, że koszty naprawy pojazdu powódki wynosiły 2.999,22 zł, zaś pozwany wypłacił M. M. tytułem odszkodowania 547,09 to różnica, którą winna otrzymać powódka wynosi 2.452,13 zł i taką też kwotę Sąd uznał za zasadną w zakresie roszczenia o zapłatę odszkodowania.

Odnieść należy się także do żądania powódki zwrotu kosztów sporządzenia prywatnego kosztorysu naprawy auta.

Zgodnie z podzielanym przez tut. Sąd poglądem Sądu Najwyższego w wypadku uszkodzenia rzeczy w stopniu umożliwiającym przywrócenie jej do stanu poprzedniego osoba odpowiedzialna za szkodę obowiązana jest zwrócić poszkodowanemu wszelkie celowe, ekonomicznie uzasadnione wydatki, poniesione w celu przywrócenia stanu poprzedniego rzeczy uszkodzonej, do których to wydatków należy zaliczyć także koszt nowych części i innych materiałów, jeżeli ich użycie było niezbędne do naprawienia uszkodzonej rzeczy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 października 1972 roku, sygn. akt II CR 425/72, opubl. OSNC 1973/6/111).

Oceniając zasadność poniesienia przez powódkę kosztów sporządzenia prywatnej kalkulacji naprawy przez rzeczoznawcę wskazać należy, iż wydatek ten jak najbardziej podlega zasądzeniu. Poniesienie tego kosztu było konieczne i uzasadnione albowiem jak wykazało postępowanie dowodowe, a w szczególności opinia biegłego pozwany zaniżył należne powódce odszkodowanie i stanowiska swojego nie chciał zmienić pomimo odwołań powoda od decyzji pozwanego. Ponadto powódka nie miała innej możliwości ustalenia rozmiarów poniesionej szkody jak zwrócenie się do rzeczoznawcy. Sama nie posiada specjalistycznej wiedzy na temat ustalania kosztów naprawy pojazdów czy wyceny utraty wartości pojazdów w związku z naprawą powypadkową. Konieczna w tym zakresie była wiedza profesjonalisty. Poniesienie tego wydatku było więc obiektywnie uzasadnione i konieczne oraz pozostawało w normalnym związku przyczynowym między zdarzeniem wywołującym uszczerbek a szkoda. Żądanie to znajduje uzasadnienie w art. 361 k.c., co potwierdza także uchwała Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2004 r. . III CZP 24/04 (OSNC 2005, nr 7-8, poz. 117).

Mając więc powyższe na uwadze Sąd zasądził także od pozwanego na rzecz powódki kwotę 221,40 zł tytułem zwrotu kosztów sporządzenia kalkulacji naprawy pojazdu powódki.

Tym samym Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 2.673,52 zł (2.452,13 + 221,40 zł). ( punkt 1 wyroku)

Biorąc pod uwagę, że żądanie pozwu przewyższało zasądzone roszczenie Sąd w punkcie 2 wyroku oddalił powództwo w pozostałym zakresie.

O odsetkach Sąd orzekł w oparciu o przepis art. 481 § 1 i 2 k.c., powód jako datę początkową naliczenia odsetek wskazał 30 czerwca 2011 r.

W myśl zasady wyrażonej w art. 481 § 1 i 2 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe.

Dla określenia terminu spełnienia świadczenia w zakresie zwrotu kosztów naprawy samochodu, Sąd odniósł się do przepisu art. 14 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.), który w ust. 1 stanowi, iż zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie, przewidując przedłużenie go w przypadku prowadzenia postępowania wyjaśniającego do 14 dni od wyjaśnienia okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości świadczenia (art. 14 ust. 2 ustawy).

Mając powyższe na uwadze wskazać należy, że pozwany nie kwestionował daty zgłoszenia, uznać należy, że powódka zgłosić zaistnienie szkody w dniu 30 maja 2011 r. Zatem upływ 30 dniowego okresu na wypłacenie odszkodowania minął w dniu 29 czerwca 2011 r.

Zatem biorąc pod uwagę powyższe przyjąć należy, że od 30 czerwca 2011 r. pozwany opóźniał się z należytym spełnieniem świadczenia, i od tej daty przysługiwały powodowi odsetki za opóźnienie. Wobec powyższego, zgodnie z żądaniem pozwu, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powodów odsetki ustawowe od kwoty zasądzonego odszkodowania od dnia 30 czerwca 2011 r. do dnia zapłaty. W pozostałym zakresie roszczenia powódka nie formułowa żądania zasądzenia odsetek, dlatego też Sąd nie orzekał w tym względzie.( punkt 1 wyroku)

Należy zaznaczyć, że podstawową zasadą dotyczącą kosztów procesu jest zasada odpowiedzialności za wynik postępowania. W niniejszej sprawie Sąd w uwzględnił powództwo w 99 % ([2.673,52 : 2.695,92] x 100%), dlatego też należy uznać, iż powódka uległa tylko co do nieznacznej części swojego żądania. Stąd też w oparciu o zasadę wyrażoną w art. 100 k.p.c. Sąd nałożył na pozwanego obowiązek zwrotu wszystkich kosztów procesu poniesionych przez powoda.

Warunkiem zasądzenia od strony przegrywającej na rzecz przeciwnika kosztów procesu jest zgłoszenie żądania, który w niniejszej sprawie został spełniony, albowiem wniosek taki został zgłoszony w pozwie. W skład kosztów należnych stronie powodowej wchodzą: wynagrodzenie adwokata w kwocie 600 złotych (§ 6 pkt. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez adwokata ustanowionego z urzędu). Ponadto na koszty procesowe składa się także opłata od dokumentów pełnomocnictw w kwocie 17,00 zł. Uiszczenie tej opłaty stanowi bowiem dopełnienie wymagania przewidzianego w obowiązujących przepisach prawa i jest zarazem warunkiem formalnoprawnej zgodności sporządzenia dokumentu pełnomocnictwa z prawem. Tym samym, uiszczenie opłaty od dokumentu stwierdzającego ustanowienie pełnomocnika jest poniesieniem wydatku, który z obiektywnego punktu widzenia jest konieczny do realizacji praw strony w postępowaniu sądowym). Nadto powódka uiściła opłatę sądową od pozwu w wysokości 135,00 złotych oraz uiściła zaliczkę na poczet wynagrodzenia biegłego w wysokości 300 zł. Dlatego też Sąd orzekł, że pozwany winien zwrócić powódce kwotę 1.052 zł tytułem zwrotu kosztów, w tym kwotę 600 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. ( punkt 3 wyroku)

W toku procesu Skarb Państwa poniósł tymczasowo wydatki w łącznej wysokości 179,25 złotych (część wynagrodzenia biegłego).

Sfinansowanie wydatku przez Skarb Państwa jest tymczasowe, kredytowe, podlegające na rozliczeniu w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji, z odpowiednim zastosowaniem zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. Wydatki wchodzą, obok opłat, w skład kosztów sądowych i są związane z finansowaniem czynności niezbędnych do przeprowadzenia postępowania sądowego. Do wydatków art. 5 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych zalicza min. wynagrodzenie i zwrot kosztów poniesionych przez biegłych, tłumaczy oraz kuratorów ustanowionych dla strony w danej sprawie.

Stosownie zaś do treści art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu.

W związku z tym Sąd orzekł że pozwany jako strona przegrana obowiązany jest do pokrycia wydatków poniesionych przez Skarb Państwa.

W związku z powyższym Sąd w punkcie 4wyroku nakazał pobrać od pozwanego równowartość wydatku poniesionego tymczasowo przez Skarb Państwa (punkt 4 wyroku)

Z uwagi na nieskuteczne rozszerzenie powództwa Sąd w punkcie 5 wyroku orzekł o zwrocie nadpłaconej opłaty od rozszerzonego powództwa w wysokości 17 zł.

Z przytoczonych wyżej względów Sąd orzekł jak w sentencji.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE

ZARZĄDZENIE