Sygn. akt II K 151/15
Dnia 6 listopada 2015 r.
Sąd Rejonowy w Kętrzynie II Wydział Karny w składzie:
Przewodnicząca: Sędzia SR Katarzyna Cichocka
Protokolant: sekretarka Anna Hirny
Oskarżyciel: Urząd Kontroli Skarbowej w Olsztynie Kosma Bielecki
po rozpoznaniu w dniach: 26.06.2015r., 18.09.2015r., 23.10.2015r. i 06.11.2015r. sprawy:
J. K.
s. W. i E. z domu M.
ur. (...) w M.
oskarżonego o to, że:
W dniu 30 kwietnia 2009r. w K., z naruszeniem art. 9 ust. 1 i art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) nie składając Naczelnikowi Urzędu Skarbowego w K. zeznania o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym 2008 nie ujawnił dochodu w kwocie 285 864 zł, przez co uszczuplił podatek dochodowy od osób fizycznych o 100 312 zł,
tj. o przestępstwo skarbowe z art. 54 § 2 k.k.s.
I. oskarżonego J. K. uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu i za to z mocy art. 54 § 2 kks skazuje go na karę 200 (dwieście) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 60 (sześćdziesiąt) złotych,
II. na podstawie art.627 kpk zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa zwrot kosztów sądowych, w tym opłatę w kwocie 1200 (tysiąc dwieście) złotych
Sygn. akt II K 151/15
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
J. K. w ciągu całego 2008r. poniósł wydatki w wysokości 324.277,80 zł. Na tę kwotę składają się głównie dwie pożyczki udzielone A. K. (poprzednio K.) po 140 000 zł każda, wydatki poniesione na zakup nieruchomości oraz utrzymanie siebie i rodziny. Nie osiągnął natomiast w przedmiotowym roku żadnych przychodów poza zwrotem pożyczki udzielonej A. K. (poprzednio K.).
J. K. nie złożył do Urzędu Skarbowego w K. zeznania o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym 2008. Mając na uwadze powyższe J. K. poniósł wydatki nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów w kwocie 324.277,80 zł.
Według zasad ogólnych ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zaniżył on należny podatek za 2008r. o 100.312 zł. Jednakże wobec nieujawnienia dochodów przez J. K. jego zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych w toku postępowania kontrolnego ustalono według stawki 75%.
Powyższy stan faktyczny Sad ustalił na podstawie następujących dowodów: dokumentów znajdujących się w załączniku t. I, tj. - umowy nabycia nieruchomości k. 18- 22, pisma Naczelnika Urzędu Skarbowego w K. k. 23-31, 34, pisma z Urzędu Gminy M. k. 33, umów pożyczek k. 39-40, pisma z Urzędu Gminy w B. k. 53, pisma notariusza k. 123-125, dokumentów znajdujących się w załączniku t. II, tj. decyzji Dyrektora (...) w O. k. 247- 256, decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w O. k. 276- 282, zeznań świadka A. K. k. 153-153v zał. tom I k. 41-43, 109-110, wyliczenia zobowiązania k. 2.
Oskarżony J. K. nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i odmówił składania wyjaśnień. (k. 116)
Na ostatniej rozprawie złożył krótkie wyjaśnienia. Odpowiadając jedynie na pytania obrońcy podał, że pieniądze, które posiadał pochodziły z lat wcześniejszych i stanowiły zabezpieczenie rodziny na przyszłość. Pieniądze pochodziły m.in. z wygranych w kasynach. Ponadto w latach 2003 -2005 pracował poza granicami kraju. (k.162)
Sąd zważył, co następuje:
Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego albowiem w ocenie Sądu są one sprzeczne z logiką, zasadami doświadczenia życiowego i nie znajdują potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym.
Przed wszystkim wskazać należy, iż wyjaśniania oskarżonego już przez fakt, że zostały złożył dopiero pod koniec przewodu sądowego i nie zostały poparte żadnymi dowodami w postaci dokumentów czy zeznań świadków mogą zostać ocenione jedynie jako przyjęta linia obrony.
Materiał dowodowy zgromadzony w postępowaniu kontrolnym przeprowadzonym w stosunku do J. K. pozwala na jednoznaczne stwierdzenie, że nie ujawnił on do opodatkowania za 2008r. dochodu w kwocie 324.277,80 zł.
Udzielenie A. K. (poprzednio K.) w dniach 29 lutego i 21 marca 2008r. dwóch pożyczek w łącznej kwocie 280 000 zł nie budzi wątpliwości, ponieważ wynika z umów pożyczek oraz znajduje potwierdzenie w zeznaniach A. K..
Wskazać należy, iż świadek zwracając się o pożyczki w tak wysokich kwotach właśnie do oskarżonego, musiał mieć uzasadnione podstawy przypuszczać, że wymieniony takimi kwotami dysponuje, a co za tym idzie uzyskuje regularne dochody, innymi słowy zarabia. Powyższe wynika w sposób pośredni z zeznań świadka A. K., który podał, „wiedziałem, że oskarżony nie jest biedny”. Sąd co do zasady zeznań wskazanego świadka nie kwestionował.
W świetle powyższego za niewiarygodną należy uznać wersję wskazaną przez oskarżonego, która wyjaśnia pochodzenie środków pieniężnych jakimi dysponował w roku 2008. Wówczas bowiem (gdyby utrzymywał się jedynie z oszczędności i to z wygranych w kasynach) osoby postronne nie miałyby wiedzy o jego sytuacji majątkowej. Ponadto skoro pieniądze miały stanowić zabezpieczenie majątkowe dla rodzinny, które żona oskarżonego chroniła przez roztrwonieniem, oskarżony nie dysponowałby nimi z taką łatwością, pożyczając osobom trzecim. Zawsze bowiem istnieje w takiej sytuacji ryzyko nieodzyskania w terminie pożyczonych pieniędzy.
Podobnie, bezsporny jest fakt poniesionych przez oskarżonego kosztów zakupu nieruchomości położonej w obrębie W., gmina B., które wynikają z aktu notarialnego. Podkreślenia wymaga, że J. K. w przedmiotowym okresie nie zadeklarował Naczelnikowi Urzędu Skarbowego w K. żadnych dochodów do opodatkowania.
W świetle wyników postępowania kontrolnego przeprowadzonego przez organ finansowy nie jest możliwe również, aby środki pieniężne wydane przez oskarżonego w 2008r. mogły pochodzić z oszczędności z lat poprzednich. Analiza wydatków i przychodów J. K. za lata 1998-2007 przeprowadzona w toku postępowania kontrolnego jednoznacznie wskazuje, że nie mógł on zgromadzić tak dużych oszczędności. W całym badanym okresie wydatki J. K. znaczne przekraczały uzyskiwane przez niego dochody. Nadwyżka wydatków nad uzyskiwanymi dochodami w poszczególnych latach wynosiła od około 12000 zł do nawet około 79 000 zł.
Wskazać również należy, że w 1999r. J. K. zawarł z Bankiem Spółdzielczym w M. umowę kredytu inwestycyjnego w kwocie 100.000 zł z przeznaczeniem na zakup maszyn do prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Oskarżony miał już od 2000r. trudności ze spłacaniem rat kredytu. Od 2001r. była prowadzona wobec niego egzekucja, która została zakończona zaspokojeniem wierzyciela poprzez sprzedaż egzekucyjną nieruchomości należącej do J. K.. Trudno zatem przyjąć, aby posiadał on znaczne oszczędności, a jednocześnie finansował zakup maszyn do celów prowadzonej działalności gospodarczej ze środków otrzymanych z kredytu bankowego, którego następnie nie był w stanie spłacić, co doprowadziło do zaspokojenia wierzyciela z majątku oskarżonego. (dokumenty związane z zadłużeniem wobec Banku k. 182 zał. tom I , k. 183-203 zał. tom II )
W świetle powyższego, w ocenie Sądu popełnienie przez oskarżonego zarzucanego mu czynu nie budzi wątpliwości.
Swoim zachowaniem polegającym na tym, że w dniu 30 kwietnia 2009r. w K., z naruszeniem art. 9 ust. 1 i art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) nie składając Naczelnikowi Urzędu Skarbowego w K. zeznania o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym 2008, nie ujawnił dochodu w kwocie 285 864 zł, przez co uszczuplił podatek dochodowy od osób fizycznych o 100 312 zł, wyczerpał dyspozycję art. 54§2 kks
Odnosząc się natomiast do postawionego przez obronę zarzutu przedawnienia, istotna i rozstrzygająca jest w tym zakresie kwestia czy wydane w dniu 24 października 2014r. postanowienie o przedstawieniu zarzutu, które zostało ogłoszone oskarżonemu dopiero w dniu 15.01 2015r. jest prawienie skuteczne.
Zgodnie z wyrokiem SN z dnia 3 grudnia 2013r., V KK 145/13 przepis art. 44§5 kks zawiera sformułowanie „wszczęto postępowanie przeciwko sprawcy”, co jest jednoznaczne z określeniem „wszczęto postępowanie przeciwko osobie”, którym operuje przepis art. 102 kk. Wszczęcie postępowania in personam w sprawach o przestępstwa skarbowe następuje z chwilą wydania postanowienia o przedstawieniu osobie zarzutów, ogłoszenie go niezwłocznie (czyli bez zbędnej zwłoki) podejrzanemu i przesłuchanie osoby, chyba że nie jest to możliwe z powodu jego ukrywania się lub nieobecności w kraju. A zatem, aby postanowienie o przedstawieniu zarzutów zostało uznane za wydane niezbędne jest kumulatywne spełnienie 3 przesłanek: sporządzenie postanowienia, jego niezwłoczne ogłoszenie i przesłuchanie podejrzanego, co wynika wprost z art. 313§1 kpk. Wyjątkiem są jednak sytuacje, gdy niezwłoczne ogłoszenie postanowienia i przesłuchanie osoby podejrzanej nie jest możliwe z uwagi na jej zachowanie, co miało miejsc w niniejszej sprawie i co znajduje w pełni odzwierciedlenie w aktach sprawy (k. 5,16, 15, 26, 27, 28, 30, 32) Ewidentnie zachowanie oskarżonego, polegające na nie stawianiu się na kilkukrotne wezwania, zmiana miejsc pobytu, nie przebywanie pod wskazywanym przez siebie adresem stanowiło celowe unikanie stawiennictwa na wezwanie organów ścigania, tożsame z ukrywaniem się.
W takiej sytuacji czynności związane z przedstawieniem zarzutu mogą zostać ograniczone do sporządzenia postanowienia o przedstawieniu zarzutu. Już ta czynność będzie skutecznym postawieniem zarzutu i wywrze skutki prawne m.in. w kwestii przedawnienie karalności czynu. Takie stanowisko wyraził SN m.in. w postanowieniu z dnia 22.06.2001r., II KKN 44/01, pisząc „wszczęcie postępowania karnego przeciwko osobie o przestępstwo zarzucane jej w postanowieniu o przedstawieniu zarzutów następuje z datą jego wydania także wtedy, gdy z przyczyn niezależnych od organów ścigania nie nastąpiło niezwłoczne ogłoszenie go osobie podejrzanej.”
Wobec powyższego uznając, iż wydane w dniu 24 października 2014r. postanowienie o przestawieniu zarzutu jest prawnie skuteczne, zarzut przedawnienia należy uznać za chybiony.
W świetle powyższego uznając oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, Sąd wymierzył mu karę grzywny w wysokości 200 stawek dziennych, ustalając wysokość każdej stawki na kwotę 60 zł.
Przy wymiarze kary Sąd uwzględnił wysoki stopień społecznej szkodliwości przypisanego oskarżonemu czynu, wysokość szkody oraz dotychczasowy sposób życia oskarżonego, w tym uprzednią karalność. (karta karna k. 166) Oskarżony był uprzednio karany wyrokiem Sądu Rejonowego Poznań-Grunwald z dnia 23 marca 2012 r., sygn. akt III K 26/08 za przestępstwo z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. i art. 275 § 1 k.k. i art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. (odpis wyroku k. 72-74)
Określając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 60 zł Sąd miał na uwadze możliwości płatnicze oskarżonego.
Reasumując, w przekonaniu Sądu tak ukształtowana kara jest adekwatna do stopnia społecznej szkodliwości przypisanego oskarżonemu czynu i swoją dolegliwości nie przekracza stopnia winy. Jednocześnie w przekonaniu Sądu spełni względem oskarżonego cele wychowawcze i zapobiegawcze, a nadto jako zgodna ze społecznym poczuciem sprawiedliwości będzie w sposób prawidłowy kształtować świadomość prawną społeczeństwa.
O kosztach sądowych Sąd orzekł zgodnie z zasadą określoną w art. 627 kpk