Sygn. akt II S 25/15
Dnia 5 listopada 2015r.
Sąd Apelacyjny we Wrocławiu, w II Wydziale Karnym w składzie:
Przewodniczący: SSA Andrzej Kot (spr.)
Sędziowie: SSA Andrzej Krawiec
SSA Edward Stelmasik
po rozpoznaniu skargi G. P.
na przewlekłość postępowania wykonawczego w sprawie V Kow-pr 385/15 Sądu Okręgowego we Wrocławiu
w przedmiocie stwierdzenia swej niewłaściwości i przekazania sprawy Sądowi właściwemu
na podstawie art. 35 § 1 kpk w zw. z art. 4 ust. 4 ustawy z dnia 17.06.2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanemu przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U. nr 179, poz.1843 z późn. zm.
p o s t a n a w i a
stwierdzić swą niewłaściwość rzeczową i przekazać sprawę do rozpoznania jako właściwemu Sądowi Okręgowemu we Wrocławiu.
W dniu 3 sierpnia 2015r. skazany G. P. wniósł pismo do Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu pismo zatytułowane jako „pozew”. Z treści pisma wynika, że skazany złożył skargę na przewlekłość postępowania przed Sądem Okręgowym we Wrocławiu (sygn. akt V Kow-pr 385/15) w przedmiocie udzielenia przerwy w wykonywaniu kary pozbawienia wolności oraz domaga się przyznania stosownego zadośćuczynienia w wysokości 25.000zł.
Zgodnie z art. 35 § 1 kpk sąd bada z urzędu swą właściwość, a w razie stwierdzenia swej niewłaściwości przekazuje sprawę właściwemu sądowi lub innemu organowi. Z art. 4 ust 4 ustawy z dnia 17 czerwca 2004r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. z 2004r., Nr 179, poz.1843 z późn. zm.) wynika, że sądem właściwym do rozpoznania skargi dotyczącej przewlekłości postępowania egzekucyjnego lub innego postępowania dotyczącego wykonania orzeczenia sądowego jest sąd okręgowy, w którego okręgu prowadzona jest egzekucja lub wykonywane są inne czynności, a gdy egzekucja lub inne postępowanie dotyczące wykonania orzeczenia sądowego prowadzone jest w dwu lub więcej okręgach - sąd, w okręgu którego dokonano pierwszej czynności. Przepis powyższy kompleksowo rozstrzyga problematykę sądu właściwego do rozpoznania skargi na przewlekłość postępowania wykonawczego, a zatem ogólna zasada wskazana w art. 4 ust. 1 niniejszej ustawy w sprawach tejże kategorii nie znajdzie zastosowania. Właściwym do rozpoznania sprawy w przedmiocie skargi na przewlekłość postępowania o udzielenie przerwy w wykonywaniu kary pozbawienia wolności będzie zatem sąd okręgowy, nie zaś sąd apelacyjny.
W doktrynie za takim stanowiskiem opowiada się J. Skorupka („Skarga na naruszenie prawa strony do rozpoznania skargi bez nieuzasadnionej zwłoki. Komentarz”, s. 158 i n.). Autor ten trafnie uważa, że przepis art. 4 ust. 4 cytowanej ustawy kompleksowo rozstrzyga problematykę sądu właściwego do rozpoznania skargi na przewlekłość postępowania wykonawczego, tj. że sądem właściwym do rozpoznania skargi jest sąd okręgowy, w którego okręgu orzeczenie jest wykonywane. Reguła ta ma zastosowanie do wszystkich spraw karnych, karnych skarbowych, wykroczeniowych, w przedmiocie odpowiedzialności podmiotu zbiorowego za czyny zagrożone pod groźbą kary oraz w sprawach nieletnich w odniesieniu do wykonywania środków poprawczych.
Prezentowane niekiedy odmienne poglądy, iż przepis art. 4 ust. 4 nie dotyczy wykonania orzeczenia karnego (postanowienie SA w Lublinie z dnia 23 marca 2011 r., II S 7/11; Piotr Górecki, Stanisław Stachowiak, Paweł Wiliński: Skarga na przewlekłość postępowania sądowego. Komentarz) nie wydają się być uzasadnione. Przede wszystkim art. 4 ust. 4 ma charakter lex specialis w stosunku do przepisu art. 4 ust. 1. Należy przyjąć, że gdyby ustawodawca chciał wyłączyć zastosowanie art. 4 ust. 4 w postępowaniu karnym wykonawczym, to dałby temu wyraz wprost w przepisie. Wykładnia przepisu art. 4 ust. 4 sprowadzająca się do twierdzenia, że przepis ten nie dotyczy wykonania orzeczenia sądu karnego, jest interpretacją contra legem. Podstawową regułą wykładni jest wykładnia gramatyczna. Treść tego przepisu nie może pozostawiać jakichkolwiek wątpliwości. Sama ustawa zna inne sytuacje, w których ogólna reguła wyrażona w art. 4 ust. 1 nie ma zastosowania (i to nie z braku systemowego sądu przełożonego) - choćby art. 4 ust. 1b.
W konsekwencji, wyjątek od reguły zawartej w art. 4 ust. 1 ustawy, określony w tymże artykule w ust. 4, odnosi się także do postępowania karnego. Sądem właściwym do rozpoznania skargi na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki co do orzeczeń wydanych w postępowaniu wykonawczym jest zgodnie z treścią art. 4 ust. 4 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U. z 2004 r. Nr 179, poz. 1843, ze zm.) sąd okręgowy, co stanowi odstępstwo od ogólnej reguły określonej w art. 4 ust. 1 wyżej powołanej ustawy.
Reasumując stwierdzić należy, że w sprawie o udzielenie przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności, jak również w innych sprawach postępowania karnego wykonawczego, sądem rzeczowo właściwym do rozpoznania skargi na przewlekłość postępowania dotyczącego wykonania orzeczenia sądowego będzie zawsze sąd okręgowy (art. 4 ust. 4 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki).
W tej sytuacji, stwierdzając niewłaściwość Sądu Apelacyjnego, należało sprawę przekazać według właściwości, o czym orzeczono, jak na wstępie.
Andrzej Krawiec Andrzej Kot Edward Stelmasik