UZASADNIENIE

Ubezpieczony R. S. wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Ł. z dnia 07.05.2014 r. odmawiającej prawa do emerytury.

Ubezpieczony domagał się uwzględnienia odwołania i zmiany zaskarżonej decyzji poprzez uznanie, że przysługuje mu prawo do emerytury.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Ł. wniósł o oddalenie odwołania, podnosząc, iż ubezpieczony wykazał na 01.01.1999r. wymagany staż ogółem, ale nie wykazał wymaganego okresu pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 15 lat.

Do okresu pracy w warunkach szczególnych organ rentowy nie zaliczył ubezpieczonemu okresów pracy od 01.09.1968 r. do 24.04.1974 r. oraz od 13.04.1974 r. do 31.03.1983 r. w Stoczni (...) w U. z uwagi na brak dokumentów w postaci świadectw pracy w szczególnych warunkach oraz brak możliwości przeprowadzenia przez organ rentowy dowodu z zeznań świadków na okoliczność rodzaju i charakteru zatrudnienia ubezpieczonego oraz warunków wykonywania pracy.

Wyrokiem z dnia 20.01.2015 r. Sąd Okręgowy w Słupsku V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy oparł na następujących ustaleniach i rozważaniach:

Ubezpieczony R. S., urodzony (...), w dniu 10.03.2014 r. złożył wniosek o emeryturę. Wykazał według stanu na dzień 01.01.1999r. okres składkowy, nieskładkowy w wymiarze 29 lat, 9 miesięcy i 21 dni ;w tym 6 lat 6 miesięcy i 3 dni okresów pracy w warunkach szczególnych.

Zaskarżoną decyzją z dnia 07.05.2014 r. odmówiono ubezpieczonemu prawa do emerytury z uwagi na nie wykazanie 15 letniego okresu pracy w warunkach szczególnych.

Organ rentowy nie zaliczył ubezpieczonemu jako pracy wykonywanej w warunkach szczególnych okresów zatrudnienia w Stoczni (...) w U. od 01.09.1968 r. do 24.04.1974 r. oraz od 13.04.1974 r. do 31.03.1983 r. , z uwagi na brak dokumentów w postaci świadectw pracy w szczególnych warunkach oraz brak możliwości przeprowadzenia przez organ rentowy dowodu z zeznań świadków na okoliczność rodzaju i charakteru zatrudnienia ubezpieczonego oraz warunków wykonywania pracy.

Ubezpieczony R. S. zatrudniony był w Stoczni (...) w okresie od 01.09.1968 do 31 .03.1983r.

W okresie od 01.09.1968 r. do 30.06.1971 r. ubezpieczony zatrudniony był w ramach praktycznej nauki zawodu, jako pracownik młodociany, w celu wyuczenia zawodu ślusarz narzędziowy.

W umowie zawarte było postanowienie, iż do ukończenia 16 roku życia czas pracy ucznia wynosić będzie 6 godzin dziennie i 36 godzin w tygodniu, nadto, że po ukończeniu nauki uczeń odbędzie wstępny staż pracy, który wynosić będzie od 6 miesięcy do 1,5 roku.

Wymiar wstępnego stażu określony miał być przez pracodawcę po ukończeniu nauki.

Wstępny staż trwał do czasu powołania R. S. do służby wojskowej.

W okresie od 25 kwietnia 1972 do 12 kwietnia 1974 R. S. odbywał zasadnicza służbę wojskową.

Po zwolnieniu ze służby wojskowej kontynuował pracę w Stoczni, od grudnia 1975 r., przy montażu rurociągów, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, jako monter.

W dniu 2.10.1980 uzyskał uprawnienia montera rurociągów okrętowych.

Razem z ubezpieczonym pracowali J. B. oraz B. W..

Ubezpieczony, jako monter rurociągów okrętowych wykonywał swoje czynności przy maszynie do wyginania rur, ręcznie je montował, przygotowując do spawania, rurociągi montowane były następnie na statkach rybackich.

Bezpośrednim przełożonym ubezpieczonego od 1976 r. był B. W., jako mistrz działu rurowni otrzymał emeryturę w obniżonym wieku, z uwagi na sprawowanie dozoru nad pracownikami wykonującymi czynności w warunkach szczególnych.

W świadectwie pracy wydanym w dniu 14.05.1996 r. pracodawca wskazał, iż w okresie zatrudnienia R. S. zatrudniony był jako uczeń, ślusarz a ostatnio monter rurociągów okrętowych

Ubezpieczony według stanu na dzień 01.01.1999 r. nie posiada wymaganego 15 letniego stażu pracy w warunkach szczególnych

Sąd Okręgowy zważył, iż kwestią wymagającą rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie było ustalenie uprawnień ubezpieczonego do wcześniejszej emerytury z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach, na podstawie art. 184 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17.12.1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013, poz. 1440 ze zm.) oraz przepisów Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 , poz. 43 ze zm.).

Zgodnie z art.184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32,33,39 i 40, jeżeli w dniu wejścia ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

W myśl ust. 2 art. 184, emerytura przysługuje ubezpieczonym, którzy nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27, to 25 lat w przypadku mężczyzny (art. 27 pkt 2). Wiek emerytalny wynika z § 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., nr 8, poz. 43 ze zm.), do którego odsyła art. 32 ust. 4 powołanej ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Dla mężczyzny jest to 60 lat. Wymagany okres zatrudnienia w warunkach szczególnych przewidziany w przepisach dotychczasowych, o którym mowa w art. 184 ust. 1, to okres 15 lat, o czym stanowi § 4 ust. 3 powołanego rozporządzenia.

Sąd I instancji przypomniał, iż bezsporne w niniejszej sprawie było, że ubezpieczony R. S. na dzień złożenia wniosku miał ukończone 60 lat – ukończył je w dniu (...) r., jest członkiem OFE, złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. Posiada wymagany 25 letni staż pracy liczony na dzień wejścia w życie ustawy, tj. na dzień 01.01.1999 roku. Oznacza to, iż jedyną przesłanką jaką musiał ubezpieczony udowodnić w przedmiotowej sprawie była praca w warunkach szczególnych w wymiarze 15 lat według stanu na dzień 01.01.1999r.

Organ rentowy uznał za udowodnione 6 lat, 6 miesięcy i 3 dni tak wykonywanej pracy. Ubezpieczony domagał się nadto uwzględnienia okresu zatrudnienia w Stoczni (...) od 1968 roku do 1983roku.

Zgodnie § 22 ust 1 rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. nr 237 poz.1312), środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument, w tym w szczególności:

1) legitymacja ubezpieczeniowa;

2) legitymacja służbowa, legitymacja związku zawodowego, umowa o pracę, wpis w dowodzie osobistym oraz pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia.

Z kolei ust 2 tego przepisu stanowi, że jeżeli ustawa przewiduje możliwość udowodnienia zeznaniami świadków okresu składkowego, od którego zależy prawo lub wysokość świadczenia, dowód ten dopuszcza się pod warunkiem złożenia przez zainteresowanego oświadczenia w formie pisemnej lub ustnej do protokołu, że nie może przedłożyć odpowiedniego dokumentu potwierdzającego ten okres.

Jednak w spornych przypadkach, uwzględnienie okresów wykonywania pracy w szczególnych warunkach następuje po ustaleniu rzeczywistego zakresu obowiązków oraz wykonywania bezpośrednio i stale, w pełnym wymiarze czasu pracy tego zatrudnienia.

W postępowaniu przed sądem ubezpieczeń społecznych w sprawach o świadczenia emerytalno – rentowe prowadzenie dowodu z zeznań świadków lub z przesłuchania stron nie podlega żadnym ograniczeniom.

Według art. 473 § 1 k.p.c., w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przed sądem przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu z zeznań świadków i z przesłuchania stron.

Ten wyjątek od ogólnych zasad, wynikających z art. 247 k.p.c., sprawia, że każdy istotny fakt (np. taki, którego ustalenie jest niezbędne do przyznania ubezpieczonemu prawa do wcześniejszej emerytury), może być dowodzony wszelkimi środkami dowodowymi, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 października 2007 r. I UK 111/07).

W ocenie Sądu Okręgowego, jest oczywiste, iż brzmienie zajmowanego stanowiska, jakie widnieje w dokumentach prowadzonych i wystawionych przez pracodawcę, nie może mieć rozstrzygającego znaczenia w sprawie. Decyduje rodzaj wykonywanej pracy, co nadto wynika z powołanych wyżej przepisów prawa, w szczególności art. 32 ust. 2 który stanowi, iż dla celów ustalenia uprawnień do emerytury w obniżonym wieku za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Rodzaje prac ustala się na podstawie powołanego już wyżej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, który w załączniku A w Działach od I do XIV wymienia rodzaje prac, które są pracą w warunkach szczególnych.

Sąd I instancji dodał ponadto, iż w myśl § 2 ust. 1 tegoż rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

W załączniku A do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, uznano za pracę w szczególnych warunkach prace wykonywane bezpośrednio przy budowie i remoncie statków na stanowiskach znajdujących się na tych statkach, pochylniach, dokach i przy nabrzeżach (wykaz A dział III pozycja 90).

Na podstawie tego rozporządzenia wydane zostało zarządzenie nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z 30.03.1985 w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w warunkach szczególnych.

Do zarządzenia dołączony był wykaz stanowisk i pod poz. 90 za nr 23 wskazano ,iż prace monterów rurociągów okrętowych są pracami wykonywanymi w warunkach szczególnych.

Jak już wyżej wskazano, o zaliczeniu pracy do okresu pracy w warunkach szczególnych, decyduje nie rodzaj zajmowanego przez ubezpieczonego stanowiska, a praca jaką faktycznie wykonywał. Powyższe zostało również potwierdzone w licznych orzeczeniach Sądu Najwyższego.

W ocenie Sądu Okręgowego, praca ubezpieczonego jako pracownika młodocianego w Stoczni (...) w okresie od 01.09.1968 r. do 30.06.1971 r. do ukończenia przezeń 18 roku życia nie była pracą wykonywaną w warunkach szczególnych, ani szczególnym charakterze.

Stanowisko judykatury co do charakteru pracy młodocianego jest utrwalone i jednoznaczne; młodociany odbywający naukę zawodu w ramach umowy zawartej z zakładem pracy na podstawie przepisów ustawy z 1958 roku o nauce zawodu, przyuczeniu do określonej pracy (Dz. U nr 45, poz. 226 ze zm.) posiadał status pracownika w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym oraz ubezpieczeniu społecznym, jednakże okres nauki zawodu połączony z obowiązkiem dokształcania się w zasadniczej szkole zawodowej nie stanowił okresu pracy w warunkach szczególnych, wykonywanej na zasadach określonych w § 2 rozporządzenia z 7.02.1983r w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych - vide między innymi wyrok Sądu Najwyższego z 24.04.2009 r., IIUK 334/08,wyrok z 20 I 2011, IIUK169/10.

U podstaw takiej argumentacji legła kwestia wykonywania pracy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Jeśli ubezpieczony w okresie trwania takiej umowy zatrudniony był jako uczeń, to obowiązany był do uczęszczania do szkoły w celu dokształcania się, a jako młodocianego obowiązywał czas pracy 36 godzin w tygodniu i 6 godzin dziennie.

Nie wykonywał więc pracy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Okres służby wojskowej również nie może zostać zaliczony do wymiaru tak świadczonej pracy.

Zdaniem Sądu I instancji, z zebranego w toku niniejszego procesu materiału dowodowego, z zeznań świadka, bezpośredniego przełożonego R. S., wynika, iż jako monter rurociągów wykonywał on swoje czynności od 1976 roku. Z zeznań ubezpieczonego z kolei, iż od grudnia 1975 r., z dokumentów złożonych w aktach osobowych, iż uprawnienia montera uzyskał w 1980 roku.

Sąd Okręgowy uznał, iż od stycznia 1976 r. R. S. wykonywał prace związane z montażem rurociągów okrętowych – do 31.03.1983r. - to jest przez 7 lat i 3 miesiące. Jednakże okres ten, wraz z tym już udowodnionym przed organem rentowym 6 lat, 6 miesięcy i 3 dni łącznie daje 13 lat, 9 miesięcy i 3 dni zamiast wymaganych 15 lat.

Ubezpieczony wywodził, iż jego praca w Stoczni (...) w całym okresie zatrudnienia była praca wykonywaną w warunkach szkodliwych. Jednakże taki charakter warunków pracy - szkodliwe, a nie szczególne nie uprawnia do nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku.

Prace w warunkach szczególnych to prace o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości.

Sąd I instancji uznał, wobec tych ustaleń i rozważań, iż ubezpieczony R. S. nie spełnia warunków do przyznania mu wcześniejszej emerytury na podstawie przepisów art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz § 4 ust 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy na podstawie art. 477¹⁴ § 1 k.p.c. odwołanie oddalił, o czym orzekł jak w sentencji wyroku.

Apelację od wyroku wywiódł wnioskodawca, zaskarżając go w całości i zarzucając obrazę prawa procesowego mającą istotny wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie:

1. uchybienie art. 233 k.p.c. poprzez orzekanie w sposób dowolny, a nie swobodny, wykraczając normy doświadczenia życiowego, w oparciu o ustalenia nie znajdujące oparcia w zebranym w sprawie materiale dowodowym, co w konsekwencji doprowadziło do uznania, że R. S. od stycznia 1976 r. wykonywał prace związane z montażem rurociągów okrętowych, opierając swe ustalenia jedynie na zeznaniach B. W., który w Stoczni (...) w U. pracował dopiero od 1976 r. jako mistrz działu rurowni i był przełożonym ubezpieczonego, podczas gdy z zeznań świadka J. B. w sposób jednoznaczny wynika, iż R. S. już od maja 1974 r. (po odbyciu obowiązkowej służby wojskowej) pracował przy montażu rurociągów i wykonywał prace uznawane jako wykonywane w szczególnych warunkach, tj. montaż i demontaż rurociągów, wykonywanie szablonów z rur metalowych i stalowych, montowanie maszyny do wyginania rur, łączenie tych rur specjalnymi kołnierzami oraz sprawdzanie ich szczelności

- co doprowadziło do nie mającego podstaw ustalenia, iż ubezpieczony nie ma prawa do emerytury, bowiem nie posiada wymaganego 15-letniego stażu prący w warunkach szczególnych

2. uchybienie art. 328 § 2 k.p.c. tj. nie wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia poprzez brak szczegółowego ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, poprzez całkowite pominiecie w ocenie materiału dowodowego i odniesieniu się w uzasadnieniu do zeznań J. B., które to mają znamienne znaczenie dla sprawy i rozstrzygania w sprawie, a ich nieuwzględnienie doprowadziło do uznania, iż ubezpieczony nie ma prawa do emerytury, bowiem nie posiada wymaganego 15-letniego stażu pracy w warunkach szczególnych.

Podnosząc powyższe zarzuty, zgodnie z art.386 k.p.c. apelujący wniósł o zmianę wyroku poprzez uznanie, iż R. S., pracując w Stoczni (...) w U. w okresie od

maja 1974 r. do stycznia 1976 r. wykonywał prace w warunkach szczególnych jako monter rurociągów okrętowych, ewentualnie, w razie uznania Sądu, iż potrzebne jest ponowne przeprowadzenie postępowania dowodowego w sprawie, uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Nadto apelujący wniósł o zasądzenie od organu na rzecz ubezpieczonego kosztów postępowania za dwie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego w II instancji wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu apelacji skarżący podniósł, iż z niezrozumiałych przyczyn Sąd w swoim uzasadnieniu całkowicie pominął zeznania świadka J. B., który był przesłuchiwany na rozprawie w dniu 16.10.2014 r. W aktach sprawy widnieje ponadto bardzo lakoniczny protokół z przesłuchania w tym dniu J. B.. Dopiero z odsłuchania płyty CD, na której istnieje zarejestrowany przebieg niniejszej rozprawy, możemy szczegółowo dowiedzieć się o charakterze i okresie pracy, którą rzeczywiście wykonywał R. S., a co wynika z dość detalicznych zeznań świadka. J. B. zeznał, iż R. S. poznał w 1974 r., kiedy jako uczeń odbywał praktyki na poszczególnych stanowiskach. Przyznał, iż ubezpieczony już wtedy pracował przy montażu rurociągów. Jeżeli chodzi natomiast o charakter pracy, którą faktycznie wykonywał ubezpieczony, to J. B. zeznał, iż R. S., pracując przy rurociągach wykonywał szablony z rur metalowych i stalowych, następnie wyginał te rury do odpowiedniego kształtu, a kolejno łączył je odpowiednimi kołnierzami. Ubezpieczony robił to specjalną maszyną do wyginania. Dalej świadek ten zeznał, iż od 19 maja 1975 roku pracował on w Stoczni (...) już jako pełnoletni pracownik. Pracę swoją wykonywał na dużej hali, na której były wydzielone inne mniejsze hale, oznaczone symbolami W-l, W-2 i tam po sąsiedzku, codziennie pracował z ubezpieczonym. J. B. widział, jakie czynności wykonywał w pracy R. S., a był to właśnie montaż oraz demontaż rurociągów oraz sprawdzanie przez ubezpieczonego szczelności rurociągów.

Uzasadniając drugi z zarzutów apelacji, ubezpieczony stwierdził, iż uzasadnienie wyroku pełni ważną rolę procesową. W niniejszej sprawie natomiast Sąd w żaden sposób nie odniósł się do zeznań świadka J. B..

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelację wnioskodawcy należało oddalić, bowiem nie zawiera ona zarzutów skutkujących zmianą bądź uchyleniem zaskarżonego wyroku. Nie zachodzą również okoliczności uzasadniające uchylenie wyroku z urzędu.

Ubezpieczony R. S. wniósł odwołanie od decyzji odmawiającej przyznania mu prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2015r., poz. 748, dalej: „ustawy emerytalnej”). Wskazany przepis wraz z art. 32 ustawy emerytalnej oraz z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. z 1983r., Nr 8, poz. 43 ze zm., dalej: rozporządzenie), określają dla mężczyzn następujące przesłanki prawa do wcześniejszej emerytury: ukończony 60 rok życia, 25-letni ogólny staż ubezpieczeniowy, 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przed 1 stycznia 1999 r. oraz nieprzystąpienie do OFE albo złożenie wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym na dochody budżetu państwa.

Wskazać także należy, iż zgodnie z dyspozycją § 2 ust. 1 rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Spór stron sprowadzał się wyłącznie do oceny, czy ubezpieczony legitymuje się 15-letnim stażem pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, bowiem organ rentowy nie kwestionował spełnienia przez wnioskodawcę pozostałych wymienionych wyżej przesłanek.

W powyższym zakresie Sąd Okręgowy przeprowadził stosowne postępowanie dowodowe, a w swych ustaleniach i wnioskach nie wykroczył poza ramy swobodnej oceny wiarygodności i mocy dowodów wynikające z przepisu art. 233 k.p.c., nie popełnił też uchybień w zakresie ustalonych faktów. W konsekwencji Sąd odwoławczy, oceniając jako prawidłowe ustalenia faktyczne oraz rozważania prawne dokonane przez Sąd pierwszej instancji, uznał je za własne, co oznacza, iż zbędnym jest ich szczegółowe powtarzanie w uzasadnieniu wyroku Sądu odwoławczego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1998 r., sygn. I PKN 339/98, OSNAPiUS z 1999 r., z. 24, poz. 776).

Organ rentowy zaliczył wnioskodawcy staż pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 6 lat 6 miesięcy i 3 dni (tj. od 07.10.1983r. do 08.04.1990r.). Wnioskodawca zaś w toku postępowania przed Sądem I instancji wnosił o doliczenie mu do tego stażu okresu pracy od 1.09.1968 r. do 24.04.1974 r. oraz od 13.04.1974 r. do 31.03.1983 r., kiedy to zatrudniony był w Stoczni (...). Sąd Okręgowy po przeprowadzeniu postępowania dowodowego zaliczył ubezpieczonemu do stażu pracy w warunkach szczególnych okres od 1.01.1976 r. do 31.03.1983 r. uznając, iż w rezultacie razem z już zaliczonym przez pozwanego okresem, wnioskodawca posiada łącznie 13 lat 9 miesięcy i 3 dni stażu pracy w warunkach szczególnych, a zatem nie spełnia wszystkich przesłanek przyznania mu wcześniejszej emerytury. W toku postępowania apelacyjnego ubezpieczony nie kwestionował niezaliczenia mu do tego stażu okresu pracy od 01.09.1968 r. do 30.06.1971 r.(pracownik młodociany). Podnosił jednak, iż Sąd powinien zaliczyć mu do stażu pracy w warunkach szczególnych okres pracy w Stoczni (...) od dnia jego powrotu ze służby wojskowej, tj. od maja 1974 r.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd Okręgowy na podstawie materiału dowodowego zaoferowanego przez strony doszedł do prawidłowego wniosku, iż wymieniony wyżej okres pracy ubezpieczonego nie może mu zostać zaliczony do stażu pracy w warunkach szczególnych.

Przechodząc do rozważań nad charakterem zatrudnienia wnioskodawcy w spornym okresie, wskazać należy, iż wnioskodawca nie wykazał, aby stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał wówczas pracę, o której mowa w wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia w Dziale III (W hutnictwie i przemyśle metalowym) pod poz. 90, tj. prace wykonywane bezpośrednio przy budowie i remoncie statków na stanowiskach znajdujących się na tych statkach, pochylniach, dokach i przy nabrzeżach.

Przede wszystkim podkreślić należy, iż wnioskodawca nie przedłożył świadectwa pracy w warunkach szczególnych. W zwykłym świadectwie pracy wystawionym przez Stocznię (...) SA w dniu 14.05.1996 r. wskazano zaś, iż R. S. zatrudniony był na stanowiskach: uczeń (...), ślusarz, a ostatnio na stanowisku montera rurociągów okrętowych. Ze świadectwa tego nie wynika zatem w jakim dokładnie okresie wnioskodawca pracował jako monter rurociągów okrętowych. W związku z powyższym, w ocenie Sądu II instancji zasadnym było dokonanie przez Sąd I instancji ustalenia, iż pracę tę wykonywał, jak zeznał świadek B. W., bezpośredni przełożony wnioskodawcy, od początku 1976r.

Odnosząc się zaś do zarzutu wnioskodawcy, iż Sąd I instancji dokonując ustaleń nie oparł się na zeznaniach świadka J. B., wskazać należy, iż świadek ten nie posiadał wystarczającej wiedzy na temat pracy wykonywanej przez wnioskodawcę, ponieważ kiedy rozpoczął pracę w Stoczni w 1974 r. zatrudniony był jako młodociany, który przechodził dopiero szkolenie na różnych działach Stoczni i nie miał dużej styczności z wnioskodawcą. Nadto, nawet kiedy zatrudniony już był jako pełnoletni, stały pracownik, nie pracował stale razem z wnioskodawcą, gdyż obowiązki swoje wykonywał na hali W1. W świetle zatem powyższych okoliczności, Sąd Apelacyjny doszedł do przekonania, iż zeznania świadka J. B. nie mogą stanowić wystarczającej podstawy do ustalenia, iż wnioskodawca już w 1974 r. pracował jako monter rurociągów okrętowych.

Sąd Apelacyjny zaznaczyć przy tym musi, iż w protokół z rozprawy z dnia 16.10.2014 r. sporządzony pisemnie stanowi jedynie wersje skróconą protokołu (art. 158 § 1 k.p.c.), zaś Sąd dokonując oceny dowodów miał na uwadze całe zeznania świadka J. B., zawarte w pełnym elektronicznym protokole rozprawy.

Wobec braku szczegółowej dokumentacji w aktach osobowych ubezpieczonego, jak i niemożności dokonania ustaleń w istotnym dla sprawy zakresie na podstawie zeznań świadków, decydujące dla dokonania ustaleń były zatem zeznania samego wnioskodawcy, złożone w toku postępowania zarówno pierwszo- jak i drugoinstancyjnego. W ocenie Sądu Apelacyjnego, zeznania R. S. nie zasługiwały jednak na uwzględnienie.

Podkreślenia wymaga, iż w zeznaniach wnioskodawcy złożonych przed Sądem I i II instancji pojawiły się duże rozbieżności. Pierwotnie bowiem ubezpieczony zeznawał, iż przez 2 – 3 miesiące po powrocie z wojska zajmował się czyszczeniem rur, a następnie, z uwagi na to że były dodatkowe zlecenia i tworzono nową brygadę, przyszedł nowy brygadzista ze S. i wnioskodawca pracował w jego brygadzie, robiąc różne elementy takie jak osłony czy zbiorniki, montowane następnie na kutrach. Dopiero zaś po około roku przeszedł na rurownię, gdzie początkowo czyścił rury, a następnie szwagier, który był mistrzem, „wziął go” do montażu rurociągów. Na rozprawie w dniu 20.01.2015 r. wnioskodawca zeznał jednoznacznie, iż jako monter rurociągów pracował od grudnia 1975 r., gdy pracę tę załatwił mu szwagier.

Zeznania te pozostają jednak w sprzeczności z uzupełniającymi zeznaniami ubezpieczonego złożonymi na rozprawie przed Sądem II instancji, kiedy to wnioskodawca zeznał, iż czyszczeniem rur zajmował się tylko 2-3 dni, może tydzień, a następnie pracował już jako monter rurociągów. R. S. nie potrafił przy tym wyjaśnić, skąd tak duże rozbieżności w jego zeznaniach z zeznaniami złożonymi przed Sądem I instancji.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, trudno uznać za wiarygodne zeznania ubezpieczonego złożone w toku postępowania drugoinstancyjnego, jakoby już w maju 1974 r. pracował on jako monter rurociągów, podczas gdy przed Sądem I instancji wnioskodawca twierdził, że dopiero w grudniu 1975 r. Zdaniem Sądu II instancji taka zmiana zeznań wynikała jedynie z tego, iż z jego wcześniejszych zeznań Sąd I instancji wyciągnął niekorzystne dla niego w zakresie wnioski. Zeznania ubezpieczonego złożone przed Sądem Okręgowym układają się w logiczną całość, bo przyjmując, że od maja 1974r. (po obyciu służby wojskowej) ubezpieczony czyścił rury przez 2-3 miesiące, to do brygady „kutrów” przeszedł na przełomie lipca i sierpnia 1974r. i pracował tam około roku. Na rurownie, gdzie czyścił rury, przeszedł więc w drugiej połowie 1975r. i po przepracowaniu tam jakiegoś okresu dopiero przeszedł do grupy monterów rurociągów. Mogło to nastąpić w grudniu 1975r.

Podkreślić trzeba, iż przewidziane w art. 184 ustawy emerytalnej prawo do emerytury w niższym niż określony w art. 27 tej ustawy wieku emerytalnym jest ściśle związane z szybszą utratą zdolności do zarobkowania z uwagi na szczególne warunki lub szczególny charakter pracy. Prawo to stanowi przywilej i odstępstwo od zasady wyrażonej w art. 27 ustawy, a zatem regulujące je przepisy należy wykładać ściśle i niedopuszczalnym jest stosowanie w ich przypadku wykładni rozszerzającej (por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 20.05.2014 r., III AUa 2379/13, Lex nr 1511781). Tym samym zatem, przy przyznawaniu tego świadczenia spełnienie jej warunków nie może budzić wątpliwości. W przypadku wnioskowanych przez ubezpieczonego okresów pracy w warunkach szczególnych pracy tak nie było.

Sąd Apelacyjny uznał, iż mógłby wprawdzie zaliczyć wnioskodawcy do stażu pracy w warunkach szczególnych okres pracy w Stoczni (...) od grudnia 1975 r., jak zeznał wnioskodawca przez Sądem Okręgowym. Jednak nawet gdyby doliczyć mu do stażu pracy w warunkach szczególnych jeden dodatkowy miesiąc (grudzień 1975 r.), to i tak wnioskodawca posiadałby łączny staż pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 13 lat 10 miesięcy i 3 dni, a zatem wciąż niewystarczający dla przyznania mu prawa do wcześniejszej emerytury.

Mając na uwadze powyższe i uznając rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego za prawidłowe, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację ubezpieczonego.

WYROK

UZASADNIENIE