UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 11 września 2014r. Sąd Rejonowy w Jastrzębiu-Zdroju stwierdził, że z dniem 1 października 2005r. K. Z. (1), syn A. i K. nabył przez zasiedzenie własność nieruchomości położonych w J. stanowiących:

-działkę nr (...) o powierzchni 0,0205 ha pochodzącą z podziału nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) opisanej w księdze wieczystej KW nr (...) Sądu Rejonowego w Jastrzębiu – Zdroju ,

- działkę nr (...) o powierzchni 0,0041 ha pochodzącą z podziału nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) opisanej w księdze wieczystej KW nr (...) Sądu Rejonowego w Jastrzębiu – Zdroju - działkę nr (...) o powierzchni 0,0011 ha pochodzącą z podziału nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) opisanej w księdze wieczystej KW nr (...) Sądu Rejonowego w Jastrzębiu – Zdroju,

- działkę nr (...) o powierzchni 0,0008 ha pochodzącą z podziału nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) opisanej w księdze wieczystej KW nr (...) Sądu Rejonowego w Jastrzębiu – Zdroju,

- działkę nr (...) o powierzchni 0,0033 ha pochodzącą z podziału nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) opisanej w księdze wieczystej KW nr (...) Sądu Rejonowego w Jastrzębiu – Zdroju,

zgodnie z projektem podziału nieruchomości sporządzonym przez biegłego K. T. dnia 5 grudnia 2014r., który stanowi integralną część postanowienia oraz nakazał pobrać od wnioskodawcy K. Z. (1) na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w Jastrzębiu-Zdroju 2.216,04 zł tytułem zwrotu wydatków.

Sąd Rejonowy ustalił, że właścicielem działek: o numerze ewidencyjnym (...) o powierzchni 0,1294 ha opisanej w KW nr (...) Sądu Rejonowego w Jastrzębiu – Zdroju, o numerze ewidencyjnym (...) o powierzchni 0,7330 ha opisanej w KW Nr (...) Sądu Rejonowego w Jastrzębiu –Zdroju jest Skarb Państwa - Prezydent Miasta J.. Aktem notarialnym z dnia 24 lipca 1963r. Rep A(...) dziadek wnioskodawcy F. Ź. na podstawie art. 6 ustawy z dnia 12 marca 1958r. o zasadach i trybie wywłaszczenia nieruchomości przeniósł na rzecz Skarbu Państwa prawo własności działki nr (...) wchodzącej w skład nieruchomości opisanej w księdze wieczystej J. nr(...)

W dniu 27 lipca 1971r. aktem notarialnym nr Rep A 7219/71 w trybie art. 6 ustawy z dnia 12 marca 1958r. o zasadach i trybie wywłaszczenia nieruchomości, dziadek wnioskodawcy F. Ź. sprzedał Skarbowi Państwa, tj. Przedsiębiorstwu (...) w K. działki o nr ewidencyjnym (...) i (...) o powierzchni 0,20,88 ha.

Na mocy aktu własności ziemi z dnia 14 listopada 1975r. na podstawie art. 1, art. 5 i 12 ustawy z dnia 26 października 1971r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych A. Ź. (ojciec wnioskodawcy) i K. Ź. (1) (matka wnioskodawcy) nabyli do ustawowej wspólności majątkowej własność działek gruntowych o numerach (...), dla których prowadzona była księga wieczysta KW (...).(...) (dawna) J. – D. wykaz 100. Nabycie własności nastąpiło nieodpłatnie albowiem A. i K. Ź. (1) weszli nieodpłatnie w samoistne posiadanie tych działek gruntowych w 1968r. w wyniku nieformalnej umowy darowizny i na tej podstawie władali nimi samoistnie, zabudowując je budynkami. Umową z dnia 3 sierpnia 2004r. Rep(...) A. Ź. i K. Ź. (1) darowali na rzecz swojego syna K. Ź. (2) działki opisane pod nr (...) i (...), dla których obecnie Sąd Rejonowy w Jastrzębiu – Zdroju prowadzi KW (...).

Po wywłaszczeniu działek o nr geodezyjnych (...) i (...) część z nich była użytkowana jak dotychczas przez rodzinę wnioskodawców, tj. było na nich wypasane bydło i została ogrodzona płotem, została tam zorganizowana zagroda dla zwierząt. Nigdy nie doszło do wydania Skarbowi Państwa tej części działek objętych trwałym ogrodzeniem. Od tego czasu ogrodzone części działek pozostają w użytkowaniu rodziny wnioskodawcy. Przy tym części ogrodzone tychże działek tworzyły jedną całość gospodarczą z działkami o nr (...) objętymi KW nr (...) Sądu Rejonowego w Jastrzębiu-Zdroju.

W celu wydzielenia działek będących przedmiotem zasiedzenia wznowiono granice działki nr (...). W wyniku podziału powstały nowe działki:

1. (...) – R – IV b- 0,0205 ha,

2. (...) R – IV b- 0,0041 ha,

3. (...) – R – IV b- 0,0,0011 ha,

4. (...) – B- 0,1039 ha.

W wyniku podziału działki nr (...) powstały nowe działki:

1. (...) B – 0,0008 ha,

2. (...) B- 0,0033 ha,

3. (...) Tk – 0,7289 ha.

Zgodnie z nowym podziałem geodezyjnym użytkowanymi przez wnioskodawcę a wcześniej przez jego poprzedników prawnych działkami objętymi trwałym ogrodzeniem są:

1. (...) – B- 0,1039 ha,

2. (...) B – 0,0008 ha,

3. (...) B- 0,0033 ha.

Sąd Rejonowy w oparciu o te ustalenia stwierdził, że poprzednicy prawni wnioskodawcy są posiadaczami przedmiotowej nieruchomości nieprzerwanie od kilkudziesięciu lat. Objęcie ich w posiadanie wobec tego, iż nigdy nie zostały wydane Skarbowi Państwa, nastąpiło w chwili wywłaszczenia odpowiednio w 1963r. i 1971r.

(...) będące w samoistnym posiadaniu poprzedników prawnych wnioskodawcy a obecnie samego wnioskodawcy pozostawały własnością Skarbu Państwa od momentu odpowiednio ich wywłaszczenia. Jest to istotne z tego względu, iż art. 177 kodeksu cywilnego, który wszedł w życie z dniem 1 stycznia 1965r. i wprowadził zakaz nabycia w drodze zasiedzenia wszystkich nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa - bez względu na miejsce ich położenia. Tym samym posiadanie samoistne nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa w okresie obowiązywania wskazanego wyżej zakazu nie mogło prowadzić do nabycia jej własności przez zasiedzenie - termin zasiedzenia w ogóle nie rozpoczynał biegu, a rozpoczęty ulegał zawieszeniu. Dopiero od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 28 lipca 1990r. o zmianie ustawy kodeks cywilny (Dz. U. Nr 55, poz. 321), to jest od dnia 1 października 1990r. zasiedzenie nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa stało się dopuszczalne bez żadnych ograniczeń. Jednocześnie Sąd powołał regulację art. 10 ustawy nowelizującej kodeks cywilny odnoszącą się do okresu posiadania nieruchomości państwowej do dnia 1 października 1990r., zgodnie z którą jeżeli przed dniem wejścia w życie ustawy istniał stan, który według dotychczasowych przepisów wyłączał zasiedzenie nieruchomości, a według przepisów obowiązujących po wejściu w życie tej ustawy prowadzi do zasiedzenia, to zasiedzenie biegnie od dnia jej wejścia w życie, jednakże termin ten ulega skróceniu o czas, w którym stan ten istniał przed wejściem w życie ustawy, lecz nie więcej niż o połowę - czyli nie więcej niż o 10 lub 15 lat w zależności od dobrej lub złej wiary posiadacza. Termin zasiedzenia w niniejszej sprawie wynosi lat 30, wobec czego termin zasiedzenia rozpoczynający swój bieg w dniu 1 października 1990r. - zakończyłby swój bieg dopiero w dniu 1 października 2020r. Termin ten ulega skróceniu - zgodnie z art. 10 ustawy zmieniającej kodeks cywilny - o czas, w którym wnioskodawca i jego poprzednicy prawni posiadali nieruchomość przed dniem 1 października 1990r. ale nie więcej niż o połowę wymaganego terminu zasiedzenia, czyli w niniejszej sprawie nie więcej niż o lat 15. Nie można zatem skrócić wymaganego terminu zasiedzenia o cały okres samoistnego posiadania sprzed dnia 1 października 1990 r., ale co najwyżej o lat 15.

W tej sytuacji nabycie własności przez wnioskodawcę na mocy art. 172 k.c. przy zastosowaniu art. 10 ustawy z dnia 28 lipca 1990r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (...) Dz. U 1990, Nr 55, poz. 321 nastąpiło z dniem 1 października 2005r. - to jest po upływie lat 15 od dnia wejścia w życie ustawy zmieniającej kodeks cywilny.

Sąd Rejonowy wskazał także, że wniosek podlegał uwzględnieniu co do nowo wydzielonych działek będących w posiadaniu wnioskodawcy a wcześniej jego poprzedników prawnych o nr, (...), (...) z dniem 1 października 2005r. - o czym Sąd orzekł w punktach 4 i 5 postanowienia, błędnie jednak Sąd orzekł o zasiedzeniu działek nr (...).

Apelacje od postanowienia wnieśli wnioskodawca oraz uczestnik postępowania.

Wnioskodawca zaskarżył postanowienie w części tj. w punktach 1 do 3 i w części w której Sąd mnie stwierdził zasiedzenie własności działek (...), a nabył własność działki (...). Wniósł o zmianę postanowienia poprzez stwierdzenie iż wnioskodawca nabył z dniem 1 października 2005r. przez zasiedzenie własność nieruchomości położonej w J. stanowiącej działkę (...) o pow. 0,1039 ha pochodzącej z podziału nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) opisaną w KW nr (...) Sądu Rejonowego w Jastrzębiu Zdroju i uchylenie punktów 2 i 3 postanowienia oraz o zasądzenie od uczestnika kosztów postępowania.

Uczestnik postępowania Skarb Państwa w apelacji zarzucił naruszenie art. 233 k.p.c. przez dowolne ustalenie, że z dniem 1 października 2005r. wnioskodawca nabył przez zasiedzenie własność nieruchomości położonej w J. stanowiącej działki (...), podczas gdy pozostaje to w sprzeczności z opinią biegłego K. T. z dnia 12 grudnia 2013r. na okoliczność wytyczenia działek, które obejmuje wniosek o zasiedzenie i ich wyodrębnienie i zarzucił sprzeczność ustaleń faktycznych z zebranym w sprawie materiałem dowodowym. Wniósł o zmianę postanowienia przez uchylenie punktów 1,2,3 postanowienia i zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Obie apelacje odniosły skutek.

Sąd odwoławczy podziela niekwestionowane przez wnioskodawcę i uczestnika postępowania ustalenia faktyczne Sądu i podstawę prawną rozstrzygnięcia i unikając zbędnych powtórzeń przyjmuje je za własne. Sąd Rejonowy, co przyznał w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia w sentencji błędnie wskazał jako przedmiot zasiedzenia działki o numerach (...). Działki te nie były w posiadaniu wnioskodawcy i jego poprzedników prawnych i nie były objęte wnioskiem o zasiedzenie. Wnioskodawca wnosił o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie obejmującej część działki (...) w części od granic działki z nieruchomością wnioskodawcy objętą KW (...) aż do posadowionego przez wnioskodawcę na działce (...) ogrodzenia. Sąd Rejonowy przeprowadził postępowanie dowodowe, w ramach którego biegły geodeta K. T. wydzielił działki objęte wnioskiem o stwierdzenie zasiedzenia i wznowił granice działki (...). W wyniku podziału działek (...) powstały nowe działki o numerach (...), z czego wnioskiem o stwierdzenie nabycia przez zasiedzenie objęte zostały działki o numerach (...).

Z tych przyczyn w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w szczególności dowód z opinii biegłego geodety i zeznania świadków oraz wnioskodawcy, które to dowody nie były kwestionowane przez uczestników zarówno w toku postępowania przed Sądem pierwszej jaki drugiej instancji Sąd Okręgowy na mocy art. 386 § 1 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżone postanowienie i orzekł jak w sentencji, zmieniając zaskarżone postanowienie w punktach 1, 2 i 3 i stwierdzając, że z dniem 1 października 2005r. K. Z. (1), syn A. i K. nabył przez zasiedzenie własność nieruchomości położonej w J., stanowiącej działkę nr (...) o powierzchni 0,1039 ha, pochodzącą z podziału nieruchomości stanowiącej działkę nr (...), opisaną w księdze wieczystej (...) Sądu Rejonowego w Jastrzębiu – Zdroju, zgodnie z projektem podziału nieruchomości, sporządzonym przez biegłego K. T. z dnia 5 grudnia 2014r., który stanowi integralną część postanowienia.

Sąd Okręgowy o kosztach postępowania odwoławczego orzekł na mocy art. 520 § 1 k.p.c., uznając iż interesy wnioskodawcy i uczestnika postępowania nie były sprzeczne i każdy winien ponieść koszty wywołane swoim udziałem w sprawie, tym samym Sąd oddalił wnioski wnioskodawcy i uczestnika postępowania o zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego.

SSO Lucyna Morys-Magiera SSO Magdalena Balion-Hajduk SSO Barbara Braziewicz

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE