UZASADNIENIE

W dniu 31 stycznia 2013 roku Wspólnota Mieszkaniowa (...) przy ulicy (...). (...) w K. wytoczyła przeciwko pozwanym A. J. i K. J. powództwo o zapłatę solidarnie kwoty 8 219,12 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 7 756,43 zł od dnia 22 grudnia 2012 roku do dnia zapłaty i od kwoty 462,69 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Ponadto wniosła o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu strona powodowa podniosła, że pozwani jako właściciele lokalu mieszkalnego przy ul. (...). (...) zalegają z zapłatą należności za zajmowany lokal za okres od stycznia 2012 roku do grudnia 2012 roku. Wezwanie pozwanych do dobrowolnej zapłaty pozostało bezskuteczne. Na kwotę dochodzoną pozwem składa się należność za zajmowany lokal oraz zaliczki na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną.

Postanowieniem z dnia 26 marca 2013 roku odrzucono pozew w stosunku do pozwanego A. J..

W dniu 6 maja 2013 roku Sąd Rejonowy w Gliwicach wydał przeciwko pozwanej K. J. nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym uwzględniając w całości powództwo i zasądzając koszty procesu.

Pozwana K. J. w ustawowym terminie złożyła sprzeciw od nakazu zapłaty. Wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Pozwana podniosła, że uiściła wszystkie należne opłaty za rok 2012, jednocześnie przyznając, że wpłaty były dokonywane nieregularnie. Podkreśliła, że dokonując wpłaty wyraźnie wskazywała na poczet jakich zaległości płaci. Ponadto pozwana zakwestionowała wysokość roszczenia oraz wskazała, że strona powodowa nie wykazała dochodzonego powództwem roszczenia zarówno co do zasady i co do wysokości roszczenia.

W piśmie procesowym z dnia 10 lipca 2013 roku powódka przyznała, że pozwana dokonywała wpłat zgodnie z załączonymi do sprzeciwu dokumentami. Wpłaty te powódka zaliczyła na poczet wierzytelności najwcześniej wymagalnych, bowiem pozwana zalegała z płatnościami za okresy wcześniejsze aniżeli wskazane w pozwie. Ponadto wobec uregulowania przez pozwaną tuż przed wytoczeniem powództwa części zadłużenia, powódka cofnęła powództwo w części – w zakresie należności głównej w kwocie 4 148,46 zł, jednocześnie podtrzymując żądanie zasądzenia należności głównej w wysokości 3 607,97 zł i żądanie zasądzenia odsetek ustawowych od kwoty 7 756,43 zł od dnia 22 grudnia 2012 roku do dnia 24 stycznia 2013 roku i od kwoty
3 607,97 zł od dnia 25 stycznia 2013 roku do dnia zapłaty, a od kwoty 462,69 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty. Na rozprawie w dniu 30 lipca 2013 roku powódka oświadczyła, że podtrzymuje dotychczasowe stanowisko w sprawie i co do kwoty 4 148,46 zł cofa powództwo ze zrzeczeniem się roszczenia. Wskazała, że na kwotę dochodzoną pozwem składają się opłaty za zarząd i opłaty eksploatacyjne.

Pozwana w piśmie procesowym z dnia 7 sierpnia 2013 roku zakwestionowała dochodzone przez powódkę roszczenie jako nieudowodnione.

Powódka na rozprawie w dniu 12 września 2013 roku oświadczyła, że cofa powództwo w kolejnej części - w zakresie kwoty 617,76 zł - wraz ze zrzeczeniem się roszczenia. Domaga się zasądzenia należności głównej w wysokości 2 990,21 zł oraz odsetek ustawowych od kwoty
7 756,43 zł od dnia 22 grudnia 2012 roku do dnia 24 stycznia 2013 roku, od kwoty 2 990,21 zł od dnia 25 stycznia 2013 roku do dnia zapłaty i od kwoty 462,69 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty, jednocześnie wyjaśniając, że kwota 462,69 zł to skapitalizowane odsetki od kwoty
7 756,43 zł od dnia 1 stycznia 2012 roku do dnia 21 grudnia 2012 roku. Wskazała ostatecznie, że dochodzi należności za okres od 1 stycznia 2011 roku do dnia 31 stycznia 2013 roku.

Pozwana rozprawie w dniu 12 września 2013 roku oświadczyła, że wnosi i wywodzi jak dotychczas, nie kwestionuje wysokości opłat za zarząd i opłat eksploatacyjnych, opłat na fundusz remontowy.

Na rozprawie w dniu 31 października 2013 roku powódka oświadczyła, że wnosi i wywodzi jak dotychczas. Akceptuje stanowisko strony przeciwnej w przedmiocie zaliczenia wpłat, ostateczne zestawienie uwzględnia wpłaty pozwanej za okres od czerwca 2011 roku zgodnie z wolą pozwanej. Pozwana podtrzymała dotychczasowe stanowisko w sprawie. Strony oświadczyły, że nie kwestionują przedstawionego rozliczenia k. 100 w zakresie wysokości i dat dokonywanych przez pozwaną wpłat oraz wysokości należnych opłat. Pozwana oświadczyła, że spór dotyczy jedynie tego, czy powstała niedopłata z tytułu rozliczenia mediów w wysokości 1 334,19 zł, istnienie tej niedopłaty i jej wysokość.

Sąd Rejonowy w Gliwicach ustalił następujący stan faktyczny:

K. J. przysługuje prawo własności lokalu mieszkalnego numer (...) położonego w K. przy ulicy (...). (...) i jest ona członkiem wspólnoty mieszkaniowej. Pozwana jako właściciel lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość winna ponosić wydatki związane z utrzymaniem jej lokalu, uczestniczyć w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej. Na pokrycie kosztów powinna uiszczać zaliczki w formie bieżących opłat, płatne z góry do dnia 10-tego każdego miesiąca. Koszty zarządu i opłaty eksploatacyjne za lokal są uiszczane w formie miesięcznych zaliczek. Okresowe rozliczenie opłat i kosztów mediów (związanych z podgrzaniem wody i zużytą energią cieplną) następuje w przypadku lokalu pozwanej na podstawie odczytów podliczników.

Miesięczna zaliczka na koszty zarządu nieruchomością wspólną oraz miesięczne opłaty eksploatacyjne jakie pozwana winna uiszczać wynosiły:

- w styczniu 2011 roku - 610,19 zł,

- od lutego 2011 roku do marca 2011 roku – 611,36 zł,

- od kwietnia 2011 roku do września 2011 roku – 617,76 zł,

- od października 2011 roku do marca 2012 roku – 783,38 zł,

- od kwietnia 2012 roku do września 2012 roku – 791,88 zł,

- od października 2012 roku – 746,91 zł.

Pozwana nie zawsze regulowała należne opłaty w terminie i w odpowiedniej wysokości. W konsekwencji zaległość z tego tytułu za okres od 1 stycznia 2011 roku do dnia 31 stycznia 2013 roku, przy uwzględnieniu rozliczenia za media wyłącznie z września 2012 roku, wynosi 1 656,02 zł.

Pismem z dnia 14 listopada 2012 roku powódka wezwała pozwaną do uregulowania zaległości.

Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 31 października 2013 roku Sąd oddalił wniosek powódki o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu rachunkowości na okoliczność ustalenia, czy wpłaty dokonywane przez pozwaną z tytułu rozliczenia mediów były naliczane prawidłowo i czy jest niedopłata z tytułu rozliczenia mediów w wysokości 1 334,19 zł kierując się tym, iż okoliczność czy pozwana jest zobowiązana do uiszczenia na rzecz powódki spornej kwoty 1 334,19 zł jest uzależniona przede wszystkim od zużycia mediów (wskazana kwota dotyczy kosztów podgrzania wody i zużycia energii cieplnej), a zatem od wskazań odpowiednich urządzeń pomiarowych. Tym samym dowód z opinii biegłego z zakresu rachunkowości jest całkowicie nieprzydatny dla stwierdzenia spornej okoliczności, co w konsekwencji skutkowało oddaleniem tego wniosku dowodowego.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy w Gliwicach wyrokiem z dnia 12 listopada 2013 r. zasądził od pozwanej K. J. na rzecz powódki Wspólnoty Mieszkaniowej przy ulicy (...). (...) w K. kwotę 1 656,02 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 1 stycznia 2012 r. do dnia zapłaty (pkt 1); umorzył postępowanie w zakresie żądania kwoty 4 766,22 zł (pkt 2); w pozostałym zakresie powództwo oddalił (pkt 3) oraz zasądził od powódki na rzecz pozwanej kwotę 1 376,74 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt 4).

W swoich rozważaniach Sąd Rejonowy wskazał, że zasądził jedynie kwotę bezsporną. Powódka ostatecznie powódka podtrzymała żądanie pozwu w zakresie należności głównej w wysokości 2 990,21 zł, ale nie wykazała roszczenia w zakresie kwoty 1 334,19 zł (art. 6 kc, art. 13 ust. 1 ustawy o własności lokali). Samo twierdzenie strony powodowej nie jest dowodem, a załączone do akt dokumenty - wezwania do zapłaty, czy rozliczenia należności, nie potwierdzają prawidłowości wysokości naliczonych opłat (prawidłowości rozliczenia rocznego za media dla konkretnego lokalu). Dokumenty te, w szczególności rozliczenia, zostały wprawdzie podpisane przez pracownika strony powodowej i zawierają pewne wyliczenia, jednakże zostały sporządzone przez stronę powodową wyłącznie dla celów postępowania sądowego, a przedstawione w nich wyliczenia dotyczące spornej kwoty nie zostały poparte odpowiednim materiałem źródłowym, tj. dokumentami wskazującymi na zużycie mediów (protokoły z odczytów podzielników ciepła czy zużycia wody za ten okres w lokalu pozwanej). Umowy i uchwały przedłożone do akt określają jedynie zasady naliczenia opłat, ale już nie wskazują, że opłaty naliczone na konkretny lokal w oznaczonym okresie czasu, są wyliczone prawidłowo. Ponadto przedstawione przez stronę powodową dokumenty nie mogą stanowić dowodu na istnienie zobowiązania pozwanej, gdyż są to dokumenty prywatne, których formalna moc dowodowa, jak stanowi art. 245 kpc., ogranicza się do domniemania, że autor dokumentu złożył oświadczenie nim objęte i tylko w takim zakresie dokumenty te nie budziły one wątpliwości Sądu Rejonowego. Natomiast ich moc dowodowa bez poparcia odpowiednimi dokumentami źródłowymi nie jest wystarczająca do wykazania wysokości niedopłaty. Strona powodowa wniosła o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości na okoliczność zasadności żądania zasądzenia od pozwanej kwoty 1 334,19 zł, ale dowód ten jest całkowicie nieprzydatny, jako że sporna okoliczność wymaga przedstawienia odpowiednich dokumentów źródłowych potwierdzających wysokość zużycia mediów przez pozwaną.

Sąd Rejonowy zasądził odsetki ustawowe od kwoty 1 656,02 zł od dnia 1 stycznia 2012 roku do dnia zapłaty, bowiem strona powodowa domagała się zasądzenia odsetek właśnie od tej daty (powódka pierwotnie skapitalizowała odsetki od należności głównej za okres od 1 stycznia 2012 roku do 21 grudnia 2012 roku zaliczając wpłaty pozwanej na należności najdalej wymagalne, a jednocześnie domagała się zasądzenia odsetek za dalsze okresy). Orzeczenie o kosztach procesu oparto na art. 100 kpc wskazując, że powódka ostała się ze swym roszczeniem w 20 %.

Uznając, że cofnięcie powództwa ze zrzeczeniem się roszczenia przez powódkę, nie jest sprzeczne z prawem ani zasadami współżycia społecznego, nie zmierza również do obejścia prawa (art. 203 § 4 kpc), na podstawie art. 355 § 1 kpc i art. 203 § 1 kpc, Sąd Rejonowy umorzył postępowanie w sprawie w części, w której nastąpiło cofnięcie, tj. co do kwoty 4 766,22 zł, orzekając jak w punkcie 2 sentencji wyroku.

Apelację od tego wyroku złożyła powódka zaskarżając go w zakresie zasądzenia odsetek ustawowych oraz co do punktów 3 i 4 oraz zarzucając naruszenia prawa materialnego (art. 6 kc i art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali), naruszenie przepisów postępowania poprzez błąd w ustaleniach faktycznych i naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów poprzez ustalenie faktów, które nie wynikają z materiału dowodowego oraz poprzez wyciągnięcie wniosków, które nie wynikają z zebranych dowodów (art. 233 § 1 kpc, art. 316 § 1 kpc), gdyż wyrok nie odpowiada stanowi rzeczy istniejącemu w chwili zamknięcia rozprawy. Przy tak postawionych zarzutach powódka wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kwoty 1 334,19 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 7 756,43 zł od dnia 22 grudnia 2012 r. do dnia 24 stycznia 2013 r., od kwoty 2 990,21 zł od dnia 25 stycznia 2013 r. do dnia zapłaty, a od kwoty 462,69 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów postępowania za obie instancje względnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przy uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego. Jako wartość przedmiotu zaskarżenia powódka wskazała
8 219,12 zł. W uzasadnieniu apelacji powódka zarzuciła, iż Sąd Rejonowy oceniał dowody tylko korzystne dla pozwanej, a niekorzystnym odmówił wiary i niewłaściwie postąpił oddalając wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu księgowości.

W odpowiedzi na apelację pozwana wniosła o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania wskazując, że jest ona bezzasadna.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Rejonowy są prawidłowe i jako takie Sąd Okręgowy uznaje je jako własne. Należy jednak zauważyć, że Sąd Rejonowy zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę bezsporną wraz z ustawowymi od setkami od dnia 1 stycznia 2012 r. pomimo tego, że na dzień 1 stycznia 2012 r. powódka nie zalegała z zapłatą takiej – nie można było więc zasadzić odsetek od tego dnia, tym bardziej, że powódka żądała ich od 22 grudnia 2012 r., w tym zakresie Sąd Rejonowy wyszedł ponad żądanie, ale pozwana nie zaskarżyła wyroku, więc nie było podstawy do jego zmiany w tym zakresie, dlatego też ten wyrok w tej części (odsetek) pozostaje korzystny dla powódki. To rozstrzygnięcie o odsetkach spowodowane jest faktem kilkukrotnego precyzowania przez powódkę żądania i dochodzenie odsetek od skapitalizowanych odsetek, których sposobu kapitalizacji powódka ostatecznie nie wskazała w żaden sposób pozwalający na ich weryfikację, albowiem kwota 462,69 zł skapitalizowanych odsetek została przez nią podana w pozwie przy wskazaniu, że za 2012 r. r. pozwana w ogóle nie opłacała należności i te skapitalizowane odsetki dotyczyły tego okresu, a potem wskazała, że jednak pozwana zapłaciła w tym okresie należności i to jeszcze przed wytoczeniem powództwa, a w żaden inny sposób nie wskazała czynników mających znaczenie dla wyliczenia tej kwoty należności (462,69 zł). Ostatecznie powódka dochodzi odsetek ustawowych od skapitalizowanych odsetek, których nie dochodzi i których sposobu wyliczenia nie wskazuje, nie mogą one bowiem dotyczyć 2012 r., gdyż wówczas wbrew pierwotnym twierdzeniem powódki należności były regulowane, tyle że nieterminowo, ale powódka tego w żądaniu skapitalizowanych odsetek nie zweryfikowała w żaden sposób. Żądanie to więc w tym zakresie nie może zostać uznane za udowodnione skoro nawet nie wiemy ostatecznie jakiego okresu dotyczy kapitalizacja odsetek.

Zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (t.j. Dz. U. z 2000 r., Nr 80, poz. 903 ze zm.) właściciel ponosi wydatki związane z utrzymaniem jego lokalu, jest obowiązany utrzymywać swój lokal w należytym stanie, przestrzegać porządku domowego, uczestniczyć w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej, korzystać z niej w sposób nie utrudniający korzystania przez innych współwłaścicieli oraz współdziałać z nimi w ochronie wspólnego dobra.

W sprawie chodzi o sporną kwotę 1 334,19 zł, która znalazła się w rozliczeniu przedstawionym przez powódkę na k. 100 jako wpisana pomiędzy listopadem i grudniem 2011 roku. Kwota ta w żaden sposób nie została wykazana przez powódkę jako jej należna z tytułu rozliczenia mediów – opłat eksploatacyjnych. Prawdą jest, iż na k. 74 znajduje się szacowane rozliczenie CW w okresie od lipca 2010 do czerwca 2011 r. wskazujące na potrzebę dopłaty
2 189,98 zł przy odczycie 0m3 (identyczne jest na k. 87). Jednocześnie na k. 62 widnieje informacja o nadpłacie w wysokości 1 616,74 zł pozwanej za CO w okresie od lipca 2009 r. do czerwca 2010 r., nie została ona jednak w żaden sposób ujęta w rozliczeniu na k. 100, gdyż jest ono wykonane od 2011 r. Jednocześnie na k. 93 i 94 są odczyty odpowiednio CO i CW, ZW za okres od lipca 2011 r. do czerwca 2012 r. wskazujące nadpłatę pozwanej w łącznej kwocie 872,08 zł, przy czym za CW, ZW nadpłata jest w wysokości 310,82 zł.

Powódka więc w żaden sposób nie wykazała (art. 6 kc) wyliczenia należnej jej – wg jej twierdzenia – kwoty 1 334,19 zł. Kwota ta w żaden sposób nie wynika z przedstawionych dokumentów. Co więcej niedopłata 2 189,98 zł jest tylko niedopłatą szacunkową przy wartości zużycia 0m3 i braku wskazania ile użyto CW, a z kolejnego rozliczenia /k. 94/ wynika, że dokonano przedpłaty na kwotę 2 079 zł, czyli o żadnej niedopłacie nie mogło być mowy. W żaden sposób nie można z dokumentów przedstawionych przez powódkę wyliczyć kwoty żądanej przez nią w apelacji. Co więcej nawet w apelacji powódka nie przedstawia z czego ta kwota wynika. Nie wskazuje w jaki sposób została ona naliczona. Z tego wniosek, iż sama nie wie skąd ta kwota się wzięła, a co za tym idzie nie wykazała, iż jej ta kwota jest należna.

Powódka w żaden sposób nie wykazała, że na dzień 22 grudnia 2012 r. pozwana zalegała jej z zapłatą 7 756,43 zł (kwota ta wynika z przyjęcia przez powódkę, że w 2012 r. pozwana w ogóle nie regulowała opłat, pomimo tego, że opłaty były regulowane aczkolwiek nieterminowo), nie wykazała także sposobu wyliczenia kwoty 462,69 zł jako skapitalizowanych odsetek, a nadto nie wykazała sposobu rozliczenia kosztów mediów w kwocie należnej – wg powódki – od pozwanej
w wysokości 1 334,19 zł (art. 6 kc).

Z powyższych względów zarzuty zgłoszone w apelacji są zupełnie bezpodstawne i to zarówno w zakresie naruszenia prawa materialnego, jak i procesowego. Sąd Rejonowy bowiem w sposób prawidłowy, wszechstronny i logiczny ocenił przedstawiony przez strony materiał dowodowy, popełniając błąd jedynie w kwestii zasądzenia odsetek ustawowych od dnia 1 stycznia 2012 r. pomimo żądania powódki tych odsetek od 22 grudnia 2012 r., ale w tym zakresie pozwana nie zaskarżyła wyroku nie można więc orzec na jej korzyść, gdyż wyrok zaskarżyła tylko powódka. Jednocześnie należy wskazać, że odnośnie odmowy dopuszczenia dowodu z opinii biegłego z zakresu księgowości powódka nie złożyła zastrzeżenia w trybie art. 162 kpc /k. 119/ i nie może w związku z tym powoływać się na to uchybienie, ale w tym zakresie Sąd Rejonowy nie uchybił żadnym przepisom, gdyż dowód z opinii biegłego księgowego nie mógł wyjaśnić skąd wzięła się kwota 1 334,19 zł, albowiem powinna ona wynikać z przedłożonych dokumentów źródłowych potwierdzających wysokość zużycia mediów przez pozwaną, a takiego dokumentu brak.

Ponadto z uwagi na przegranie sprawy przez powódkę w 80% zasadnym było stosunkowe rozliczenie kosztów przez Sąd Rejonowy w oparciu o art. 100 kpc, albowiem powódka po wytoczeniu powództwa ograniczyła żądanie pozwu – cofnęła powództwo w części, z czego wynika, że winna zwrócić pozwanej 80 % kosztów procesu, zaś pozwana powódce – 20 % (dochodzono
8 219,12 zł, zaś zasądzono 1 656,02 zł), zaś zsumowanie kosztów każdej ze stron (powódka łącznie 1 628 zł, w tym 411 zł tytułem opłaty od pozwu, 1 200 zł – wynagrodzenie pełnomocnika i 17 zł – opłata skarbowa od pełnomocnictwa; pozwana łącznie 2 127,92 zł, w tym 1 200 zł – koszty zastępstwa procesowego strony, 17 zł – opłata skarbowa za pełnomocnictwo i 910,92 zł – koszty stawiennictwa na rozprawie pełnomocnika pozwanej) i rozliczenie ich wg zasady przedstawionej wyżej (3 755,92 zł x 80 % = 3 004,74 zł; 3 004,74 zł – 1 628 zł = 1 376,74 zł) prowadziło do konieczności zasądzenia od powódki na rzecz pozwanej kwoty 1 376,74 zł. Rozliczenie tych koszów także jest prawidłowe, a wynika z przegrania sprawy przez powódkę w znacznej części.

Mając powyższe na uwadze, w oparciu o art. 385 kpc w związku z art. 6 kc i art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali, należało oddalić apelację jako bezzasadną, albowiem powódka nie udowodniła swojego roszczenia objętego żądaniem podtrzymywanym w toku postępowania.

Orzeczenie o kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na postawie art. 98 § 1 i 3 kpc w związku z § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 461) oraz § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, gdyż powódka przegrała sprawę, a wartość przedmiotu zaskarżenia wskazana przez nią wynosiła 8 220 zł /k. 133/ i nie była kwestionowana.

SSR (del.) Roman Troll SSO Magdalena Balion – Hajduk SSO Lucyna Morys – Magiera

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE