Sygn. akt III Ca 565/15

POSTANOWIENIE

Dnia 15 października 2015 r.

Sąd Okręgowy w Nowym Sączu, Wydział III Cywilny Odwoławczy w składzie

następującym:

Przewodniczący:

SSO Zofia Klisiewicz

SSO Ewa Adamczyk (sprawozdawca)

SSO Katarzyna Kwilosz-Babiś

Protokolant:

insp. Jadwiga Sarota

po rozpoznaniu w dniu 15 października 2015r. w Nowym Sączu

na rozprawie

sprawy z wniosku K. O.

przy uczestnictwie M. O.

o podział majątku wspólnego

na skutek apelacji uczestnika

od postanowienia Sądu Rejonowego w Nowym Sączu

z dnia 20 kwietnia 2015 r., sygn. akt I Ns 1469/13

p o s t a n a w i a :

1.  oddalić apelację;

2.  orzec, że wnioskodawczyni i uczestnik ponoszą koszty postępowania apelacyjnego związane ze swym udziałem w sprawie.

(...)

Sygn. akt III Ca 565/15

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 20 kwietnia 2015 r. Sąd Rejonowy w Nowym Sączu w sprawie z wniosku K. O. z udziałem M. O. o podział majątku wspólnego ustalił, że przedmiotem podziału majątku wspólnego jest: nieruchomość składającą się z działki ewid. nr (...) o pow. 0,12 ha położonej w Ż. obj. KW (...), własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego nr (...) w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K., położonego w K. na Osiedlu (...) o pow. użytkowej 39,27 m ( 2) oraz nakłady związane z budową budynku mieszkalnego oraz budową budynku gospodarczego znajdujących się na działce ewid. nr (...)położonej w Ż. objętej KW (...) (pkt I). W wyniku podziału majątku wspólnego działkę ewid. nr (...)położoną w Ż. oraz nakłady związane z budową budynku mieszkalnego oraz budową budynku gospodarczego na działce ewid. nr (...) położonej w Ż. przyznał na wyłączną własność wnioskodawczyni, a własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w K. na Osiedlu (...) na wyłączną własność uczestnika (pkt II); wartość przedmiotu postępowania ustalił na kwotę 488 400 zł (pkt III); tytułem dokonanego podziału majątku wspólnego zasądził od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika spłatę w kwocie 58 700 zł płatną w 2 ratach, pierwsza w kwocie 30 000 zł płatna do dnia 31 grudnia 2015 r. i druga w kwocie 28 700 zł płatna do dnia 30 czerwca 2016 r. z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w zapłacie którejkolwiek z rat (pkt IV). Nadto stwierdził, że wnioskodawczyni i uczestnik ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie (pkt V) oraz nakazał ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa od wnioskodawczyni kwotę 475,27 zł a od uczestnika M. O. kwotę 1 950,55 zł tytułem pozostałych wydatków wypłaconych tymczasowo ze środków Skarbu Państwa (pkt VI).

Sąd Rejonowy ustalił, że wnioskodawczyni K. O. i uczestnik M. O. zawarli związek małżeński w dniu 29 września 1974r., posiadają troje pełnoletnich dzieci urodzonych w (...). Rozwód małżeństwa został orzeczony wyrokiem Sądu Okręgowego w Nowym Sączu z dnia 6 marca 2013r. sygn. akt I C 1464/12 bez orzekania o winie. Obydwoje małżonkowie przed zawarciem małżeństwa nie posiadali żadnych oszczędności. Po ślubie przez krótki czas mieszkali w hotelu robotniczym w K., niemal przez cały okres pozostawania w związku obydwoje pracowali zawodowo. Najpierw pracowali w tym samym zakładzie tj. Kombinacie (...) w K. – wnioskodawczyni jako pracownica biurowa, uczestnik jako kierowca. Następnie wnioskodawczyni pracowała w Przedsiębiorstwie Usług (...) jako pracownica biurowa a potem inspektor. Uczestnik od 1986r. rozpoczął prowadzenie własnej działalności gospodarczej, świadczył usługi transportowe i tę działalność prowadzi do chwili obecnej. W latach 1995 lub 1996 miał 8 miesięczną lub nieco dłuższą przerwę w pracy. Wnioskodawczyni nie pracowała tylko po urodzeniu najmłodszego dziecka przez okres około 2 lat. Po tym okresie także rozpoczęła działalność gospodarczą, prowadziła sklepy kolejno w K., M. i Ż.. W międzyczasie od 1981r. wnioskodawczyni co dwa lata wyjeżdżała do S. w celach zarobkowych na dwumiesięczne pobyty. W dniu 4 lipca 1975r. małżonkowie otrzymali przydział na lokatorskie spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego nr (...) ma osiedlu (...) w K.. Mieszkanie ma powierzchnię 39,27 m ( 2 ). Wkład mieszkaniowy został odpracowany przez uczestnika w formie dodatkowych dniówek w święta. W roku 1982 prawo to zostało przekształcone we własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu. Od października 2013r. mieszkanie jest przez uczestnika wynajmowane studentom, którzy płacą czynsz w kwocie 724,07 zł. oraz płatności na rzecz spółdzielni czyli łącznie 1 000 zł. oraz pokrywają koszty mediów. Uczestnik nie dzieli się z wnioskodawczynią czynszem. W 1981r. wnioskodawczyni otrzymała od swojej matki darowiznę działki nr (...) położonej w Ż.. W drugiej połowie lat 80-tych strony rozpoczęły na tej działce budowę domu mieszkalnego. Prace budowlane wykonywali okoliczni mieszkańcy, pomagali członkowie obydwu rodzin, prac doglądał uczestnik. Ojciec wnioskodawczyni przed rozpoczęciem budowy zakupił cegłę na dom jednak materiał przeleżał się, nie był pełnowartościowy i został wykorzystany w niewielkiej części. W trakcie budowy mama wnioskodawczyni dała pieniądze na zakup blachy na dach. Oprócz tego na działce został w tym samym czasie wybudowany budynek gospodarczy. Dom jest piętrowy, podpiwniczony jego powierzchnia użytkowa wynosi 195,24 m ( 2).Standard, stan techniczny budynków jest przeciętny. W 1988r. strony zakupiły sąsiednią działkę położoną w Ż. o nr (...), na której wznieśli - a częściowo przebudowali istniejący domek letniskowy na niepodpiwniczony budynek podzielony funkcjonalnie na część garażową i magazynowo- składową. Przy wznoszeniu budynku doszło do przekroczenia granicy, około 10% powierzchni budynku znajduje się na działce nr (...). W 2008 lub w 2009r. przez 2,5 roku część budynku była wynajmowana przez uczestnika. Czynsz roczny wynosił 6 000 zł. W pierwszym półroczu uczestnik przeznaczył dochód z czynszu na spłatę wspólnego długu z tytułu likwidacji sklepu. Pozostałymi czynszami dzielił się z wnioskodawczynią. Małżonkowie mieszkali wspólnie w K. przez około 30 lat. W 2004r. lub 2005r. uczestnik na stałe przeniósł się do Ż., po jakimś czasie, po przejściu na emeryturę dołączyła do niego wnioskodawczyni i razem strony mieszkały przez rok czasu. Teraz wnioskodawczyni nie ma dostępu do domu w Ż., zamki zostały wymienione. Obecnie obydwoje byli małżonkowie są na emeryturze, wnioskodawczyni od 2005r., utrzymuje się ze świadczenia w kwocie 1 000 zł, mieszka różnie raz w domu w Ż., raz w N. u córki lub siostry. Uczestnik ma emeryturę w kwocie 1 700 zł. a oprócz tego dochody w kwocie co najmniej 1 000 zł. miesięcznie z działalności gospodarczej. Mieszka w Ż..

W związku z prowadzeniem sklepów strony posiadały ich niewielkie wyposażenie w postaci regałów drewnianych, wag, plastikowej krajalnicy, butli gazowej, kasy elektronicznej. W domu w Ż. znajdowały się stare meble, koło domu dwa betonowe kręgi, wcześniej umieszczone w fosie. Większość tych przedmiotów uległa zniszczeniu lub nie nadaje się do użytku ewentualnie nie ma żadnej wartości. Generalnie wszystkie, które istniały w chwili ustania małżeństwa, poza krajalnicą, znajdują się w posiadaniu uczestnika. Drewniane regały zostały pocięte i spalone, część meblościanki została darowana osobom trzecim przez wnioskodawczynię, lada była własnością syna stron, jedną z wag sprzedał uczestnik, drugą wnioskodawczyni, kasy nie przedstawiają większej wartości podobnie jak krajalnica. Nie wiadomo co stało się z resztą mebli i butlą gazową. Wartość majątku wspólnego wynosi 488 000 zł w tym wartość nakładów na dom i budynek gospodarczy – 225 000 zł, wartość działki (...) – 82 400 zł., wartość mieszkania 181 000 zł.

W swych rozważaniach prawnych Sąd Rejonowy wskazał, iż skład majątku wspólnego między stronami był sporny, ale zebrany w sprawie materiał dowodowy w sposób jednoznaczny prowadził do przekonania, że majątek ten obejmował wyłącznie własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego w K., działkę nr (...) położoną Ż. i nakłady na budowę budynków mieszkalnego i gospodarczego na działce nr (...), darowanej wnioskodawczyni przez jej rodziców. Nie wykazał zadaniem Sądu uczestnik aby mieszkanie w K. stanowiło jego majątek odrębny. Nie wykazał także istnienia innych wartościowych składników majątku lub też istnienia jego wierzytelności z tytułu sprzedaży rzeczy wspólnych. Uznał Sąd także, że brak jest podstaw do przyjęcia aby uczestnik przyczynił się do powstania majątku wspólnego w większym stopniu niż wnioskodawczyni. Co do podziału majątku wspólnego, Sąd Rejonowy, biorąc pod uwagę przytoczone okoliczności faktyczne, przychylił się do wniosku wnioskodawczyni i przyznał uczestnikowi mieszkanie w K. a pozostałe składniki majątku wnioskodawczyni ze stosowną spłatą na rzecz uczestnika. Mając na uwadze, że nakłady na budowę budynków znajdującą się na działce wnioskodawczyni za zasadne uznał przyznanie tych nakładów właśnie na jej rzecz. Z kolei w przypadku działki nr (...) za takim rozwiązaniem przemawiał zdaniem Sądu fakt, że działka ta znajduje się w sąsiedztwie działki (...) oraz fakt, że istniejący na działce (...) budynek częściowo znajduje się na działce (...).

Od należnej uczestnikowi spłaty sąd odliczył połowę pożytków jakie ten osiągnął z tytułu pobieranego czynszu najmu mieszkania w K. za okres 15 miesięcy tj. połowę z 9.000 zł. przy przyjęciu że czynsz najmu wynosi 600 zł. Przyjął, że ostateczna wysokość tej spłaty daje kwotę 58 700 zł. Zdaniem Sądu brak było podstaw do rozliczenia darowizn uczynionych przez rodziców wnioskodawczyni oraz czynszu najmu hal ( częściowo uczestnik podzielił się nim z wnioskodawczynią a częściowo spłacił z tych środków wspólny, bo powstały w małżeństwie dług).

O kosztach orzekł Sąd na zasadzie art. 520 § 1 kpc.

Apelację od tego postanowienia wniósł uczestnik.

Zarzucił naruszenie:

- art. 233 § 1 kpc w zw. z art. 567 kpc oraz art. 43 § 2 kro przez nieprawidłową ocenę zeznań wnioskodawczyni , zgłoszonych przez nią świadków oraz dokumentów skutkującą błędnym ustaleniem składu majątku wspólnego i przyjęciem, że obejmuje on nakłady, a nie własność działki (...), a nadto, iż lokal mieszkalny w K. stanowi majątek wspólny stron, a nie osobisty uczestnika a nadto przez błędną ocenę opinii biegłego skutkującą zaniżeniem wartości poszczególnych składników majątkowych oraz zawyżenie wartości lokalu mieszkalnego K.;

- art. 520 kpc przez obciążenie uczestnika kosztami.

Apelujący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Rejonowy. Żądanie apelacji przedstawione przez uczestnika jako ewentualne zostało sformułowane w sposób nieprecyzyjny. W uzasadnieniu apelacji apelujący wskazał jedynie, że nie zgadza się z rozstrzygnięciem Sądu co do przydziału mieszkania w K. o zawyżonej wartości a bez wskazanych składników w Ż., twierdził, że skarżonym orzeczeniem „został pokrzywdzony”.

W dniu 13.10.2015 r. apelujący prezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, złożył natomiast pismo, które zatytułował jako „uzupełnienie wniosków apelacji”. W piśmie tym oświadczył, że podtrzymuje wniosek o przyznanie mu lokalu mieszkalnego w K., składa wniosek o przydzielenie mu nadto dz. ewid. nr (...)wraz z budynkiem mieszkalnym i budynkiem gospodarczym na działce nr (...) a nadto na podstawie art. 231 kc wnosi o zobowiązanie wnioskodawczyni do przeniesienia własności ½ części działki ewid. nr (...) położonej w Ż.. Wywodził, że wnioskodawczyni nie zamieszkuje w przedmiotowych zabudowaniach w Ż. i ma zaspokojone potrzeby mieszkaniowe, obie działki wraz z przynależnościami zamierza zbyć. Dla uczestnika nieruchomości te stanowią zaś centrum życiowe.

Jak wniosek alternatywny domagał się dokonania podziału fizycznego budynku mieszkalnego nr (...) w Ż. na działce nr (...) i wyodrębnienie w nim dwóch lokali dla wnioskodawczyni i uczestnika wraz z ustaleniem ich udziałów w nieruchomości wspólnej. Żądał także pomniejszenia wartości spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w K. a to zwaloryzowany wkład mieszkaniowy, który miał wpłacić z majątku osobistego przed powstaniem wspólności ustawowej. Co do prawa do lokalu mieszkalnego zaproponował pozostawienie go we współwłasności stron oraz pobieranie z niego pożytków przez obie strony.

Zgłosił apelujący nadto wniosek o rozliczenie nakładów na zakup i remont budynku usługowego na dz. nr(...) położonej Ż. ( jaką to strony zakupiły na nazwisko swej córki) o wartości w kwocie 130 000 zł jako wierzytelności stron powstałej z tytułu zakupu i dokonanego przez uczestnika remontu budynku. Domagał się zasądzenia z tego tytułu od wnioskodawczyni na jego rzecz kwoty 65 000 zł.

Podtrzymał apelujący swe wnioski złożone przed Sadem I instancji o rozliczenie i zasądzenie od wnioskodawczyni na jego rzecz ½ wartości wyposażenia dwóch sklepów oraz równowartości pokojowej meblościanki, kręgów betonowych, 2 ton żelaza.

Celem wykazania zasadności tych wniosków apelujący wniósł o przeprowadzanie na etapie postępowania apelacyjnego wskazanych przez niego dowodów. Apelujący tłumaczył, że przed Sądem I instancji występował bez pomocy fachowego pełnomocnika a co skutkowało brakiem należytego sprecyzowania jego stanowiska w sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się niezasadna.

W sprawie nie zachodzą uchybienia, które Sąd Okręgowy bierze pod uwagę z urzędu, a których skutkiem byłaby nieważność postępowania – art. 378 § 1 kpc.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne Sądu I instancji i przyjmuje je za własne. To samo dotyczy dokonanej przez Sąd Rejonowy subsumcji.

Na uwzględnienie nie zasługuje podniesiony w apelacji zarzut naruszenia art. 233 § 1 kpc poprzez nieprawidłową ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego. Ocena ta mieści się w graniach oceny swobodnej, do jakiej Sąd jest uprawniony na podstawie przedmiotowego przepisu. Apelujący nie wykazał jakiś nieprawidłowości w rozumowaniu Sądu a przeciwstawiał mu jedynie własne twierdzenia. Nie wykazał w szczególności, aby wnioskowanie Sądu pozostawało w sprzeczności z zasadami doświadczenia życiowego czy też logicznego rozumowania, a co jest konieczne dla stwierdzenia naruszenia art. 233 § 1 kpc.

Na podstawie tak dokonanej oceny za prawidłowy ocenić należy natomiast ustalony przez Sąd Rejonowy skład majątku wspólnego. Twierdzenia apelującego, w których taki skład kwestionował nie zasługują na uwzględnienie.

Zważenia wymaga, że skład ten był zbieżny z tym, jaki podała wnioskodawczyni we wniosku, jaki został apelującemu skutecznie doręczony a zatem już z tego tytułu był mu znany. Apelujący wezwany do przedłożenia odpowiedzi na wniosek (k. 25, 27), nie ustosunkował się zaś do jego twierdzeń w omawianym zakresie. Niezależnie od tego uczestnik na pierwszej rozprawie odnosząc się do wniosku oświadczył wprost, że „w skład majątku wspólnego nie wchodzą inne przedmioty” (k.32). Co więcej, wezwany na tej samej rozprawie przez Sąd po raz kolejny do przedłożenia odpowiedzi na wniosek, zawierającej stanowisko co do sposobu podziału majątku wspólnego, a także wniosków dowodowych na poparcie ewentualnych zarzutów co do stanowiska wnioskodawczyni, w swym piśmie przedłożonym w dniu 17.06.2014 r. ograniczył się do lakonicznego stwierdzenia, że „w czasie małżeństwa dorobiliśmy się nieruchomości w Ż. oraz wielu innych rzeczy, które zostały sprzedane przez K. O., a dochód z sprzedaży przez nią zatrzymany”.

Zaznaczyć w tym miejscu należy, że wskazanej powyżej bezczynności apelujący nie może skutecznie usprawiedliwiać powołując się na brak reprezentacji przez profesjonalnego pełnomocnika. Stwierdzić trzeba, że okoliczność składu majątku wspólnego stron musiała być apelującemu znana. Jeśli uważał, że twierdzenia wnioskodawczyni w tym zakresie są niezgodne z prawdą, powinien im się sprzeciwić. Jeśli natomiast miał na tym podłożu jakieś trudności, nic nie stało na przeszkodzie aby skorzystał z fachowej pomocy prawnej.

I tak odnosząc się do poszczególnych składników majątku wspólnego żadnych wątpliwości nie nasuwa zaliczenie do nich prawa do lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w K. na Osiedlu (...). Podkreślić trzeba, że z załączonych do wniosku dokumentów (k. 14) wynika, ze prawo to zostało nabyte po zawarciu przez strony związku małżeńskiego. Apelujący nie przedstawił natomiast jakichkolwiek dowodów, które potwierdzałyby jego twierdzenia co do tego, że na ten cel wydatkowane miały zostać środki stanowiące jego wkład osobisty, na który miał przeznaczyć oszczędności zebrane przed zawarciem związku małżeńskiego.

Brak było z kolei podstaw do przyjęcia aby majątek wspólny stron obejmował poza składnikami wskazanymi przez wnioskodawczynię, wierzytelności z tytułu rzekomo zbytych przez nią w trakcie małżeństwa, rzeczy ruchomych wchodzących w skład majątku wspólnego. Wskazania wymaga, że co do zasady brak jest przeszkód aby małżonkowie dokonywali w trakcie trwania małżeństwa rozporządzeń co do poszczególnych składników majątku wspólnego. Z punktu widzenia podziału majątku wspólnego istotne znaczenia mogą tu mieć jedynie takie rozporządzenia, które cechuje bezprawność. Apelujący takiej nie wykazał. Na okoliczność przedmiotowych rozporządzeń wnioskodawczyni powołał się dopiero na rozprawie w dniu 8 kwietnia 2015 r. poprzedzającej wydanie zaskarżonego postanowienia, przedkładając pismo prokuratury stanowiące zawiadomienie o popełnieniu przez wnioskodawczynię przestępstwa. Wnioskodawczyni na tej rozprawie złożyła jednak oświadczenie, w którym do przedmiotowych twierdzeń uczestnika szczegółowo się ustosunkowała twierdząc, że większość wymienianych przez apelującego przedmiotów nie przedstawiała żadnej wartości i uległa zniszczeniu, części z nich wyzbył się sam uczestnik, a jeszcze inne zostały wywiezione do domu w Ż. i dostęp do nich ma jedynie uczestnik (k. 142). Apelujący takim jej twierdzeniom nie zaprzeczył, oświadczył że postępowanie karne w omawianym zakresie zostało umorzone oraz nie zgłaszał na tę okoliczność żadnych innych dowodów. W takiej sytuacji za zasadne uznać trzeba stwierdzenie Sądu o braku podstaw do uwzględniania przedmiotowych rzeczy ruchomych do wzajemnych rozliczeń.

Zasadnie Sąd Rejonowy przy ustalaniu składu majątku wspólnego stron nie wziął pod uwagę nakładów, jakie strony miały poczynić na zakup i remont budynku na działce w Ż.. Wskazania wymaga, że działka ta stanowi własność córki stron, co przyznał uczestnik na rozprawie w dniu 4 czerwca 2014r. (k. 32/2) i potwierdził na rozprawie w dniu 8 kwietnia 2015r. – oświadczając, że budynek w Ż. strony zakupiły dla córki. Nakłady stron na tę nieruchomość mogłyby zatem być w niniejszym postępowaniu rozpatrywane co najwyżej jako wierzytelność z tytułu nakładów z majątku wspólnego w stosunku do osoby trzeciej. To wymagało jednak także stosownych wniosków i dowodów. Zważenia zaś wymaga, że apelujący na okoliczność sprzedaży przez wnioskodawczynię tego budynku powoływał się już na pierwszej rozprawie (k. 32 in fine). Podnosił ją jednak celem przeciwstawienia się orzeczeniu o zwolnieniu od kosztów sądowych. Nie zgłaszał natomiast wniosku o rozliczenie z tego tytułu w sposób powyżej wskazany. To wniosek zgłoszony w tym zakresie w piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosków apelacyjnych pozwala ocenić jako spóźniony. Brak jest natomiast przeszkód aby apelujący roszczeń z tego tytułu dochodził w odrębnym postępowaniu. Obowiązek rozliczenia w postępowaniu o podział majątku dotyczy bowiem stosownie do treści art. 45 kro nakładów z majątku wspólnego na majątek osobisty.

Jako spóźniony ocenić trzeba także wniosek przedstawiony w piśmie jak powyżej o rozpoznanie nakładów poczynionych na działce stanowiącej (...)pod kątem możliwości przewidzianych w art. 231 kc. Wskazania wymaga, że celem zastosowania przewidzianej w tym przepisie instytucji co do zasady koniecznym jest przeprowadzenie stosownego postępowania dowodowego w trybie procesowym. Choć bezspornym pozostaje, że mimo to można ją zastosować także w postępowaniu nieprocesowym o podział majątku wspólnego, to również wymaga to stosownego dowodzenia, a przede wszystkim zgłoszenia roszczenia z art. 231 kc. W sytuacji, gdy bezspornym było, że nieruchomość stanowiąca działkę nr (...) stanowiła majątek osobisty wnioskodawczyni (k. 6 odpis z księgi wieczystej) oraz, że w czasie małżeństwa strony wybudowały na niej dom mieszkalny – to do majątku wspólnego wchodzą nakłady z majątku wspólnego na majątek osobisty współmałżonka. Ustalenia w tym zakresie tak co do wartości nakładów jak i ich przyznania winien Sąd czynić z urzędu, co wynika z treści przepisów powołanych w apelacji tj. art. 46 kro, 567 § 3 kpc w zw. z art. 684 kpc. Sąd Rejonowy w tym zakresie przeprowadził postępowanie dowodowe i poczynił prawidłowe ustalenia m.in. w oparciu o opinię biegłego A. W.. Do opinii tej uczestnik zarzutów nie zgłosił, nawet na ostatniej rozprawie 8 kwietnia 2015r. mimo, iż był o takiej możliwości informowany (wezwanie k. 125, doręczone 31 grudnia 2014r. k. 128). Nie zgłosił także zarzutów co do opinii biegłego dotyczącej wartości mieszkania w K.. Zgłoszenie takiego zarzutu dopiero w apelacji uznać należy za spóźnione.

Powołane wyżej przepisy nie uzasadniają natomiast działania sądu z urzędu w przedmiocie zastosowania przepisu art. 231 kc, gdyż jest to roszczenie procesowe, które winno być zgłoszone przez stronę i to najpóźniej przed sądem I instancji, a takiego roszczenia uczestnik nie zgłosił.

W tej sytuacji jako bezzasadne ocenić należało zarzuty apelującego, iż błędne były ustalenia Sądu I instancji, że do majątku wspólnego wchodzą nakłady, a nie własność działki (...).

Zauważyć nadto należy, że o roszczeniu z art. 231 kc uczestnik wypowiada się nawet nie w apelacji tylko w piśmie procesowym złożonym na 2 dni przed rozprawą apelacyjną.

Skoro działka (...) stanowi majątek osobisty wnioskodawczyni to pozbawiony podstaw prawnych jest wniosek uczestnika zgłoszony w piśmie z dnia 12 października 2015r., aby w budynku położonym na w/w działce dokonać wyodrębnienia 2 lokali mieszkalnych, z których jeden zostanie przyznany uczestnikowi.

Podkreślić należy, że zasadą wyjścia ze współwłasności jest bowiem podział fizyczny na części, jakie swą wartością w sposób najbliższy będą odpowiadały wartości udziałów poszczególnych współwłaścicieli a cechy takiego właśnie podziału ma podział dokonany przez Sąd Rejonowy. Wartość majątku wspólnego wynosi 488 400 zł, udział każdego z byłych małżonków to kwota 244 200 zł. Przyznanie uczestnikowi składnika majątku o wartości 181 000 zł, a pozostałych wnioskodawczyni przy obowiązku spłaty w kwocie 63 200 zł pomniejszonej o kwotę 4500 zł z tytułu pobranych przez uczestnika pożytków spełnia warunek określony w art. 46 kro w zw. z art. 688 kpc i art. 623 kpc. Inny sposób podziału nie miał uzasadnienia w sytuacji, gdy uczestnik wnosił o przyznanie mu mieszkania w K., a działka (...) z budynkiem mieszkalnym stanowiła majątek osobisty wnioskodawczyni, zaś działka (...) położona jest w jej sąsiedztwie.

Obecnie przedstawiane przez uczestnika stanowisko zmierza do pozostawienia we współwłasności składników majątku wspólnego, co pozostaje w sprzeczności z celem tego postępowania tj. wyjścia ze stanu współwłasności.

Na uwzględnienie nie zasługiwały wreszcie zarzuty, w których apelujący kwestionował przyjętą przez Sąd wartość przyznanego mu prawa do lokalu spółdzielczego. Na okoliczność tę została przeprowadzona w sprawie opinia biegłego. Apelujący wezwany do zgłoszenia do tej opinii zarzutów, mimo długiego terminu wyznaczonego mu na ten cel, zarzutów takich nie złożył.

Stwierdzenia na końcu wymaga, że wnioski określone jako stanowiące uzupełnienie wniosków apelacyjnych stanowiły w istocie nowe żądania. Skoro apelujący nie wystąpił z nimi przed Sadem I instancji brak było podstaw do ich uwzględnienia w ramach postępowania apelacyjnego.

Niezasadne były też zarzuty apelującego dotyczące orzeczenia o kosztach postępowania. O kosztach tych sąd orzekł prawidłowo na podstawie art. 520 § 1 kpc (pkt V). Orzeczenie o wydatkach poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa realizuje zasadę wynikającą z art. 520 § 1 kpc i jest konsekwencją orzeczenia z pkt V. Kwota należna od uczestnika to ½ wydatków poniesionych na opinię biegłego. Uczestnik był wzywany do uiszczenia zaliczki w kwocie 1000 zł, której nie wpłacił – pod rygorem orzeczenia w postanowieniu kończącym postępowanie (k. 51).

Mając wszystko powyższe na uwadze orzeczono jak sentencji na podstawie art. 385 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na zasadzie art. 520 § 1 kpc.

(...)