UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 9 lutego 2015 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi w sprawie z wniosku P. W. z udziałem M. G., W. G., J. G., (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą we W. o stwierdzenie nabycia spadku stwierdził, że spadek po D. G. synu T. i E., zmarłym w dniu 21 kwietnia 2012 roku w miejscowości Ł., ostatnio przed śmiercią stale mieszkającym w miejscowości Ł., na podstawie ustawy nabyli: M. G. – żona, w 1/3 (jedna trzecia) części spadku, W. G. – córka, w 1/3 (jedna trzecia) części spadku, J. G. – syn, w 1/3 (jedna trzecia) części spadku, każda z tych osób z dobrodziejstwem inwentarza.

Apelację od powyższego postanowienia wniosła uczestniczka postępowania

M. G., zaskarżając je w całości. W uzasadnieniu skarżąca podniosła okoliczność złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu własnym, jak również w imieniu małoletnich dzieci W. oraz J. G., załączając jednocześnie kserokopie wypisów: aktu notarialnego za Rep. A nr 5230/2012 z dnia 10 września 2012 r. oraz aktu notarialnego za Rep. A nr 6146/2012 z dnia 18 października 2012 r. zawierających oświadczenie skarżącej o odrzuceniu spadku po D. G. odpowiednio: w imieniu własnym oraz w imieniu swoich małoletnich dzieci: W. G. oraz J. G..

W uzupełnieniu apelacji, skarżąca wskazała na zaniechanie Sądu Rejonowego sprawdzenia Rejestru Spadkowego prowadzonego przez Krajową Radę Notarialną, w którym na dzień wniesienia wniosku o stwierdzenie nabycia spadku w niniejszej sprawie, zarejestrowane były ww. akty notarialne poświadczenia dziedziczenia, stwierdzając w konkluzji, że na podstawie art. 199 § 1 pkt. 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. wniosek w niniejszej sprawie powinien ulec odrzuceniu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest zasadna.

Stosownie do art. 670 k.p.c., Sąd spadku zobowiązany jest do działania z urzędu w przedmiocie stwierdzenia, kto jest spadkobiercą i na jakiej podstawie.

Dlatego, w przypadku gdy sąd spadku poweźmie jakąkolwiek informację wskazującą, że orzeczenie powinno być innej treści, niż treść wniosku - zobowiązany jest do przeprowadzenia z urzędu wszelkich dostępnych dowodów, celem ustalenia stanu faktycznego. W postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku, Sąd dokonuje m.in. oceny skuteczności wcześniej złożonego oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Ustalenia w tym względzie stanowią przesłankę orzeczenia o stwierdzeniu nabycia spadku.

W toku niniejszej sprawy, tj. w dniu 3 lutego 2015 r. wnioskodawca P. W. wniósł o uznanie bezskuteczności odrzucenia spadku przez M. G. po zmarłym mężu D. G.. W treści wniosku poinformował Sąd, że w dniu 10 września 2012 r. M. G. aktem notarialnym odrzuciła spadek po zmarłym mężu.

Natomiast Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia wskazał na brak wiedzy o tym, by spadkobiercy składali oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Z akt sprawy nie wynika przy tym, aby Sąd Rejonowy podejmował jakiekolwiek czynności mające na celu ustalenie powyższej okoliczności. Taką czynnością mogłoby być zobowiązanie P. W., wobec treści jego pisma z dnia 3 lutego 2015 r., do wskazania choćby adresu Kancelarii Notarialnej, gdzie M. G. złożyła powyższe oświadczenie.

Jedynie na marginesie należy poczynić uwagę, że wskazywany przez skarżącą rejestr spadkowy, w istocie rejestr aktów poświadczenia dziedziczenia, prowadzony przez Krajową Radę Notarialną na podstawie art. 95i ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie (Dz.U. z 2014 r. poz. 164) obejmuje jedynie akty poświadczenia dziedziczenia, nie zaś oświadczenia o odrzuceniu spadku. Tak więc, błędnym jest twierdzenie skarżącej, że gdyby Sąd Rejonowy dokonał sprawdzenia ww. rejestru, to stwierdziłby, że w dniu złożenia wniosku o stwierdzenie nabycia spadku po D. G., w systemie tym był zarejestrowany notarialny akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony w dniu 10 września 2012 r. za Rep. A nr 5230/2012 oraz sporządzony w dniu 18 października 2012 r., za Rep. A nr 6146/2012.

Sąd Okręgowy ponownie podkreśla, że ww. dokumenty urzędowe zawierają jedynie oświadczenie spadkobierców o odrzuceniu spadku, tj. przesłankę orzeczenia o stwierdzeniu nabycia spadku, nie są zaś poświadczeniem dziedziczenia.

Skoro więc nie stwierdzono wcześniej nabycia praw do spadku po D. G., to nie znajduje uzasadnienia stanowisko skarżącej o konieczności odrzucenia przez Sąd Rejonowy wniosku w niniejszej sprawie w oparciu o art. 199 § 1 pkt. 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.

Niemniej jednak, jak to już zostało wyjaśnione, Sąd Rejonowy poniechał przeprowadzenia dowodów na okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, tj. co do odrzucenia spadku po D. G. przez jego spadkobierców, co spowodowało w konsekwencji błędne rozstrzygnięcie.

W świetle powyższych rozważań, należy ocenić, że Sąd Rejonowy nie przeprowadził postępowania dowodowego w całości w rozumieniu art. 386 § 4 in fine k.p.c.

Z tego względu, stosownie do treści art. 386 § 4 k.p.c., koniecznym stało się uchylenie zaskarżonego wyroku Sądu Rejonowemu i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu sądowi na podstawie art. 108 § 2 k.p.c. rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

Badając sprawę ponownie Sąd Rejonowy, mając na względzie powyżej poczynione rozważania, powinien ustalić istnienie oraz skuteczność oświadczeń M. G. o odrzuceniu spadku w imieniu własnym oraz jej małoletnich dzieci.