UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 11 października 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił ubezpieczonemu A. S. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Podstawę rozstrzygnięcia stanowiło orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 10 października 2012 r., która uznała, iż ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy.

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczony A. S. wniósł o ponowne rozpatrzenie jego sprawy. Wskazał, iż swoje odwołanie opiera na braku przeprowadzenia rzetelnego badania. Podał, iż odczuwa ból przez 24 godziny na dobę, leczy się w Poradni Leczenia Bólu, nie może chodzić na piętach i nawet lekki skręt tułowia w bok powoduje ostry ból. Nadto, nie może on też wykonać skłonu do przodu, a ból kolan i miejsca powyżej kostki w niektóre dni uniemożliwia mu nawet zejście po schodach.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie powołując się na argumentację przedstawioną w zaskarżonej decyzji. Pozwany nadmienił również, iż wnioskodawca posiada wymagany staż pracy do nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, a do dnia 12 września 2012 r. pobierał świadczenie rehabilitacyjne.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony A. S., urodzony dnia (...), posiada wykształcenie zawodowe zasadnicze, jest rolnikiem, początkowo pracował na gospodarstwie rolnym swoich rodziców, następnie prowadził własne gospodarstwo rolne, a ostatnio – od dnia 01 lipca 2008 r. był zatrudniony w Urzędzie Gminy w L. jako traktorzysta.

W okresie od dnia 19 września 2011 r. do dnia 12 września 2012 r. wnioskodawca pobierał świadczenie rehabilitacyjne.

W dniu 24 sierpnia 2012 r. ubezpieczony złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. wniosek o ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Został skierowany na badanie przez Lekarza Orzecznika ZUS, który w orzeczeniu z dnia 18 września 2012 r. uznał odwołującego się za zdolnego do pracy, rozpoznając u niego zespół bólowy kręgosłupa lędźwiowego po przeciążeniu i stan po mikrodyscektomii i stabilizacji PLIF 15/s1. Następnie, wobec wniesionego przez ubezpieczonego sprzeciwu, Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 10 października 2012 r. również uznała wnioskodawcę za zdolnego do pracy, podzielając rozpoznanie Lekarza Orzecznika ZUS. Zaskarżoną w sprawie decyzją z dnia 11 października 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił A. S. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Okoliczności bezsporne, vide : kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych – k. – 3 plik I akt ubezpieczeniowych, zaświadczenie o zatrudnieniu z dnia 27.08.2012 r. – k. 9, decyzje ZUS z dnia 13.10.2011 r., z dnia 12.01.2012 r. i z dnia 28.05.2012 r. o przyznaniu prawa do świadczenia rehabilitacyjnego – w aktach ubezpieczeniowych plik II (bez numeracji kart), wniosek o rentę – k. 1 plik I akt ubezpieczeniowych, orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 18.09.2012 r. wraz z opinią lekarską – k. 13 plik I akt ubezpieczeniowych oraz k. 21 dokumentacji lekarskiej ZUS, sprzeciw – k. 22 dokumentacji lekarskiej ZUS, orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 10.10.2012 r. wraz z opinią lekarską – k. 15 plik I akt ubezpieczeniowych oraz k. 25 dokumentacji lekarskiej ZUS, decyzja ZUS z dnia 11.10.2012 r. – k. 20 plik I akt ubezpieczeniowych.

W celu ustalenia, czy ubezpieczony jest niezdolny do pracy wymagane były wiadomości specjalne, w związku z czym Sąd, na podstawie art. 279, 284 i 292 k.p.c., dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych : neurologa i rehabilitanta oraz ortopedy, zgodnie z rodzajem schorzeń występujących u wnioskodawcy.

W wyniku zebrania wywiadu i po przeprowadzeniu badań przedmiotowych oraz po dokonaniu analizy dokumentacji lekarskiej w/w biegli rozpoznali u wnioskodawcy :

⚫: rwę korzeniową wysoką, lędźwiowo – krzyżową obustronną w przebiegu zmian zwyrodnieniowych i dyskopatii w odcinku lędźwiowym kręgosłupa,
⚫: uszkodzenie korzenia L5 po stronie lewej,
⚫: przebytą stabilizację międzykręgową L5 – S1 i descectomię – czerwiec 2011 r.,
⚫: zmiany zwyrodnieniowe układu kostno – stawowego,
⚫: zespól bólowy odcinka L – S okresowo zaostrzający się.

Biegły sądowy neurolog i rehabilitant stwierdził u wnioskodawcy podrażnienie korzeni nerwowych w odcinku lędźwiowym, w okresie regresji. Badaniem radiologicznym (MRI) stwierdził również zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa lędźwiowego, z wielopoziomowym odwodnieniem tarcz międzykręgowych i przepukliną krążka międzykręgowego L4 – 5. W przestrzeni operowanej - jak dodał biegły – utworzyła się blizna powodująca ucisk korzenia S1 po stronie lewej w kanale kręgowym. Badaniem biegły sądowy stwierdził też uszkodzenie korzenia L5 pod postacią zmniejszenia siły mięśni zginaczy grzbietowych lewej stopy i obniżenia czucia skórnego oraz zniesienia lewego odruchu skokowego. Według biegłego, funkcje ruchowe i statyczne kręgosłupa lędźwiowego nie zostały odtworzone. „Gorset mięśniowy” jest zaburzony przez nadmierne napięcie mięśni przykręgosłupowych. W ocenie biegłego, wnioskodawca jest niezdolny do wykonywania pracy traktorzysty, jednakże rokuje poprawę po dalszym leczeniu farmakologicznym i rehabilitacyjnym.

Biegły sądowy ortopeda również stwierdził, że wnioskodawca jest niezdolny do pracy w zawodzie ostatnio wykonywanym. W ocenie tegoż biegłego, nie może on wykonywać czynności powodujących stałe osiowe obciążania kręgosłupa. Innych przeciwwskazań do wykonywania czynności zawodowych w zakresie narządów ruchu biegły nie stwierdził. Biegły wyjaśnił przy tym, że utrzymujący się zespół bólowy odcinka L – S z wielopoziomową dyskopatią i bliznami uciskającymi korzeń nerwowy operowanego poziomu ulegnie znacznemu nasileniu, w razie powrotu do pracy traktorzysty, czyli jazdy pojazdem o twardym zawieszeniu w nierównym terenie – osiowe obciążania przestrzeni międzytrzonowych w pozycji siedzącej stworzy warunki dyskopatogenne, a tym samym nasili zespoły bólowe pochodzenia wieloprzyczynowego.

Dowód : opinia sądowo – lekarska biegłego neurologa i rehabilitanta – k. 17 – 18 akt sprawy,

opinia sądowo – lekarska biegłego ortopedy – k. 21 – 24 akt sprawy.

Organ rentowy nie podzielił wniosków biegłych sądowych. Wskazał, że ubezpieczony przebył leczenie operacyjne w czerwcu 2011 r. o małej inwazyjności. W okresie od 21 lutego 2012 r. do 15 marca 2012 r. poddany został rehabilitacji w ramach prewencji rentowej ZUS. Wykonane wówczas testy funkcjonalne potwierdziły dobrą sprawność ubezpieczonego, prawidłową siłę i napięcie mięśni, stwierdzono również, że ma wydolny chód. Pozwany wskazał również, że w badaniu Komisji lekarskiej, w której składzie był również lekarz neurolog, stwierdzono ograniczenia skłonu dosiężnego do 30 cm, bez objawów podrażenieniowych korzeniowych, chód sprawny także na palcach i piętach. Tymczasem, lekarze biegli stwierdzili zaostrzenie objawów chorobowych. Według pozwanego, powód jest zdolny do pracy na stanowiskach wskazanych przez lekarza profilaktyka.

Vide: pismo procesowe pozwanego z dnia 22.04.2013 r. wraz z Opinią Przewodniczącego komisji Lekarskich – k. 35 – 36 akt sprawy.

Po zapoznaniu się z uwagami i zarzutami organu rentowego biegły sądowy neurolog i rehabilitant wydał opinię uzupełniającą, w której zgodził się ze stwierdzeniem pozwanego, że nastąpiła poprawa stanu zdrowia wnioskodawcy po operacyjnym usunięciu przyczyny konfliktu korzeniowego w odcinku lędźwiowym, jednakże – w opinii tegoż biegłego – nie jest to wystarczająca podstawa do stwierdzenia zdolności do pracy zarobkowej zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami rolnika – traktorzysty. Biegły, badaniem neurologicznym, stwierdził resztkowe objawy podrażnienia i uszkodzenia korzeni nerwowych w odcinku lędźwiowym. Objawy te, jak wskazał, stwierdzono także badaniem przez Komisję Lekarską ZUS. W ocenie biegłego, przeprowadzona rehabilitacja po leczeniu operacyjnym nie doprowadziła do zrównoważenia siły mięśniowej mięśni tułowia. W opinii biegłego, wnioskodawca może wykonywać inną, niżej kwalifikowaną pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy. Nie może natomiast pracować z pełnym obciążeniem kręgosłupa lędźwiowego, z narażeniem na mikrowstrząsy. Według biegłego, stwierdzone obrazowaniem radiologicznym (czerwiec 2012 r.) zmiany zwyrodnieniowe i przeciążeniowe kręgosłupa lędźwiowego, z wielopoziomowym odwodnieniem tarcz międzykręgowych uzasadniają wydłużenie czasu koniecznego do przywrócenia funkcji statycznych i ruchowych kręgosłupa lędźwiowego po odbytym leczeniu neurochirurgicznym. Biegły podtrzymał swoją opinię, że wnioskodawca jest częściowo niezdolny do pracy do końca grudnia 2013 r.

Dowód : opinia uzupełniająca biegłego sądowego neurologa i rehabilitanta z dnia 29.04.2013 r. – k. 42 akt sprawy.

Biegły sądowy ortopeda, w odpowiedzi na przedstawione przez pozwanego zastrzeżenia zaznaczył, że w swojej opinii w części „rozpoznanie lekarskie” zawarto „zespół bólowy odcinka L – S okresowo zaostrzający”. W opinii Orzecznika ZUS nie stwierdzono objawów korzeniowych. Według biegłego, wysoce prawdopodobnym jest więc, że na moment badania ZUS opiniowany był w okresie remisji. Zważywszy na to, iż podstawą orzeczenia o ewentualnej niezdolności do pracy u opiniowanego są leżące przyczyny ze strony układu nerwowego z wtórną manifestacją ze strony układu narządu ruchu, tj. zaniki mięśniowe i ograniczenia ruchowe, biegły stwierdził, że decydujące zdanie w rzeczowej sprawie należy przyznać biegłemu neurologowi. Wobec powyższego biegły ortopeda podtrzymał swoją poprzednią opinię, dodając, że za okres częściowej niezdolności do pracy przyjmuje datę wskazaną przez biegłego neurologa, tj. 31 grudnia 2013 r.

Dowód : opinia uzupełniająca biegłego sądowego ortopedy z dnia 31.05.2013 r. – k. 45 akt sprawy.

Pozwany, po zapoznaniu się z opinią uzupełniającą z dnia 29 kwietnia 2013 r., podtrzymał swoje stanowisko zajęte w opinii z dnia 19 kwietnia 2013 r. przez Przewodniczącego Komisji Lekarskich.

Vide: pismo procesowe pozwanego z dnia 11.06.2013 r. – k. 53 i 54 akt sprawy.

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach rentowych pozwanego oraz dokumentacji lekarskiej ZUS, których prawdziwości i rzetelności nie kwestionowała żadna ze stron postępowania. Sąd również nie znalazł podstaw by odmówić im wiarygodności.

Opinie wydane w sprawie przez biegłych sądowych, w tym opinie uzupełniające, zostały sporządzone w sposób rzeczowy i konkretny, zawierają jasne, logiczne i przekonujące wnioski. Zostały one uzasadnione w sposób wyczerpujący i zgodny z wiedzą medyczną posiadaną przez biegłych, dlatego też Sąd w pełni je podzielił. Opinie te zostały wydane po dokonaniu oględzin i badaniu wnioskodawcy oraz analizie dostępnej dokumentacji lekarskiej. Wyczerpująco zostały opisane stwierdzone u wnioskodawcy schorzenia i ich wpływ na jego zdolność do pracy. Sąd nie znalazł podstaw do podważenia opinii biegłych, uznając, iż stanowią one wiarygodną podstawę do rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego A. S. jest zasadne i jako takie zasługuje na uwzględnienie.

W myśl art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – dalej: ustawa (Dz. U. z 2009 r. Nr 535, poz. 1227 ze zm.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki : jest niezdolny do pracy, ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy, niezdolność do pracy powstała w okresie podlegania ubezpieczeniu społecznemu lub nie później niż 18 miesięcy od ich ustania.

Zgodnie zaś z treścią art. 12 ustawy, niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

W myśl art. 13 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się:

1)stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji;

2)możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Niezdolność do pracy orzeka się na okres nie dłuższy niż 5 lat, z zastrzeżeniem ust. 3, który przewiduje, iż niezdolność do pracy orzeka się na okres dłuższy niż 5 lat, jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy przed upływem tego okresu.

Kwestią sporną między stronami była ocena stanu zdrowia ubezpieczonego i jego zdolności do zatrudnienia.

Na okoliczność występowania u ubezpieczonego niezdolności do pracy, jej stopnia oraz okresu trwania Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych : neurologa i rehabilitanta oraz ortopedy, którzy stanowczo stwierdzili, że wnioskodawca ze względu na stwierdzone u niego dolegliwości bólowe kręgosłupa powodowane resztkowymi objawami podrażnienia i uszkodzenia korzeni nerwowych w odcinku lędźwiowym, jest częściowo niezdolny do pracy okresowo do końca grudnia 2013 r. Biegli w sposób szczegółowy i nie budzący jakichkolwiek wątpliwości ustosunkowali się też do zarzutów pozwanego i uzasadnili prawidłowość przedstawionych wniosków końcowych. W szczególności biegły sądowy neurolog i rehabilitant stwierdził, że przeprowadzona rehabilitacja, wbrew twierdzeniom pozwanego, nie doprowadziła do zrównoważenia siły mięśniowej mięśni tułowia i stwierdzone obrazowaniem radiologicznym (czerwiec 2012 r.) zmiany zwyrodnieniowe i przeciążeniowe kręgosłupa lędźwiowego, z wielopoziomowym odwodnieniem tarcz międzykręgowych uzasadniają zdaniem tegoż biegłego wydłużenie czasu koniecznego do przywrócenia funkcji statycznych i ruchowych kręgosłupa lędźwiowego po odbytym leczeniu neurochirurgicznym. Biegły sądowy ortopeda również podtrzymał swoją dotychczasową opinię, dodając, że fakt, iż w opinii Orzecznika ZUS nie stwierdzono objawów korzeniowych może świadczyć to, że na moment badania ZUS, ubezpieczony był w okresie remisji.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Okręgowy przyjął przedstawione opinie biegłych sądowych neurologa i rehabilitanta oraz ortopedy za podstawę rozstrzygnięcia w sprawie, ponieważ w jego ocenie są one miarodajne, wnioski w nich wysnute logiczne i właściwe, a ich uzasadnienie jest wyczerpujące i przekonujące. Opinie zostały wydane po uprzednio przeprowadzonym badaniu wnioskodawcy oraz zapoznaniu się ze zgromadzoną w aktach dokumentacją medyczną. Biegli w sposób jasny i przekonujący wskazali, dlaczego uznają skarżącego za częściowo niezdolnego do pracy, a Sąd nie widzi jakichkolwiek podstaw do podważenia ich opinii. W szczególności biegli odnieśli się do posiadanego przez wnioskodawcę wykształcenia, wykonywanego przez niego zawodu i ocenili jego zdolność do podjęcia zatrudnienia odpowiedniego do jego stanu zdrowia.

W konkluzji, Sąd na podstawie przeprowadzonego postępowania dowodowego uznał, iż odwołujący nie jest zdolny do pracy i w związku z tym spełnia warunki do przyznania prawa do świadczenia rentowego na okres wskazany w opinii biegłych, tj. od dnia 13 września 2012 r. do dnia 31 grudnia 2013 r.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy na mocy art. 477¹⁴§ 2 k.p.c. i cytowanych wyżej przepisów zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w sentencji wyroku.

SSO Elżbieta Zabrocka

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE