Sygn. akt IV Ca 413/15
Dnia 14 października 2015 r.
Sąd Okręgowy w Płocku, Wydział IV Cywilny Odwoławczy
w składzie następującym :
Przewodniczący: SSO Małgorzata Michalska
Sędziowie SO Wacław Banasik (spr.)
SO Elżbieta Włodarczyk
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 14 października 2015 r. w P.
sprawy z wniosku (...) w G.
z udziałem W. M. i M. M.
o wpis hipoteki przymusowej
na skutek apelacji uczestników
od postanowienia Sądu Rejonowego w Gostyninie z dnia 22 kwietnia 2015 r.,
sygn. akt Dz.Kw. (...)
postanawia:
oddalić apelację.
IV Ca 413/15
Sąd Rejonowy w Gostyninie postanowieniem z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie Dz.Kw. (...)utrzymał w mocy wpis referendarza sądowego z dnia 13 stycznia 2015 r. o wpisie w dziale IV księgi wieczystej (...) hipoteki przymusowej w kwocie 12547,50 zł na rzecz (...) w W. – (...)w G. na podstawie decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (...) z dnia 16 kwietnia 2013 r. uznając, że dokument ten stanowi wystarczającą podstawę do dokonania wpisu.
Apelację od tego postanowienia wnieśli uczestnicy postepowania W. M. i M. M.. Zarzucając oparci wpisu o decyzję zawierającą szereg wad, fałszerstw i niezgodną z rzeczywistym stanem rzeczy apelujący wnieśli o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja nie jest zasadna.
Sąd Rejonowy ma rację wskazując, że uregulowana w art. 626 8 § 2 k.p.c. kognicja sądu jest zawężona, ogranicza się bowiem do badania jedynie treści i formy wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treści księgi wieczystej. Ten zakres kognicji dotyczy sądów obu instancji: pierwszej (sądu rejonowego) - przy wpisie, drugiej (sądu okręgowego) - przy rozpoznawaniu apelacji od wpisu lub postanowienia Sądu I instancji. Kognicja sądu wieczystoksięgowego należy do zagadnień wiążących się zasadniczo z podstawą wpisu i nie ma charakteru formalnego.
Wnioskodawca domagał się wpisu hipoteki przymusowej, powołując się na załączoną do wniosku ostateczną decyzję administracyjną Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (...) z dnia 16 kwietnia 2013 r. potwierdzająca obowiązek płacenia składek z tytułu podlegania ubezpieczeniu. Powszechnie przyjmuje się zasadę uwzględniania przez sądy powszechne skutków prawnych orzeczeń organów administracyjnych, która ma swoje źródło w prawnym rozgraniczeniu drogi sądowej i drogi administracyjnej.
Zasada ta doznaje ograniczenia jedynie w myśl koncepcji, tzw. bezwzględnej nieważności decyzji administracyjnej, która nie ma normatywnego umocowania, ale znajduje oparcie w orzecznictwie Sądu Najwyższego, wyrażającym od kilkudziesięciu lat niezmienny pogląd, że decyzja administracyjna nie może wywoływać skutków prawnych, pomimo jej formalnego nieuchylenia, jeśli jest dotknięta wadami, godzącymi w jej istotę jako aktu administracyjnego. Do takich wad zalicza się brak organu powołanego do orzekania w określonej materii oraz niezastosowanie jakiejkolwiek procedury lub oczywiste naruszenie zasad postępowania. W niektórych orzeczeniach przyczynę bezwzględnej nieważności decyzji administracyjnej Sąd Najwyższy określił jako brak jakiejkolwiek podstawy prawnej. Poprzez "brak jakiejkolwiek podstawy prawnej" należy rozumieć, że nie było powołanego organu lub decyzję wydano z pominięciem wszelkich zasad proceduralnych albo gdy nie było materialnoprawnego uregulowania przedmiotu, co do którego organ administracyjny orzekł w decyzji. Jak wynika z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 7 lipca 2005 r., IV CK 12/05, kompetencja sądu cywilnego nie obejmuje kontroli decyzji pod kątem innych wad, ponieważ ocena dokonywana przez sąd cywilny nie może utożsamiać się z czynnością instancji odwoławczej.
Za takim stanowiskiem opowiedział się także Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały 7 sędziów z dnia 9 października 2007 r. (III CZP 46/07, OSNC z 2008 r. nr 3, poz. 30), stwierdzając, że koncepcja bezwzględnej nieważności decyzji administracyjnej dotyczy wad decyzji, które dyskwalifikują ją jako indywidualny akt administracyjny z punktu widzenia podstawowych cech kreatywnych przesądzających o bycie prawnym aktu administracyjnego w ogóle. Ma to ten skutek, że możność badania, a ściślej - kwestionowania decyzji administracyjnej - dopuszczalna jest wyłącznie w ograniczonym zakresie. Sąd w postępowaniu cywilnym nie jest uprawniony do kwestionowania decyzji administracyjnej, w szczególności pod względem jej merytorycznej zasadności, i jest nią związany także wówczas, gdy w ocenie sądu decyzja jest wadliwa. Sąd Okręgowy w składzie niniejszym aprobuje to stanowisko w odniesieniu do kognicji sądu wieczystoksięgowego. W postępowaniu wieczystoksięgowym sąd nie jest uprawniony do kwestionowania decyzji administracyjnej pod względem jej merytorycznej zasadności, i jest nią związany nawet wówczas, gdy w jego ocenie decyzja ta jest wadliwa.
Apelujący nie przywołali w apelacji takich okoliczności, które mogłyby wskazywać na bezwzględną nieważności decyzji administracyjnej Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (...) z dnia 16 kwietnia 2013 r. Inne natomiast okoliczności, o których mowa w apelacji, nie mogą mieć wpływu byt prawny kwestionowanej decyzji wnioskodawcy, a tym samym na podstawy orzekania przez sądy w postepowania wieczystoksięgowym.
Z podanych wyżej względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. apelację oddalił.