UZASADNIENIE

Powód (...) Spółka Akcyjna we W. wystąpiła w elektronicznym postępowaniu upominawczym z pozwem o zasądzenie od pozwanego A. K. kwoty 338,06 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. W uzasadnieniu pozwu wskazała, iż pozwany nie uiścił wymaganej składki ubezpieczenia komunikacyjnego OC w wysokości 253 zł za okres objęty ochroną ubezpieczeniową. Swoją legitymację powód wywodził z zawartej dnia 1.04.2015r. z zakładem ubezpieczeń umowy cesji wierzytelności. Powód wskazał, że na kwotę dochodzoną pozwem poza ww. składką składają się również skapitalizowane odsetki ustawowe za opóźnienie w płatności składki w wysokości 85,06 zł naliczone po upływie terminu płatności składki do dnia 17 maja 2015r. Powód wniósł także o zasądzenie od pozwanego zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie postanowieniem z dnia 28.05.2015. przekazał sprawę do rozpoznania tutejszemu Sądowi.

Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa, podnosząc, że po nabyciu pojazdu wypowiedział umowę ubezpieczenia. Wniósł ponadto o zwrot kosztów procesu.

Sąd ustalił i zważył co następuje:

W przedmiotowej sprawie bezspornym było, iż ubezpieczyciela (...) Spółkę Akcyjną V. (...) łączyła z posiadaczem pojazdu marki O. (...) umowa obowiązkowego ubezpieczenia komunikacyjnego odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu na okres objęty ochroną ubezpieczeniową do 12.09.2012r..

Z kolejnym dniem po upływie okresu, na jaki umowa została zawarta, tj. 13.09.2012r. umowa ubezpieczenia ulegała automatycznemu wznowieniu wobec niewypowiedzenia umowy przez posiadacza pojazdu. Z ustalonej na kwotę 300,00 zł składki ubezpieczenia z tytułu wznowionej umowy opłacona została w dniu 15.02.2013r. kwota 47,00 zł.

/wydruk z systemu ubezpieczenia z 17.06.2015r. k.9/

Przedmiot ubezpieczenia - samochód marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...), rok produkcji 1995 w dniu 12.09.2012r. został zakupiony przez pozwanego za cenę 400zł. O sprzedaży pojazdu dnia 24.09.2012r. został powiadomiony ubezpieczyciel – InterRisk. Wraz z umową sprzedaży zakładowi (...) przekazane zostało przez pozwanego (nabywcę pojazdu) również wypowiedzenie umowy ubezpieczenia komunikacyjnego OC .

/niesporne – nadto kopia umowy sprzedaży k.10, wypowiedzenie k. 42, raport nadania z dowodem odbioru k. 43 wraz z prezentatą/

Spór w niniejszej sprawie sprowadzał się do tego, czy na pozwanym ciąży obowiązek zapłaty składki z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w związku ze sprzedażą pojazdu.

Zgodnie z dyspozycja art. 805 §1 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się opłacić składkę.

Do umowy obowiązkowego komunikacyjnego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zastosowanie mają przepisy ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. 2013 poz. 392 j.t. ze zm.). We wrześniu 2012r. (data zawarcia umowy sprzedaży pojazdu oraz okresu obowiązywania poprzedniej umowy ubezpieczenia) obowiązywały przepisy które weszły w większości w życie z dniem 11.02.2012r. na mocy ustawy z dnia 19 sierpnia 2011r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2011.205.1210).

Zgodnie z art. 28 pkt 1 tej ustawy jeżeli posiadacz pojazdu mechanicznego nie później niż na jeden dzień przed upływem okresu 12 miesięcy, na który umowa ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych została zawarta, nie powiadomi na piśmie zakładu ubezpieczeń o jej wypowiedzeniu, uważa się, że została zawarta następna umowa na kolejne 12 miesięcy (...) . Co do zasady mechanizm automatycznego zawarcia nowej umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych na okres 12 miesięcy (w razie nie złożenia wypowiedzenia) został utrzymany w stanie prawnym obowiązującym od 11 lutego 2012 r. Oznacza to, że w razie niewypowiedzenia umowy ubezpieczenia OC u dotychczasowego ubezpieczyciela nie później niż na jeden dzień przed upływem okresu, na który została zawarta posiadacz pojazdu zostaje objęty ochroną ubezpieczeniową na kolejny okres 12 miesięcy.

W świetle ww. regulacji, aby nie uległa automatycznemu wznowienia umowa obowiązkowego ubezpieczenia OC zawarta na okres roczny objęty ochroną ubezpieczeniową upływający 12.09.2012r., winna zostać wypowiedziana najpóźniej do 11.09.2012r. włącznie. Okoliczność, że posiadacz przedmiotowego pojazdu mechanicznego marki O. (...) na jeden dzień przed upływem okresu ubezpieczenia nie powiadomił na piśmie zakładu ubezpieczeń o wypowiedzeniu umowy nie była podnoszona przez żadną ze stron. Skoro więc takie oświadczenie nie zostało złożone przez posiadacza pojazdu, co winno być uczynione nie później niż na jeden dzień przed upływem okresu 12 miesięcy objętego ochroną ubezpieczeniową, umowa ubezpieczenia uległa automatycznemu wznowieniu na kolejny okres 12 miesięcy z dniem 13.09.2012r. W tym okresie czasu to pozwany był właścicielem pojazdu i osobą obowiązaną do uiszczenia należnej z tego tytułu składki, skoro nabył pojazd dnia 12.09.2012r. tj. na dzień przed rozpoczęciem okresu obowiązywania umowy (wznowienia) na kolejny rok.

W przypadku umów zawartych po 11 lutego 2012 r. ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych pozwala ograniczyć ryzyko podwójnego ubezpieczenia, w przypadku gdyby nabywca pojazdu ubezpieczył samodzielnie pojazd w innym zakładzie ubezpieczeń. Zgodnie z art. 28a tej ustawy, jeżeli posiadacz pojazdu mechanicznego jest w tym samym czasie ubezpieczony w dwóch lub więcej zakładach ubezpieczeń w zakresie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, i przynajmniej jedna z umów zawarta została automatycznie, to tak zawartą umowę można rozwiązać w drodze pisemnej w każdym czasie.

Wiedzę o dotychczasowym ubezpieczeniu nabywca winien uzyskać od zbywcy pojazdu, albowiem zgodnie z przepisami ustawy dotychczasowy posiadacz pojazdu mechanicznego, który przeniósł prawo własności pojazdu, jest obowiązany do przekazania posiadaczowi, na którego przeniesiono prawo własności pojazdu, potwierdzenia zawarcia umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych oraz do powiadomienia na piśmie zakładu ubezpieczeń, w terminie 14 dni od dnia przeniesienia prawa własności pojazdu, o fakcie przeniesienia prawa własności tego pojazdu i o danych posiadacza, na którego przeniesiono prawo własności pojazdu (art. 32 ust.1 ww. ustawy). Przepis art. 32 ust. 4 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym w tym czasie, tj. we wrześniu 2012r. stanowi zaś, że posiadacz pojazdu mechanicznego, na którego przeniesiono prawo własności pojazdu ponosi odpowiedzialność wobec zakładu ubezpieczeń za zapłatę składki należnej za okres od dnia, w którym nastąpiło przeniesienie na niego prawa własności pojazdu.

Okoliczność, że w dniem 13.09.2012r. umowa ubezpieczenia została automatycznie wznowiona na kolejny rok wobec braku wypowiedzenia umowy oraz to pozwany był stroną tej wznowionej umowy ubezpieczenia nie oznacza jeszcze zasadności żądania powoda w niniejszej sprawie. Co do zasady umowa ubezpieczenia OC ulega rozwiązaniu z upływem okresu, na który została zawarta, jednakże ustawodawca przyznał nabywcy posiadaczowi, uprawnienie do wypowiedzenia umowy. Nabywca pojazdu może wypowiedzieć umowę ubezpieczenia, na podstawie art. 31 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym w razie przejścia lub przeniesienia prawa własności pojazdu mechanicznego, którego posiadacz zawarł umowę ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, na posiadacza pojazdu, na którego przeszło lub zostało przeniesione prawo własności, przechodzą prawa i obowiązki poprzedniego posiadacza wynikające z tej umowy. W przypadku wypowiedzenia umowy ubezpieczenia OC, ulega ona rozwiązaniu z dniem jej wypowiedzenia.

Skoro więc, pozwany złożył zakładowi (...) w dniu 24.09.2012r. wypowiedzenie umowy ubezpieczenia, to z dniem złożenia wypowiedzenia umowa wygasła, zatem pozwany nie jest obowiązany do zapłaty składki za okres przypadający po dniu złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy. Obowiązany był jedynie uiścić składkę za okres przypadający od dnia nabycia pojazdu (12.09.2012r.) do dnia złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy (24.09.2012r.) (art.32 ust. 4 i art. 31.ust. 1 ww. ustawy). Z dołączonego przez powoda do akt sprawy wydruku z polisy z dnia 17.06.2015r. wynika, że składka ubezpieczeniowa w wysokości 300,00 zł została częściowo opłacona - co do kwoty 47 zł. Powód występując z żądaniem domagał się jedynie różnicy pomiędzy składką ustalona na 300 zł a uiszczoną tytułem składki kwotą 47 zł, dodatkowo wystąpił o zasądzenie odsetek za opóźnienie. Powód nie wyliczył wysokości należnej zakładowi ubezpieczeń składki za okres od dnia zawarcia (wznowienia) umowy do dnia jej wypowiedzenia przez pozwanego. Rozliczając należną za ten okres natomiast składkę należy ustalić pro0porcje między wysokością należnej składki a okresem objętym ochroną do dnia wypowiedzenia umowy (12 dni). Dzieląc składkę 300 zł na okres całego roku (365 dni) uzyskuje się wielkość wynosząca 0,8219 zł dziennie, co przy czasokresie obowiązywania umowy ubezpieczenia w okresie objętym ochroną (12 dni) daję wysokość należnej składki w wysokości 9,86228 zł. Oznacza to, że uiszczona w dniu 15.02.2013r. tytułem składki kwota 47 zł, co wynika z wydruku z polisy, na który powołuje się powód, pokryła zarówno należną składkę w ww. wysokości, jak i odsetki za opóźnienie w zapłacie tej kwoty. Wobec wypowiedzenia umowy przez nabywcę pojazdu żądanie powoda o zasądzenie składki w pełnej wysokości jako niezasadne podlegało oddaleniu.

Należy przypomnieć, że postępowanie cywilne ma charakter kontradyktoryjny, czego wyrazem jest przede wszystkim dyspozycja art. 232 k.p.c., określająca obowiązek stron do wskazywania dowodów dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne, co z kolei jest potwierdzeniem reguły zawartej w art. 6 k.c., wyznaczającej sposób rozłożenia ciężaru dowodu. Ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Wskazana zasada oznacza, że powód składając pozew powinien udowodnić fakty, które w jego ocenie świadczą o zasadności powództwa. Co do zasady to na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia twierdzeń zawartych w pozwie, bowiem to on domaga się zapłaty i powinien udowodnić zasadność swojego roszczenia.

Powód nie negował, że zbywca pojazdu wykonał obowiązek z art. 32 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, tj. poinformował ubezpieczyciela o zbyciu ubezpieczanego pojazdu i danych nabywcy. Z kolei pozwany wykazał, że skorzystał z uprawnienia przewidzianego w art. 31. ust. 1 ustawy i wypowiedział umowę ubezpieczenia. Powyższa okoliczność została przez pozwanego wykazana przedstawieniem wypowiedzenia umowy wraz z pieczątką zakładu ubezpieczeń i datą wpływu. Powód nie kwestionował tej okoliczności, nie zanegował faktu skutecznego wypowiedzenia umowy, stąd Sąd uznał fakty przytoczone przez pozwanego za przyznane (art. 230 k.p.c.).

W ocenie Sądu w związku z powyższymi okolicznościami oraz treścią art. 31 ust.1 i art. 32.ust. 4 ww. ustawy brak było podstaw do obciążenia pozwanego obowiązkiem zapłaty składki ubezpieczeniowej za okres po wypowiedzeniu umowy. Pozwany jako nabywca pojazdu wypowiedział umowę, a za okres od dnia wznowienia umowy ubezpieczenia do dnia wypowiedzenia umowy składka została pokryta w wysokości wyższej niż należna za ten okres.

Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd w oparciu o art. 805 § 1 k.c., art. 31 ust.1 i art. 32 ust. 4 Ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych powództwo oddalił. O kosztach orzeczono na podstawie przepisów art.108 § 1 k.p.c. w związku z art. 98 § 1 k.p.c., wyrażającym zasadę odpowiedzialności za wynik sprawy, zgodnie z którą strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu), art. 98 § 3 k.p.c., art. 99 k.p.c. oraz § 6 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. Na koszty pozwanego składają się wynagrodzenie radcy prawnego w wysokości 60 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE