UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Tarnowie z dnia 4 lutego 2015 roku

Strona powodowa (...) S.A. w K. wniosła do elektronicznego postępowania upominawczego pozew przeciwko pozwanemu P. J. prowadzącemu działalność gospodarczą pod nazwą J. (...) i (...) s.c. w J. w którym domagała się zasądzenia od pozwanego kwoty 4.840,93 zł z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 12.03.2014r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów postępowania.

Na uzasadnienie żądania pozwu strona powodowa wskazała, iż umową cesji wierzytelności z dnia 17 lipca 2013r. przejęła od (...) Sp. z o.o. w W. prawo do wierzytelności z tytułu świadczonych przez tę spółkę na rzecz pozwanego usług telekomunikacyjnych świadczonych i rozliczanych w ramach konta klienta o nr (...) przypisanego pozwanemu.

Strona powodowa podała, iż na kwotę dochodzoną pozwem składała się kwota 3.720,00 złotych tytułem należności głównej wynikającej z sumy wartości niezapłaconych faktur oraz kwota 1.120,93 złotych tytułem odsetek ustawowych naliczonych od następnego dnia wymagalności poszczególnych faktur oraz ich wartości do dnia poprzedzającego złożenie pozwu.

Strona powodowa wniosła w razie kwestionowania przez pozwanego skuteczności nabycia wierzytelności o zobowiązanie w trybie art. 248 k.p.c. (...) sp. z o.o. do udzielenia informacji czy wierzytelność przysługująca przeciwko pozwanemu ujęta w wyciągu z wierzytelności złożonym przez stronę powodową została przez nią nabyta, nadto na jakiej podstawie z jednoczesnym zobowiązaniem pierwotnego wierzyciela do przedłożenia wyciągu z listy wierzytelności objętych umową cesji z dnia 17.07.2013r. w odniesieniu do wierzytelności przysługującej wobec pozwanego. W przypadku zaś kwestionowania przez pozwanego zawarcia umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych, treści ich postanowień umownych, wniosła o zobowiązanie w trybie art. 248 k.p.c. (...) sp. z o.o. do przedłożenia umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych dla kart SIM z przypisanymi do nich numerami telefonów (...). Strona powodowa wniosła również o zobowiązanie w trybie art. 248 k.p.c. (...)do udostępnienia dokumentów stanowiących podstawę naliczenia wynagrodzenia należnego operatorowi w szczególności regulaminu świadczenia usług telekomunikacyjnych, faktur VAT oraz pełnego rozliczenia kont abonenckich pozwanego.

Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie dnia 9 maja 2014r. wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (sygn. akt VI Nc-e 331975/14), w którym orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Od powyższego orzeczenia pozwany wniósł sprzeciw, żądając oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenia kosztów procesu. Jednocześnie podniósł zarzut przedawnienia.

W pisemnych motywach uzasadnienia sprzeciwu pozwany podał, iż strona powodowa nie wykazała by umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych została zawarta, ponieważ nie przedłożyła do akt sprawy żadnego dokumentu, który nosiłby znamiona umowy, jak również nie wykazała jaka umowa stanowiła podstawę wystawienia faktur objętych pozwem.

Pozwany wskazał też, że roszczenie strony powodowej nie może być oparte na podstawie umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych ponieważ usługi takie firma (...) sp. o.o. w dalszym ciągu świadczy na jego rzecz i nie podnosi z tego tytułu żadnych roszczeń.

Postanowieniem z dnia 17 czerwca 2014r. Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie przekazał sprawę do Sądu Rejonowego w Tarnowie.

W odpowiedzi na sprzeciw strona powodowa podała, iż mimo, iż wystosowała zapytania do (...) o udostępnienie umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych które zawarł pozwany, nie otrzymała żądanych dokumentów. W ocenie strony powodowej zwłoka spowodowana jest wyłącznie ilością podobnych wniosków kierowanych przez firmy windykacyjne odkupujące wierzytelności od operatora. Podała, iż nie posiada instrumentów prawnych pozwalających jej na wyegzekwowanie od operatora udostepnienia oryginałów dokumentacji związanej z zawartymi przez dłużników umowami, jednakże z informacji przez nią posiadanych wynika, iż operator w pierwszej kolejności realizuje zobowiązania Sądu w prowadzonych przeciwko dłużnikom postępowaniach o zapłatę w przedmiocie złożenia do akt postępowania stosownych dokumentów.

Odnosząc się do zarzutu przedawnienia strona powodowa podała, iż termin przedawnienia roszczenia o opłatę abonamentową i wynagrodzenie za połączenia telefoniczne z umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych określa art. 118 k.c. Roszczenie przysługujące stronie powodowej stały się wymagalne w dniu 18.11.2011r. podczas gdy pozew został złożony w dniu 12 marca 2014r., a więc znacznie przed upływem trzyletniego terminu przedawnienia.

S ąd ustalił następujący stan faktyczny :

Strona powodowa (...) S.A. w K. dnia 17 lipca 2013 roku zawarła umowę sprzedaży wierzytelności z (...) Sp. z o.o. w W..

W wyciągu z listy dłużników do tej umowy wskazano, imię
i nazwisko pozwanego, stan jego łącznego zadłużenia opiewającego na kwotę 3.720,00 zł oraz rodzaj i numer dokumentów (faktury nr (...)).

dowód: odpis umowy sprzedaży wierzytelności, k.58-59,

wyciąg, k.60,

rozliczenie konta, k.61,63,

faktury, k.62,64

Pismem z dnia 4 września 2013r. strona powodowa wzywała pozwanego do zapłaty kwoty 3.784,92 zł wynikającej z faktur nr (...).

dowód: wezwanie do zapłaty, k.46,

załącznik, k.47,

Pozwany ma zawartą z firmą (...) umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych od kilkunastu lat. Pozwany nie otrzymał faktur na które powołuje się strona powodowa. Faktury te nie zostały ujęte w ewidencji.

dowód: zeznania pozwanego, k.113,

Pozwany nie prowadził korespondencji ani z firma (...) ani ze stroną powodową co do faktur VAT nr (...)

dowód: zeznania pozwanego, k.113,

Powyższy stan faktyczny ustalił Sąd na podstawie zalegających
w aktach sprawy dokumentach prywatnych. Jako dokumenty prywatne stanowią one dowód tego, że osoby, które je podpisały, złożyły oświadczenia woli w nich zawarte (art. 245 k.p.c.).

Przedłożone przez stronę powodową dokumenty w postaci wyciągu z umowy przelewu wierzytelności z dnia 17.07.2013r., a także wyciągu z listy dłużników do umowy przelewu wierzytelności, czy też faktur VAT nr (...), w ocenie Sądu nie mogą przesądzać, iż takie zobowiązanie faktycznie wobec pozwanego stronie powodowej przysługiwało – tak co do zasady, jak i co do wysokości. Pozwany nie przedstawił żadnych dokumentów wskazujących na zawarcie pomiędzy stronami umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych, która stanowiłaby podstawę do wystawienia w/w faktur.

W zasadzie Sąd opierał się na depozycjach pozwanego, jako spójnych, logicznych i konsekwentnych, z których wynikało, że ma on zawartą z firmą (...) umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych od kilkunastu lat, jednak nie otrzymał on nigdy faktur na które powołuje się strona powodowa, i nie zostały one ujęte w jego ewidencji.

Sąd zważył, co następuje:

powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Strona powodowa domagała się od pozwanego zapłaty kwoty 4.840,93 zł, którą to wierzytelność nabyła w drodze cesji od (...) Sp. z o.o. w W., tytułem świadczonych przez tę spółkę na rzecz pozwanego usług telekomunikacyjnych. Umowa taka znajduje oparcie w art. 56 ustawy z dnia 16.07.2004 roku – Prawo telekomunikacyjne ( t.jedn. Dz. U. 2014 r., poz. 243).

Pozwany na swoją obronę podnosił, iż strona powodowa nie wykazała by umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych została zawarta, ponieważ nie przedłożyła do akt sprawy żadnego dokumentu, który nosiłby znamiona umowy, jak również nie wykazała jaka umowa stanowiła podstawę wystawienia faktur objętych pozwem.

Wskazać należy, iż w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z przelewem wierzytelności (cesją), czyli umową, na podstawie której dotychczasowy wierzyciel (cedent) przenosi wierzytelność ze swojego majątku do majątku osoby trzeciej (cesjonariusza). Przedmiotem przelewu może być co do zasady wierzytelność istniejąca, którą cedent może swobodnie rozporządzać (tak też E. Łętowska, System prawa cywilnego, t. III, cz. 1, s. 904). Wierzytelność, która ma stanowić przedmiot rozporządzenia, powinna być w dostateczny sposób oznaczona (zindywidualizowana). Dotyczy to przede wszystkim wyraźnego określenia stosunku zobowiązaniowego, którego elementem jest zbywana wierzytelność (tak SN w wyroku z 11 maja 1999 r., III CKN 423/98, Biul. SN 2000, nr 1, s. 1), a zatem oznaczania stron tego stosunku, świadczenia oraz przedmiotu świadczenia. Strony stosunku, świadczenie oraz przedmiot świadczenia muszą być oznaczone bądź przynajmniej możliwe do oznaczenia (oznaczalne) w momencie zawierania umowy przenoszącej wierzytelność. Skuteczne jest zbycie wierzytelności nieoznaczonej dokładnie w umowie przelewu, jeżeli można ją określić na podstawie treści stosunku zobowiązaniowego, z którego ta wierzytelność wynika.

Cesja globalna wierzytelności, obejmująca większość lub wszystkie wierzytelności (w tym także przyszłe), które ze stosunków handlowych przysługują wierzycielowi wobec jednego lub kilku dłużników, jest dopuszczalna, w wypadku gdy istniejące wierzytelności zostały w sposób dostateczny oznaczone i zachowują swoją odrębność, a zatem kiedy wskutek zawarcia jednej umowy przelewu nie dochodzi do "zlania się" tych wierzytelności (M. Pazdan, Przelew..., s. 133-134; E. Łętowska (w:) System prawa cywilnego, t. III, cz. 1, s. 903).

W rozpoznawanej sprawie, strona powodowa nie wykazała, iż doszło do przelewu konkretnej wierzytelności objętej pozwem, tj. kwoty w łącznej wysokości 4.840,93 zł, wynikającej z faktur VAT nr (...). W szczególności nie przedstawiła żadnej umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych, która stanowiłaby podstawę do wystawienia przedmiotowych faktur.

Rzeczą strony powodowej jako profesjonalisty w obrocie gospodarczym było skompletowanie wszelkich dokumentów na wykazanie dochodzonego przed Sądem roszczenia. Tymczasem strona powodowa nie wykazała stosownymi dokumentami okoliczności, na które powoływała się w pozwie. Co prawda strona powodowa na udowodnienie istnienia należności pieniężnej do zapłaty, do której zobowiązany był pozwany, przedłożyła wyciąg z umowy przelewu wierzytelności z dnia 17.07.2013r., a także wyciąg z listy dłużników do umowy przelewu wierzytelności, czy też faktury VAT nr (...). Jednakże dokumenty te nie mogły w żaden sposób doprowadzić do pozytywnego zweryfikowania żądania pozwu i były zdaniem Sądu niewystarczające do wykazania istnienia należności dochodzonej pozwem. Dokumenty te potwierdziły jedynie fakt cesji nieokreślonych bliżej wierzytelności. Nie stanowiły one jednak dowodu na okoliczność, iż doszło do cesji konkretnej wierzytelności obejmującej zobowiązanie pozwanego z tytułu umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych.

W niniejszej sprawie w ocenie Sądu zasadność dochodzonego roszczenia nie została właściwie udokumentowana przez stronę powodową. Nie wykazała ona w sposób należyty swojego roszczenia (mimo reprezentowania jej przez pełnomocnika procesowego), w szczególności poprzez nie przedłożenie dokumentów źródłowych, tj. umów właściwych o świadczenie usług telekomunikacyjnych zawartych pomiędzy pozwanym a (...) sp. z o.o. w W..

Zgodnie z treścią art. 6 k.c. to na stronie powodowej jako dysponencie niniejszego postępowania spoczywał ciężar wykazania faktów z których wywodziła ona skutki prawne. Przepis ten formułuje podstawową regułę rozkładu ciężaru dowodu w sporze cywilnoprawnym wskazując przede wszystkim, kogo obciążają skutki niepowodzenia procesu dowodzenia (tak zwany ciężar dowodu w znaczeniu materialnoprawnym). W świetle wynikającej z tego przepisu reguły, za prawdziwe mogą być w procesie cywilnym przyjęte jedynie te fakty, które zostały udowodnione przez stronę obciążoną ciężarem ich dowodzenia, zaś pominięte powinny zostać te fakty, które przez stronę obciążoną obowiązkiem dowodzenia nie zostały w sposób należyty wykazane. Nie budzi wątpliwości, że w okolicznościach rozpoznawanej sprawy, to stronę powodową obciążał obowiązek wykazania istnienia roszczenia stanowiącego podstawę dochodzonego w tej sprawie żądania zapłaty.

W ocenie Sądu strona powodowa obowiązkowi temu nie podołała. Podkreślić trzeba, iż strona powodowa miała obowiązek przedstawić wszystkie dowody już w pierwszym piśmie procesowym, a większość z dokumentów załączonych do pozwu nie pozwala na niezbędne dla uwzględnienia powództwa ustalenia.

Strona powodowa na wykazanie swojego roszczenia wnosiła w oparciu o art. 248 k.p.c. o zwrócenie się przez Sąd do (...) sp. z o.o. aby przedstawił umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych jak też udostępnił dokumenty stanowiące podstawę naliczenia wynagrodzenia należnego operatorowi w szczególności regulaminu świadczenia usług telekomunikacyjnych, faktur VAT oraz pełnego rozliczenia kont abonenckich pozwanego.

W myśl art. 248 § 1 k.p.c. każdy obowiązany jest przedstawić na zarządzenie sądu w oznaczonym terminie i miejscu dokument znajdujący się w jego posiadaniu i stanowiący dowód faktu istotnego dla rozstrzygnięcia sprawy, chyba że dokument zawiera tajemnicę państwową.

W ocenie Sądu wniosek strony powodowej o wystąpienie w trybie art. 248 k.p.c. do (...) Sp. z o.o. w W. o udostępnienie dokumentów źródłowych tj. umowy właściwej nie może uleć uwzględnieniu, mając na uwadze jak już wyżej wskazano, iż to na stronie powodowej spoczywał obowiązek dostarczenia odpowiednich dokumentów. Wziąć trzeba pod uwagę, że strona powodowa domagała się zasądzenia należności jako wierzyciel wtórny, zaś wierzytelność tą nabyła w drodze cesji wierzytelności, która zobowiązywała zbywcę, do przekazania nabywcy (stronie powodowej) umów zawartych z klientami. Strona powodowa nie miała więc żadnych ograniczeń w zakresie możliwości przedstawienia środków dowodowych w postaci umów, które pierwotny wierzyciel miał zawrzeć z pozwanym. Podkreślić należy zdecydowanie, że procesowy ciężar dowodu obejmuje nie tylko zgłoszenie wniosków dowodowych, ale również przedstawienie sądowi środka dowodowego. Strona powodowa przygotowując się do procesu, mogła również zgromadzić środki dowodowe w postaci umów, zwłaszcza, że w sprawie reprezentowana jest przez kwalifikowanego pełnomocnika w osobie radcy prawnego. Nie bez znaczenia jest również to, że strona powodowa, mogła a nawet powinna, wejść w posiadanie tych środków dowodowych już przy zawarciu umowy cesji. Nie może być również tak, że strona powodowa jako nabywca wierzytelności w drodze cesji wierzytelności znajduje się w lepszej sytuacji procesowej, niż wierzyciel pierwotny, skoro na skutek tej cesji wstępuje on w prawa i obowiązki wierzyciela pierwotnego. Końcowo należy wskazać, że przyjęty przez stronę powodową model biznesowy polegający na masowym skupowaniu wierzytelności, nie może stanowić dla niej usprawiedliwienia dla zaniechania zgromadzenia i przedstawienia środków dowodowych.

Należy zauważyć, że jeśli materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie daje podstawy do dokonania odpowiednich ustaleń faktycznych w myśl twierdzeń jednej ze stron, Sąd musi wyciągnąć ujemne konsekwencje z braku udowodnienia faktów przytoczonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów. Zatem skoro strona, na której spoczywał ciężar udowodnienia okoliczności, nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji, uznając powództwo w oparciu o art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c., a także w oparciu o art. 509 § 1 k.c. oraz pozostałe powołane w uzasadnieniu przepisy – w całości za bezzasadne.

O kosztach procesu orzeczono na zasadzie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c.

SSR Zbigniew Miczek

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE