UZASADNIENIE

J. M. pismem z dnia 28 października 2014 roku odwołał się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R. z dnia 30 września 2014 roku w sprawie odmowy przyznania prawa do emerytury, wnosząc o zmianę decyzji i ustalenie prawa do dochodzonego świadczenia.

W uzasadnieniu podniósł, że nie zgadza się z decyzją organu rentowego, ponieważ pracował w warunkach szczególnych w okresie od dnia 9 lipca 1974 roku do dnia 31 grudnia 1996 roku w Przedsiębiorstwie (...) w R..

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie.

W uzasadnieniu podniósł, że wnioskodawca nie udowodnił podstawowej przesłanki wymaganej ustawą a stanowiącą warunek nabycia prawa do świadczenia emerytalnego tj. 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Organ rentowy nie zaliczył wnioskodawcy do pracy w warunkach szczególnych okresu od dnia 9 lipca 1974 roku do dnia 31 grudnia 1996 roku w Przedsiębiorstwie (...) w R., ponieważ w świadectwie pracy w warunkach szczególnych nie podano rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku, nadto praca na stanowisku ślusarza jest pracą wykonywaną w warunkach szczególnych jeżeli jest wykonywana na wydziałach utrzymania ruchu.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. M. urodził się (...).

Z dniem 9 lipca 1974 roku podjął pracę w Przedsiębiorstwie (...) w W. (po przekształceniu Przedsiębiorstwo (...) S.A. w R.) na okres próbny, a następnie na czas nie określony. Został zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku ślusarza w Wydziale Remontów (dowód: pismo/angaż przyjmujący – k. 3 akt osobowych). Przedsiębiorstwo zajmowało się wykonywaniem remontów urządzeń wykorzystywanych przy produkcji cementu, tj. pieców, młynów, elektrofiltrów, transporterów, suszarni, pakowni w cementowniach rozmieszczonych w całej Polsce, m.in. w W., N., M., C.. Wnioskodawca pracował głównie w cementowni w W.. Od dnia 3 listopada 1972 roku posiadał uprawnienia spawania gazowego, zaś w dniu 20 grudnia 1978 roku ukończył kurs spawania elektrycznego (k. 24, 26). Pracował w 16-osobowej brygadzie składającej się z ślusarzy i spawaczy. J. M. jako ślusarz oraz ślusarz-spawacz zajmował się wycinaniem skorodowanych kawałków blachy przy pomocy palnika gazowego, zaś po ukończeniu kursu spawania elektrycznego, jego praca polegała również na spawaniu nowych elementów przy użyciu palnika elektrycznego. Prace przy wymianie skorodowanych blach dotyczyły wszystkich urządzeń oraz rurociągów produkcyjnych. Ślusarz zajmował się również przygotowaniem nowego elementu przed przyspawaniem. Na czas remontu urządzenie było wyłączane, przy czym nie powodowało to przestoju w produkcji, gdyż pozostałe piece, młyny i inne urządzenia w tym czasie pracowały. Wszystkie prace remontowe wykonywał na rusztowaniach na wysokościach. Uciążliwość pracy, poza tym, że wykonywana była na wysokościach, związana była z wysoką temperaturą, dużym zapyleniem oraz hałasem. Pracował w systemie jednozmianowym minimum 8 godzin dziennie. Od 3 grudnia 1991 roku J. M., ze względu na stan zdrowia był niezdolny do pracy na wysokościach (dowód: zobowiązanie – k. 111 akt osobowych). Wówczas wykonywał prace pomocnicze dla spawacza, tj. mocowanie liny do dźwigu w celu wciągnięcia blachy (dowód: zeznania wnioskodawcy oraz świadków A. W. i J. Z. – k. 27v-28). Był zatrudniony do dnia 31 grudnia 1996 roku (dowód: świadectwo pracy – k. 115).

W dniu 15 września 2014 roku złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. wniosek o przyznanie prawa do emerytury.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych w R. decyzją z dnia 30 września 2014 roku odmówił wnioskodawcy prawa do dochodzonego świadczenia wobec braku udowodnienia wymaganego przepisami ustawy 15 – letniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy oraz nie osiągnięcia wieku emerytalnego 60 lat. Organ rentowy uznał za udowodniony łączny staż ubezpieczeniowy wynoszący na dzień 1 stycznia 1999 roku 27 lat, 8 miesięcy i 25 dni. Nie uwzględniono zatrudnienia w warunkach szczególnych w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w R. od dnia 9 lipca 1974 roku do dnia 31 grudnia 1996 roku na podstawie świadectwa pracy w warunkach szczególnych, ponieważ podany został charakter zatrudnienia w warunkach szczególnych niezgodny z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku. Nadto brak jest informacji, że wpisany w świadectwie pracy w warunkach szczególnych charakter dotyczył prac wykonywanych na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane były prace wymienione w wykazie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W myśl art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1. okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2. okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 ustawy.

Zgodnie natomiast z ust. 2 przytoczonego wyżej artykułu emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nie przystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Warunkiem nabycia uprawnień emerytalnych, według art. 184 jest, więc spełnienie przed dniem 1 stycznia 1999 r. wyłącznie przesłanki stażu. Brak w treści art. 184 przesłanki końcowej daty spełnienia pozostałych warunków nabycia uprawnień emerytalnych (tj. dożycia wieku emerytalnego na dzień 31 grudnia 2007 r.) powoduje, że ubezpieczeni, którzy w chwili wejścia w życie ustawy o emeryturach i rentach z FUS posiadali wymagany okres ubezpieczenia (szczególny i zwykły), mogą realizować prawo do emerytury na starych zasadach po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w art. 32, 33, 39 i 40 również po dniu 31 grudnia 2007 r. oraz nie przystąpieniu do OFE (SN z dnia 8 lutego 2007 r., II UZP 14/06).

Natomiast zgodnie z art. 32 ust.1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym przed 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2 i 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Ustęp 4 powołanego przepisu stanowi, że wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie, których osobom wymienionym w ust. 1 i 2 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Zatem zastosowanie będą miały przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz.43 ze zm.). Przepisy § 3 i 4 wymienionego rozporządzenia określają warunki, od których spełnienia zależy uzyskanie wcześniejszej emerytury. Są to: okres zatrudnienia wynoszący dla mężczyzn 25 lat, w tym, co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach wymienionych w wykazie A i osiągnięcie wieku emerytalnego 60 lat dla mężczyzn.

Poza sporem w sprawie niniejszej pozostaje, że wnioskodawca udowodnił wymagany 25 letni okres zatrudnienia, osiągnął wiek emerytalny 60 lat i nie jest członkiem OFE. Sprawą sporną pozostaje ustalenie, czy wnioskodawca wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A wyżej powołanego rozporządzenia w wymiarze co najmniej 15 lat i czy staże te osiągnął przed dniem 1 stycznia 1999 roku.

Pamiętać należy o tym, że aby wykazać prawo do wcześniejszego świadczenia emerytalnego konieczne jest wykazanie, że wyłącznie prace określone w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze były wykonywane stale i w pełnym wymiarze czasu.

Postępowanie dowodowe przeprowadzone w sprawie pozwala stwierdzić, że praca świadczona przez J. M. w okresie od dnia 9 lipca 1974 roku do dnia 2 grudnia 1991 roku w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w R. na stanowisku ślusarza i ślusarza-spawacza wykonywana była stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych.

Wnioskodawca w okresie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w R. pracował jako ślusarz, a następnie po uzyskaniu uprawnień spawania elektrycznego jako ślusarz-spawacz w Dziele Remontów. Swoją pracę wykonywał na terenie cementowni w całej Polsce, przy czym jego głównym miejscem pracy była Cementownia (...). Zajmował się remontami pieców, młynów, rurociągów cementowych, a także suszarni, elektrofiltrów, transporterów i pakowni. Jego praca polegała na wycinaniu skorodowanych odcinków urządzenia oraz spawaniu nowych elementów blachy. Powyższe czynności wykonywał przy pomocy palnika gazowego i elektrycznego. Podczas dokonywania naprawy jednego urządzenia, tj. pieca, młyna, było ono wyłączane, zaś pozostałe urządzenia pracowały by zapewnić bieżącą produkcję. Wszystkie prace remontowe w tym czasie wykonywał na rusztowaniach na wysokościach. Uciążliwość pracy, poza tym, że wykonywana była na wysokościach, związana była z wysoką temperaturą panującą w piecu oraz suszarniach, dużym zapyleniem z uwagi na charakter wykorzystywanych surowców oraz hałasem związanym z pracą urządzeń. Charakter wykonywanej przez niego pracy potwierdzili świadkowie A. W. – zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w latach 1973-1996 jako spawacz w Wydziale Remontów oraz J. Z. – zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w latach 1968-1994 jako ślusarz na Wydziale Remontów – współpracownicy wnioskodawcy w spornym okresie zatrudnienia, którzy zgodnie wskazali, że wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał w warunkach szczególnych wyłącznie prace ślusarza i ślusarza-spawacza, polegające na bieżącej konserwacji urządzeń oraz prace budowlano-remontowe na oddziałach będących w ruchu. Dlatego też Sąd uznał, że wnioskodawca w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w R. pracował w warunkach szczególnych wykonując prace ujęte w wykazie A dziale XIV, pod poz. 25 tj. bieżąca konserwacja urządzeń oraz prace budowlano-remontowe na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie. W niniejszej sprawie, prace konserwacyjne urządzeń oraz prace budowlano-remontowe skarżący wykonywał w cementowniach, w których jako podstawowe wykonywane były prace określona w wykazie A, dziale. V, pod poz. 14, tj. prace przy produkcji cementu.

Ostatecznie, Sąd nie zaliczył do stażu pracy w warunkach szczególnych, zatrudnienia od dnia 3 grudnia 1991 roku, kiedy to z uwagi na przeciwwskazania zdrowotne, skarżący nie pracował na wysokościach, nie zajmował się więc ściśle remontem urządzeń produkcyjnych, a jedynie pomagał spawaczowi, m.in. mocując liny do dźwigu, do których doczepiano blachę. Zdaniem Sądu charakter wykonywanej wówczas pracy przez wnioskodawcę, nie mógł być jednoznacznie oceniony jako bieżąca konserwacja urządzeń oraz prace budowlano-remontowe na oddziałach będących w ruchu, bowiem wykonywał on czynności pomocnicze do tych prac, nie ujęte w wykazie A.

Niezależnie od powyższego, nie ulega wątpliwości, że okres zakwalifikowany przez Sąd jako praca w warunkach szczególnych, jest wystarczające do przyznania skarżącemu prawa do dochodzonego świadczenia.

Powyższe okoliczności Sąd ustalił na podstawie dokumentacji zgromadzonej w aktach niniejszej sprawy, aktach rentowych pozwanego organu oraz aktach osobowych wnioskodawcy ze spornych okresów, których prawdziwość i rzetelność nie była przez żadną ze stron kwestionowana. Sąd również nie znalazł podstaw do podważenia jej wiarygodności z urzędu. Podstawę ustaleń Sądu stanowiły także zeznania świadków A. W. i J. Z., bowiem jako osoby obce, nie zainteresowane wynikiem postępowania, a jednocześnie zatrudnione w spornym okresie w tym samym zakładzie pracy, w ocenie Sądu zasługują na walor wiarygodności, tym bardziej, że ich zeznania razem z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, w tym wyjaśnieniami wnioskodawcy, tworzą zwartą i logiczną całość.

Wobec powyższego Sąd uznał, że wnioskodawca w okresie od dnia 9 lipca 1974 roku do dnia 2 grudnia 1991 roku w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w R. pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. J. M. wykazał zatem, że przepracował w warunkach szczególnych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy 17 lat, 4 miesiące i 23 dni. Spełnione więc zostały przesłanki określone w art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

W myśl art. 129 ust. 1 ustawy dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Wniosek w przedmiotowej sprawie wpłynął do organu rentowego w dniu 15 września 2014 roku, a wiek 60 lat wnioskodawca osiągnął w dniu (...). Zatem w sprawie niniejszej prawo do emerytury przysługuje od dnia (...) 2014 roku.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy, w oparciu o treść art. 477¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w wyroku.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE