UZASADNIENIE

Decyzją z 19 czerwca 2015 roku ZUS Oddział w B. odmówił ubezpieczonemu R. P. prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, albowiem spełniając warunek 15-letniego stażu pracy w szczególnych warunkach ubezpieczony na dzień 1 stycznia 99 nie udowodnił stażu pracy wynoszącego 25 lat. Łączny staż pracy ubezpieczonego w tej dacie uznany przez o..., organ rentowy wynosi 24 lata 11 miesięcy 11 dni. Pozwany nie uwzględnił do stażu pracy ubezpieczonego okresu pracy w gospodar..., okresu jego pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 4 kwietnia 71 do 20 stycznia 74 z uwagi na fakt, iż w tym okresie ubezpieczony uczęszczał do szkoły. Odwołanie od tej decyzji złożył R. P., który podniósł, iż w zakwestionowanym okresie wykonywał prace w gospodarstwie rolnym rodziców. Organ rentowy nie w..., nie, nie wziął pod uwagę specyfiki takiej pracy, zwłaszcza w okresie sianokosów, w czasie żniw i sianokosów, jak wskazał ubezpieczony, czy wykopków. Odwołujący pracował po 10-12 godzin dziennie, przy innych pracach mniej. Praca w gospodarstwie rolnym łączyła się z pracą wykonywaną w pełnym wymiarze czasu pracy i istotnym jest w sprawie jest to, iż ojciec odwołującego zmarł na raka w 75-tym roku i chorował od 70-go roku. Tak więc już od 70-go roku na odwołującym się spoczywał cały ciężar prowadzenia gospodarstwa rolnego. W odpowiedzi na odwołanie ZUS Oddział w B. wniósł o jego oddalenie podnosząc dotychczasową argumentację. Wskazał, iż nie uznano okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców w latach 71-74, bo ubezpieczony uczęszczał w tym okresie do szkoły. Zatem była to zwyczajowa pomoc świadczona, zwyczajowa pomoc rodzicom, jeśli chodzi o pracę w gospodarstwie rolnym. Sąd Okręgowy ustalił, iż ubezpieczony R. P. 60 lat ukończył (...), urodził się (...). Nie jest członkiem OFE, posiada 17 lat, 8 miesięcy i 22 dni pra..., stażu pracy w szczególnych warunkach oraz uznany przez organ rentowy okres 24 lat, 11 miesięcy, 11 dni okresów składkowych i nieskładkowych. W latach 71 do października 74 ubezpieczony uczęszczał do II Liceum Ogólnokształcącego w S.. W dni powszednie ubezpieczony zwykle wracał, z oddalonej o 8 kilometrów od jego miejsca zamieszkania szkoły, około godziny 14-tej lub 15-tej. Rodzice ubezpieczonego prowadzili około dwu i pół hektarowe gospodarstwo rolne - pole i łąkę, w któr..., na którym uprawiali zboże, buraki, ziemniaki oraz hodowali zwierzęta. Łącznie kilka sztuk: dwie krowy plus cielak, maciora i prosięta oraz drób. Ubezpieczony w gospodarstwie zamieszkiwał z rodzicami, ojcem - rocznik 1924 i matką - rocznik 1921 oraz rodzeństwem starszą siostrą oraz dwojgiem młodszych braci, roczniki odpowiednio (...),(...)i (...). Ojciec ubezpieczonego pracował na etacie w (...) w B.. Od 1970 roku choro..., chorował na nowotwór, a przez ostatnie 3 lata przed śmiercią, to jest przed 75 rokiem przebywał już na rencie, matka prowadziła gospodarstwo domowe oraz zajmowała się wychowaniem czwórki dzieci..., czwórki dzieci. Z uwagi na chorobę ojca i jego stan wymagający stałej opieki ze strony matki ubezpieczonego, ubezpieczony wykonywał wiele rutynowych czynności w gospodarstwie. To ubezpieczony zajmował się oprzątaniem zwierząt, z, zmianą, wymianą siana, wyrzuceniem obornika, nakarmieniem hodowanych zwierząt. Każdego roku w okresie żniw około dwóch tygodni, wykopków we wrześniu każdego roku oraz sianokosów - około dwóch tygodni latem ubezpieczony po kilka godzin - od pięciu do ośmiu - spędzał na wykonywaniu prac polowych, koszeniu, układaniu w snopki, budowaniu snop

[f 00:03:43.854]

Częściowo prace polowe wykonywała również jego matka. Młodsze rodzeństwo, uczniowie szkoły podsta..., wówczas uczniowie szkoły podstawowej oraz siostra ubezpieczonego nie zajmowali się pracami w gospodarstwie. Z powodu choroby ojca i jego stanu zdrowia uniemożliwiającego pracę w gospodarstwie, ubezpieczony będąc w czwartej klasie liceum, w (...)roku porzucił szkołę. W okresie od października 73 do stycznia 74 to na ubezpieczonym spoczął ciężar prowadzenia gospodarstwa rolnego rodziców. Rodzice ubezpieczonego do wykonywania prac polowych wynajmowali niekiedy sprzęt z (...)u, własnego sprzętu rolniczego maszyn nie posiadali. Gospodarstwo po rodzicach przejął ubezpieczony. Taki stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie zeznań świadków oraz ubezpieczonego, które były i ze sobą co do zasady zgodne. Sąd kierował się również zas..., za..., zasadami doświadczenia życiowego. W tak ustalonym stanie rzeczy odwołanie zasługiwało na uwzględnienie. Należy bowiem zauważyć, iż do uzyskania 25-letniego wymaganego Ustawą stażu pracy ubezpieczonemu, ubezpieczonemu brakowało jedynie 19 dni. Organ rentowy uznał 24 lata, 11 miesięcy, 11 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Tym samym dla uzyskania spornego świadczenia nie było potrzeby wyko..., wykazywania przez ubezpieczonego, iż przez cały okres trwający od ukończenia 16-go roku życia, czyli od kwietnia 71 do stycznia 74, w tym okres dwóch lat nauki w szkole średniej, ubezpieczony codziennie wykonywał pracę w gospodarstwie rolnym w rozumieniu artykułu 10 ustęp, Ustawy z 17 grudnia dzi..., 98 o emeryturach i rentach z FUS. Przepis ten stanowi, iż przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się między innymi, traktując z zastrzeżeniem artykuł 56, jako okresy składkowe przypadające przed dniem 1 stycznia 83 okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16-tego roku życia, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe ustalone na zasadach określonych w artykule 5, 7 są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu. Zgodnie z ugruntowanym w tym zakresie orzecznictwem sądowym, przy ustalaniu prawa do świadczeń emerytalno-rentowych okresu pracy w gospodarstwie rolnym przesądza wykonywanie tej pracy w wymiarze nie niższym, niż połowa ustawowego czasu pracy, to jest minimum 4 godziny dziennie. W świetle zebranego w sprawie, dostępnego materiału dowodowego oraz w dużej mierze w oparciu o doświadczenie życiowe odnoś..., w szczególności jeśli chodzi o rodzaj szkoły, do której uczęszczał ubezpieczony w tym czasie, związany z tym nakład pracy jaki musiał ponieść, aby ją ukończyć, znajomość elementarnych potrzeb ludzkich, czyli konieczność spożycia posiłku po powrocie ze szkoły, przebrania się, znajomości pór roku, godzin zapadania zmierzchu uniemożliwiającego wykonanie większości prac w gospodarstwie w pewnych porach roku, wreszcie w świetle stosunkowo niedużej wielkości gospodarstwa rolnego Sąd nie miał, Sąd miałby zasadnicze wątpliwości, co do tego, czy ubezpieczony spędzał minimum 4 godziny na pracy w gospodarstwie rolnym w dni powszednie. Mogło nie być w ogóle takiej potrzeby, gdyż prace w gospodarstwie rolnym wykonywała również niepracująca wówczas matka. Ta konstatacja nie zmienia jednak faktu, iż ubezpieczony posiada mimo to wymagany 25-letni okres, staż pracy. Organ rentowy powinien był bowiem zwrócić uwagę na fakt, iż praca ubezpieczonego w gospodarstwie rolnym na przestrzeni dwóch i pół spornych lat, czyli lata 1971 do stycznia 74 we wskazanym minimum wymiarze czterech godzin dziennie była z pewnością świadczona, czy możliwa do świadczenia w weekendy oraz w okresach wzmożonych prac polowych, kiedy do obowiązków związanych z oporządzaniem zwierząt hodowlanych, nielicznych w gospodarstwie, dochodziły prace przy uprawach. Na lata te, czyli po ukończeniu przez u..., ubezpieczonego 16-go roku życia, to jest od kwietnia 71 do stycznia 74 przypadały 3 okresy wakacyjne w tak..., w trakcie których ubezpieczony nie, nie opuszczając gospodarstwa wykonywał intensywne w tym czasie prace rolnicze, w należącym do jego rodziców gospodarstwie rolnym, trwające około dwa tygodni, dwóch tygodni żniwa i trwające tyle samo wykopki. Oprócz tego we wrześniu każdego roku, po około 2 tygodnie pracował w polu przy tak zwanych sianokosach, oczywiście z uwzględnieniem obowiązku szkolnego, który musiał realizować we wrześniu. W okresach tych prace w gospodarstwie rolnym zajmowały mu średnio od pięciu do ośmiu godzin, w tym prace przy zwierzętach. W to należy zli..., wliczyć prace przy zwierzętach. W orzecznictwie sądowym utrwalone jest stanowisko, zgodnie z którym przy ustaleniu prawa do emerytury uwzględnia się okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16-go roku życia, świadczonej przed dniem 1 stycznia 83 w wymiarze przekraczającym połowę wymiaru czasu pracy, także w czasie wakacji szkolnych, na przykład wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 17 kwietnia 2013 III AUa dwa, 212/13. Co więcej, nie jest nawet najistotniejsze, czy ubezpieczony wykonywał te prace, czy pozostawał w gotowości do ich wykonywania, czy była potrzeba takich prac. W wyroku z dnia 21 sierpnia 2013 roku III AUa 461/13 Sąd Apelacyjny w Rzeszowie stwierdził, iż stała praca w gospodarstwie rolnym nie polega na codziennym wykonywaniu czynności rolniczych, co ze względu na rozmiar gospodarstwa, sezonowość prac lub rodzaj produkcji może nie być w pewnych okresach konieczne lecz polega na gotowości wykonywania pracy rolniczej, jeżeli sytuacja tego wymaga. A więc w tym wypadku na dyspozycyjności osoby pracującej w gospodarstwie rolnym w wymiarze czasu pracy, za który uważa się wymiar co najmniej połowę pełnego wymiaru czasu pracy. Takie, tego rodzaju ustalenie nie wymaga wiadomości specjalnych i należy..., ocena tego należy do Sądu Orzekającego. Zatem reasumując okresy składkowe i nieskładkowe ubezpieczonego powinny zos..., uznane przez ZUS powinny zostać uzupełnio..., a nie, a nie, niespełniające przesłanki 25-ciu lat powinny były zostać uzupełnione okresami pana pracy w gospodarstwie rolnym do rozmiaru najbliższego, kolejnego stażu okresów składkowych i nieskładkowych w zakresie wymaganym i koniecznym do nabycia określonych uprawnień emerytalnych, to jest trzema okresami wakacyjnymi, w których pan wykonywał prace polowe, czyli przy zbiorach zboża oraz wykopkach, to jest po 4 tygodnie każdego roku plus po 2 tygodnie każdego roku we wrześniu sianokosy i plus okres od października 73 do stycznia sie..., 74, kiedy to z uwagi na chorobę ojca i konieczność opieki nad nim matki, to ubezpieczony musiał przejąć większość rutynowych obowiązków związanych z gospodarstwem rolnym. Matka nie miała już w ogóle wówczas czasu, aby zajmować się dotychczas wykonywanymi obowiązkami. Nie przypadkowym jest fakt, iż z powodu stanu zdrowia d..., dotkniętego śmiertelną chorobą ojca, to ubezpieczony..., znaczy ubezpieczony zaniechał uczęszczania do szkoły w czwartej klasie liceum i to jemu rodzice przekazali gospodarstwo. Można domniemywać, iż wynikało to po części, czy z..., czy jednym z tych powodów był również wkład, jaki ubezpieczony włożył w prowadzenie gospodarstwa rolnego, w tym swoiste poświęcenie, czyli zaniechanie uczęszczania do szkoły w czwartej klasie liceum z tego powodu, aby zająć się gospodarstwem. W konsekwencji ubezpieczony nie będąc..., posiadając..., spełniając wszystkie przesłanki, czyli nie będąc członkiem OFE, posiadając z..., znacznie ponad 25-letni staż pracy, ogólny staż pracy i ponad 15-letni staż pracy w szczególnych warunkach spełnia warunki konieczne do przyznania emerytury określone w przepisach arty..., w przepisach Ustawy z dnia 17 grudnia 98 i paragrafu 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 98 w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Kierując się powyższym Sąd Okręgowy w punkcie pierwszym wyroku zmienił zaskarżoną decyzję ZUS na podstawie artykułu 477 ze znaczkiem 14 paragraf 2 kpc i przyznał ubezpieczonemu prawo do renty od 3 kwietnia 2015, to jest od ukończenia 60-tego roku życia. W punkcie drugim sentencji wyroku Sąd Okręgowy zgodnie z przepisem artykułu 118, 1A Ustawy emerytalno-rentowej z urzędu orzekł w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Zdaniem Sądu Okręgowego w okolicznościach przedmiotowej sprawy brak było podstaw do stwierdzenia odpowiedzialności organu rentowego, pomimo uwzględnienia o..., odwołania ubezpieczonego. Do przyznania, bowiem mu prawa do świadczenia, do spornego świadczenia konieczne było przeprowadzenie postępowania dowodowego na okoliczność jego pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu 16-tego roku życia, a przed 83-cim rokiem, co pozwoliło dopiero ustalić 25-letni ogólny staż pracy.