UZASADNIENIE

Decyzją z 15 września 2010 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. stwierdził, że M. K. (1) jako (...) s.c. M. K., W. S. z siedzibą w S., odpowiada solidarnie ze spółką oraz W. S. (1) całym swoim majątkiem za zaległości z tytułu nieopłaconych przez spółkę składek za okres od grudnia 2004 roku do października 2008 roku. W decyzji wskazano, że ogółem należność wynosi 65 201,47 zł i składa się na nią należność główna w wysokości 45 138,47 zł, w tym z tytułu składek na FUS za okres od grudnia 2004 roku do października 2008 roku - 28 190,67 zł; z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres od grudnia 2004 roku do kwietnia 2005 roku, od lipca 2005 roku do października 2005 roku, od grudnia 2005 roku do października 2008 roku - 14 816,77 zł; z tytułu składek na Fundusz Pracy i FGŚP za okres od grudnia 2004 roku do października 2008 roku - 2 131,03 zł oraz odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych za okres od grudnia 2004 roku do października 2008 roku naliczone od należności głównej na dzień 15 września 2010 roku w łącznej kwocie 20 063,00 zł.

W odwołaniu od decyzji M. K. (1) wniosła o jej uchylenie. Podniosła, że w latach 1996-2000 spółka rozwijała się i wywiązywała się z ciążących na niej zobowiązań, co było wyłącznie jej zasługą, gdyż druga wspólniczka, W. S. (1), nie interesowała się spółką i jej zobowiązaniami, a jedynie pobierała pożytki ze spółki. Wskazała, iż w latach 1997-2004 spółka (...) współpracowała z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Rodzinie w S., z racji czego zmuszona była przedstawiać (...) zaświadczania o niezaleganiu w płatnościach na FUS, FUZ oraz FP i FGŚP. Podkreśliła, że regulowaniem zobowiązań wobec ZUS od czerwca 2001 roku zajmowała się W. S. (1). Zwróciła również uwagę na fakt, że w latach 2003, 2004 i 2005 pomieszczenia należące do spółki były niszczone w wyniku nawałnic i roztopów, a w styczniu 2006 roku 90% majątku spółki spłonęło w pożarze. W toku postępowania M. K. zakwestionowała także wysokość wyliczonych przez ZUS składek, podnosząc, iż w jej opinii były one dużo mniejsze. Zarzuciła także, że część należności nie istnieje, gdyż nie doszło do prawidłowego zatrudnienia pracowników z uwagi na fakt, iż umowy z nimi podpisywała tylko jedna wspólniczka spółki. Podniosła ponadto zarzut przedawnienia należności, wskazując że organ rentowy dochodzi należności za okres dłuższy niż pięć lat.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania w całości oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Postanowieniem z dnia 21 stycznia 2011 roku Sąd Okręgowy wezwał do udziału w sprawie w charakterze zainteresowanej W. S. (1).

W. S. (1) podniosła, iż do 2007 roku była wspólniczką spółki cywilnej (...) z udziałem 1/10. Wskazała nadto, że do spółki nie wnosiła żadnych udziałów finansowych, nic z niej też nie uzyskała. Podkreśliła, iż jej miesięczny dochód ograniczał się jedynie do renty rolniczej z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. W. S. (1) podniosła nadto, iż wszystkim co dotyczyło baru, zajmowała się jej córka, M. K. (1). Jednocześnie wskazała, iż nigdy nie dotarto do niej zawiadomienie z ZUS o zaleganiu ze składkami, nigdy też nie była informowana o zadłużeniach spółki. Podkreśliła, że nie zajmowała się dokumentacją spółki i nie miała do niej dostępu. Wskazała też, iż od 2006 roku z uwagi na poważny konflikt z córką, zerwała z nią wszelkie kontakty oraz zakończyła współpracę w (...) spółki (...).

W dniu 30 września 2013 roku Sąd Okręgowy w Szczecinie, rozpoznający wówczas niniejszą sprawę pod sygnaturą akt VI U 1607/10 zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że ustalił, iż M. K. (1) - jako (...) spółki cywilnej M. K. (1), W. S. (1) - nie odpowiada za zobowiązania tej spółki z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne za okres od grudnia 2004 r. do października 2008 r. w łącznej kwocie 65.201,47 zł.

Powyższy wyrok został uchylony przez Sąd Apelacyjny w Szczecinie wyrokiem z dnia 19 stycznia 2015 roku, wydanym w sprawie o sygn. akt III AUa 358/14. W uzasadnieniu tego orzeczenia Sąd Apelacyjny wskazał, że decyzja ZUS o odpowiedzialności M. K. (1) jako wspólnika spółki cywilnej Bar mleczny P. za zaległości tej spółki, wydana na podstawie art. 115 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa w zw. z art. 108 § 1 tej ustawy, była decyzją prawidłową, a do stwierdzenia odpowiedzialności wspólnika nie było konieczne ustalenie bezskuteczności egzekucji wobec spółki Bar mleczny - P. na podstawie art. 108 § 4 Ordynacji. Sąd Apelacyjny zarzucił jednak sądowi I instancji, że poprzestał na stwierdzeniu materialnego naruszenia prawa przez organ i nie rozpoznał sprawy merytorycznie, a w szczególności nie ustalił zakresu odpowiedzialności M. K. (1) za zobowiązania spółki cywilnej Bar mleczny P.. Wskazał, że jakkolwiek Sąd Okręgowy ocenił, że zarzuty odwołującej się dotyczące jej sytuacji osobistej, rodzinnej, finansowej i tak nie miały w sprawie znaczenia, to kwestia ta została zmarginalizowana, a przypisany M. K. (1) zakres odpowiedzialności ostatecznie nie został w postępowaniu sądowym zweryfikowany. Wskazał, iż rzeczą Sądu Okręgowego ponownie zajmującego się sprawą, będzie więc jej merytoryczne rozpoznanie, przez zweryfikowanie zaskarżonej decyzji w zakresie zgłaszanych zarzutów w nawiązaniu do przepisów Ordynacji podatkowej, w tym jej art. 118 § 1.

Rozpoznając sprawę ponownie Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Spółka cywilna Bar mleczny – (...) powstała w 1996 roku. Wspólnikami spółki byli wówczas M. K. (1) oraz jej kuzyn. Na mocy umowy spółki cywilnej z dnia 23 sierpnia 1997 roku w miejsce kuzyna M. K. do spółki weszła jej matka – W. S. (1). Spółce cywilnej (...) sp.c. K. M., (...). został nadany numer identyfikacyjny REGON (...). Umowa spółki została zawarta na czas nieokreślony (§ 12 umowy spółki).

W ramach zawartej w dniu 23 sierpnia 1997 r. umowy wspólniczki zobowiązały się do prowadzenia działalności gospodarczej w barze mlecznym (...) zlokalizowanym przy ul. (...) w S.. W § 5 umowy wskazano, że wspólniczka M. K. (1) jako swój udział wnosi do użytkowania dotychczasowe wyposażenie baru mlecznego o łącznej wartości 10 000 zł, a także wkład pieniężny w wysokości 500 zł. Wspólniczka W. S. (1) jako swój udział wniosła do spółki wkład pieniężny w wysokości 1500 zł. W § 8 zaznaczono, że wspólnicy umawiają się, że M. K. (1) uprawniona będzie do udziału w zyskach spółki w wysokości 90%, zaś W. S. (1) w wysokości 10%. Natomiast w stratach spółki (...) uczestniczyć będzie w 100%, zwalniając tym samym W. S. (1) od udziału w stratach spółki. W § 10 pkt 1 umowy wskazano także, że z ważnych powodów wspólnik może wypowiedzieć swój udział bez zachowania terminów wypowiedzenia, który stanowi trzy miesiące naprzód na koniec roku obrachunkowego.

Dowód: umowa spółki cywilnej z 23.08.1997 r. - k. 234 akt sądowych.

W czasie prowadzenia przez spółkę działalności podział obowiązków pomiędzy wspólniczki wyglądał w ten sposób, że W. S. (1) pracowała w kuchni, gdzie głównie zajmowała się lepieniem pierogów oraz myciem naczyń. Zdarzało się, że jeździła ze swoją córką M. K. (1) na zakupy. Natomiast M. K. (1) zajmowała się organizacją imprez okolicznościowych, ale również gotowała w barze i zmywała naczynia. Do obowiązków odwołującej należała wypłata wynagrodzeń osobom zatrudnionym w barze mlecznym.

W początkowym okresie działalności spółki jej księgowość prowadzona była przez biura rachunkowe. W późniejszym okresie prowadzeniem księgowości spółki zajmował się S. B. (1), będący od roku 2000 konkubentem M. K.. Był on również odpowiedzialny za współpracę z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, sporządzał deklaracje. Wszystkie deklaracje były własnoręcznie podpisywane przez M. K. (1).

W 2005 roku, kiedy spółka zaprzestała współpracy z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Rodzinie i pracy w barze było mniej, W. S. (1) zaczęła przychodzić do baru coraz rzadziej. W 2006 roku w wyniku pożaru, jaki miał miejsce w pomieszczeniach użytkowanych przez spółkę, spaliła się praktycznie cała dokumentacja spółki. To co ocalało, odwołująca przeniosła do siedziby spółki w W.. Po pożarze zostały wstrzymane dotacje celowe dla spółki z Ministerstwa Finansów. Wówczas sytuacja finansowa baru uległa znacznemu pogorszeniu. Dodatkowo między wspólniczkami narastał konflikt związany przede wszystkim z osobą S. B. (1) oraz jego rolą w prowadzonej działalności.

W latach 2004-2008 w spółce zatrudnione były osoby na podstawie umów o pracę i umów cywilnoprawnych; spółka zatrudniała także uczniów. Osoby te faktycznie wykonywały pracę na rzecz spółki; wypłacaniem im wynagrodzeń zajmowała się M. K..

Dowody:

- zeznania M. K. (1) – w wersji elektronicznej, k. 245-246 akt sprawy oraz wyjaśnienia informacyjne – k. 210v-211v;

- zeznania W. S. (1) – w wersji elektronicznej, k. 246-247 akt sprawy oraz wyjaśnienia informacyjne – k. 209-209v;

- zeznania świadka E. K. – k. 240-240 v akt sprawy;

- zeznania świadka M. K. (3) – w wersji elektronicznej, k. 244-245 akt sprawy.

- deklaracje ZUS – w teczkach stanowiących załącznik do akt.

W dniu 30 sierpnia 2007 roku W. S. (1) złożyła wniosek o wykreślenie z ewidencji działalności gospodarczej z dniem 1 marca 2001 r. wpisu dokonanego w dniu 5 lutego 2001 r. pod numerem (...) dotyczącego działalności prowadzonej przez W. S. (1) pod nazwą Bar (...). Na podstawie decyzji Prezydenta Miasta S. z dnia 31 sierpnia 2007 r. wpis ten został wykreślony.

W dniu 7 listopada 2007 roku W. S. (1) złożyła M. K. (1) pisemne oświadczenie o wypowiedzenie swojego udziału w spółce na podstawie art. 869 § 2 k.c. z dniem 31 grudnia 2007 roku, wskazując że nie prowadzi spraw spółki, a wszelkich czynności dokonuje M. K..

W dniu 8 stycznia 2008 r. Główny Urząd Statystyczny w W. skreślił z rejestru z dniem 31 grudnia 2007 r. numer identyfikacyjny REGON (...), nadany (...) s.c. K. M., (...).

W dniu 7 marca 2008 r. W. S. (1) złożyła w ZUS dokument (...), w którym wyrejestrowała z ubezpieczeń społecznych swoją działalność prowadzoną pod nazwą (...) pod wskazanym wyżej numerem REGON.

„Bar mleczny - P.” faktycznie funkcjonował do połowy 2008 roku – prowadziła go M. K. (1), aż do momentu eksmisji z lokalu, co nastąpiło w sierpniu 2008 roku. Swoją działalność gospodarczą M. K. wyrejestrowała w 2010 roku.

 Dowody:

- zeznania M. K. (1) – w wersji elektronicznej, k. 245-246 akt sprawy oraz wyjaśnienia informacyjne – k. 210v-211v;

- zeznania W. S. (1) – w wersji elektronicznej, k. 246-247 akt sprawy oraz wyjaśnienia informacyjne – k. 209-209v;

- decyzja Prezydenta Miasta S. z dnia 31.08.2007 r. - k.60 akt sądowych;

- zaświadczenie GUS z dnia 08.01.2008 r. o skreśleniu numeru REGON - k. 58 akt sądowych;

- druk (...) k. 59 akt sądowych.

Prawomocnym wyrokiem z dnia 22 września 2014 roku, wydanym w sprawie o sygn. akt X GC 1427/13, Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie, w sprawie toczącej się pomiędzy M. K. (1) a W. S. (1), ustalił datę rozwiązania umowy spółki cywilnej zawartej przez M. K. (1) i W. S. (1) pod nazwą „Bar mleczny – P.” na dzień 31 grudnia 2007 roku. W uzasadnieniu wyroku wskazano, że dokonane przez W. S. (1) w dniu 7 listopada 2007 roku wypowiedzenie udziału w spółce okazało się skuteczne, a co za tym idzie – w spółce pozostała tylko jedna wspólniczka, wobec czego spółka musiała ulec rozwiązaniu.

Złożona przez M. K. apelacja od tego wyroku została oddalona przez Sąd Okręgowy w Szczecinie wyrokiem z dnia 28 maja 2015 roku, wydanym w sprawie o sygn. akt VIII Ga 130/15.

Dowody: kopia dokumentów z akt Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie, sygn. akt X GC 1427/13 – koperty k. 408 i 447 akt sprawy.

Za grudzień 2004 roku M. K. (1) złożyła w dniu 16 stycznia 2005 roku w ZUS dokumenty rozliczeniowe, w których wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 7, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 3,50. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 1289,51 zł, z czego na FUS – 848,59 zł, na FUZ – 371,64 zł, zaś na FP i FGŚP – 67,18 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), M. P. (1) i P. P. (1) (kod 0120 0 0), M. R. (kod 0110 0 0) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Za styczeń 2005 roku M. K. (1) złożyła w dniu 15 lutego 2005 roku w ZUS dokumenty rozliczeniowe, w których wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 7, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 3. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 1350,76 zł, z czego na FUS – 899,22 zł, na FUZ – 388,53 zł, zaś na FP i FGŚP – 67,29 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), A. L., M. P. (1), P. P. (1) (kod 0120 0 0), M. R. (kod 0110 0 0) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Za luty 2005 roku M. K. (1) złożyła w dniu 15 marca 2005 roku w ZUS dokumenty rozliczeniowe, w których wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 7, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 3. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 1352,20 zł, z czego na FUS – 900,66 zł, na FUZ – 388,53 zł, zaś na FP i FGŚP – 61,29 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), A. L., M. P. (1), P. P. (1) (kod 0120 0 0), M. R. (kod 0110 0 0) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Za marzec 2005 roku M. K. (1) złożyła w dniu 12 kwietnia 2005 roku w ZUS dokumenty rozliczeniowe, w których wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 6, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 3. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 1002,67 zł, z czego na FUS – 612,61 zł, na FUZ – 346,47 zł, zaś na FP i FGŚP – 43,13 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), A. L., M. P. (1), P. P. (1) (kod 0120 0 0), K. M. (kod (...)) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Za kwiecień 2005 roku M. K. (1) złożyła w dniu 12 maja 2005 roku w ZUS dokumenty rozliczeniowe, w których wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 6, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 3. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 1002,67 zł, z czego na FUS – 612,61 zł, na FUZ – 346,47 zł, zaś na FP i FGŚP – 43,13 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), A. L., M. P. (1), P. P. (1) (kod 0120 0 0), K. M. (kod (...)) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Za maj 2005 roku M. K. (1) złożyła w dniu 12 czerwca 2005 roku w ZUS dokumenty rozliczeniowe, w których wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 6, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 3. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 1002,67 zł, z czego na FUS – 612,61 zł, na FUZ – 346,47 zł, zaś na FP i FGŚP – 43,13 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), A. L., M. P. (1), P. P. (1) (kod 0120 0 0), K. M. (kod (...)) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Za czerwiec 2005 roku M. K. (1) złożyła w dniu 12 lipca 2005 roku w ZUS dokumenty rozliczeniowe, w których wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 6, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 3. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 1003,03 zł, z czego na FUS – 613,09 zł, na FUZ – 346,47 zł, zaś na FP i FGŚP – 43,21 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), A. L., M. P. (1), P. P. (1) (kod 0120 0 0), K. M. (kod (...)) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Za lipiec 2005 roku M. K. (1) złożyła w dniu 15 sierpnia 2005 roku w ZUS dokumenty rozliczeniowe, w których wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 5, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 3. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 944,76 zł, z czego na FUS – 579,50 zł, na FUZ – 324,24 zł, zaś na FP i FGŚP – 40,84 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), M. P. (1), P. P. (1) (kod 0120 0 0), K. M. (kod (...)) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Za sierpień 2005 roku M. K. (1) złożyła w dniu 15 września 2005 roku w ZUS dokumenty rozliczeniowe, w których wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 5, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 3. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 899,98 zł, z czego na FUS – 543,85 zł, na FUZ – 317,56 zł, zaś na FP i FGŚP – 38,47 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), M. P. (1), P. P. (1) (kod 0120 0 0), K. M. (kod (...)) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Za wrzesień 2005 roku M. K. (1) złożyła w dniu 14 października 2005 roku w ZUS dokumenty rozliczeniowe, w których wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 3, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 1. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 828,29 zł, z czego na FUS – 479,25 zł, na FUZ – 314,96 zł, zaś na FP i FGŚP – 34,08 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), K. M. (kod (...)) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Za październik 2005 roku M. K. (1) złożyła w dniu 12 listopada 2005 roku w ZUS dokumenty rozliczeniowe, w których wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 3, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 1. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 828,29 zł, z czego na FUS – 479,25 zł, na FUZ – 314,96 zł, zaś na FP i FGŚP – 34,08 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), K. M. (kod (...)) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Za listopad 2005 roku M. K. (1) złożyła w dniu 14 grudnia 2005 roku w ZUS dokumenty rozliczeniowe, w których wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 3, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 1. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 828,29 zł, z czego na FUS – 479,25 zł, na FUZ – 314,96 zł, zaś na FP i FGŚP – 34,08 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), K. M. (kod (...)) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Za grudzień 2005 roku M. K. (1) złożyła w dniu 16 stycznia 2006 roku w ZUS dokumenty rozliczeniowe, w których wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 3, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 1. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 837,87 zł, z czego na FUS – 485,17 zł, na FUZ – 318,20 zł, zaś na FP i FGŚP – 34,50 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), K. M. (kod (...)) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Za styczeń 2006 roku M. K. (1) dwukrotnie składała w ZUS dokumenty rozliczeniowe. W pierwszych, złożonych w dniu 15 lutego 2006 roku wskazała, że liczba ubezpieczonych wynosi 4, z czego w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy liczba pracowników to 1. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 828,09 złotych, w tym 485,17 zł z tytułu składek na FUS, 308,84 złotych z tytułu składek na FUZ oraz 34,08 złotych z tytułu składek na FP i FGŚP. Następnie, w dniu 15 marca 2006 roku, złożyła w ZUS dokumenty rozliczeniowe, w których wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 3, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 1. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 846,81 zł, z czego na FUS – 485,17 zł, na FUZ – 327,56 zł, zaś na FP i FGŚP – 34,08 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), K. M. (kod (...)) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Za luty 2006 roku M. K. (1) złożyła w dniu 15 marca 2006 roku w ZUS dokumenty rozliczeniowe, w których wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 4, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 2. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 1266,33 zł, z czego na FUS – 817,27 zł, na FUZ – 391,58 zł, zaś na FP i FGŚP – 56,13 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), K. M. (kod (...)), I. N. (kod 0110 0 0) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Także za marzec 2006 roku M. K. (1) dwukrotnie składała dokumenty rozliczeniowe w ZUS. W drugiej (i ostatniej) deklaracji, złożonej w dniu 2 maja 2006 roku wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 4, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 1. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 1301,53 zł, z czego na FUS – 854,76 zł, na FUZ – 412,69 zł, zaś na FP i FGŚP – 34,08 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), K. M. (kod (...)), I. N. (kod 0110 0 0) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Za kwiecień 2006 roku M. K. (1) złożyła w dniu 15 maja 2006 roku w ZUS dokumenty rozliczeniowe, w których wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 4, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 1. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 996,96 zł, z czego na FUS – 590,98 zł, na FUZ – 363,98 zł, zaś na FP i FGŚP – 41,81 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), K. M. (kod (...)), I. N. (kod 0110 0 0) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Za maj 2006 roku M. K. (1) dwukrotnie składała dokumenty rozliczeniowe w ZUS. W drugiej (i ostatniej) deklaracji, złożonej w dniu 25 lipca 2006 roku wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 4, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 1. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 908,38 zł, z czego na FUS – 520,69 zł, na FUZ – 350,50 zł, zaś na FP i FGŚP – 37,17 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), K. M. (kod (...)) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Za czerwiec 2006 roku M. K. (1) złożyła w dniu 17 lipca 2006 roku w ZUS dokumenty rozliczeniowe, w których wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 4, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 2. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 891,53 zł, z czego na FUS – 521,02 zł, na FUZ – 333,32 zł, zaś na FP i FGŚP – 37,19 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), K. M. (kod (...)) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Za lipiec 2006 roku M. K. (1) złożyła w dniu 16 sierpnia 2006 roku w ZUS dokumenty rozliczeniowe, w których wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 5, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 2. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 923,98 zł, z czego na FUS – 546,76 zł, na FUZ – 338,30 zł, zaś na FP i FGŚP – 38,92 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), K. M. (kod (...)), K. S. (2) (kod 0120 0 0) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Za sierpień 2006 roku M. K. (1) złożyła w dniu 15 września 2006 roku w ZUS dokumenty rozliczeniowe, w których wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 5, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 2. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 900,08 zł, z czego na FUS – 527,80 zł, na FUZ – 334,63 zł, zaś na FP i FGŚP – 37,65 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), K. M. (kod (...)), K. S. (2) (kod 0120 0 0) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Za wrzesień 2006 roku M. K. (1) złożyła w dniu 16 października 2006 roku w ZUS dokumenty rozliczeniowe, w których wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 5, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 2. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 913,87 zł, z czego na FUS – 535,56 zł, na FUZ – 340,25 zł, zaś na FP i FGŚP – 38,06 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), K. M. (kod (...)), K. S. (2) (kod 0120 0 0) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Za październik 2006 roku M. K. (1) złożyła w dniu 15 listopada 2006 roku w ZUS dokumenty rozliczeniowe, w których wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 5, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 2. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 913,87 zł, z czego na FUS – 535,56 zł, na FUZ – 340,25 zł, zaś na FP i FGŚP – 38,06 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), K. M. (kod (...)), K. S. (2) (kod 0120 0 0) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Za listopad 2006 roku M. K. (1) złożyła w dniu 18 grudnia 2006 roku w ZUS dokumenty rozliczeniowe, w których wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 5, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 2. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 919,54 zł, z czego na FUS – 535,56 zł, na FUZ – 345,85 zł, zaś na FP i FGŚP – 38,06 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), K. M. i I. N. (kod (...)), K. S. (2) (kod 0120 0 0) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Za grudzień 2006 roku M. K. (1) złożyła w dniu 15 stycznia 2007 roku w ZUS dokumenty rozliczeniowe, w których wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 5, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 2. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 934,29 zł, z czego na FUS – 543,77 zł, na FUZ – 351,77 zł, zaś na FP i FGŚP – 38,65 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), K. M. i I. N. (kod (...)), K. S. (2) (kod 0120 0 0) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Za styczeń 2007 roku M. K. (1) ostateczną wersję deklaracji złożyła w dniu 24 lutego 2009 roku, wskazując że liczba osób ubezpieczonych wynosi 4, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 2. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 784,95 zł, z czego na FUS – 543,77 zł, na FUZ – 184,27 zł, zaś na FP i FGŚP – 56,91 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), K. M. i I. N. (kod (...)), K. S. (2) (kod 0120 0 0).

Za luty 2007 roku M. K. (1) złożyła w dniu 15 marca 2007 roku w ZUS dokumenty rozliczeniowe, w których wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 5, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 2. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 944,15 zł, z czego na FUS – 543,77 zł, na FUZ – 361,63 zł, zaś na FP i FGŚP – 38,65 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), K. M. i I. N. (kod (...)), K. S. (2) (kod 0120 0 0) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Za marzec 2007 roku M. K. (1) złożyła w dniu 16 kwietnia 2007 roku w ZUS dokumenty rozliczeniowe, w których wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 5, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 2. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 1017,23 zł, z czego na FUS – 587,42 zł, na FUZ – 387,95 zł, zaś na FP i FGŚP – 41,75 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), K. M. i I. N. (kod (...)), K. S. (2) (kod 0120 0 0) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Za kwiecień 2007 roku M. K. (1) złożyła w dniu 15 maja 2007 roku w ZUS dokumenty rozliczeniowe, w których wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 5, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 2. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 1017,23 zł, z czego na FUS – 587,42 zł, na FUZ – 387,95 zł, zaś na FP i FGŚP – 41,75 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), K. M. i I. N. (kod (...)), K. S. (2) (kod 0120 0 0) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Za maj 2007 roku M. K. (1) złożyła w dniu 15 czerwca 2007 roku w ZUS dokumenty rozliczeniowe, w których wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 5, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 2. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 1017,23 zł, z czego na FUS – 587,42 zł, na FUZ – 387,95 zł, zaś na FP i FGŚP – 41,75 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), K. M. i I. N. (kod (...)), K. S. (2) (kod 0120 0 0) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Za czerwiec 2007 roku M. K. (1) złożyła w dniu 23 października 2007 roku w ZUS dokumenty rozliczeniowe, w których wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 5, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 2. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 1017,09 zł, z czego na FUS – 597,71 zł, na FUZ – 377,52 zł, zaś na FP i FGŚP – 41,75 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), K. M. i I. N. (kod (...)), K. S. (2) (kod 0120 0 0) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Za lipiec 2007 roku M. K. (1) złożyła w dniu 23 października 2007 roku w ZUS dokumenty rozliczeniowe, w których wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 8, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 2. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 1108,32 zł, z czego na FUS – 655,50 zł, na FUZ – 401,31 zł, zaś na FP i FGŚP – 51,04 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), K. M. i I. N. (kod (...)), K. S. (2), B. K., M. K. (3) i K. G. (kod 0120 0 0) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Za sierpień 2007 roku M. K. (1) złożyła w dniu 23 października 2007 roku w ZUS dokumenty rozliczeniowe, w których wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 8, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 2. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 1108,32 zł, z czego na FUS – 655,50 zł, na FUZ – 401,31 zł, zaś na FP i FGŚP – 51,04 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), K. M. i I. N. (kod (...)), K. S. (2), B. K., M. K. (3) i K. G. (kod 0120 0 0) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Za wrzesień 2007 roku M. K. (1) złożyła w dniu 23 października 2007 roku w ZUS dokumenty rozliczeniowe, w których wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 8, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 2. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 1111,47 zł, z czego na FUS – 648,69 zł, na FUZ – 410,85 zł, zaś na FP i FGŚP – 49,88 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), K. M. i I. N. (kod (...)), K. S. (2), B. K., M. K. (3) i K. G. (kod 0120 0 0) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Za październik 2007 roku M. K. (1) złożyła w dniu 16 listopada 2007 roku w ZUS dokumenty rozliczeniowe, w których wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 8, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 2. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 1111,47 zł, z czego na FUS – 648,69 zł, na FUZ – 410,85 zł, zaś na FP i FGŚP – 49,88 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), K. M. i I. N. (kod (...)), K. S. (2), B. K., M. K. (3) i K. G. (kod 0120 0 0) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Za listopad 2007 roku M. K. (1) złożyła w dniu 17 grudnia 2007 roku w ZUS dokumenty rozliczeniowe, w których wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 8, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 2. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 1111,47 zł, z czego na FUS – 648,69 zł, na FUZ – 410,85 zł, zaś na FP i FGŚP – 49,88 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), K. M. i I. N. (kod (...)), K. S. (2), B. K., M. K. (3) i K. G. (kod 0120 0 0) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Za grudzień 2007 roku M. K. (1) złożyła w dniu 15 stycznia 2008 roku w ZUS dokumenty rozliczeniowe, w których wskazała, że liczba osób ubezpieczonych wynosi 8, z czego liczba pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to 2. Łączną sumę składek do zapłaty określono na 1137,70 zł, z czego na FUS – 663,20 zł, na FUZ – 421,45 zł, zaś na FP i FGŚP – 51 złotych. Raporty ZUS RCA złożono wówczas za M. K. (1) (kod 0510 0 0), K. M. i I. N. (kod (...)), K. S. (2), B. K., M. K. (3) i K. G. (kod 0120 0 0) oraz W. S. (1) – zgłoszoną wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

M. K. (1) składała w ZUS także deklaracje rozliczeniowe za rok 2008, aż do października 2008 roku włącznie.

Dowody:

- oryginały deklaracji rozliczeniowych – w teczkach stanowiących załącznik do akt;

- wydruki z systemu elektronicznego ZUS dot. (...) wraz z raportami za okres od grudnia 2004 roku do października 2008 roku – w pliku dokumentacji ZUS O/S..

W okresie od maja 2001 roku do października 2008 roku spółka (...) s.c. M. K., W. S. z siedzibą w S. nie opłacała należnych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz FP i FGŚP.

Dowód: dokumenty w aktach ZUS O/S., w tym wydruki z systemów informatycznych ZUS.

(...) spółki cywilnej Bar mleczny - P. z siedzibą w S. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie prowadził postępowania egzekucyjnego dotyczącego nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne.

Niesporne.

Osobą, która miała istotny wpływ na prowadzenie i faktyczne funkcjonowanie baru (...) był S. B. (1). Nie został on jednak nigdy zgłoszony do ubezpieczenia społecznego z tytułu zatrudnienia w spółce (...) lub z tytułu wykonywania na jej rzecz jakiejś innej umowy, nie opłacano za niego składek na ubezpieczenia społeczne, ani nie ujmowano go w składanych w ZUS deklaracjach rozliczeniowych.

Prawomocnym wyrokiem z dnia 4 lutego 2014 roku, wydanym w sprawie o sygnaturze akt IX P 168/09 Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie oddalił powództwo S. B. (1) przeciwko M. K. (1) i W. S. (1) o ustalenie istnienia jego stosunku pracy w tej spółce. W uzasadnieniu tego wyroku Sąd Rejonowy wskazał m.in., że w sytuacji w której roczny dochód W. S. (1) w latach 2000-2007 nie przekraczał 12.000 zł, zatrudnienie pracownika z wynagrodzeniem 2.500 zł miesięcznie z jednoczesnym zawarciem umowy przewidującej odstąpienie mu 1/5 zysków spółki było czynnością przekraczającą zwykły zarząd i jako takie wymagało zgody drugiego wspólnika (podjęcia uchwały).

Dowód: dokumentacja w aktach sprawy Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie, sygn. akt IX P 168/09, w szczególności wyrok wraz z uzasadnieniem – k. 825, 832-842 tychże akt.

M. K. (1) w dniu 25 marca 2014 roku złożyła w Sądzie Rejonowym Szczecin-Centrum w Szczecinie pozew o „unieważnienie wszystkich umów o pracę, świadectw pracy i zaświadczeń poświadczających okres zatrudnienia wystawionych przez (...) s.c. w cały okresie jej istnienia, tj. od 4.10.1996r. do jej rozwiązania”. W uzasadnieniu pozwu powołała się na treść wyroku wydanego w sprawie o sygnaturze akt IX P 168/09 (tj. w sprawie S. B.), wyprowadzając z niego wniosek, iż nieważne są wszelkie umowy zawarte z pracownikami, na których brak jest podpisu drugiej wspólniczki. Uzupełniając braki formalne pozwu wskazała, że pozwanymi są pracownicy W. K. (1), B. R., M. K. (4) oraz M. P. (1).

Postępowanie powyższe toczy się przed Sądem Rejonowym Szczecin-Centrum w Szczecinie pod sygnaturą akt IX P 275/14 i do dnia zamknięcia rozprawy w niniejszej sprawie nie zostało zakończone w pierwszej instancji.

Dowód: kopia dokumentów z akt sprawy Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie, sygn. akt IX P 275/14 – koperta k. 447 akt sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie okazało się uzasadnione tylko w niewielkim zakresie, a i to z przyczyn innych aniżeli wskazywane przez M. K. (1).

Kwestię przenoszenia na osoby trzecie odpowiedzialności z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie społeczne reguluje przepis art. 31 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r., poz. 121 z późn. zm., powoływanej dalej jako ustawa systemowa), stanowiący, iż do należności z tytułu składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, Fundusz Ubezpieczenia Zdrowotnego, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, stosuje się odpowiednio między innymi przepisy art. 107 § 1, art. 108 § 1 i 6, art. 115, art. 118 § 1 i 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jednolity: Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm., powoływanej dalej jako Ordynacja).

Z kolei stosownie do art. 32 ustawy systemowej do składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie: ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika oraz stosowania ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne.

Zgodnie z przepisem art. 115 § 1 Ordynacji (w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2008 roku, tj. w okresie istotnym w niniejszej sprawie) wspólnik spółki cywilnej, jawnej, partnerskiej oraz komplementariusz spółki komandytowej albo komandytowo-akcyjnej, niebędący akcjonariuszem, odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie ze spółką i pozostałymi wspólnikami za zaległości podatkowe spółki i wspólników, wynikające z działalności spółki. Z dniem 1 stycznia 2009 r. przepis ten otrzymał następujące brzmienie - wspólnik spółki cywilnej, jawnej, partnerskiej oraz komplementariusz spółki komandytowej albo komandytowo-akcyjnej odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie ze spółką i z pozostałymi wspólnikami za zaległości podatkowe spółki. Nowelizacja tego przepisu z dniem 1 stycznia 2009 roku doprowadziła do ograniczenia odpowiedzialności wspólnika tylko do zaległości podatkowych spółki.

Spór w rozpoznawanej sprawie dotyczył określenia odpowiedzialności M. K. (1) jako wspólnika spółki cywilnej Bar mleczny - PANORAMA za zaległości składkowe tej spółki, wynikające z działalności spółki za okres od grudnia 2004 roku do października 2008 roku, a więc odpowiedzialności uregulowanej przez przepis art. 115 § 1 Ordynacji w poprzednim brzmieniu. Możliwość stosowania do odpowiedzialności osób trzecich za zaległości powstałe przed dniem 1 stycznia 2009 roku - art. 115 § 1 Ordynacji w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej dopuścił art. 8 ustawy z dnia 7 listopada 2008 roku o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 28 listopada 2008 r.). Odpowiedzialność wspólników spółek obejmuje zatem zaległości składkowe spółki, które wynikają z działalności spółki (powstałe w czasie jej trwania oraz pozostające w związku z działalności spółki), w tym zobowiązania z tytułu składek za zatrudnionych przez spółkę pracowników. Wspólnik odpowiada również za zaległości składkowe drugiego wspólnika, lecz tylko za te powstałe do dnia 31 grudnia 2008 roku. Przepis § 1 art. 115 Ordynacji stosuje się również do odpowiedzialności byłego wspólnika za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie, gdy był on wspólnikiem (§ 2).

W niniejszej sprawie poza sporem pozostawało, że M. K. (1) oraz W. S. (1) były wspólniczkami spółki cywilnej Bar mleczny – (...) s.c. W. K., W. S. od 1997 r. Co jednak istotne, w dacie zamknięcia rozprawy istniał już (inaczej niż w dacie wydania pierwszego wyroku w niniejszej sprawie) prawomocny wyrok sądu gospodarczego, którym ustalono, że spółka cywilna (...) przestała istnieć z dniem 31 grudnia 2007 roku, a to na skutek wypowiedzenia przez W. S. (1) ze skutkiem na koniec grudnia 2007 roku jej udziału w spółce.

Zgodnie z normą przepisu art. 365 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy i inne organy państwowe, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Jak przy tym przyjmuje się w orzecznictwie, powyższy przepis należy traktować jako nakaz przyjmowania przez wymienione w nim podmioty, że w objętej w nim sytuacji stan prawny przedstawiał się tak, jak to wynika z sentencji wyroku (orzeczenia). Innymi słowy, są one związane dyspozycją konkretnej i indywidualnej normy prawnej wywiedzionej przez sąd z przepisów prawnych zawierających normy generalne i abstrakcyjne w procesie subsumcji określonego stanu faktycznego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 czerwca 2009r., II PK 302/08). W obecnym stanie prawnym nie może być przy tym wątpliwości co do tego, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych należy do kręgu adresatów omawianego przepisu. Jak bowiem stanowi przepis art. 66 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity obowiązujący w dacie wydawania zaskarżonej decyzji Dz.U. 2007 nr 11 poz. 74 z późn. zm.), Zakład jest państwową jednostką organizacyjną i posiada osobowość prawną. Dodatkowo, w ustępie czwartym tego przepisu wyraźnie wskazano, iż w zakresie prowadzonej działalności, o której mowa w art. 68-71, Zakładowi przysługują środki prawne właściwe organom administracji państwowej. Na gruncie tej regulacji, m.in. Naczelny Sąd Administracyjny wydał wyrok (z dnia 22 marca 2007r., w sprawie II GSK 359/06), w którym stwierdził, iż „z treści przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, regulujących ustrój, zadania i kompetencje ZUS (art. 66-79a u.s.u.s.) wynika, że jest to jednostka organizacyjna (osoba prawna), która jako całość jest organem administracji publicznej (art. 66 ust. 4 u.s.u.s.)”. Również i Sąd Najwyższy, w wyroku z 14 stycznia 2000 r. (II UKN 304/99) wskazał, iż „moc wiążąca prawomocnego orzeczenia sądu w rozumieniu art. 365 § 1 k.p.c. oznacza, że nikt nie może negować faktu istnienia tego orzeczenia i jego określonej treści bez względu na to, czy był, czy też nie był stroną w postępowaniu, które zakończyło się prawomocnym wyrokiem. Moc wiążąca prawomocnego orzeczenia wyraża się w tym, że obejmuje ona także inne sądy i inne organy państwowe, które w zakresie swych kompetencji muszą brać pod uwagę fakt istnienia i treść prawomocnego orzeczenia sądu. W konsekwencji wszystkie wymienione jednostki, w tym Zakład Ubezpieczeń Społecznych jako posiadająca osobowość prawną państwowa jednostka organizacyjna (art. 66 ust. 1 ustawy z 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych), z wyjątkiem innych osób, które prawomocne orzeczenie wiąże tylko w wypadkach przewidzianych w ustawie, muszą się liczyć z wydanym orzeczeniem oraz nie mogą go ani zmieniać, ani podejmować działań nieuwzględniających faktu jego wydania i faktu istnienia orzeczenia regulującego konkretną sprawę”.

W ocenie sądu orzekającego niniejszej sprawie fakt istnienia wskazanego wcześniej wyroku sądu gospodarczego oznacza więc, że brak było w niniejszej sprawie podstaw do przenoszenia na kogokolwiek w trybie art. 115 § 1 Ordynacji odpowiedzialności za zobowiązania spółki cywilnej (...) za okres od stycznia do października 2008 roku, gdyż zobowiązania te w ogóle nie powstały. Skoro bowiem – jak wynika z prawomocnego wyroku sądu – w tym okresie spółka cywilna (...) już nie istniała, nie mogła być podmiotem jakichkolwiek praw i obowiązków, w tym w szczególności być zobowiązana do uiszczania składek na rzecz ZUS. Oczywiście, nie zmienia to faktu, że do października 2008 roku byli przez M. K. (1) zatrudniani (formalnie w imieniu spółki) pracownicy, składano do ZUS także deklaracje rozliczeniowe dotyczące samej M. K. (1), co mogło (o ile praca ta była faktycznie wykonywana i były spełnione inne przesłanki do objęcia innych osób ubezpieczeniami społecznymi) powodować powstanie obowiązku uiszczania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Obowiązek ten nie był jednak ani obowiązkiem spółki (która w tym czasie nie istniała), ani jej wspólników (skoro nie istniała spółka, nie było także jej wspólników), lecz ciążył na osobie, która swoim działaniem spowodowała jego powstanie. Ustalenie odpowiedzialności takiej osoby za zobowiązania wobec ZUS (choćby miała to być – co jest wysoce prawdopodobne – M. K. (1)) nie mogło jednak nastąpić poprzez wydanie zaskarżonej w niniejszym postępowaniu decyzji, gdyż całkowicie inny jest jej przedmiot oraz tryb wydawania.

Mając powyższe na uwadze, w punkcie I. sentencji wyroku na podstawie art. 477¹⁴ § 2 k.p.c. zmieniono zaskarżoną decyzję, stwierdzając że M. K. (1) jako wspólnik spółki cywilnej (...) nie odpowiada solidarnie z tą spółką oraz z W. S. (1) całym swoim majątkiem za zaległości z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od stycznia do października 2008 roku, ani za związane z tymi należnościami zaległości odsetkowe.

Jeśli chodzi natomiast o odpowiedzialność M. K. (1) za zobowiązania spółki za pozostały okres, tj. okres od grudnia 2004 roku do 31 grudnia 2007 roku, to Sąd Apelacyjny w Szczecinie wydanym w niniejszej sprawie wyrokiem przesądził już, iż art. 115 § 1 Ordynacji ustanawia zasadę solidarnej odpowiedzialności wspólników oraz samej spółki i nie ustanawia jakiegokolwiek wymogu uzależnienia orzeczenia o odpowiedzialności wspólnika od wyniku egzekucji prowadzonej wobec spółki. Wydaną przez ZUS decyzję uznał więc z tego powodu za prawidłową, co jest wskazaniem wiążącym sąd orzekający w niniejszej sprawie (art. 386 § 6 k.p.c.).

Sądowi Okręgowemu pozostało więc wyłącznie dokonanie oceny zasadności pozostałych zarzutów zgłaszanych w toku postępowania przez M. K. (1).

Jeśli chodzi o zarzut przedawnienia należności, to po pierwsze trzeba zwrócić uwagę, iż należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne stają się wymagalne w terminie płatności przypadającym, zgodnie z art. 47 ust. 1 pkt 3 ustawy systemowej, na 15 dzień miesiąca następnego po tym, za który składki mają zostać opłacone. Ma to istotne znaczenie w świetle mającego także zastosowanie w niniejszej sprawie przepisu art. 118 § 1 Ordynacji, w myśl którego nie można wydać decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej, jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym powstała zaległość podatkowa, upłynęło 5 lat. Przepis ten obowiązywał w takim samym brzmieniu także w okresie, w którym powstawały sporne należności. Pierwszą zaległością, której dotyczyła zaskarżona decyzja, była zaległość składkowa za grudzień 2004 roku. Termin płatności tych składek przypadał na dzień 15 stycznia 2005 roku, co oznacza, iż możliwość wydania decyzji stwierdzającej odpowiedzialność podatkową M. K. (1) w niniejszej sprawie upłynęła dopiero z końcem grudnia 2010 roku. Skoro zaś zaskarżona decyzja została wydana i doręczona wcześniej (doręczenie nastąpiło w dniu 19 października 2010 roku) nie mogło być mowy o przedawnieniu ani tej, ani tym bardziej innych zaległości składkowych.

Odnosząc się z kolei do samej zasady odpowiedzialności M. K. (1) trzeba wskazać, iż w świetle przepisu art. 115 § 1 Ordynacji istotne znaczenie ma wyłącznie to, czy faktycznie powstał obowiązek opłacenia składek, a jeśli tak to, czy składki te zostały opłacone w terminie. M. K. (1) w toku niniejszego procesu próbowała podważać samą podstawę swojej odpowiedzialności, nie kwestionując zarazem dokonanego przez ZUS ustalenia, że składki nie zostały opłacone. Podnoszone przez nią w toku poprzedniego postępowania przed sądem I instancji zarzuty, że składki musiały być opłacone, skoro spółka świadczyła usługi na rzecz (...) dotyczyły okresu wcześniejszego niż okres objęty decyzją. Za okres od grudnia 2004 roku nie przedłożono natomiast jakichkolwiek dowodów uiszczenia należnych składek. Z danych widniejących zaś w systemie informatycznym ZUS, które to dane – w świetle przepisu art. 34 ust. 2 ustawy systemowej – mają moc dowodową wynika zaś, że żadne kwoty z tytułu tych składek na konto Zakładu nie wpłynęły.

Ustalając to, czy po stronie M. K. (1) jako wspólniczki spółki cywilnej (...) powstał obowiązek uiszczania składek na ubezpieczenia społeczne, Sąd Okręgowy oparł się na danych wynikających z systemu informatycznego ZUS oraz – wobec składanych przez M. K. zarzutów – oryginałach składanych w spornym okresie dokumentów zgłoszeniowych i rozliczeniowych, przy czym każdy z tych – przesłanych przez organ rentowy do akt sprawy na żądanie sądu - dokumentów został własnoręcznie podpisany przez M. K. (1). Nie może więc ona obecnie twierdzić, że jej obowiązki jako wspólniczki spółki cywilnej przedstawiały się inaczej, niż wynika z tych dokumentów. Znamienne jest zresztą to, że odwołująca nie zakwestionowała tego, że faktycznie zatrudniała (na takiej lub innej podstawie prawnej) osoby wskazywane w poszczególnych deklaracjach rozliczeniowych, ani że wypłacała im wynagrodzenia w kwotach rodzących obowiązek zapłacenia składek w wysokości wynikającej z tych deklaracji. Argumentacja M. K. sprowadzała się natomiast do powoływania się na treść wyroku wydanego w sprawie z powództwa S. B. (1) – uważała, że skoro w tamtej sprawie sąd stwierdził, że umowa o pracę nie istniała, takiego samego stwierdzenia trzeba dokonać także wobec pozostałych pracowników spółki. Z tego też powodu odwołująca wystąpiła z odrębnym pozwem do Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie domagając się „unieważnienia umów” zawartych z czterema pracownikami, z czego dwie osoby (M. K. i M. P.) były zatrudnione w okresie istotnym w niniejszej sprawie.

W ocenie Sądu Okręgowego brak było powodów, dla których postępowanie w niniejszej sprawie miałoby zostać zawieszone do czasu zakończenia wskazanego wyżej postępowania przed Sądem Rejonowym. Z tego też powodu wniosek M. K. o dokonanie takiego zawieszenia został rozpoznany poprzez wydanie (niezaskarżalnego) postanowienia o odmowie zawieszenia postępowania. Należy bowiem podkreślić, iż nawet jeżeli – co wydaje się jednak mało prawdopodobne – w tamtym postępowaniu zostałby wydany wyrok uwzględniający w całości powództwo, nie oznaczałby on wcale automatycznego zwolnienia odwołującej z obowiązku zapłaty składek na rzecz ZUS. Ustawa systemowa przewiduje bowiem konieczność opłacania składek na ubezpieczenia społeczne nie tylko z tytułu zatrudniania pracowników na podstawie umowy o pracę, ale także z tytułu powierzania im do wykonania czynności w oparciu o umowę zlecenia, agencyjną i umowę o świadczenie usług (art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy systemowej). Skoro zaś – co przyznała odwołująca – wszystkie osoby wskazane w złożonych przez M. K. deklaracjach rozliczeniowych wykonywały faktycznie na rzecz spółki różnego rodzaju czynności (m.in. pracowały w kuchni), niewątpliwie jeśli nie z tego, to z innego tytułu powstał obowiązek opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne od wypłaconych im wynagrodzeń. Na marginesie trzeba jednak zauważyć, że osoby, za które w spornych okresach były składane deklaracje rozliczeniowe były bądź samą odwołującą (co do której obowiązek uiszczania składek wynikał z faktu prowadzenia przez nią działalności gospodarczej, bądź osobami przebywającymi na urlopach wychowawczych (I. N., M. M. (1)), bądź pracownikami młodocianymi (K. S. (2), B. K., M. K. (3), K. G., M. i P. P. (2)), co tym bardziej wywołuje uzasadnione wątpliwości co do możliwości ustalenia, że nie były one pracownikami spółki cywilnej (...). Wreszcie, nie można stracić z pola widzenia tego, że w świetle przepisu art. 83a ust. 1 ustawy systemowej zobowiązanie stwierdzone decyzją ostateczną Zakładu ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na to prawo lub zobowiązanie. Oznacza to, że jeśli faktycznie Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie wydałby wyrok uwzględniający powództwo M. K., będzie ona mogła złożyć ten wyrok w organie rentowym, który z kolei będzie miał obowiązek wydania stosownej decyzji.

Sąd nie widział także podstaw, by wstrzymać się z wydaniem wyroku w niniejszej sprawie do czasu zakończenia toczącego się postępowania zażaleniowego. Obowiązkiem sądu jest bowiem przeciwdziałanie przewlekaniu postępowania i czuwanie, by sprawa była rozpoznawana bez zbędnej zwłoki (art. 6 § 1 k.p.c.). Niniejsza sprawa toczy się już od pięciu lat. W tej sytuacji niedopuszczalne byłoby wstrzymywanie się przez sąd z wydaniem wyroku tylko dlatego, że M. K. (1) chce wnieść zażalenie na postanowienie, które nie jest zaskarżalne.

Wreszcie, bez znaczenia dla rozstrzygnięcia były podnoszone tak przez M. K., jak i W. S. okoliczności takie jak ich relacje rodzinne (silny konflikt między matką a córką), pożar, w wyniku którego uległa zniszczeniu dokumentacja spółki, faktyczny podział obowiązków w prowadzeniu działalności, trudna sytuacja majątkowa. Orzekanie o odpowiedzialności wspólników spółki cywilnej nie jest bowiem oparte na zasadzie winy i dlatego nie ma znaczenia ustalenie przyczynienia się poszczególnych wspólników do powstania zaległości. Oznacza to, że za zaległości składkowe może ponosić odpowiedzialność nawet ten wspólnik, który w żaden sposób nie miał udziału w ich powstaniu lub o nich nie wiedział. Co więcej, odpowiedzialność podatkowa wspólników spółki cywilnej za ciążące na niej zaległość podatkowe nie jest uzależniona od wysokości wkładów poszczególnych wspólników. Oznacza to, że organ rentowy może orzec o odpowiedzialności wspólnika za pełną kwotę zaległości spółki, chociażby jego udział w spółce wynosił 1 czy 10%. Przywoływane w toku postępowania okoliczności mogą mieć natomiast znaczenie jeśli M. K. (1) zdecydowałaby się w przyszłości na złożenie wniosku o umorzenie jej zaległości składkowych w trybie art. 28 Ordynacji. Jak wskazano bowiem w wydanym na podstawie upoważnienia ustawowego rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 lipca 2003 roku w sprawie szczegółowych zasad umarzania należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne (Dz.U. z 2003r., nr 141, poz. 1365) Zakład może umorzyć należności z tytułu składek, jeżeli zobowiązany wykaże, że ze względu na stan majątkowy i sytuację rodzinną nie jest w stanie opłacić tych należności, ponieważ pociągnęłoby to zbyt ciężkie skutki dla zobowiązanego i jego rodziny, w szczególności w przypadku:

1) gdy opłacenie należności z tytułu składek pozbawiłoby zobowiązanego i jego rodzinę możliwości zaspokojenia niezbędnych potrzeb życiowych;

2) poniesienia strat materialnych w wyniku klęski żywiołowej lub innego nadzwyczajnego zdarzenia powodujących, że opłacenie należności z tytułu składek mogłoby pozbawić zobowiązanego możliwości dalszego prowadzenia działalności;

3) przewlekłej choroby zobowiązanego lub konieczności sprawowania opieki nad przewlekle chorym członkiem rodziny, pozbawiającej zobowiązanego możliwości uzyskiwania dochodu umożliwiającego opłacenie należności (§ 3 ust. 1 rozporządzenia).

Przepisy te w żadnej mierze nie znajdują jednak zastosowania w postępowaniu takim jak niniejsze, w którym przesądza się dopiero o samej podstawie odpowiedzialności M. K..

Mając więc wszystkie powyższe względy na uwadze, w punkcie II. sentencji na podstawie art. 477¹⁴§ 1 k.p.c. orzeczono o oddaleniu odwołania w zakresie, w jakim odwołująca domagała się stwierdzenia jej całkowitego braku odpowiedzialności za zobowiązania spółki cywilnej (...).

W tym miejscu, mając na względzie treść pisma procesowego M. K. z 4 listopada 2015r., należy dodatkowo podkreślić, iż w ocenie sądu odwołującej stworzono pełną możliwość zapoznania się z oryginałami wszystkich przesłanych przez ZUS dokumentów zgłoszeniowych i rozliczeniowych dotyczących spółki (...). Trzeba bowiem zauważyć, iż wraz z wezwaniem na termin rozprawy przesłano tak M. K., jak i W. S. informację o tym, że oryginały akt rozliczeniowych są do wglądu w każdym czasie przed rozprawą (kopia pisma – k. 466 i 467 akt sprawy). Informację tę M. K. odebrała osobiście w dniu 17 października 2015 roku (vide: elektroniczne potwierdzenie odbioru – k. 473 akt sprawy). Od dnia 17 października 2015 r. całość akt przez cały czas była do wglądu w sekretariacie. M. K. stawiła się jednak w sądzie w dniu 28 października 2015r., tj. na dzień przed rozprawą, w momencie gdy akta sprawy znajdowały się w gabinecie sędziego, który przygotowywał się do rozprawy. Pracownicy sekretariatu, którzy zabrali akta z gabinetu sędziego, aby umożliwić M. K. zapoznanie się z ich treścią, omyłkowo nie zabrali z niego teczek z deklaracjami ZUS. M. K. po udostępnieniu jej akt nie zgłosiła jednak nikomu, że brakuje w nich deklaracji ZUS, co spowodowałoby niezwłoczne zorientowanie się w omyłce i dostarczenie także i teczek do sekretariatu (pisząca te słowa sędzia nie później niż pół godziny po zabraniu akt zorientowała się w pomyłce i osobiście zaniosła teczki do sekretariatu, w którym jednak odwołującej już nie było). Z uwagi na powyższe umożliwiono M. K. zapoznanie się z dokumentacją znajdującą się w teczkach w trakcie rozprawy w dniu 29 października 2015r. (vide: protokół rozprawy, k. 476 akt sprawy). W powyższej sytuacji nie może być więc w żadnej mierze mowy o pozbawieniu M. K. możliwości obrony jej praw.

W punkcie III sentencji na podstawie art. 102 k.p.c. odstąpiono od obciążania M. K. (1) kosztami procesu, mając na względzie jej trudną sytuację rodzinną i majątkową.

Przewodnicząca:	SSO Monika Miller-Młyńska
Protokolant:	st. sekr. sądowy Katarzyna Herman

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE