UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 30 maja 2012 roku powódka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. wniosła pozew przeciwko pozwanemu J. G. (1) żądając zapłaty kwoty 11.615,07 zł wraz z ustawowymi odsetkami oraz kosztami procesu.

W uzasadnieniu wskazano, że pozwany J. G. (3) pełni funkcję członka zarządu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością od dnia 27 maja 2008 r. do dzisiaj, w tym też czasie powstało zobowiązanie wobec wyżej wskazanej spółki. Na podstawie nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy w Lublinie, sygn. akt XVI Nc-e 320973/10, spółka (...) została zobowiązana do zapłaty na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. kwoty 7.466,36 zł tj. należności głównej, odsetek ustawowych od tej kwoty od dnia 30 marca 2010 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu w kwocie 1.296,45 zł. Postanowieniem z dnia 8 maja 2012 r. Komornik Sądowy umorzył postępowanie egzekucyjne wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji. Powódka wskazała, że podstawą odpowiedzialności pozwanego jest art. 299 k.s.h..

Powódka podała, iż na wartość przedmiotu sporu składa się kwoty:

- 7.466,36 zł tytułem należności głównej,

- 2.071,56 zł tytułem odsetek ustawowych od kwoty 7.466,36 zł liczonych od dnia 30 marca 2010 roku do dnia 17 maja 2012 roku,

- 1.296,45 zł tytułem zwrotu kosztów procesu,

- 600,00 zł tytułem kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu egzekucyjnym, - 180,70 zł tytułem kosztów bezskutecznej egzekucji.

W dniu 13 czerwca 2012 r. Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Gorzowie Wielkopolski w V Wydziale Gospodarczym, w sprawie o sygn. akt V GNc 1096/12, wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Zarządzeniem z dnia 20 listopada 2012 r. na podstawie art. 144 § 1 k.p.c. ustanowiono dla pozwanego kuratora dla doręczeń.

W dniu 27 lutego 2012 roku kurator procesowy J. G. (1), złożył sprzeciw od nakazu zapłaty, w którym wniósł o oddalenie powództwa w całości.

Wyrokiem z dnia 4 marca 2013 roku Sąd Rejonowy w Gorzowie Wielkopolskim zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 9.543,51 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi w stosunku rocznym od tej kwoty od dnia 30 maja 2012 roku do dnia zapłaty i oddalił powództwo w pozostałym zakresie. Rozstrzygając o kosztach procesu Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 2.641,44 zł. Nadto Sąd przyznał kuratorowi procesowemu J. G. (2) wynagrodzenie w kwocie 200,00 zł tytułem zastępowania w procesie nieznanego z miejsca pobytu pozwanego.

Wyrok powyższy Sąd oparł na ustaleniu, iż od dnia 27 maja 2012 r. tj. od dnia rejestracji (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. funkcję członka zarządu pełni J. G. (1).

W dniu 17 listopada 2010 r. Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Lublinie w elektronicznym postępowaniu upominawczym w sprawie o sygnaturze XVI Nc – e (...) nakazał (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W. zapłacić na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. kwotę
7.466,36 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 30 marca 2010 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 1.296,45 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Postanowieniem z dnia 18 października 2011 r. Referendarz sądowy nadał klauzulę wykonalności przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W..

Postanowieniem z dnia 8 maja 2012 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Gorzowie Wielkopolskim w sprawie Km 4286/11 umorzył postępowanie egzekucyjne prowadzone przeciwko spółce (...) wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji. Nadto postanowieniem ustalono koszty postępowania egzekucyjnego w wysokości
180,70 zł. Kolejnym postanowieniem z dnia 27 października 2011 r. Komornik przyznał wierzycielowi kwotę 600 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Przystępując do rozważań Sąd stwierdził, iż powództwo okazało się w przeważającej mierze zasadne.

Wskazał, iż strona powodowa oparła swoje roszczenie na podstawie art. 299 k.s.h.. Sąd zaznaczył, iż przywołany przepis statuuje odpowiedzialność członka zarządu, która jest odpowiedzialnością odszkodowawczą za szkodę wywołaną niekorzystnym dla wierzycieli sposobem kierowania sprawami spółki, który doprowadził do bezskuteczności egzekucji jej zobowiązań. O powstaniu tej odpowiedzialność decyduje bezskuteczność egzekucji, a więc stan gdy wierzyciel nie może uzyskać w trybie przymusowym zaspokojenia. Bezskuteczności egzekucji jest tym zdarzeniem prawnym, które wywołuje skutek w postaci powstania odpowiedzialności (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 9 grudnia 2010 r., III CSK 46/10, Lex nr 970080, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 2008 r. III CZP 143/07, OSNC 2009/3/38 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 2007 r. IV CSK 370/06, OSNC-ZD 2008/1/8).

Dalej Sąd wywodził, iż z art. 299 k.s.h. wynika, że w sprawie opartej na tym przepisie, wierzyciel powinien tylko wykazać, iż spółka posiada wobec niego ważne zobowiązanie wyrażone w tytule egzekucyjnym, bezskuteczność egzekucji przeciwko zadłużonej spółce i wskazać członka zarządu tej spółki, który na podstawie tego przepisu powinien ponieść odpowiedzialność osobistą i solidarną z innym członkiem zarządu. Jeżeli pozwany członek zarządu chce uwolnić się od odpowiedzialności, to powinien na podstawie art. 299 § 2 k.s.h. i art. 6 k.c. udowodnić jedną ze wskazanych w tym przepisie okoliczności egzoneracyjnych (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 2011 r., II CSK 451/10, Lex nr 1027170 i wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 września 2005 r., V CK 129/05, Lex nr 387732). Decydujące znaczenie dla oceny zasadności powództwa z art. 299 k.s.h. ma stan majątkowy spółki - dłużnika, istniejący w chwili zamknięcia rozprawy (art. 316 k.p.c.). Dla przyjęcia odpowiedzialności członków zarządu na podstawie art. 299 § 1 k.s.h. konieczne jest bowiem bezsporne stwierdzenie, że zaspokojenie z majątku spółki nie jest możliwe (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 maja 2008 r., III CSK 12/08, Lex nr 447785).

Sąd zaznaczył, iż w niniejszej sprawie z odpisu pełnego z Krajowego Rejestru Sądowego spółki (...) wynika, że pozwany J. G. (1) pozostawał członkiem zarządu w dacie istnienia zobowiązania. Bezskuteczność egzekucji wobec spółki potwierdzona jest postanowieniem o jej umorzeniu. Pozwany reprezentowany przez kuratora nie wskazał żadnych przesłanek uchylających jego odpowiedzialność, a to na nim spoczywa ciężar dowodu. Wobec tego Sąd uznał, iż należy przyjąć odpowiedzialność pozwanego J. G. (4), co do zasady.

Zdaniem Sądu w dalszej kolejności rozważenia wymagał zakres poniesionej przez powódkę szkody, która rozumieniu art. 299 § 2 k.s.h. polega na obniżeniu - wskutek tego, że z winy członków zarządu nie doszło we właściwym czasie do zgłoszenia upadłości lub wszczęcia postępowania układowego - potencjału majątkowego spółki powodującego niemożność wyegzekwowania od spółki jej zobowiązań. Członkowie zarządu odpowiadają wobec wierzyciela za tak pojmowaną szkodę, a nie za niezaspokojone zobowiązania spółki. Dla tak rozumianej odpowiedzialności odszkodowawczej zarządu ustawa wprowadziła domniemanie owej szkody, domniemanie winy oraz swoisty związek przyczynowy między zachowaniem zarządu, a ową szkodą, inny niż dla nienależytego wykonania zobowiązania głównego. Z tych powodów omawiana odpowiedzialność członków zarządu jest zawsze odpowiedzialnością prywatnoprawną (odszkodowawczą), niezależną od charakteru niezaspokojonego zobowiązania spółki.

Sąd wskazał, iż odpowiedzialność członków zarządu na podstawie art. 299 k.s.h. obejmuje zasądzone w tytule wykonawczym, wydanym przeciwko spółce, koszty procesu, koszty postępowania egzekucyjnego umorzonego z powodu bezskuteczności egzekucji i odsetki ustawowe od należności głównej (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2006r sygn. akt III CZP 118/06 opubl. OSNC 2007/9/136, Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2007 r., sygn. akt III CSK 352/06 opubl. LEX nr 278665).

Dalej uzasadniał, iż rozróżnić należy odsetki z tytułu braku zapłaty przez spółkę, której pozwany był członkiem zarządu, od odsetek z tytułu opóźnienia w uiszczeniu przez niego zobowiązania odszkodowawczego. Odsetki z tytułu braku zapłaty przez spółkę (podobnie jak koszty procesu i koszty egzekucyjne) stanowią element szkody poniesionej przez wierzyciela i mogą być dochodzone jako odszkodowanie w trybie art 299 k.s.h. Niezbędne jest jednak wówczas ich skapitalizowanie. Termin spełnienia świadczenia odszkodowawczego (niezależnie od tego czy obejmuje należność zasądzoną od spółki, odsetki czy też koszty) nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania. Wymagalność roszczenia należy więc określić zgodnie z art. 455 k.c. - roszczenie to staje się wymagalne po wezwaniu dłużnika do zapłaty. Od dnia następnego wierzyciel może, zgodnie z art. 481 k.c., żądać odsetek za opóźnienie w jego spełnieniu. Pogląd ten należy uznać za utrwalony w orzecznictwie (por.: OSNC 2007/9/136; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 2000 r., H CKN 725/98, OSNC 2000/9/158; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 lutego 2002 roku, IV CKN 793/2000, OSNC 2003/2/22. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 4 lipca 2006r sygn. akt I ACa 341/06 opubl. Lex 217207).

Sąd Rejonowy wskazał, iż powódka skierowała wezwanie do zapłaty do pozwanego na adres ul. (...), (...)-(...) W.. Adres ten został również określony w pozwie na który próbowano doręczyć nakaz zapłaty wydany przez Referendarza sądowego w dniu 13 czerwca 2012 r. Przyjąć więc należy, że rolę wezwania do zapłaty spełnia pozew, który w niniejszej sprawie doręczono kuratorowi w dniu 9 stycznia 2013 r. Od dnia następnego winny być zasądzone odsetki skapitalizowane w kwocie 2.071,56 zł W tym też zakresie Sąd wydał błędne rozstrzygnięcie, albowiem w całości oddalił żądanie zasądzenia tej kwoty.

O kosztach postępowania Sąd orzekł mając na uwadze przepisy art. 98 § 1 k.p.c. oraz art. 108 § l k.p.c. Zgodnie z art. 98 § l k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Sąd wskazał, iż powód wygrał proces w 82,16 %. Na koszty procesu strony powodowej złożyła się opłata sądowa w kwocie 581 zł, koszty zastępstwa procesowego pełnomocnika w kwocie 2.400 zł, opłaty skarbowe od pełnomocnictwa w kwocie 34 zł oraz 200 zł uiszczone na poczet wynagrodzenia kuratora dla doręczeń. Sąd zauważył, iż rozstrzygnięcie o kosztach determinowane było oddaleniem żądania zasądzenia kwoty 2.071,56 zł. W przypadku uznania roszczenia w tym zakresie za zasadne strona mogłaby uzyskać koszty procesu w większym stopniu lub nawet w całości (arg. art. 100 k.p.c.).

Tak argumentując Sąd orzekł jak w sentencji.

Wyrok powyższy w zakresie pkt II i III zaskarżyła apelacją powódka. Powódka wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty 2.071,56 zł tytułem należności głównej wraz z odsetkami ustawowymi od tej kwoty liczonymi od dnia 30 maja 2012 roku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki całości poniesionych przez powódkę kosztów procesu. Nadto powódka wniosła o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych.

W zarzutach apelacyjnych powódka wskazała na naruszenie art. 299 k.s.h. poprzez jego błędną interpretację i w efekcie błędne oddalenie powództwa w części dotyczącej skapitalizowanych odsetek z tytułu opóźnienia w zapłacie należności przez spółkę, której pozwany był członkiem zarządu w kwocie 2.071,56 zł i w efekcie błędne rozstrzygnięcie o kosztach procesu.

W uzasadnianiu apelacji strona skarżąca podniosła, iż dochodzone przez powódkę skapitalizowane odsetki z tytułu opóźnienia w zapłacie należności przez spółkę, której pozwany był członkiem zarządu w kwocie 2.071,56 zł stanowią element szkody poniesionej przez powódkę i mogą być dochodzone jako odszkodowanie w trybie art. 299 k.s.h..

Dalej apelująca wywodziła, iż niewyegzekwowane odsetki za opóźnienie w zapłacie należności przez spółkę, której pozwany był członkiem zarządu zostały zsumowane i wyrażone kwotowo, a powódka pismem z dnia 18 maja 2012 roku wezwała pozwanego do zapłaty ww. kwoty.

Powódka wywodziła, iż przypadku uwzględnia apelacji zaskarżone orzeczenie będzie nieuzasadnione w zakresie pkt III dotyczącego kosztów procesu, albowiem powódka stanie się stroną wygrywającą proces w 100 % i w związku z tym na rzecz powódki winna zostać zasądzona całość poniesionych przez nią kosztów procesu.

W odpowiedzi na apelację kurator ustanowiony dla pozwanego wniósł o oddalenie apelacji i obciążenie powódki kosztami postępowania apelacyjnego. Wskazał, iż apelacja winna ulec oddaleniu, zaś wyrok należy uznać za słuszny.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powódki okazała się uzasadniona w przeważającym zakresie.

Strona powodowa złożyła apelację od części wyroku, a mianowicie, co do pkt II i III. Sąd pierwszej instancji oddalił bowiem powództwo w zakresie żądania zasądzenia odsetek ustawowych liczonych od kwoty należności głównej wynikającej z nakazu zapłaty z dnia 17 listopada 2010 roku od dnia 30 marca 2010 roku do dnia 17 maja 2012 roku.

Mając na uwadze treść przepisu art. 378 §1 k.p.c. Sąd odwoławczy objął kontrolą instancyjną tylko tę część orzeczenia Sądu pierwszej instancji, która została zaskarżona.

Wskazać należy w pierwszej kolejności, iż w rozpoznawanej sprawie Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił okoliczności faktyczne, będące podstawą rozstrzygnięcia w zaskarżonej części. Sąd Okręgowy przyjął ustalenia Sąd pierwszej instancji dokonane w tym zakresie za własne.

Odnosząc się zaś do zarzucanego Sądowi Rejonowemu naruszenia przepisów prawa materialnego- art. 299 §1 k.s.h. należy wskazać, iż zarzut ten okazał się uzasadniony.

Słusznie skarżący podnosił, iż skapitalizowane odsetki z tytułu opóźnienia w zapłacie należności stanowią element szkody poniesionej przez powódkę i mogą być dochodzone jako odszkodowanie w trybie art. 299 k.s.h.. Oczywistym jest, na co wskazywał również Sąd Rejonowy, zauważając popełniony w wyroku błąd, iż odsetki wskazane w żądaniu pozwu oraz wezwaniu do zapłaty stanowiły roszczenie odszkodowawcze powódki. Powódka przed wniesieniem pozwu dokonała kapitalizacji odsetek liczonych od kwoty 7.466,36 zł od dnia 30 marca 2010 roku do dnia 17 maja 2012 roku i prawidłowo wliczyła je w skład roszczenia odszkodowawczego.

Biorąc pod uwagę powyższe należało zmienić zaskarżony wyrok zasądzając od pozwanego na rzecz powódki kwotę 2.071,56 zł.

Nieuzasadnione okazało się natomiast żądanie zasądzenia od pozwanego odsetek od kwoty 2.071,56 zł już od dnia 30 maja 2012 roku. Otóż w ocenie Sądu odwoławczego pozwany pozostawał w opóźnieniu w zapłacie odszkodowania dopiero po dniu doręczenia pozwu kuratorowi procesowemu. Sąd Rejonowy w uzasadnieniu wyroku słusznie wywodził, iż wezwanie do zapłaty skierowane na adres ul (...), (...)-(...) W., na który to adres próbowano następnie doręczyć odpis pozwu, nie zostało odebrane przez pozwanego. Prawidłowo Sąd podał, iż rolę wezwania do zapłaty spełniał pozew doręczony kuratorowi. Sąd wskazał w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku na błędną datę jego doręczenia. W dniu 9 stycznia 2013 roku kurator otrzymał bowiem zawiadomienie o terminie rozprawy, zaś odpis pozwu został doręczony kuratorowi wcześniej, a mianowicie 4 grudnia 2012 roku. Sąd rozpoznający apelację przyjął, iż strona pozwana pozostawała w opóźnieniu od dnia 12 grudnia 2012 roku przy uwzględnieniu normy art. 455 k.c.. Podstawę prawną zasądzenia tych odsetek stanowił przepis art. 481 §1 k.c..

Oddalenie powództwa obejmowało więc odsetki ustawowe liczone od kwoty 2.071,56 zł od dnia 30 maja 2012 roku do dnia 11 grudnia 2012 roku.

Konsekwencją powyższych rozważań jest oddalenie apelacji strony powodowej w powyższym zakresie.

Częściowa zmiana wyroku skutkowała stosowną do wyniku sprawy zmianą przeczenia Sądu pierwszej instancji w przedmiocie kosztów procesu. Powódka wygrała w całości sprawę, co do należności głównej i zgodnie z art. 98 k.p.c. pozwany zobowiązany jest do zwrotu celowych kosztów procesu.

Na koszty te złożyła się opłata od pozwu, opłaty skarbowe od pełnomocnictw procesowych oraz wynagrodzenie dla reprezentującego powódkę radcy prawnego.

Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika uzasadnia §6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1349 z 2002 roku ze zmianami).

Powódka wygrała sprawę w postępowaniu apelacyjnym, stąd pozwany zobowiązany jest do zwrotu powódce niezbędnych kosztów, na które złożyła się opłata od apelacji wynosząca 104,00 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w kwocie 1.200,00 zł. Wynagrodzenie pełnomocnika powódki zostało ustalone zgodnie z przepisami cytowanego wyżej rozporządzenia.

Rozstrzygnięcie o wynagrodzeniu dla kuratora uzasadnia §3 ust.1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 sierpnia 1982 roku w sprawie stawek, warunków przyznawania i wypłaty ryczałtu przysługującego sędziom i pracownikom sądowym na dokonanie oględzin oraz stawek wynagrodzenia kuratorów w zw. z §6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Sąd oceniając stopień zawiłości sprawy oraz nakład pracy kuratora uznał, iż kwota 100,00 zł będzie kwotą odpowiednią.

Nadto w pkt V wyroku należało ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa tytułem kosztów sądowych kwotę 100,00 zł na podstawie art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2010 roku, Nr 90, poz. 594 ze zm.).

WYROK

UZASADNIENIE