POSTANOWIENIE

Dnia 5 lipca 2013r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie I Wydział Cywilny w składzie następującym :

Przewodniczący:

SSA Andrzej Palacz

po rozpoznaniu w dniu 5 lipca 2013 r.

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa S. R.

przeciwko (...) S.A. w J.

o zapłatę

na skutek zażalenia pozwanego

na postanowienie Sądu Okręgowego w Rzeszowie z dnia 22 kwietnia 2013r., sygn. akt VI GNc 132/13

p o s t a n a w i a:

oddalić zażalenie.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy oddalił wniosek pozwanego o zwolnienie go od kosztów sądowych, w szczególności od uiszczenia opłaty sądowej od zarzutów od nakazu zapłaty na podstawie art. 103 u.k.s.c.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Sąd wskazał, iż brak jest podstaw do zwolnienia pozwanego od uiszczenia kosztów sądowych, w tym opłaty sądowej od zarzutów, albowiem z przedłożonych do wniosku dokumentów wynika, iż pozwana Spółka uzyskuje przychody, realizuje należności i nie utraciła zdolności kredytowej.

W ocenie Sądu, pozwana Spółka jest w stanie ponieść opłatę sądową od zarzutów, albowiem koszty sądowe są także konsekwencją prowadzenia działalności gospodarczej.

Na powyższe postanowienie zażalenie wniosła pozwana Spółka domagając się zmiany zaskarżonego postanowienia i zwolnienia jej od kosztów sądowych.

Jednocześnie wniosła o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z zeznań świadka M. B. (1) i przesłuchania stron B. P. i M. B. (2) oraz dopuszczenie załączonych do zażalenia dokumentów – celem ustalenia, że pozwana nie posiada dostatecznych środków na uiszczenie opłat sądowych.

Skarżąca podniosła, iż nie dysponuje, aż tak wysokimi środkami finansowymi pozwalającymi zaspokoić wszystkie jej zobowiązania oraz by dodatkowo ponosić koszty sądowe w niniejszej sprawie. Na Spółce spoczywa obowiązek uiszczenia wynagrodzeń dla pracowników (ok. 150.000 zł miesięcznie) oraz innych ciążących na niej zobowiązań tj. 66.000 zł tytułem rat leasingowych, od 20.000 zł do 30.000 zł tytułem zużycia energii elektrycznej, ponadto posiada zaległości podatkowe wobec Urzędu Miasta J. w wysokości ok. 31.000 zł.

Z tych też względów, pozwana Spółka nie jest w stanie ponieść kosztów sądowych w przedmiotowej sprawie.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje :

Zażalenie pozwanej Spółki nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 28.07.2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( t.j. Dz. U z 2010r. Nr 90, poz. 594) strona dokonująca czynności procesowej, od której należy pobrać opłatę sądową, co do zasady obowiązana jest ponieść te koszty, gdyż sprawy cywilne są prowadzone na koszt stron.

W sytuacjach wyjątkowych, a w stosunku do osób prawnych taką sytuację wyjątkową opisuje art. 103 cytowanej ustawy, może się ona ubiegać o zwolnienie od kosztów sądowych.

Sąd dokonuje oceny przedłożonego przez stronę pisemnego wniosku na podstawie zawartych w nim informacji i przedłożonych przez stronę dokumentów. Strona, stosownie do treści art. 103 u.k.s.c. ma wykazać, iż nie ma dostatecznych środków na ich uiszczenie.

Natomiast Sąd II instancji rozpoznaje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 397 § 1 k.p.c), co oznacza, iż zawarty w zażaleniu wniosek pozwanej o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka, czy też z przesłuchania strony na okoliczność ustalenia, że pozwana nie posiada dostatecznych środków na uiszczenie opłat sądowych - nie mógł zostać uwzględniony.

Zatem przedmiotem oceny Sądu II instancji są poczynione przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne co do sytuacji majątkowej strony na podstawie przedłożonych przez nią informacji i dokumentów obrazujących jej sytuację finansową.

W ocenie Sądu Apelacyjnego wnioski wyciągnięte przez Sąd Okręgowy z analizy dokumentów przedstawionych przez pozwaną Spółkę nie naruszają art. 103 u.k.s.c.

Z przedłożonych przez pozwaną Spółkę dokumentów wynika jednoznacznie, iż w dalszym ciągu prowadzi działalność gospodarczą, uzyskując z niej dochód. Posiada aktywa trwałe w wysokości 11.673.925,25 zł, spłaca zaciągnięte wcześniej zobowiązania.

Niemniej jednak, pozwana Spółka jako przedsiębiorca, winien tak gospodarować posiadanymi przez siebie środkami finansowymi, aby móc przynajmniej w części przeznaczyć je, o ile zajdzie taka potrzeba, na koszty związane z prowadzeniem postępowania sądowego w charakterze bądź powoda, bądź pozwanego.

Oznacza to, że w procedurze planowania wydatków związanych z działalnością gospodarczą podmioty prowadzące tę działalność, przewidując realizację swoich praw przed sądem, powinny uwzględniać także konieczność posiadania środków na prowadzenie procesu sądowego.

Zawsze więc trzeba się liczyć z koniecznością ponoszenia określonych kosztów sądowych i rezerwować na ten cel środki finansowe. Możliwości finansowe Spółki w tym zakresie z reguły będą określone przez stosunek pomiędzy wysokością osiąganych przychodów, a wysokością wymaganych kosztów sądowych. W rozpoznawanej sprawie relacja obu tych wielkości jest taka, że wniosek Sądu Okręgowego o braku przesłanki z art. 103 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych zasługuje na akceptację.

Ponadto należy zauważyć, iż wyłożenie środków z przeznaczeniem na opłaty sądowe ma charakter tymczasowy, albowiem gdy okaże się że twierdzenia pozwanej będą zasadne, to Sąd o kosztach postępowania orzeknie w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie, stosownie do jego wyników.

Biorąc powyższe pod uwagę, rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego należy uznać za prawidłowe, a zażalenie pozwanej Spółki jako bezzasadne podlegało oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.