UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 01 grudnia 2011 r. M.R. domagał się zasądzenia od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. we W. kwoty 4.990,00 zł wraz z odsetkami i kosztami postępowania.

W uzasadnieniu powód wskazał, iż w dniu 17 lutego 2012 r. złożył wniosek o zawarcie umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (...). Celem potwierdzenia zawarcia umowy po dokonaniu pierwszej opłaty przez powoda została mu przesłana Polisa. W wykonaniu rzeczonej umowy powód dokonywał comiesięcznych wpłat w wysokości 500 zł, które były wydatkowane przez pozwaną spółkę na zakup jednostek uczestnictwa Funduszu Inwestycyjnego (...). Łączna suma wpłat dokonana przez powoda wynosiła 18.000,00 zł. W dniu 08 marca 2011 r. powód wypowiedział umowę Polisy, w związku z czym po dokonaniu potrącenia opłaty likwidacyjnej w kwocie 5.476,17 zł - pozwany wpłacił na jego konto kwotę 11.118,27 zł . Powód podniósł nadto, iż dokonując wypłaty i pomniejszając wartość rejestru o opłatę likwidacyjną pozwany powołał się na Ogólne Warunki Umowy, które jak twierdził, nie zostały mu nigdy przedstawione, ani przed zawarciem umowy ani w czasie jej trwania. O opłacie likwidacyjnej, jak twierdzi powód, dowiedział się dopiero z tabeli zamieszczonej na odwrotnej stronie polisy, tj. dopiero 3 miesiące po zawarciu umowy. Powyższe w ocenie powoda stoi w sprzeczności z art. z art. 384 k.c. Niezależnie od powyższego powód podniósł również zarzut abuzywności postanowień OWU oraz Tabeli Opłat i Limitów stanowiących podstawę naliczenia opłaty likwidacyjnej.

W odpowiedzi na pozew z dnia 12 kwietnia 2012 r. pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania. W uzasadnieniu strona pozwana zaprzeczyła, twierdzeniom powoda, zwłaszcza tym, że powód nie otrzymał OWU oraz Tabeli Opłat i Limitów. Wskazała, iż przed złożeniem wniosku o zawarcie Umowy ubezpieczenia powód otrzymał, a także zapoznał się z Regulaminem oraz Tabelą Opłat i Limitów, zaś umieszczenie rzeczonej Tabeli na odwrotnej stronie Polisy ma jedynie charakter dodatkowy. Nadto zdaniem pozwanego zarzut abuzywności postanowień zawartych w dokumentach związanych z ubezpieczeniem w zakresie opłaty likwidacyjnej jest bezzasadny, gdyż wysokość tejże związana jest ze strategią inwestycyjną opisaną w Regulaminie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Na skutek wniosku złożonego w dniu 04 marca 2008 r. M.R. zawarł z Towarzystwem (...) (...) S.A. we W. umowę ubezpieczenia na życie o charakterze inwestycyjnym, ze składką regularną 500,00 zł miesięcznie, potwierdzoną polisą nr (...). Przed złożeniem wniosku o zawarcie Umowy Ubezpieczenia powód otrzymał i zapoznał się z Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia na Życie z Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym i z Regulaminem Ubezpieczeniowego Funduszu Kapitałowego, a także z Tabelą Opłat i Limitów – stanowiącymi podstawę zawarcia tej Umowy oraz określające jej warunki. Na mocy § 14 ust. 7 wspomnianych OWU w razie rozwiązania przez ubezpieczającego umowy ubezpieczenia Ubezpieczyciel dokonuje wypłaty środków na zasadach określonych w § 16 ust. 2 OWU. Stosownie zaś do tego ostatniego, całkowitej wypłaty dokonuje się przez umorzenie na Rachunku wszystkich Jednostek Uczestnictwa Funduszu, po pobraniu opłaty likwidacyjnej, opłaty polisowej, opłaty administracyjnej oraz podatku dochodowego od osób fizycznych – w przypadku osiągnięcia dochodu z tytułu inwestowania składki. Zgodnie natomiast z Tabelą Opłat i Limitów Składek opłata likwidacyjna w czwartym roku odpowiedzialności wynosi 33% wartości rachunku. (wniosek o zawarcie umowy k. 10-11, polisa k. 13, OWU k. 27-36).

Dnia 08 marca 2011 r. M.R. rozwiązał przedmiotową Umowę Ubezpieczenia. Pismem z dnia 19 kwietnia 2011 r. TU (...) poinformowało M.R. , że wypłaci mu kwotę w wysokości 11.118,27 zł, na którą składa się Wartość jego Rachunku [16.594,44 zł] pomniejszona o opłatę likwidacyjną, która w czwartym roku odpowiedzialności, zgodnie z Tabelą Opłat i Limitów Składek wynosi 33% wartości rachunku (16.594,44 zł]. Rzeczona kwota została wpłacona na rachunek powoda. (oświadczenie o rozwiązaniu umowy ubezpieczenia k. 19, pismo k. 15-16).

Po uzyskaniu szczegółowego rozliczenia M.R. zwrócił się do pozwanej spółki o wypłacenie całości kwoty znajdującej się na Rachunku kwoty, wskazując, iż potrącenie opłaty likwidacyjnej jest niezasadne, nadto klauzula, będąca podstawą naliczonej opłaty jest klauzulą abuzywną. TU (...) nie uwzględniło rzeczonej prośby (pisma k. 22-26).

M.R. już wcześniej, tj. 17 stycznia 2008 r. składał wniosek o zawarcie umowy podobnego Ubezpieczenia [ze składką regularną w wysokości 1.000,- zł], w którym potwierdził zarówno otrzymanie, jak i zapoznanie się z OWU oraz Tabelą Opłat i Limitów. Do zawarcia Umowy na podstawie ww wniosku nie doszło, jednak powód miał wówczas możliwość zapoznania się ze związanymi z Umową dokumentami ubezpieczeniowymi (wniosek k. 67-69).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wskazane wyżej dokumenty oraz niekwestionowane twierdzenia stron. Wartość dowodowa powyższych dokumentów oraz ich autentyczność nie była kwestionowana przez żadną ze stron, zaś Sąd nie znalazł podstaw by czynić to z urzędu. Sąd nie dał natomiast wiary zeznaniom powoda w zakresie, w jakim twierdził on, iż przed podpisaniem wniosku o zawarcie Umowy ubezpieczenia nie otrzymał oraz nie zapoznał się żadnymi dokumentami ubezpieczeniowymi stanowiącymi integralną część tejże umowy. Powyższe zostało potwierdzone podpisem powoda.

Stan faktyczny niniejszej sprawy był w znacznej mierze niesporny między stronami. W szczególności sporem nie był objęty fakt zawarcia łączącej strony umowy, a także zakończenia stosunków umownych i pobrania przez pozwanego opłaty likwidacyjnej.

Spór w niniejszej sprawie sprowadzał się do kwestii otrzymania przez powoda OWU oraz Tabeli Opłat i Limitów, a także zasadności pobrania przez pozwanego w/w opłat. Pozwany podnosił, iż powód zapoznał się z rzeczonymi dokumentami ubezpieczeniowymi, nadto, że opłata likwidacyjna jest ściśle związana z charakterem i konstrukcją przedmiotowego ubezpieczenia, a także strategią opisaną w Regulaminie. Powód natomiast wskazywał, iż dokumenty te nie zostały mu doręczone przed zawarciem umowy, zaś pobieranie opłaty likwidacyjnej rażąco narusza interesy konsumenta. Powód nie kwestionował natomiast prawidłowości wyliczenia kwoty zwrotu.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści przepisu art. 384 § 1 k.c. ustalony przez jedną ze stron wzorzec umowy, w szczególności ogólne warunki umów, wzór umowy, regulamin, wiąże drugą stronę, jeżeli został jej doręczony przed zawarciem umowy.

Umowa adhezyjna jest szczególnym rodzajem umowy cywilnoprawnej. Jej specyfika wymaga od stron zachowania określonych warunków, bez których nie mógłby powstać kreowany w ten sposób stosunek prawny. Ustawodawca przewidział, że w każdym przypadku zawarcia umowy z użyciem wzorca, wiąże on stronę, o ile przed zawarciem umowy został jej doręczony, o czym stanowi art. 384 k.c..

Na gruncie niniejszej sprawy nie może budzić wątpliwości fakt, iż Ogólne Warunki Ubezpieczenia oraz Tabela Opłat i Limitów winny zostać doręczone powodowi przed zawarciem umowy - celem wywołania określonych skutków prawnych pomiędzy stronami.

Powód podniósł, iż dokumenty ubezpieczeniowe zostały mu doręczone dopiero po zawarciu Umowy Ubezpieczeniowej. Z powyższym w ocenie Sądu nie sposób się zgodzić. Wskazać w szczególności należy, iż M.R. własnoręcznym podpisem potwierdził, że przed złożeniem wniosku o zawarcie Umowy Ubezpieczenia otrzymał i zapoznał się z w/w dokumentami stanowiącymi podstawę zawarcia tej umowy, a jednocześnie w żaden sposób nie wykazał, iż oświadczenie to było niezgodne z rzeczywistym stanem faktycznym. Nadto powód już wcześniej, 17 stycznia 2008 r. podpisał wniosek o zawarcie umowy ubezpieczenia na podstawie przedmiotowych OWU, a zatem miał on możliwość zapoznania się z dokumentami ubezpieczeniowymi znacznie wcześniej. Nieprawdopodobnym zdaniem Sądu jest również i to, by powód, będący osobą z wykształceniem prawniczym nie dochował należytej staranności i nie zapoznał się z ogólnymi warunkami umów. Powód przy tym sam wskazał, iż w dacie zawarcia Umowy Ubezpieczenia kwota składki nie stanowiła dla niego problemu, toteż „nie rozważał zbyt szczegółowo jej ewentualnych konsekwencji”. Z powyższego wnosić należy, iż powód z uwagi na dobrą sytuację finansową zlekceważył postanowienia zawarte w OWU, a jego aktualne zarzuty wynikają ze zmiany sytuacji. Nadto stanowisko powoda prezentowane na rozprawie - wskazujące na to, iż na formularzach składał podpisy in blanco [k. 79-80] świadczy jedynie o jego lekkomyślności przy dokonywaniu czynności prawnych, nie zas o braku należytej staranności strony pozwanej. Zarzuty te pozostają niezrozumiałe w okolicznościach sprawy prezentowanych przez samego powoda.

Za niesłuszny uznać należy również zarzut powoda w zakresie abuzywności postanowień OWU oraz Tabeli Opłat i Limitów stanowiących podstawę naliczania opłaty likwidacyjnej. Wskazać bowiem należy, iż środki pozwanego inwestowane są w zakup określonych certyfikatów inwestycyjnych. W razie sprzedaży tychże certyfikatów wobec rezygnacji z ubezpieczenia przez ubezpieczonego, Ubezpieczeniowy Fundusz Kapitałowy zarządzany przez pozwanego ponosi określone koszty – uzależnione od czasu sprzedaży certyfikatu, przy czym koszy te są znacznie wyższe w trakcie pierwszych pięciu lat. Naliczenie opłaty likwidacyjnej nie jest tym samym rodzajem opłaty manipulacyjnej ani sposobem na osiągnięcie dochodu, ale stanowi pokrycie kosztów poniesionych w wyniku wycofania środków ubezpieczonego. Założeniem przedmiotowej Umowy Ubezpieczenia – z czego powód zdawał sobie sprawę – jest długoterminowość inwestycji, a opłata likwidacyjna począwszy od 6 roku odpowiedzialności wynosi jedynie 2%. [k. 14] Powód samodzielnie podjął decyzję o rozwiązaniu umowy w 4 roku odpowiedzialności, a tym samym pozwany nie może ponosić konsekwencji tego działania. Zawierając tego rodzaju umowę, o powszechnie znanym i rozciągniętym odpowiednio w czasie mechanizmie działania powód winien liczyć się ze szczególnym rodzajem ryzyka charakteryzującym rynek finansowy. Trzeba tez wskazać, iż powód zbyt ogólnie przedstawił zarzuty w zakresie klauzul abuzywnych. Kwestionując umowę nie wskazał żadnego konkretnego jej postanowienia – które Sad winien oceniać z ww punktu widzenia. W tym stanie rzeczy powództwo podlegało oddaleniu.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, uwzględniając fakt, iż pozwany wygrał sprawę w całości. Na zasądzone koszty postępowania złożyła się kwota, 600,- zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE