UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 20 marca 2015r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił L. L. prawa do emerytury na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2013 r., Nr 1440, ze zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U z 1983 r., Nr 8, poz. 43 ze zm.). W uzasadnieniu podano, że na dzień 1 stycznia 1999 r. wnioskodawczyni nie udowodniła wymaganego co najmniej 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze. Zakład do pracy w szczególnych warunkach nie uwzględnił zatrudnienia w Wojewódzkim Zespole Podstawowej (...) a później w Samodzielnym (...) w B. od dnia 15 listopada 1979 r. do dnia 31 grudnia 1998 r. gdyż wnioskodawczyni nie przedłożyła świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze natomiast ze świadectwa pracy z dnia 28.05.1999r. nie wynika okres wykonywania pracy w warunkach szczególnych, wskazano jedynie początek pracy, nie powołano się na przepisy rozporządzenia RM oraz przepisy resortowe. Ponadto ze świadectwa pracy wynika, że przez cały okres zatrudnienia wnioskodawczyni wykonywała pracę na stanowisku asystenta. (k. 12a.e.).

W odwołaniu od powyższej decyzji L. L. domagała się jej zmiany przez ustalenie prawa do emerytury. W uzasadnieniu wskazano, że wykonywała w zakwestionowanych okresach pracę lekarza stomatologa opisaną w wykazie A, dział XII, poz. 2 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. (k. 2-6).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie, podtrzymując argumentację przytoczoną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji (k. 12ae).

Na rozprawie strony podtrzymały swoje stanowiska procesowe (protokół rozprawy k. 30v).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Wnioskodawczyni L. L. urodziła się w dniu (...), z zawodu jest lekarzem-stomatologiem. Obecnie prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą – ma prywatny gabinet dentystyczny (zeznania L. L. k. 30v-32, 33-33v).

W dniu(...)r. L. L. złożyła wniosek o emeryturę (k. 1 a.e.). W oparciu o dokumenty złożone wraz z wnioskiem organ rentowy ustalił łączny staż podlegania ubezpieczeniom w wymiarze 24 lat, 1 miesiąc i 20 dni okresów składkowych i nieskładkowych (karta przebiegu zatrudnienia k. 11a.e.).

Do wniosku L. L. dołączyła świadectwo pracy wydane przez Samodzielny (...)w B. z dnia 28.05.1999r. Z jego treści wynika, że wnioskodawczyni od dnia 15 listopada 1979 r. do dnia 31 maja 1999 r. początkowo będąc zatrudniona w Wojewódzkim Zespole (...) a następnie w SP (...) w B. – Przychodni (...), w pełnym wymiarze czasu wykonywała pracę na stanowisku asystenta i od 15.11.1979r. wykonywała pracę w warunkach szczególnych jako lekarz dentysta (k. 8 a.e.).

Zakład nie uwzględnił powyższego okresu zatrudnienia obliczając staż pracy wnioskodawczyni w warunkach szczególnych, ponieważ jego zdaniem wnioskodawczyni nie przedłożyła świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze natomiast ze świadectwa pracy z dnia 28.05.1999r. nie wynika okres wykonywania pracy w warunkach szczególnych, wskazano jedynie początek pracy, nie powołano się na przepisy rozporządzenia RM oraz przepisy resortowe. Ponadto ze świadectwa pracy wynika, że przez cały okres zatrudnienia wnioskodawczyni wykonywała pracę na stanowisku asystenta.

Do okoliczności spornych w niniejszej sprawie należy zatem możliwość uwzględnienia wskazanego okresu zatrudnienia wnioskodawczyni jako pracy w szczególnych warunkach. W celu dokonania niezbędnych ustaleń Sąd dopuścił dowody z dokumentów w postaci akt emerytalnych i kapitałowych wnioskodawczyni, akt osobowych związanych z opisanym zatrudnieniem oraz dowody osobowe w postaci zeznań wnioskodawczyni L. L. (k. 30v-32, 33-33v as, świadków T. K. (k. 32-32v) i M. P. (k.32v-33as).

L. L. po ukończeniu studiów na Akademii Medycznej w L. i zdobyciu uprawnień do wykonywania zawodu lekarza stomatologa została skierowana do pracy w Zakładzie Opieki Zdrowotnej w M.. Pracę w pełnym wymiarze 42 godzin tygodniowo podjęła z dniem 15.11.1979r. w Poradni (...) Przychodni (...) w M. jako lekarz stomatolog na stanowisku młodszego asystenta. Praca była wykonywana w gabinecie stomatologicznym, w systemie zmianowym, przyjmowała pacjentów, leczyła i usuwała zęby. Wykonywała leczenie stomatologiczne protetyczne, wykonując wszystkie czynności jaki e należą do obowiązków lekarza dentysty. Jak wynika ze znajdującego się w jej aktach osobowych zakresu obowiązku obowiązków stomatolog objął opieką ludność zamieszkałą na terenie działania przychodni. Czas pracy był dzielony na przyjmowanie pacjentów i wykonywanie zabiegów stomatologicznych oraz prowadzenie zabiegów profilaktycznych w określonych środowiskach w terenie, konsultacje, zapewnienie dostępności świadczeń ambulatoryjnych.

W szczególności do zadań stomatologa należało poznanie sytuacji zdrowotnej podopiecznych, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb leczenia protetycznego i prowadzenie profilaktyki wśród młodej populacji, poznanie i wykrywanie faktycznych potrzeb zdrowotnych, prowadzenie i koordynowanie wielokierunkowego, zespołowego postępowania zapobiegawczo-leczniczego i zabiegowego z zakresu stomatologii.

Po zdobyciu specjalizacji w ramach awansu zawodowego zmieniono jej stanowisko na asystenta a następnie starszego asystenta. Miało to jednak jedynie wymiar związany z ustaleniem wysokości wynagrodzenia gdyż niezmiennie wnioskodawczyni pracowała jako lekarz dentysta. Lekarz stomatolog bez specjalizacji jest młodszym asystentem i pobiera wynagrodzenie zgodnie z taryfikatorem młodszego asystenta. Po uzyskaniu pierwszego stopnia specjalizacji przechodzi na stanowisko asystenta. Przez cały ten okres, tj. zarówno będąc młodszym asystentem, asystentem, jak i później starszym asystentem, wykonuje się pracę stomatologa i tak też było w przypadku wnioskodawczyni.

Od 01.05.1981 roku wnioskodawczyni w ramach dodatkowego zatrudnienia poza przychodnią podjęła dodatkowe zatrudnienie lekarza dentysty w wymiarze 50 godzin miesięcznie w przychodni Spółdzielni Pracy w M.po godzinach pracy u podstawowego pracodawcy. W ramach swojego etatu wnioskodawczyni oprócz pracy w gabinecie stomatologicznym przychodni rejonowej wykonywała pracę w gabinecie stomatologicznym w szkole podstawowej a także dodatkowo pracę w pogotowiu stomatologicznym - Oddziale Pomocy Doraźnej ZOZ, wykonując całodobowe dyżury m.in. w soboty i niedziele. Oznaczało to przyjmowanie pacjentów w gabinecie dentystycznym i ich samodzielne leczenie. Wykonywała te obowiązki przez 8 godzin dziennie plus dodatkowe godziny pracy w ramach dyżurów na pogotowiu stomatologicznym. Nie pobierała dodatku za pracę w warunkach szczególnych.

Praca wnioskodawczyni była bardzo ciężka. Zdarzało się, że dziennie przyjmowała do 30 pacjentów. Wówczas leczono amalgamatami, które rozdrabniano w moździerzu, miała kontakt z rtęcią. Używała różnych środków odkażających, które gromadziły się w drogach oddechowych. Miała kontakt z różnymi pacjentami, była narażona na możliwość zarażenia się chorobami zakaźnymi przenoszonymi przez pacjentów. Praca była wykonywana w pozycji wymuszonej, przeważnie na stojąco, w pochyleniu, do wykonania wypełnień używano urządzeń wibracyjnych, wiertarek.

W kwietniu 1984 roku wnioskodawczyni uzyskała I stopień specjalizacji z zakresu stomatologii ogólnej. Następnie zdecydowała się na specjalizację II stopnia w zakresie protetyki.

Od 15.01.1988r wnioskodawczyni została powołana na stanowisko kierownika pracowni stomatologicznej. W tym czasie nadal podlegała kierownikowi poradni stomatologicznej. W dalszym ciągu przyjmowała pacjentów z tym, że miała dodatkowe obowiązki polegające na ustaleniu grafiku pracy oraz zorganizowania całości pracy 2 gabinetów stomatologicznych poprzez dozór nad pracą lekarzy stomatologów, ich pomocami, dbanie o zaopatrzenie w materiały, sprzęt stomatologiczny i leki.

Po uzyskaniu specjalizacji związanej z protetyką czas pracy wnioskodawczyni został podzielony na pracę w poradni stomatologicznej oraz dwa razy w tygodniu na pracę w protezowni. Wnioskodawczyni wtedy wykonywała pracę lekarza stomatologa w gabinecie protetycznym, nadal pracowała z pacjentem, robiła wyciski protez, przymierzała protezy, dopasowywała je. Tak samo była to praca ściśle związana z leczeniem stomatologicznym, ciężka, stresująca. (dowód –akta osobowe, zeznania wnioskodawczyni k. 30v-32, 33as, zeznania świadka T. K. k. 32-32v, M. P. k. 32v-33as)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wskazane dowody uznając je za spójne, wzajemnie się uzupełniające a tym samym zasługujące na przymiot wiarygodności.

Zeznania wnioskodawczyni L. L. były wiarygodne. Wnioskodawczyni zeznawała w sposób stanowczy, zaś okoliczności przez nią przytaczane znalazły potwierdzenie w dowodach z dokumentów oraz zeznaniach przesłuchanych świadków.

Wnioskodawczyni opisała poszczególne okresy zatrudnienia oraz miejsca wykonywania obowiązków pracowniczych. Wyjaśniła zasady dotyczące relacji pomiędzy nazewnictwem stanowisk pracy używanym w świadectwie wykonywania pracy. Zostało to potwierdzone przez świadków, którzy wykonywali ten sam rodzaj zatrudnienia w tej samej przychodni.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie został ustalony również w oparciu o przytoczone dowody z dokumentów zawarte w aktach organu rentowego oraz w aktach osobowych wnioskodawczyni. Zostały one sporządzone w przepisanej formie, w oparciu o obowiązujące w dacie ich wydania przepisy prawne oraz wydane przez kompetentne osoby w ramach przysługujących im uprawnień. Z tych względów Sąd obdarzył je wiarą.

Zarzuty organu rentowego postawione pod adresem świadectwa pracy w były chybione. Całokształt zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wskazuje, ze wnioskodawczy od początku zatrudnienia podjęła pracę w charakterze lekarza stomatologa wykonującego stale leczenie dentystyczne pacjentów poradni stomatologicznej. Początkowo było to leczenie ogólne a po zdobyciu specjalizacji protetycznej także leczenie w tym zakresie. W dalszym ciągu była to stale i w pełnym wymiarze wykonywana praca lekarza dentysty. Faktem jest, że wnioskodawczyni nie przedstawiła odrębnego świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Wzmianka o wykonywaniu takiej pracy zawarta była w zwykłym świadectwie pracy, istotnie bez odniesienia się do odpowiednich przepisów rozporządzenia RM z 1983r. jednak w świadectwie wskazano datę początkową wykonywania takiego zatrudnienia i brak w sprawie dowodów, że była przerwa w jej wykonywaniu. To, że pracodawca nie wskazał daty końcowej oznacza, że praca w tych warunkach była wykonywana do końca zatrudnienia wynikającego z opisanego świadectwa pracy. Tezę tą potwierdza dokumentacja zawarta w aktach osobowych. W żadnym wypadku nie może być wyłączona z tego okresu praca wykonywana przez wnioskodawczynię w okresie kiedy powołaną ją na kierownika pracowni stomatologicznej. W tym okresie wnioskodawczyni nadal stale pracowała jako lekarz dentysta wykonując leczenie stomatologiczne w Poradni, dodatkowo pracowała w ramach dyżurów w Poradni Pomocy Doraźnej. Poza tym obowiązki wnioskodawczyni jako kierownika pracowni stomatologicznej nie zmniejszały jej stałych obowiązków jako lekarza leczącego pacjentów. Poza tym nie było to w pełni stanowisko samodzielne gdyż wnioskodawczyni w tym czasie podlegała kierownikowi przychodni stomatologicznej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie L. L. jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie .

Zgodnie z art. 184 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Dz.U. z 2013 r., Nr 1440, ze zm.) kobietom urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat oraz okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat. Emerytura przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Przepis art . 32. ust. 2 cytowanej ustawy stanowi, że za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie, których osobom wymienionym w ust. 2 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych (art. 32 ust. 4 ustawy).

Zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Według § 3 cytowanego rozporządzenia okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudnienia", uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia. Natomiast § 4 ust. 1 rozporządzenia stanowi, że pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym, co najmniej 15 lat pracy
w szczególnych warunkach.

Jednocześnie przepis art. 1 § 2 rozporządzenia stanowi, że właściwi ministrowie, kierownicy urzędów centralnych oraz centralne związki spółdzielcze w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych ustalają w podległych i nadzorowanych zakładach pracy stanowiska pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazach A i B.

Sumując powyższe, aby nabyć prawo do emerytury B. H. musiała spełnić łącznie następujące przesłanki:

1) osiągnąć obniżony do 55 lat wiek emerytalny;

2) nie przystąpić do otwartego funduszu emerytalnego;

3) na dzień 1 stycznia 1999 r. udowodnić:

)a co najmniej 15-letni okres wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze oraz

)b staż pracy w wymiarze co najmniej 20 lat.

Bezspornym jest, że skarżąca, nie przystąpiła do otwartego funduszu emerytalnego , ukończyła obniżony do 55 lat wiek emerytalny i na dzień 1 stycznia 1999 r. legitymowała się co najmniej dwudziestoletnim stażem pracy.

Dokonując oceny, czy wykonywaną przez skarżącą pracę w zakwestionowanych okresach zatrudnienia można zakwalifikować jako pracę w szczególnych warunkach, należy podkreślić, że L. L. występując do organu rentowego o przyznanie świadczenia nie przedłożyła prawidłowego świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach dotyczącego tego okresu. W postępowaniu niniejszym należało zatem jedynie ustalić, czy skarżąca rzeczywiście stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywała pracę udokumentowaną w świadectwie pracy zwierającym wzmiankę o wykonywaniu pracy w tych warunkach.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało w sposób pewny, że wnioskodawczyni w nieuwzględnionych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych okresach zatrudnienia od dnia 15 listopada 1979 r. do dnia 31 grudnia 1998r. w Wojewódzkim Zespole Podstawowej (...) a później w Samodzielnym (...) w B. wykonywała w pełnym wymiarze czasu pracę w warunkach szczególnych jako lekarz stomatolog, tj. zajmowała się przyjmowaniem i leczeniem pacjentów. Licząc na dzień 1 stycznia 1999 r. przedmiotowe okresy wynoszą łącznie 19 lat, 1 miesiąc i 16 dni, a więc przekraczają wymagane ustawą 15 lat. Bez znaczenia pozostaje nawet formalne powierzenie wnioskodawczyni stanowiska „młodszego asystenta”, „asystenta” gdyż jak ustalono, zaszeregowanie na stanowiskach młodszego asystenta, asystenta i starszego asystenta odpowiadało jedynie stopniowi specjalizacji osoby zatrudnionej i przekładało się na wynagrodzenie. Nie zmieniało jednak faktu, że osoba zatrudniona na wymienionych stanowiskach w rzeczywistości wykonywała pracę lekarza stomatologa przyjmującego pacjentów. O tym, czy praca wykonywana była w warunkach szczególnych decyduje nie nazwa stanowiska formalnie powierzonego, ale rzeczywiście wykonywane przez pracownika czynności. Praca wykonywana przez L. L. odpowiada tej wskazanej w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 r. nr 8, poz. 43 ze zm.) - Wykaz A, dział XII „W służbie zdrowia i opiece medycznej”, pod poz. 2 „Prace w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych oraz prace lekarzy stomatologów” oraz wymienionemu w załączniku Nr 1 do zarządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 12 lipca 1983 r. w sprawie pracy wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu zdrowia i opieki społecznej (Dz. Urz. MZ z 1983 r., Nr 8, poz. 40 ze zm.): w dziale XII poz. 2, lit. b „prace lekarzy stomatologów” pkt 1 stanowisku – „lekarza stomatologa przyjmującego pacjentów”.

W związku z powyższym należy uznać, iż wnioskodawczyni spełniła wszystkie przesłanki niezbędne do ustalenia jej prawa do emerytury, bowiem legitymuje się ogólnym stażem ubezpieczeniowym w wymiarze ponad 20 lat, stażem pracy w warunkach szczególnych w wymiarze co najmniej 15 lat, ma ukończone 55 lat życia, oraz nie przystąpiła do otwartego funduszu emerytalnego. Tym samym spełniła wszystkie przesłanki do przyznania jej prawa do emerytury od dnia (...)r., to jest od dnia złożenia wniosku w tym przedmiocie.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję i na mocy wyżej wskazanych przepisów oraz art. 477¹⁴§ 2 kpc orzekł jak w sentencji.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE