Sygn. akt III AUa 972/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 listopada 2015 r.

Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w G.

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Barbara Mazur (spr.)

Sędziowie:

SSA Bożena Grubba

SSA Grażyna Horbulewicz

Protokolant:

stażysta Sylwia Gruba

po rozpoznaniu w dniu 25 listopada 2015 r. w Gdańsku

sprawy B. Z.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o wysokość emerytury

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

od wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 26 marca 2015 r., sygn. akt VI U 3015/14

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. na rzecz ubezpieczonej B. Z. kwotę 120,00 (sto dwadzieścia 00/100) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za II instancję.

SSA Bożena Grubba SSA Barbara Mazur SSA Grażyna Horbulewicz

Sygn. akt III AUa 972/15

UZASADNIENIE

Decyzją nr (...) z dnia 22 października 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił B. Z. prawa do emerytury, obliczonej w na podstawie art. 26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.) wskazując, że ubezpieczonej przyznano wcześniej emeryturę, obliczoną na dotychczasowych zasadach oraz że pobrała ona to świadczenie, tak więc nie można dokonać przeliczenia emerytury według nowych zasad.

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła B. Z. kwestionując przyjęcie w postępowaniu administracyjnym w niniejszej sprawie, że nie spełnia przesłanek obliczenia jej emerytury według nowych zasad, tj. w oparciu o art. 55 w zw. z art. 26 ustawy emerytalnej oraz domagając się zmiany tej decyzji i przyznania jej prawa do obliczenia emerytury według tych zasad.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wyrokiem z dnia 26 marca 2015 r. w sprawie IV U 3015/14 Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych:

1.  zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego, w ten sposób, że ustalił, iż B. Z. przysługuje prawo do obliczenia wysokości emerytury w oparciu o art. 26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,

2.  ustalił, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji,

3.  zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. na rzecz B. Z. kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

Podstawę tego rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia i rozważania Sądu I instancji:

B. Z. urodziła się w dniu (...)

Decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nr (...)- (...) z dnia 25 lutego 1997 r. przyznano B. Z. wcześniejszą emeryturę, począwszy od dnia 01 stycznia 1997 r.

B. Z. kontynuowała zatrudnienie - od dnia 01 stycznia 1998 r. zatrudniona była w R. M. W. (...) w B., na czas nieokreślony i z tego tytułu opłacane były należne składki na ubezpieczenie społeczne.

Na podstawie decyzji (...) nr (...) z dnia 10 lipca 2014 r. ustalono emeryturę w wysokości 1457,15 zł brutto (1223,01 zł netto).

W dniu 01 października 2014 r. B. Z. złożyła wniosek o ponowne przeliczenie wysokości emerytury, z uwzględnieniem wysokości emerytury obliczonej na podstawie art. 55 ustawy emerytalnej.

Decyzją nr (...) z dnia 22 października 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił B. Z. prawa do emerytury, obliczonej w na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej.

Zakład wskazał, że ubezpieczonej przyznano wcześniej emeryturę, obliczoną na dotychczasowych zasadach oraz że pobrała ona to świadczenie, tak więc nie można dokonać przeliczenia emerytury według nowych zasad.

Przy zastosowaniu reguł z art. 26 ustawy emerytalnej, wysokość świadczenia należnego B. Z., na dzień 20 września 2014 r. wynosiłaby 1786,84 zł brutto.

Sąd Okręgowy wskazał, że powyższy stan faktyczny nie był między stronami co do zasady sporny i wynikał jednoznacznie z akt organu rentowego, których strony nie kwestionowały, wobec czego uznał je za w całości wiarygodne. Sąd ten stwierdził, że istota sporu opiera się na rozstrzygnięciu sporu prawnego - czy ubezpieczonemu, któremu przyznano wcześniej prawo do emerytury i wypłacono przynajmniej jedno świadczenie, a który kontynuował zatrudnienie i złożył ponowny wniosek o przeliczenie emerytury, może być przyznana emerytura na podstawie art. 55 w zw. z art. 26 ustawy emerytalnej; nie zaś na istnieniu, bądź nieistnieniu prawa do tego świadczenia w ogólności.

Zgodnie z art. 55 ustawy emerytalnej ubezpieczonemu spełniającemu warunki do uzyskania emerytury na podstawie art. 27, który kontynuował ubezpieczenia emerytalne i rentowe po osiągnięciu przewidzianego w tym przepisie wieku emerytalnego i wystąpił z wnioskiem o przyznanie emerytury po dniu 31 grudnia 2008 r., może być obliczona emerytura na podstawie art. 26, jeżeli jest wyższa od obliczonej zgodnie z art. 53.

Jak podkreślał wielokrotnie Sąd Najwyższy (por: uchwała z dnia 04 lipca 2013 r., II UZP 4/13; wyroki: z dnia 10 lipca 2013 r., II UK 424/12 i z dnia 19 marca 2014 r., I UK 345/13) nabycie prawa do emerytury przyjęte w ustawie emerytalnej (konsekwencja art. 21 ust. 2 ustawy emerytalnej) uzasadnia twierdzenie, że na emeryturę można przechodzić kilka razy.

W sytuacji zatem gdy dopuszczalne jest kilkakrotne przechodzenie na emeryturę, byłoby niezbędne zaznaczenie w art. 55 ustawy emerytalnej, że wyliczenie emerytury w powszechnym wieku emerytalnym możliwe byłoby tylko wówczas, gdyby był to pierwszy wniosek o emeryturę (nabycie statusu emeryta). Takiego zastrzeżenia nie można jednak z treści tego przepisu wywnioskować, co oznacza, że ubezpieczony urodzony przed dniem 01 stycznia 1949 r., który osiągnął powszechny wiek emerytalny, kontynuował ubezpieczenie i wystąpił o emeryturę dopiero po dniu 31 grudnia 2008 r., może złożyć wniosek o wyliczenie tego świadczenia niezależnie od tego, czy wcześniej złożył wniosek o emeryturę w niższym wieku emerytalnym lub o emeryturę wcześniejszą. Przepis art. 55 ustawy emerytalnej, umożliwiając ubezpieczonym urodzonym przed dniem 01 stycznia 1949 r. wyliczenie emerytury w wieku powszechnym według jej art. 26, „zrównuje” w pewnym sensie sytuacje tych osób (urodzonych przed dniem 01 stycznia 1949 r.) z sytuacją osób urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., które, jeśli nabyły prawo do emerytury w niższym wieku emerytalnym albo do tzw. emerytury wcześniejszej, mogą osiągając powszechny wiek emerytalny, złożyć wniosek o ustalenie prawa do emerytury w powszechnym wieku emerytalnym wyliczanej według art. 24 ustawy emerytalnej, Jeżeli więc nie może być kwestionowana możliwość kilkakrotnego przechodzenia na emeryturę, a w treści art. 55 ustawy brak zastrzeżenia, że wniosek o przejście na emeryturę w powszechnym wieku przez osoby objęte art. 27 ma być pierwszym wnioskiem o przejście na emeryturę (o nabycie statusu emeryta), przepis ten (art. 55 ustawy emerytalnej) należy rozumieć jako przyznający prawo do złożenia wniosku o wyliczenie emerytury w powszechnym wieku emerytalnym jeżeli ubezpieczenie było kontynuowane po osiągnięciu wieku 60/65 lat, a wniosek został złożony po dniu 31 grudnia 2008 r. niezależnie od faktu przejścia przez te osoby na emeryturę wcześniejszą lub w niższym wieku emerytalnym.

Sąd I instancji zwrócił też uwagę na fakt, że w art. 55 ustawy emerytalnej chodzi nie o przyznanie, lecz o obliczenie według innych zasad emerytury już nabytej po spełnieniu warunków z art. 27 ustawy emerytalnej i przyznanej na wniosek złożony po dniu wskazanym w tym przepisie. Wyraźnie stanowi się w nim o możliwości obliczenia emerytury na podstawie art. 26, czyli - wnioskując z treści przepisu - emerytury przyznanej na wniosek zgłoszony po dniu 13 grudnia 1948 r., po spełnieniu warunków określonych w art. 27 ustawy emerytalnej. Nie chodzi też o osoby, które wstrzymywały się z pobieraniem należnej emerytury. Organ rentowy jest więc zobowiązany obliczyć emeryturę ubezpieczonemu, urodzonemu przed dniem 01 stycznia 1949 r., spełniającemu warunki z art. 27 ustawy emerytalnej, który kontynuował ubezpieczenia emerytalne i rentowe po osiągnięciu przewidzianego w tym przepisie wieku emerytalnego oraz z wnioskiem o przyznanie emerytury wystąpił po dniu 31 grudnia 2008 r., zarówno według dotychczasowych zasad (art. 27 w związku z art. 53 ustawy emerytalnej), jak i według nowych zasad (art. 26 w związku z art. 55 ustawy emerytalnej), a następnie przyznać emeryturę w wyższej wysokości (art. 55 w związku z art. 100 ust. 1 ustawy emerytalnej).

Zgodnie zaś z art. 118 ust. l lit. a ustawy emerytalnej w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego.

W przedmiotowej sprawie organ rentowy nie kwestionował uprawnień odwołującej do emerytury zarówno w oparciu o art. 27, jak i art. 26 ustawy emerytalnej, skupiając się na stwierdzeniu, że nie przysługuje jej uprawnienie do dokonania wyboru.

Analizując powyższe uwagi, Sąd Okręgowy stwierdził, że prawo to ubezpieczonej przysługiwało, a zatem mogła ona skutecznie domagać się przeliczenia jej emerytury z zastosowaniem art. 55 ustawy emerytalnej. Organ rentowy winien więc dokonać wspomnianej wyżej symulacji, określić która z metod obliczania emerytury będzie dla ubezpieczonej najkorzystniejsza i przyznać tak obliczone świadczenie. Jak wskazano wyżej, uprawnienie wynikające z art. 55 ustawy emerytalnej dotyczy jedynie przeliczenia wysokości emerytury, a nie do samego ustalenia prawa do niej. Fakt wcześniejszego przejścia na emeryturę, czy nawet jej pobieranie, nie ma w tej kwestii żadnego znaczenia.

Uwzględniając wyżej poczynione uwagi, w oparciu o art. 477 (14) § 2 k.p.c., Sąd ten orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

Sąd I instancji zważył, że w chwili wydawania zaskarżonej decyzji organ rentowy dysponował niezbędnymi danymi do przeprowadzenia wspomnianej symulacji i mimo istnienia tego obowiązku, nie dokonał prawidłowego obliczenia wysokości emerytury.

Uznając, że wadliwe ustalenie wysokości świadczenia emerytalnego, wynikało z zaniedbania tego organu, na podstawie art. 118 ust. 1 lit. a ustawy emerytalnej, Sąd ten orzekł jak w pkt 2 sentencji wyroku.

O kosztach procesu – kosztach zastępstwa procesowego B. Z. w postępowaniu sądowym-pierwszoinstancyjnym w niniejszej sprawie, na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. i § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 490 ze zm.), Sąd Okręgowy orzekł jak w pkt 3 sentencji wyroku.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. zaskarżając ten wyrok w całości i zarzucając mu naruszenie prawa materialnego, tj. art. 55 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.).

W uzasadnieniu apelacji organ rentowy dokonał streszczenia postępowania sądowego-pierwszoinstancyjnego w niniejszej sprawie oraz wskazał, że sytuacja faktyczna i prawna B. Z. jest odmienna, niż stan faktyczny i prawny, na tle którego zapadła cytowana w uzasadnieniu wyroku uchwała Sądu Najwyższego z dnia 04 lipca 2013 r. w sprawie II UZP 4/13. Organ ten podkreślił, że w stanie faktycznym sprawy, w której zapadła przedmiotowa uchwała ubezpieczony po ustaleniu prawa do wcześniejszej emerytury nie zrealizował tego prawa, podlegał w dalszym ciągu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowym aż do osiągnięcia 65 roku życia i nadal. Wnioskodawca nie uszczuplił zatem zgromadzonych środków ze składek na ubezpieczenie emerytalnemu i rentowe, ponieważ wypłata świadczenia była zawieszona z uwagi na pozostawanie w zatrudnieniu i osiąganie przychodu powodującego zawieszenie prawa do emerytury. Ubezpieczona natomiast pobierała przyznaną emeryturę, a zatem miało miejsce uszczuplenie środków zgromadzonych ze składek na ubezpieczenia.

Apelujący zaznaczył, że zgodnie ze stanowiskiem Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej, zaprezentowanym w piśmie z dnia 24 lutego 2014 r., wysokość emerytury ubezpieczonego, urodzonego przed dniem 01 stycznia 1949 r., który kontynuował ubezpieczenia po osiągnięciu wieku emerytalnego i który, pomimo przyznania emerytury w niższym wieku emerytalnym - nie pobrał wcześniej przyznanej emerytury choćby za jeden miesiąc, może zostać obliczona na jego wniosek na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej.

Ponadto wyjaśnił, że zgodnie ze stanem prawnym obowiązującym zarówno w dniu zgłoszenia przez ubezpieczoną przedmiotowego wniosku, jak i w dniu wydania decyzji oraz wyroku Sądu, ustalenie wysokości emerytury na podstawie przepisu art. 26 ustawy emerytalnej, zainteresowanemu urodzonemu przed dniem 01 stycznia 1949 r., pobierającemu wcześniej przyznaną emeryturę, spowodowałoby, że znalazłby się on w lepszej sytuacji, niż ubezpieczony urodzony po dniu 31 grudnia 1948 r., który zgłosił wniosek o przyznanie emerytury po dniu 31 grudnia 2012 r. i któremu emerytura ta obliczona została na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej, w stosunku do którego przewidziane jest pomniejszenie podstawy obliczenia emerytury o kwoty pobranych emerytur - na podstawie przepisu art. 25 ust. 1 lit. b ustawy emerytalnej.

Przepisy ustawy emerytalnej nie przewidywały bowiem możliwości pomniejszenia podstawy obliczenia emerytury o kwotę pobranych emerytur - ubezpieczonym urodzonym przed dniem 01 stycznia 1949 r.

Organ rentowy stwierdził, że zgodnie ze stanem prawnym obowiązującym do dnia 30 kwietnia 2015 r., wyliczenie emerytury na zasadach określonych w art. 26 w związku z art. 55 ustawy emerytalnej nie może mieć zastosowania w stosunku do osób urodzonych przed dniem 01 stycznia 1949 r., które pobierały wcześniej przyznaną emeryturę, gdyż nie ma uzasadnienia do stwarzania uprzywilejowanej sytuacji dla tych ubezpieczonych w porównaniu do emerytów urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., w stosunku do których przewidziane jest pomniejszenie podstawy obliczenia emerytury.

W konkluzji apelacji organ ten wnosił o:

1) zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania, ewentualnie

2) uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Bydgoszczy do ponownego rozpoznania.

Pismem procesowym z dnia 01 czerwca 2015 r., w odpowiedzi na apelację organu rentowego, B. Z. wniosła o oddalenie tej apelacji w całości oraz zasądzenie od organu rentowego na rzecz ubezpieczonej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego nie zasługuje na uwzględnienie, ponieważ nie zawiera zarzutów skutkujących uchyleniem lub zmianą wyroku Sądu I instancji.

Spór w przedmiotowej sprawie koncentruje się na kwestii, czy B. Z. spełnia przesłanki z art. 55 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 748 ze zm., nazywanej dalej ustawą emerytalną) do wystąpienia z wnioskiem o obliczenie jej emerytury na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej.

Sąd II instancji nie podziela stanowiska organu rentowego, zgodnie z którym obliczenie emerytury na zasadach określonych w art. 26 w zw. z art. 55 ustawy emerytalnej nie może mieć zastosowania do osób urodzonych przed dniem 01 stycznia 1949 r., które pobierały emeryturę wcześniejszą lub emeryturę w obniżonym wieku emerytalnym.

W pełni podzielić należy bowiem zapatrywanie, że regulacja z art. 55 ustawy emerytalnej odnosi się do pierwszego wniosku o emeryturę zwykłą, czyli powszechną, przysługującą na podstawie art. 27 ustawy emerytalnej. Tylko taki jest zakres regulacji przepisu art. 55 ustawy emerytalnej. Prócz warunków temporalnych przepis skierowany jest tylko do ubezpieczonego, który kontynuuje ubezpieczenie i nie występuje o emeryturę powszechną mimo spełnienia warunków. Uzyskanie przez takiego ubezpieczonego emerytury wcześniejszej nie jest przedmiotem tej regulacji i nie wyłącza go z kręgu uprawnionych do obliczenia emerytury powszechnej na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej (por. wyrok S.N. z dnia 29 stycznia 2014 r., I UK 411/13, LEX nr 1482342 oraz powołane tam wyroki S.N.).

Przepis art. 55 ustawy emerytalnej należy zatem rozumieć jako przyznający prawo do złożenia wniosku o wyliczenie emerytury w powszechnym wieku emerytalnym, jeżeli ubezpieczenie było kontynuowane po osiągnięciu tego wieku emerytalnego, a wniosek został złożony po dniu 31 grudnia 2008 r. niezależnie od faktu przejścia na emeryturę wcześniejszą lub w niższym wieku emerytalnym (por. wyroki S.N.: z dnia 19 marca 2014 r., I UK 345/13, LEX nr 1455228, z dnia 10 lipca 2013 r., II UK 424/12, LEX nr 1341674).

Wbrew stanowisku apelującego art. 55 ustawy emerytalnej nie stanowi wymogu, aby osoby, które uzyskały prawo do emerytury w wcześniejszej lub w obniżonym wieku emerytalnym wstrzymywały się z pobieraniem tej emerytury albo emerytury w powszechnym wieku emerytalnym (por. wyrok S.N. z dnia 18 września 2014 r., I UK 27/14, LEX nr 1537287).

Tym samym bez znaczenia dla możliwości obliczenia emerytury B. Z. na zasadach określonych w art. 26 w zw. z art. 55 ustawy emerytalnej pozostaje nabycie przez nią prawa do wcześniejszej emerytury oraz jej pobieranie.

W niniejszej sprawie nie jest przedmiotem sporu ani nie budzi wątpliwości, że ubezpieczona spełnia warunki do uzyskania prawa do emerytury w powszechnym wieku emerytalnym, kontynuowała ubezpieczenie po osiągnięciu tego wieku, wystąpiła z wnioskiem o przyznanie tej emerytury po dniu 31 grudnia 2008 r., zaś emerytura wnioskodawczyni obliczona na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej jest wyższa od emerytury obliczonej zgodnie z art. 53 ustawy emerytalnej, a zatem zasadnie Sąd Okręgowy uznał, że spełnia ona przesłanki z art. 55 ustawy emerytalnej do obliczenia jej emerytury w powszechnym wieku emerytalnym na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej.

Za niezasadny uznać należy zarzut naruszenia prawa materialnego, a w szczególności art. 55 ustawy emerytalnej.

Następnie konieczne jest ustalenie, czy zachodzą w niniejszej sprawie materialno-prawne podstawy z art. 118 ust. 1 lit. a ustawy emerytalnej do stwierdzenia odpowiedzialności organu rentowego za nie ustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji w przedmiocie prawa B. Z. do obliczenia jej emerytury na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej.

W przypadku stwierdzenia, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nie wyjaśnienie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania w niniejszej sprawie decyzji zgodnej z prawem brak byłoby podstaw do przyjęcia za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji dnia wpływu prawomocnego wyroku Sądu Ubezpieczeń Społecznych w tej sprawie.

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 04 lipca 2013 r. w sprawie II UZP 4/13, publik. LEX nr 1342169, jak i późniejsze wyroki tego Sądu: z dnia 10 lipca 2013 r. w sprawie II UK 424/12, publik. LEX nr 1341674, z dnia 29 stycznia 2014 r. w sprawie I UK 411/13, publik. LEX nr 1482342 i z dnia 19 marca 2014 r. w sprawie I UK 345/13, publik. LEX nr 1455228 zawierają przekonujący kierunek wykładni przepisu art. 55 ustawy emerytalnej, zgodnie z którym przepis ten umożliwia obliczenie emerytury na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej, jeżeli ubezpieczony spełnia warunki do uzyskania emerytury na podstawie art. 27 ustawy emerytalnej, ubezpieczenie było kontynuowane po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego, wniosek o to świadczenie został złożony po dniu 31 grudnia 2008 r., a emerytura obliczona na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej jest wyższa od emerytury obliczonej zgodnie z art. 53 ustawy emerytalnej, niezależnie od faktu przejścia na emeryturę wcześniejszą lub na emeryturę w obniżonym wieku emerytalnym.

W świetle w/w orzeczeń Sądu Najwyższego i Sądów powszechnych (por. wyrok S.A. w Rzeszowie z dnia 09 lipca 2013 r., III AUa 302/13, LEX nr 1342368, wyrok S.A. w Gdańsku z dnia 10 lipca 2015 r., III AUa 265/15, LEX nr 1781877) powyższy kierunek wykładni przepisu art. 55 ustawy emerytalnej uznać należy za ugruntowany.

Podzielając ten kierunek egzegezy, jako jedyny prawidłowy Sąd Apelacyjny uznał, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za odmienny sposób wykładni przepisu art. 55 ustawy emerytalnej. Zaskarżona decyzja oparta jest zatem na wadliwej interpretacji tego przepisu, mimo że zapadały liczne orzeczenia, wskazujące na właściwy kierunek wykładni i organ ten winien z tych orzeczeń skorzystać.

Ponieważ w toku postępowania przed organem rentowym było możliwe wyjaśnienie wszystkich wątpliwości, stojących na przeszkodzie do wydania decyzji zgodnej z prawem, zasadnie zatem Sąd Okręgowy przyjął, że nie ustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji w przedmiocie wniosku B. Z. o obliczenie jej emerytury na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej jest następstwem okoliczności (wadliwej wykładni przepisu art. 55 ustawy emerytalnej), za którą organ ten ponosi odpowiedzialność.

Tym samym Sąd ten stwierdzając odpowiedzialność organu rentowego prawidłowo zastosował art. 118 ust. 1 lit. a ustawy emerytalnej.

Ponieważ odwołanie od zaskarżonej decyzji podlegało uwzględnieniu, a zatem zasadne jest przyjęcie, że to organ rentowy jako strona przegrywająca sprawę, stosownie do art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. obowiązany jest zwrócić ubezpieczonej poniesione przez nią w postępowaniu sądowym-pierwszoinstancyjnym w niniejszej sprawie koszty procesu – koszty zastępstwa procesowego w tym postępowaniu.

Wprawdzie Sąd I instancji zasądzając koszty procesu – koszty zastępstwa procesowego błędnie powołał § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 490 ze zm.), zamiast § 2 ust. 1 i 2 oraz § 12 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 461 ze zm., nazywanego dalej rozporządzeniem w sprawie opłat za czynności adwokackie), ponieważ wnioskodawczyni była reprezentowana przez adwokata, lecz pomimo tego uchybienia zaskarżone rozstrzygnięcie odpowiada prawu.

Wobec powyższego, uznając apelację organu rentowego za bezzasadną, na mocy art. 385 k.p.c., Sąd Apelacyjny orzekł jak w pkt 1 sentencji wyroku.

O kosztach procesu – kosztach zastępstwa procesowego B. Z. w postępowaniu apelacyjnym w niniejszej sprawie, na mocy art. 98 § 1 i 3 k.p.c., art. 108 § 1 k.p.c., § 2 ust. 1 i 2, § 12 ust. 2 oraz § 13 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia w sprawie opłat za czynności adwokackie, Sąd ten orzekł jak w pkt 2 sentencji wyroku.

SSA Bożena Grubba SSA Barbara Mazur (spr.) SSA Grażyna Horbulewicz