III Ca 1720/15

UZASADNIENIE

Powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowo-akcyjna z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od pozwanej A. R. kwoty 350,20 zł wraz z ustawowymi odsetkami i kosztami postępowania.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż dochodzona wierzytelność wynika z zawartej pomiędzy pozwanym a poprzednikiem prawnym powoda firmą (...) Spółka z o.o. umowy pożyczki. Powód w wyniku cesji wierzytelności nabył od (...) Spółka z o.o. wszystkie wierzytelności, które stały się wymagalne. Dochodzona kwota obejmowała: 161,00 zł tytułem należności głównej będącej kwotą pożyczki udzielonej zgodnie z umową pożyczki nr (...), 54,20 zł tytułem skapitalizowanych odsetek umownych za faktyczne opóźnienie w spłacie pożyczki liczonych zgodnie z Umową Ramową P. w wysokości czterokrotności stopy lombardowej od udzielonej pożyczki od dnia wymagalności, tj. od dnia 15.07.2013 do dnia 14.11.2014 i 135,00 zł tytułem opłat windykacyjnych naliczonych zgodnie z umową pożyczki nr (...).

Pozwana nie stawiła się na rozprawie, nie zajęła stanowiska w sprawie.

Wyrokiem zaocznym z dnia 6 sierpnia 2015 r. Sąd Rejonowy w Kutnie oddalił powództwo. W uzasadnieniu swego rozstrzygnięcia Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) Spółka z o. o. w W. udzielała pożyczkobiorcom pożyczek w ramach odnawialnej linii pożyczki po spełnieniu przez pożyczkobiorcę warunków określonych w umowie pożyczki odnawialnej (...).PL. (...) były zawierane na czas nieokreślony, w danej chwili pożyczkobiorca mógł mieć udzieloną tylko jedną pożyczkę. Warunkiem zawarcia umowy oraz udzielenia pożyczki było uprzednie utworzenie przez pożyczkobiorcę profilu klienta na stronie internetowej i posiadanie przez pożyczkobiorcę aktywnego profilu klienta. Utworzenie profilu klienta na stronie internetowej było jednocześnie złożeniem wniosku o zawarcie umowy oraz pierwszego wniosku o pożyczkę. Po utworzeniu przez pożyczkobiorcę profilu klienta na stronie internetowej, pożyczkobiorca był zobowiązany do dokonania przelewu ze swojego rachunku bankowego na rachunek bankowy (...) Spółka z o. o. kwoty 0,01 PLN tytułem opłaty rejestracyjnej. W tytule przelewu kwoty za opłatę rejestracyjną pożyczkobiorca wpisywał tekst zgodny z przesłanym komunikatem, w przypadku braku wpisania w tytule przelewu wskazanego tekstu proces rejestracyjny klienta nie mógł być zakończony. Po utworzeniu profilu klienta na stronie internetowej oraz po uregulowaniu wszelkich należności z tytułu pierwszej pożyczki, klient mógł składać kolejne wnioski o pożyczkę. Po wydaniu pozytywnej decyzji o udzieleniu pożyczki, pożyczkodawca bezzwłocznie, w terminie nie dłuższym niż 7 dni, przekazywał przelewem bankowym kwotę pożyczki na rachunek bankowy pożyczkobiorcy. Za udzielenie pożyczki oraz w przypadku przedłużenia okresu spłaty pożyczki – za jego przedłużenie, pożyczkobiorca zobowiązywał się do zapłaty na rachunek bankowy pożyczkodawcy łącznej kwoty wszystkich odsetek, opłat i prowizji określonych w umowie lub warunkach pożyczki. Pożyczkobiorca zobowiązywał się do spłaty pożyczki w terminie spłaty pożyczki. W przypadku opóźnienia w spłacie pożyczki, pożyczkodawca zastrzegał sobie możliwość naliczania odsetek za zwłokę w wysokości czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego NBP. Zawiadomienia o istnieniu opóźnienia w spłacie pożyczki stanowiące wezwania do zapłaty miały być wysyłane przez pożyczkodawcę korespondencyjnie na adres korespondencyjny pożyczkobiorcy lub w formie SMS i emailem. Pożyczkobiorca był obciążany kosztami wezwania do zapłaty w następującej wysokości: 35 PLN za przesłanie pierwszego wezwania do zapłaty drogą pocztową po upływie 30 dni kalendarzowych od upływu terminu spłaty pożyczki, 45 PLN za przesłanie drugiego wezwania do zapłaty drogą pocztową po upływie 60 dni kalendarzowych od upływu terminu spłaty pożyczki, 55 PLN za przesłanie trzeciego wezwania do zapłaty drogą pocztową po upływie 90 dni kalendarzowych od upływu terminu spłaty pożyczki.

W dniu 24 maja 2013 r. system informatyczny prowadzony przez (...) Spółka z o. o. wygenerował warunki umowy pożyczki (...).PL nr (...) dla pożyczkobiorcy A. R. na kwotę 400,00 zł, prowizja 0,00 zł, (...) 0,00 %, okres trwania pożyczki 30 dni, termin spłaty pożyczki 23.06.2013 r.

/dowód: warunki umowy pożyczki (...).PL – k. 14/

W dniu 24 maja 2013 r. A. R. przelała w dobro rachunku (...) Spółka z o. o. kwotę 0,01 zł, potwierdzając tym samym rejestrację i wyrażając zgodę na umowę pożyczki (...).PL nr (...).

W dniu 24 maja 2013 r. (...) Spółka z o. o. dokonała przelewu w dobro rachunku A. R. na kwotę 400,00 zł.

W dniu 14 sierpnia 2013 r. sporządzono kierowane do A. R. pismo – wezwanie do zapłaty z uwagi na zaleganie z wykonaniem postanowień umowy pożyczki nr (...), dotyczącej kwoty 400 zł, naliczono opłatę za wystawienie pierwszego wezwania do zapłaty w kwocie 35 zł. Brak potwierdzenia nadania lub doręczenia tego pisma.

W dniu 13 września 2013 r. sporządzono, kierowane do A. R. pismo – wezwanie do zapłaty z uwagi na zaleganie z wykonaniem postanowień umowy pożyczki nr (...), dotyczącej kwoty 400 zł, naliczono opłatę za wystawienie drugiego wezwania do zapłaty w kwocie 45 zł. Brak potwierdzenia nadania lub doręczenia tego pisma.

W dniu 13 października 2013 r. sporządzono, kierowane do A. R. pismo – wezwanie do zapłaty z uwagi na zaleganie z wykonaniem postanowień umowy pożyczki nr (...), dotyczącej kwoty 400 zł, naliczono opłatę za wystawienie trzeciego wezwania do zapłaty w kwocie 55 zł. Brak potwierdzenia nadania lub doręczenia tego pisma.

W dniu 30 listopada 2013 r. (...) Spółka z o. o. zawarła z (...) Spółka z o.o. S.K.A. Umowę Ramową (...) stanowiącą podstawę do zawierania przez strony kolejnych transakcji kredytowych. W dniu 21 stycznia 2014 r. w wyniku umowy zbycia ogółu praw i obowiązków komplementariusza (...) Spółka z o.o. S.K.A. zmieniła nazwę na (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowo-akcyjna z siedzibą w W.. Spółka (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością stała się jedynym wspólnikiem (...) Spółka z o.o.

Wprawdzie powód do pozwu dołączył ramową umowę pożyczki odnawialnej (...).PL oraz regulamin świadczenia usług drogą elektroniczną w (...) Spółka z o.o., które pozwalają poczynić ustalenia odnośnie zasad udzielania pożyczek pożyczkobiorcom w ramach prowadzonej przez (...) Spółka z o. o. działalności gospodarczej, jednakże analiza zapisów tej umowy oraz pozostałych dokumentów odnoszących się do wygenerowanych warunków pożyczki nr (...) oraz dokonanego przez pozwaną przelewu kwoty 0,01 PLN tytułem opłaty rejestracyjnej, nie dają podstaw do przyjęcia, że strony faktycznie łączyła umowa pożyczki nr (...). Należy bowiem zauważyć, że pozwana w tytule przelewu dokonanego w dobro rachunku (...) Spółka z o. o. zawarła tekst „Potwierdzam rejestrację i zgadzam się na umowę pożyczki (...).PL (...)”, przelew ten nie odnosi się zatem do umowy pożyczki nr (...).

Należy również zwrócić uwagę na zasadnicze rozbieżności w zakresie zawartych w pozwie twierdzeń powoda, a przedłożonym wydrukiem warunków umowy pożyczki nr (...). Wskazana pożyczka miała dotyczyć kwoty 400,00 zł, taką też kwotę przelano na rachunek pozwanej w dniu 24 maja 2013 r., prowizja 0,00 zł, (...) 0,00 %, okres trwania pożyczki 30 dni, termin spłaty pożyczki 23.06.2013 r. Tymczasem powód w pozwie wskazał, że w związku z zaakceptowaniem przez pozwanego warunków umowy pożyczki nr (...), powód w dniu 24 maja 2013 r. przelał na rachunek pozwanego kwotę 161,00 zł tytułem zawartej umowy pożyczki. Taka też kwota została wskazana jako kwota pożyczki w ramach żądanej w pozwie kwoty 350,20 zł, od tej kwoty powód dokonał też kapitalizacji odsetek umownych za faktyczne opóźnienie w spłacie pożyczki liczonych zgodnie z Umową Ramową P. w wysokości czterokrotności stopy lombardowej od udzielonej pożyczki od dnia wymagalności, tj. od dnia 15.07.2013 do dnia 14.11.2014, powód wskazał, że termin płatności pożyczki został określony na dzień 14.07.2013 r. Tymczasem z warunków umowy pożyczki nr (...) wynika, że okres trwania pożyczki wynosił 30 dni, termin spłaty pożyczki ustalono na dzień 23.06.2013 r., udzielona pożyczka nie była oprocentowana ( (...) 0,00 %). Twierdzenia powoda pozostają zatem w oczywistej sprzeczności z przedłożonym materiałem dowodowym, nie sposób poczynić jednoznacznych ustaleń odnośnie stosunku zobowiązaniowego jaki faktyczne łączył strony.

Należy ponadto zauważyć, że powód nie przedstawił dowodu doręczenia pozwanej żadnego z dołączonych do pozwu pism, a w świetle umowy zawiadomienia o istnieniu opóźnienia w spłacie pożyczki stanowiące wezwania do zapłaty miały być wysyłane przez pożyczkodawcę korespondencyjnie na adres korespondencyjny pożyczkobiorcy, wskazane w umowie opłaty z tego tytułu miały być zaliczane za przesłanie wezwania do zapłaty drogą pocztową.

Powód załączył wykaz wierzytelności mający dokumentować nabycie przez powoda wierzytelności przysługującej pożyczkodawcy (...) Spółka z o. o. względem pozwanego. Należy zauważyć, że dokument ten nie zawiera żadnego podpisu, nie został również poświadczony za zgodność z oryginałem, ponadto jest sporządzony w sposób nieczytelny, w stopniu uniemożliwiającym miarodajne zapoznanie się z jego treścią.

Zgodnie z art. 232 zd. 1 k.p.c. to na stronach spoczywa ciężar prowadzenia postępowania dowodowego dla stwierdzenia faktów, z których strony te wywodzą skutki prawne. Powód był reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie adwokata. Nie ulega wątpliwości, iż to na powodzie spoczywał ciężar wykazania występowania wszystkich przesłanek wykazujących istnienie roszczenia pieniężnego i faktyczny zakres tego roszczenia. Nie ulega wątpliwości, iż pełnomocnik powoda w tym zakresie miał możliwość przytoczenia określonych twierdzeń oraz zgłoszenia stosownych wniosków dowodowych już w pozwie. Oczywistym jest, iż jeżeli strona nie zgłosiła twierdzeń i dowodów w pozwie, odpowiedzi na pozew lub dalszym piśmie przygotowawczym, a w sprawie nie występują okoliczności usprawiedliwiające późniejsze ich powołanie, to Sąd obowiązany jest pominąć te twierdzenia i wnioski dowodowe.

Zgodnie z art. 6 § 2 k.p.c. strony i uczestnicy postępowania obowiązani są przytaczać wszystkie okoliczności faktyczne i dowody bez zwłoki, aby postępowanie mogło być przeprowadzone sprawnie i szybko. Strona może aż do zamknięcia rozprawy przytaczać okoliczności faktyczne i dowody na uzasadnienie swoich wniosków lub dla odparcia wniosków i twierdzeń strony przeciwnej. Sąd pomija spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich we właściwym czasie bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności. Sąd pomija twierdzenia i dowody, jeżeli są powoływane jedynie dla zwłoki lub okoliczności sporne zostały już dostatecznie wyjaśnione (art. 217 § 1-3 k.p.c.).

Przedmiotowe powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Materiał dowodowy przedłożony przez stronę powodową nie pozwala uznać, iż powód wykazał zasadność roszczenia oraz z czego wywodzi kwoty dochodzone pozwem.

Niewątpliwie powód jako nabywca wierzytelności winien dysponować całością dokumentacji związanej z nabytą wierzytelnością i jako profesjonalista w swej dziedzinie, winien wykazać w postępowaniu sądowym, w jaki sposób i w oparciu o jakie dokumenty określił wysokość dochodzonego roszczenia.

W niniejszej sprawie powód nie zdołał wykazać, z czego wynika kwota dochodzona pozwem, że wierzytelność we wskazanych kwotach faktycznie istnieje, a ponadto że powód posiada własną legitymację czynną do wystąpienia z przedmiotowym żądaniem zapłaty.

Występująca sprzeczność pomiędzy twierdzeniami wskazanymi w pozwie a przedłożonymi dokumentami odnośnie pożyczki nr (...), nie pozwala Sądowi skutecznie dokonać prawidłowej oceny zasadności żądania pozwu, stwierdzić, na jakiej podstawie została naliczona dochodzona należność, czy występowała podstawa do naliczania odsetek w umownej wysokości wskazanej przez powoda, a tym samym czy roszczenie strony powodowej jest zasadne.

Nie ulega wątpliwości, iż nie wystarczy zgłosić do Sądu żądanie zasądzenia odpowiedniej kwoty, ale trzeba to żądanie udowodnić, zarówno co do zasady, jak i co do wysokości. Należy zauważyć, że pozwana jest konsumentem w rozumieniu przepisu art. 221 k.c., co zobowiązuje Sąd do dokonania oceny przedmiotowego roszczenia również w świetle przepisów o ochronie konsumentów, w tym szczególnie art. 385 1 – 385 3 k.c.

W ocenie Sądu znaczna część żądania pozwu budzi poważne wątpliwości w świetle przepisów o zobowiązaniach umownych i ochronie konsumenta przed niedozwolonymi klauzulami umownymi. Należy zauważyć, że analogiczne opłaty, jak wymienione w § 10 ust. 1 umowy, uznane zostały w wielu orzeczeniach Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów za klauzule naruszające zbiorowe interesy konsumentów, czyli klauzule niedozwolone. W konsekwencji także w niniejszej sprawie opłaty przewidziane w § 10 ust. 1 umowy należy uznać w świetle art. 385 3 pkt 16-17 k.c. za klauzule niedozwolone. Zdaniem Sądu charakter opłat wskazanych w § 10 ust. 1 umowy wskazuje, że w istocie opłaty te traktowane są przez pożyczkodawcę jako kara umowna za nieterminową spłatę pożyczki przez pożyczkobiorcę. Opłaty te niewątpliwie pozostają w sprzeczności z regulacją art. 483 § 1 k.c. przewidującego karę umowną na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania świadczenia niepieniężnego. Powód wskazał w pozwie, że część dochodzonego roszczenia zawiera opłaty za monity kierowane do strony pozwanej, w ocenie Sądu opłaty te stanowią klauzule niedozwolone, czyli nie są wiążące dla konsumenta (art. 385 1 § 1 k.c.). Ponadto powód nie wykazał, aby w ogóle przesłał wskazane wezwania do zapłaty na adres korespondencyjny pozwanej.

Zgodnie z przepisem art. 339 k.p.c., o ile zaistnieją po temu przesłanki określone w § 1, sąd może wydać wyrok zaoczny przyjmując za prawdziwe twierdzenia powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie (§ 2). Wprowadzone przez ten przepis swoiste domniemanie zgodności twierdzeń powoda z rzeczywistym stanem rzeczy nie zwalnia jednak powoda od przytoczenia faktów, które są niezbędne do dokonania subsumpcji materialnoprawnej, stanowiącej faktyczną i materialnoprawną podstawę wyroku. Sąd obowiązany jest bowiem, nawet przy uznaniu twierdzeń powoda za prawdziwe, dokonać prawidłowej oceny zasadności żądania pozwu opartego na tych twierdzeniach, z punktu widzenia prawa materialnego.

Powyższe rozstrzygnięcie w całości apelacją zaskarżył powód żądając zmiany wyroku poprzez uwzględnienie powództwa względnie uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji, gdyby Sąd Odwoławczy doszedł do przekonania o konieczności przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucono naruszenie przepisów prawa procesowego to jest art. 233 § 1 k.p.c., art. 505 32§ 1 k.p.c. i art. 339 k.p.c. oraz naruszenie przepisów prawa materialnego to jest art.60 k.c. oraz 6 ust. 1 ustawy o ochronie konsumentów.

Rozpoznając apelację Sąd Okręgowy zważył co następuje

Apelacja jest bezzasadna, a podniesione w niej zarzuty chybione.

Sąd Okręgowy aprobuje ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd I instancji i wyrażone przez ten Sąd oceny prawne i przyjmuje je za własne. Zarzuty skarżącego zawarte w apelacji nie zasługują na uwzględnienie.

Na wstępie należy wskazać, iż wobec rozpoznania sprawy w postępowaniu uproszczonym Sąd Okręgowy na podstawie art. 505 13 § 2 k.p.c. ograniczył uzasadnienie jedynie do wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku zapadłego w postępowaniu odwoławczym z przytoczeniem przepisów prawa. Sąd Okręgowy miał także na uwadze, że w postępowaniu uproszczonym zgodnie z art. 505 9 § 11 k.p.c. apelację można oprzeć tylko na zarzutach naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie, bądź naruszenia przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć wpływ na wynik sprawy. Z powołanej regulacji jednoznacznie wynika, że w postępowaniu uproszczonym apelacji nie można oprzeć na zarzutach odnoszących się do błędów w ustaleniach faktycznych, a do tego sprowadza się wywód apelacji. Wszystkie bowiem zarzuty skupiają się wokół kwestionowania oceny dokonanej przez Sąd I instancji w zakresie przedstawionych przez powoda dowodów. W ocenie Sądu Okręgowego Sąd I instancji prawidłowo ustalił, że powodów nie zdołał wykazać, z czego wynika kwota dochodzona pozwem, że wierzytelność we wskazanych kwotach faktycznie istnieje W tej sytuacji Sąd Okręgowy aprobuje ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd I instancji. Zarzuty skarżącego zawarte w apelacji nie zasługują na uwzględnienie.

Jako chybiony należy ocenić zarzut apelującego naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 233 § 1 k.p.c. i przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów,. Zgodnie z przywołanym art. 233 § 1 k.p.c. Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Ocena dowodów polega na ich zbadaniu i podjęciu decyzji, czy została wykazana prawdziwość faktów, z których strony wywodzą skutki prawne. Celem Sądu jest tu dokonanie określonych ustaleń faktycznych, pozytywnych bądź negatywnych i ostateczne ustalenie stanu faktycznego stanowiącego podstawę rozstrzygnięcia. Ocena wiarygodności mocy dowodów przeprowadzonych w danej sprawie wyraża istotę sądzenia w części obejmującej ustalenie faktów, ponieważ obejmuje rozstrzygnięcie o przeciwnych twierdzeniach stron na podstawie własnego przekonania sędziego powziętego w wyniku bezpośredniego zetknięcia ze świadkami, stronami, dokumentami i innymi środkami dowodowymi. Powinna odpowiadać regułom logicznego rozumowania wyrażającym formalne schematy powiązań między podstawami wnioskowania i wnioskami oraz uwzględniać zasady doświadczenia życiowego wyznaczające granice dopuszczalnych wniosków i stopień prawdopodobieństwa ich występowania w danej sytuacji. Jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) i musi się ostać choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami, lub gdy wnioskowanie Sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo – skutkowych to przeprowadzona przez Sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona.

W kontekście powyższych uwag należy stwierdzić, iż wbrew twierdzeniom apelującej w rozpoznawanej sprawie Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych w oparciu o cały materiał dowodowy i nie naruszył dyspozycji art. 233 § 1 k.p.c. Przeprowadzona przez tenże Sąd ocena materiału dowodowego jest w całości logiczna i zgodna z zasadami doświadczenia życiowego, zaś wszelkie podniesione w tym zakresie zarzuty stanowią w istocie jedynie polemikę z prawidłowymi i nie obarczonymi jakimkolwiek błędem ustaleniami Sądu I instancji. Mimo przeciwnych sugestii apelacji, Sąd I Instancji, dokonał wnikliwej i trafnej oceny przedstawionych w sprawie dowodów, w oparciu o którą wyprowadził również słuszne wnioski jurydyczne A swoje stanowisko przy tym także przekonująco i wyczerpująco uzasadnił. Wobec faktu, że nie jest rzeczą Sądu Odwoławczego powielanie wywodu prawidłowo przedstawionego już przez Sąd Rejonowy, którego argumentację Sąd Okręgowy w całości podziela, w ramach niniejszego uzasadnienia poprzestać należy na powołaniu się na argumentację zawartą w uzasadnieniu Sądu I instabcji.

Zarzuty względem oceny dowodów konstruowane są w odwołaniu do polemicznego stanowiska apelującego w tym przedmiocie oraz wniosków co do kształtu okoliczności faktycznych stanowiących podstawę weryfikacji zasadności powództwa. Wbrew oczekiwaniom apelującego, nie jest to jednak wystarczające dla podważenia prawidłowości kwestionowanego orzeczenia

W konsekwencji powyższych ocen uznać należy za prawidłowe ustalenie Sądu orzekającego, że powód nie sprostał swym obowiązkom dowodowym, co uzasadniało oddalenie powództwa stosownie do treści art. 6 k.c.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy nie znalazł usprawiedliwionych podstaw do uwzględnienia apelacji i działając na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł jak w sentencji.