Sygn. akt III Ca 772/15
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 9 marca 2015 r. Sąd Rejonowy w Pabianicach oddalił wniosek Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. o stwierdzenie nabycia w drodze zasiedzenia przez wnioskodawcę służebności gruntowej polegającej na korzystaniu z nieruchomości położonych w K. przy ul. (...), stanowiących działki oznaczone w ewidencji gruntów numerami 50, 51, 52/2 i 53 w zakresie niezbędnym do eksploatacji sieci kanalizacji sanitarnej i ogólnospławnej, której elementem jest przewód kanalizacyjny kamionkowy uzbrojony w 3 studnie rewizyjne, służący do odprowadzania ścieków komunalnych z K. do (...) Oczyszczalni (...) w Ł., na którą składa się prawo wejścia na nieruchomość w celu konserwacji, usunięcia awarii, kontroli, przeglądu i modernizacji infrastruktury służącej do opisanego przesyłu oraz obowiązek powstrzymania się właścicieli nieruchomości od działań, które uniemożliwiałby dostęp do urządzeń przesyłowych przewodu kanalizacyjnego.
Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Rejonowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych:
Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Ł. decyzją z dnia 31 lipca 1969 r. wydaną w trybie art. 35 ust. l ustawy z dnia 12 marca 1958r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (Dz.U. Nr 17, poz. 70) zezwoliło Okręgowej (...) w Ł. na przeprowadzenie budowy kanalizacji sanitarnej (kolektora krytego) na terenie K., przebiegającego ulicami: Górną i Browarną, odnotowując, że budowa przebiegać będzie przez nieruchomości m.in. B. R. zamieszkałej przy ul. (...) oraz T. B. zamieszkałego przy Placu (...). W decyzji stwierdzono, że osobom upoważnionym przez Okręgową (...) w Ł. przysługuje prawo dostępu do urządzeń w celu wykonywania czynności związanych z ich konserwacją, prawo przeprowadzenia kanalizacji i każdorazowego dostępu do przez osobę upoważnioną jest ograniczonym prawem rzeczowym. Na podstawie wskazanej decyzji, wybudowano kolektor sanitarny (kanał o średnicy fi 600) na terenie nieruchomości położonych w K. przy ul. (...), stanowiących działki oznaczone obecnie w ewidencji gruntów numerami 50, 51, 52/2, 53. Kanał posadowiony jest w gruncie. Na kanale nabudowane są żelbetonowe studnie z żeliwnymi włazami. Włazy znajdują są powierzchni gruntu. Po oddaniu kolektora do użytku odprowadzaniem ścieków zajmowały się wyłącznie najpierw jednostki państwowe, później - komunalne. Pracownicy właściciela kolektora sanitarnego co najmniej raz w roku wykonywali przeglądy urządzenia, w ramach których sprawdzali stan techniczny włazów do każdej ze studni kanalizacyjnych, otwierali włazy, a gdy zachodziła potrzeba - wchodzili do włazu. Dokonanie przeglądu wymaga czasowego zajęcia pasa gruntu o szerokości 2 metrów biegnącego wzdłuż kolektora. Na przedmiotowych nieruchomościach nie były wykonywane inne czynności poza przeglądami.
W rejonie ulicy (...) znajduje się tylko jeden kolektor, od którego biegną przyłącza do poszczególnych nieruchomości. Budynki posadowione na działkach nr (...) podłączone są do kolektora sanitarnego. Uczestnik A. B. w budynkach tych prowadzi farbiarnię. Zakład ten jest jednym z największych w K. dostawców ścieków.
Dla nieruchomości położonej w K. przy ul. (...), oznaczonej w ewidencji gruntów jako działki nr (...), prowadzona jest księga wieczysta LD l (...). Jako właściciele nieruchomości, na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej, ujawnieni są A. B. i B. B. (1). Nieruchomość została oddana A. i B. małżonkom B. w użytkowanie wieczyste w dniu 9.11.1987 r. Decyzją Burmistrza Miasta K. z dnia 20.04.1998 r. prawo użytkowania wieczystego zostało przekształcone w prawo własności na rzecz A. B. i B. B. (1).
Dla nieruchomości położonej w K. przy ul. (...), oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr (...), prowadzona jest księga wieczysta ŁD l (...). Jako właścicielka nieruchomości ujawniona jest J. B. (1). Nieruchomość została darowana J. B. (1) w dniu 30.11.1992r. przez A. i B. małżonków B., którzy tę nieruchomość tego samego dnia kupili od E. B.. E. B. nabyła wyłączną własność nieruchomości na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w Łodzi z dnia 27.09.1990r., sygn. akt IV Ns I 517/90, w przedmiocie podziału majątku wspólnego J. i E. B. i działu spadku po J. B. (2). J. i E. B. kupili nieruchomość na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej w dniu 9.05.1989r. od K. G.. K. G. nabyła nieruchomość w drodze spadkobrania po S. R. zmarłej w dniu 20.01.1978 r. Nieruchomość została darowana S. R. przez B. R. w dniu 7.03.1957 r.
Dla nieruchomości położonej w K. przy ul. (...), oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr (...), prowadzona jest księga wieczysta (...). Jako właściciele nieruchomości, na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej, ujawnieni są A. B. i B. B. (1). Małżonkowie B. kupili nieruchomość od K. i G. Ś. w dniu3.02.1989 r. K. i G. S. kupili nieruchomość od Z. i G. G. (1) w dniu 18.11.1988 r.
Małżonkowie G. otrzymali nieruchomość w dniu 13.04.1983 r. w darowiźnie od T. B., który nabył własność nieruchomości w trybie przepisów o przeprowadzeniu reformy rolnej. W dacie zawarcia umowy darowizny, T. B. zamieszkiwał w K. przy Placu (...) i był właścicielem położonej tam nieruchomości.
W 1974 r. Zakład (...) w K. udzielił osobie fizycznej zezwolenia na podłączenie nieruchomości położonej przy ul. (...) do sieci kanalizacji miejskiej. Zarządzeniem Prezydenta Miasta Ł. nr 58/75 z dnia 30.12.1975 r. zmieniono nazwę Miejskiego Przedsiębiorstwa (...) w P. na (...) Przedsiębiorstwo (...) w P.. W treści zarządzenia odwołano się do zarządzenia nr 56 Naczelnika Miasta P. z dnia 21 kwietnia 1975 r. w sprawie połączenia Miejskiego Przedsiębiorstwa (...) w P.. Do zadań (...) Przedsiębiorstwa (...) w P. należało świadczenie usług wodociągowo-kanalizacyjnych, eksploatacja i konserwacja sieci wodociągowej i kanalizacyjnej oraz ujęć wody i stacji wodociągowych. Przedsiębiorstwo działało na terenie P. i K.. W 1980 r. (...) Przedsiębiorstwo (...) w P. udzieliło osobie fizycznej zezwolenia na podłączenie nieruchomości położonych przy ul. (...) do publicznej sieci wodociągowej i kanalizacyjnej. Zarządzeniem nr 7/86 Prezydenta Miasta P. z dnia 29 grudnia 1986r. i zarządzeniem nr 2/86 Naczelnika Miasta K. z dnia 30 grudnia 1986r. utworzono z dniem l stycznia 1987r. przedsiębiorstwo państwowe - przedsiębiorstwo użyteczności publicznej o nazwie Przedsiębiorstwo (...) w K., któremu powierzono prowadzenie działalności w zakresie świadczenia na rzecz miasta usług w zakresie m.in. kanalizacji na terenie miasta K. i które wyposażono w część majątku (...) Przedsiębiorstwa (...) w P.. W księdze środków trwałych Przedsiębiorstwa (...) w K., założonej w 1987 r., pod poz. 47 odnotowano: „Przyłącze kanalizacyjne (...), Browarna, PI. Wolności, K., M., data przyjęcia do użytkowania 1977r." Wpis ten jest zgodny w zapisem w księgowym druku środka trwałego ST/47/K. Fragment sieci kanalizacyjnej położony na nieruchomościach uczestników, zawiera się w kolektorze biegnącym wzdłuż ulic (...). Wolności, K., M.. Użycie w księdze środków trwałych określenia „przyłącze kanalizacyjne" było błędem, ponieważ mianem przyłącza określany jest odcinek biegnący od sieci kanalizacyjnej do budynku. Fragment sieci kanalizacyjnej biegnący wzdłuż kilku ulic nie może stanowić „przyłącza kanalizacyjnego". W 2011 r. dokonano aktualizacji w księdze środków trwałych i przedmiotowy fragment sieci kanalizacyjnej określono jako „kolektor sanitarny nr l". Przedsiębiorstwo (...) w K. ( (...)) zostało zlikwidowane z dniem 30 września (...). W dniu 18 września 1992r. powstało Przedsiębiorstwo (...) sp. z o.o., które zostało wyposażone w majątek pozostały po zlikwidowanym przedsiębiorstwie, w tym kolektor sanitarny wraz z przyłączami.
W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy, podzielając stanowisko, uznające dopuszczalność zasiedzenie służebności gruntowej na rzecz przedsiębiorstwa przesyłowego przed wejściem w życie art. 305' k.c. uznał, że wniosek nie zasługuje na uwzględnienie. W odniesieniu do nieruchomości, dla których prowadzone są księgi wieczyste (...) i LD l (...) stwierdził, iż zasiedzenie służebności jest wyłączone z uwagi na istnienie po stronie wnioskodawcy uprawnienia do korzystania z nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności przesyłu, wynikającego z decyzji Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Ł. z dnia 31 lipca 1969 r. wydanej w trybie art. 35 ust. l ustawy z dnia 12 marca (...). o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (Dz.U. z 1958r., Nr 17, póz. 70). W tym zakresie Sąd Rejonowy podzielił pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w uchwale z dnia 20 stycznia 2010r,, III CZP 116/09, OSNC-ZD 2010/3/92, iż decyzja wydana na podstawie art. 35 ust. l ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości, jest tytułem prawnym dla przedsiębiorcy przesyłowego do stałego korzystania z wymienionej w tej decyzji nieruchomości. Wykonywanie zaś uprawnień w zakresie wynikającym z decyzji wydanej na podstawie art. 35 ust. l i 2 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości, stanowiącej tytuł prawny do ich wykonywania, nie prowadzi do nabycia przez zasiedzenie służebności gruntowej odpowiadającej treści służebności przesyłu.
Również co do nieruchomość objętej księgą wieczystą (...), której nie dotuczyła w.w. decyzja, jako że na czas budowy kolektora nieruchomość ta stanowiła własność Skarbu Państwa, Sąd Rejonowy uznał wniosek za niezasadny. Podniósł, iż po wybudowaniu kolektora, z uwagi na ustanowioną przez art. 128 k.c. zasadę jednolitej własności państwowej, właścicielem tego urządzenia był Skarb Państwa. Kolejne jednostki gminne, do których zadań należało odprowadzanie ścieków, były jedynie dzierżycielami kolektora. Na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 maja 1990 r. Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz.U. z 1990 r., Nr 32, póz. 191), z dniem 27 maja 1990 r. własność kolektora nabyła Gmina K. Ł.. W imieniu Gminy kolektorem zarządzało Przedsiębiorstwo (...) w K., które zostało zlikwidowane z dniem 30 września 1992 r. W majątek zlikwidowanego przedsiębiorstwa, w tym w przedmiotowy kolektor, wyposażono Przedsiębiorstwo (...) sp. z o.o. Po wybudowaniu kolektora - stosownie do zasady jednolitej własności państwowej - właścicielem nieruchomości i urządzenia przesyłowego był Skarb Państwa. Gmina K. Ł. nabyła własność nieruchomości z dniem 27 maja 1990 r. na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 maja 1990 r. Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz.U. z 1990r., Nr 32, póz. 191). Przedsiębiorstwo (...) sp. z o.o. - odrębna od gminy osoba prawna - powstało w dniu 18 września 1992 r. Przed wskazaną datą własność nieruchomości i urządzenia przesyłowego skupiona była w ręku jednego podmiotu - Skarbu Państwa a później - Gminy K. Ł.. Ponieważ służebność jako ograniczone prawo rzeczowe jest prawem na rzeczy cudzej, taki stan rzeczy wyłączał możliwość zasiedzenia przez właściciela urządzenia przesyłowego służebności na swojej własnej nieruchomości (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 13 lutego 2014r., V CSK 167/13, LEX nr 1444407 oraz z dnia 6 września 2013 r. , V CSK 440/12, LEX nr 1391378). W konsekwencji Sąd I instancji uznał, iż dopiero od 18 września 1992 r. można liczyć bieg zasiedzenia służebności gruntowej, ponieważ jednak bieg zasiedzenia rozpoczął się w dniu 18 września 1992 r., to zasiedzenie jeszcze nie nastąpiło. W ocenie Sądu Rejonowego domniemanie dobrej wiary wyrażone w art. 7 k.c. zostało obalone, jako że dobrą wiarę wyłącza nie tylko pozytywna wiadomość o braku uprawnienia, ale i brak wiadomości spowodowany niedbalstwem (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 20l0r., II CSK 374/09, LEX nr 677771, wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 7 listopada 1996r., I ACr 288/96). W ocenie Sadu Rejonowego nie występują żadne okoliczności, które wskazywałyby na istnienie po stronie właściciela urządzenia przesyłowego przekonania o istnieniu uprawnienia do korzystania z cudzej nieruchomości, a tym bardziej - okoliczności usprawiedliwiające to błędne przekonanie. Dlatego też możliwe jest nabycie przez wnioskodawcę służebności przesyłu przez zasiedzenie dopiero z upływem 30-letniego okresu liczonego od 18 września 1992r. tj. 18 września 2022 r. Ponieważ nie upłynął okres wymagany do nabycia służebności przez zasiedzenie, wniosek w zakresie dotyczącym nieruchomości uregulowanej w księdze wieczystej LDl (...) należało oddalić.
Apelację od powyższego postanowienia złożył wnioskodawca, zaskarżając postanowienie w części oddalającej wniosek co do nieruchomości objętej księgą wieczystą nr (...).
Skarżący podniósł zarzut naruszenia prawa procesowego, to jest art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. poprzez :
a) uznanie, że korzystanie w zakresie odpowiadającym służebności przesyłu, w związku z eksploatacją kolektora sanitarnego stanowiącego przed 27 maja 1990 r. własność Skarbu Państwa przez poprzedników prawnych wnioskodawcy oraz przez wnioskodawcę z nieruchomości stanowiącej przed 27 maja 1990 r. własność Skarbu Państwa, opisanej w księdze wieczystej nr (...), nosi znamiona złej wiary, pomimo korzystania z nieruchomości sąsiednich na podstawie decyzji z dnia 31 lipca 1969 r. Prezydium Rady Powiatowej w Ł., Wydział Spraw Wewnętrznych nr SW-VI-60/LO/69, wydanej na podstawie ustawy o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości w trybie art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości, w sytuacji gdy budowa kanalizacji była inwestycją liniową przechodzącą przez leżące obok siebie nieruchomości, a przekonanie zarówno przedstawicieli przedsiębiorcy prowadzącego budowę, jak również przedstawicieli poprzedników prawnych wnioskodawcy, to jest (...) Przedsiębiorstwa (...) w P. oraz Przedsiębiorstwa (...) w K. i przedstawicieli wnioskodawcy o prawie dysponowania nieruchomością oparte było o decyzję z dnia 31 lipca 1969 r. Prezydium Rady Powiatowej w Ł., Wydział Spraw Wewnętrznych nr SW-VI-60/LO/69, wydaną wobec właścicieli prywatnych nieruchomości,
b) uznanie, że domniemanie dobrej wiary według art. 7 k.c. i art. 341 k.c. zostało obalone, w sytuacji niewskazania w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia dowodów, którymi domniemanie to zostało obalone.
W oparciu o powyższe zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i stwierdzenie, że Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o. z dniem 1 lutego 2009 r. nabyło służebność gruntową o łącznym obszarze 249 m 2 polegającą na prawie korzystania z nieruchomości oznaczonych jako działki o numerach: 50, 51, położonych przy ulicy (...) w K. (księga wieczysta nr (...)) – według mapy do ustalenia służebności gruntowych z dnia 17 lutego 2012 r., sporządzonej przez mgr inż. M. K. oraz przez mgr inż. B. Z., w zakresie niezbędnym do usytuowania w gruncie nieruchomości oraz eksploatacji sieci kanalizacji sanitarnej i ogólnospławnej, której elementem jest przewód kanalizacyjny kamionkowy uzbrojony w trzy studnie rewizyjne o średnicy 120 cm, o parametrach: średnica Ø 60 cm i długość L=110 mb, służący do odprowadzania ścieków komunalnych z K. do (...) Oczyszczalni (...) w Ł., którego przebieg określają załączone mapy, na które składa się: prawo wejścia i wjazdu na nieruchomość w celu konserwacji, usunięcia awarii, kontroli, przeglądu i modernizacji infrastruktury służącej do opisanego wyżej przesyłu, obowiązek powstrzymania się przez właścicieli nieruchomości obciążonej od działań, które uniemożliwiałyby dostęp do urządzeń przesyłowych opisanego wyżej przewodu kanalizacyjnego, nadto wniósł o zasądzenie od uczestników postępowania solidarnie na rzecz wnioskodawcy kosztów procesu za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpatrzenia, z uwzględnieniem kosztów postępowania apelacyjnego (apelacja – k. 361-364odw).
Na rozprawie apelacyjnej w dniu 10 września 2015 r. pełnomocnik uczestników B. B. (1), A. B. i J. B. (1) wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu apelacyjnym (skrócony protokół rozprawy apelacyjnej – k. 390-391).
W piśmie z dnia 24 września 2015 r. wnioskodawca alternatywnie do zgłoszonego w apelacji wniosku o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez stwierdzenie zasiedzenia służebności gruntowej na dzień 1 lutego 2009 r. wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i stwierdzenie, że Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o. z dniem 27 maja 2010 r. nabyło służebność gruntową odpowiadającą treści służebności przesyłu o łącznym obszarze 99 m 2 polegającą na prawie korzystania z nieruchomości oznaczonych jako działki o numerach: 50, 51, położonych przy ulicy (...) w K. (księga wieczysta nr (...)) według mapy z dnia 17 lutego 2012 r., opisanej w apelacji. Na wypadek gdyby Sąd uznał, iż załączona do wniosku mapa z dnia 17 lutego 2012 r. nie jest właściwa do wpisania służebności do księgi wieczystej, wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego geodety na okoliczność przebiegu kolektora i powierzchni pasa gruntu wykorzystywanego przez wnioskodawcę podczas eksploatacji kolektora na działkach nr (...) (pismo pełnomocnika wnioskodawcy – k. 395-397odw).
Na rozprawie apelacyjnej w dniu 19 listopada 2015 r. pełnomocnik wnioskodawcy poparł apelację, zaś pełnomocnik uczestników wniósł o jej oddalenie (protokół skrócony rozprawy apelacyjnej – k. 436-437).
Sąd Okręgowy dodatkowo ustalił:
W maju 1989 r. sporządzono protokół uzgodnienia dokumentacji projektowej przyłącza kanalizacji sanitarnej do obiektu przy ul. (...), wskazując w protokole, iż uzgodnienie następuje na zlecenie A. B. (protokół – k. 401).
W dniu 2 sierpnia 1996 r. Gmina K. Ł. wniosła do Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczona odpowiedzialnością w K. aport w postaci maszyn i urządzeń opisanych w załączniku do uchwały Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników tej spółki z dnia 2 sierpnia 1996 r. w sprawie umorzenia udziałów, obniżenia kapitału zakładowego i podwyższenia kapitału zakładowego, o wartości 7.232.931,40 zł i w zamian objęła 72.329 udziałów o wartości nominalnej 100,00 zł każdy.
W załączniku nr 1 do w.w. uchwały wymieniono m. in. przyłącza kanalizacyjne przy ul. (...). Wolności, K., M. (wypis aktu notarialnego z dnia 2/08/1996 r. rep. A 4790/96 – k. 14-17 załączonych akt o sygn. I Ns 774/11; załącznik nr 1 – k. 18-20 załączonych akt o sygn.. I Ns 774/11; protokół przekazania majątku rzeczowego – majątku – k. 21 załączonych akt o sygn. I Ns 774/11).
Pismem datowanym na dnia 31 lipca 1996 r. sporządzono protokół przekazania majątku rzeczowego – aportu przez (...) Sp. z o.o. (protokół przekazania aportu – k. 21).
Pismem z dnia 30 czerwca 2010 r. wnioskodawca zwrócił się do A. B. w związku z prowadzonym przez Niego zakładem farbiarni m. in. o określenie ilości wody pobranej z nieopomiarowanych studni od dnia ich uruchomienia do końca czerwca 2010 r. w celu weryfikacji tych wielkości z posiadanymi przez Przedsiębiorstwo danymi (pismo – kl. 405).
Pismem z dnia 15 lipca 2010 r. A. B. udzielił odpowiedzi na pismo z 30 czerwca 2010 r., w tym wskazał, iż ścieki sanitarne i przemysłowe z terenu Jego posesji odprowadzane są dwoma kanalikami do kolektora przechodzącego przez Jego nieruchomości (pismo – k. 406-409).
Pismem z dnia 21 czerwca 2011 r. Przedsiębiorstwo (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K. zwróciła się do B. B. (1) i J. B. (1) o zawarcie umowy o ustanowienie na rzecz tego Przedsiębiorstwa służebności przesyłu umożliwiającej Przedsiębiorstwu korzystanie z nieruchomości oznaczonych jako działki nr (...) w zakresie niezbędnym do użytkowania przedmiotowego kolektora, za zapłatą wynagrodzenia za ustanowienie służebności oraz wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości za okres od 2000 r. (pismo – k. 382 - 383; załącznik do pisma w postaci projektu oświadczenia – k. 384-386).
Pismem z dnia 19 lipca 2011 r. A. B., B. B. (1) i J. B. (1) poinformowali wnioskodawcę, iż wyrażają wolę zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, jednak na innych warunkach niż zaproponowane przez wnioskodawcę (pismo – k. 387-389).
Sąd Okręgowy zważył co następuje:
Apelacja jako niezasadna podlega oddaleniu.
Sąd Okręgowy, po uzupełnieniu ustaleń faktycznych, w zakresie wyżej wskazanym, dokonane przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne, poprzedzającą je ocenę dowodów, a następnie wywiedzione z tych ustaleń wnioski jurydyczne w pełni podziela i przyjmuje za własne. Ustalenia faktyczne Sądu I instancji oparte zostały na wszechstronnej, spójnej i logicznej ocenie materiału dowodowego, którą należy podzielić, uznając tym samym za niezasadny podniesionego w apelacji zarzut naruszył przepisu art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.
Odnosząc się do poszczególnych kwestii podniesionych w apelacji należy wskazać, iż prawidłowo Sąd Rejonowy uznał, iż wnioskodawca musi być uznany za posiadacza służebności w złej wierze, zaś domniemanie dobrej wiary wyrażone w art. 7 k.c. zostało na gruncie niniejszej sprawy obalone.
W pierwszej kolejności należy podnieść, iż nie budzi wątpliwości, że wnioskodawca w zakresie w jakim korzysta z nieruchomości stanowiącej własność uczestników postępowania małżonków B. i A. B., objętej księgą wieczystą numer (...), jest posiadaczem służebności przesyłu uregulowanej w przepisie art. 305 1 k.c., do której poprzez art. 305 4 k.c. stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych, a zatem również przepis art. 292 k.c.
Sąd Okręgowy, podobnie jak Sąd Rejonowy, podziela w pełni stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone m. in. w uchwale z dnia 7 października 2008 r. sygn. akt III CZP 89/08, Biul. SN z 2008, Nr 10, poz. 7, że także przed ustawowym uregulowaniem służebności przesyłu dopuszczalne było nabycie w drodze zasiedzenia służebności odpowiadającej treści służebności przesyłu oraz że nabycie takie następowało przez przedsiębiorcę, a nie właściciela nieruchomości władnącej.
Chwilą decydująca dla przyjęcia dobrej lub złej wiary posiadacza jest zaś chwila przystąpienia do wykonywania służebności, zdatnego w rozumieniu art. 292 k.c. do jej nabycia przez zasiedzenie tzn. takiego, które polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia. Miarodajny zatem dla oceny dobrej lub złej wiary posiadacza jest moment początku biegu terminu zasiedzenia.
Po wybudowaniu kolektora, stosownie do zasady jednolitej własności państwowej wyrażonej w art. 128 k.c., właścicielem nieruchomości i urządzenia przesyłowego był Skarb Państw. Podmiotem, który korzystał wówczas z przedmiotowej nieruchomości, jako eksploatator urządzeń przesyłowych były kolejne przedsiębiorstwa państwowego. Były one odrębnymi od Skarbu Państwa osobami prawnymi, jednak zgodnie z powszechnie przyjętą w orzecznictwie sądowym wykładnią art. 128 k.c., jako państwowe osoby prawne nie miały żadnych praw podmiotowych do zarządzanego przez nie mienia, które mogłyby przeciwstawiać państwu (por. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego - zasada prawna - z dnia 18 czerwca 1991 r., III CZP 38/91, OSNC 1991, nr 10-12, poz. 118). Skarb Państwa był zatem nie tylko właścicielem, ale i posiadaczem rzeczy znajdujących się w zarządzie państwowych osób prawnych. W konsekwencji jak prawidłowo uznał Sąd Rejonowy, do czasu uchylenia art. 128 k.c. bieg terminu zasiedzenia w ogóle się nie rozpoczął, a zatem wykluczone jest doliczenie czasu posiadania nieruchomości w zakresie służebności przez kolejne przedsiębiorstwa państwowe do czasu posiadania wnioskodawcy. Na marginesie należy wskazać, iż na przeszkodzie temu stał również obowiązujący wówczas art. 177 k.c.
Nic w tym względzie nie zmieniła nowelizacja przepisu art. 128 § 1 k.c. wprowadzona ustawą z dnia 31 stycznia 1989 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (Dz. Nr 3, poz. 11), która weszła w życie z dniem 1 lutego 1989 r. Wprowadzona w.w. ustawą zmiana art. 128 k.c. nie spowodowała przekształcenia przysługujących państwowym osobom prawnym z mocy przepisów kodeksu cywilnego i ustaw szczególnych uprawnień do części mienia ogólnopaństwowego, pozostającego w ich zarządzie w dniu wejścia w życie tej ustawy, w szczególności nie spowodowała "uwłaszczenia" z tym dniem państwowych osób prawnych, co do składników tego mienia (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 września 2013 r., V CSK 440/12; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 lipca 2014 r., II CSK 551/13, opubl. w OSNC z 2015 r., Nr 6, poz. 72; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 lipca 2014 r., II CSK 551/13).
Dopiero w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz.U. Nr 79, poz. 464) uregulowano, że grunty stanowiące własność Skarbu Państwa lub własność gminy (związku międzygminnego), z wyjątkiem gruntów Państwowego Funduszu Ziemi, będące w dniu wejścia w życie ustawy w zarządzie państwowych osób prawnych innych niż Skarb Państwa, stają się z tym dniem z mocy prawa przedmiotem użytkowania wieczystego; nie narusza to praw osób trzecich. Prawo zarządu istniejące w dniu 5 grudnia 1990 r. po stronie państwowych osób prawnych w stosunku do gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa lub własność gminy (z wyjątkiem gruntów Państwowego Funduszu Ziemi) przekształciło się więc z mocy prawa z tym dniem w prawo użytkowania wieczystego w rozumieniu kodeksu cywilnego, natomiast w odniesieniu do budynków, innych urządzeń i lokali znajdujących się na tych gruntach - w prawo własności (uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 18 czerwca 1991 r. - zasada prawna - III CZP 38/91, OSNCP 1991, nr 10-12, poz. 118, uchwała składu pięciu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 11 października 1990 r., III AZP 13/90, OSP 1991, nr 6, poz. 60).
W konsekwencji brak jest podstaw do liczenia początku biegu terminu zasiedzenia od dnia 1 lutego 1989 r., jak o to wnosi skarżąca w apelacji. Na tę datę właścicielem urządzeń przesyłkowych, jak i działek nr (...) nadal był Skarb Państwa, zaś wykonywanie władztwa nad urządzeniami przesyłowymi również odbywało się w imieniu Skarbu Państwa. Skoro tak, stan taki niewątpliwie nie mógł prowadzić do nabycia przez przedsiębiorstwo przesyłowe służebności w drodze zasiedzenia.
Brak jest również podstaw do uznania, iż bieg terminu zasiedzenia rozpoczął się z dniem 27 maja 1990 r. Z tą datą, z mocy przepisu art. 5 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz.U. Nr 32, poz. 1919), mienie Przedsiębiorstwa (...) w K. stało się mieniem Gminy, zaś samo przedsiębiorstwo zachowując osobowość prawną, z mocy przepisu art. 8 ust. 1 cytowanej ustawy z 10 maja 1990 r., stało się przedsiębiorstwem komunalnym. Skoro zarówno urządzenia przesyłowe, jak i nieruchomość stanowiły składniki mienia komunalnego, zaś samo przedsiębiorstwo miało status przedsiębiorstwa komunalnego, trudno uznać, iż przedsiębiorstwo z tą datą objęło korzystanie z urządzeń infrastruktury kolektora dla siebie i we własnym imieniu, tym bardziej, iż w zakresie użytkowania kolektora realizowało zadania własne Gminy. Co więcej, Gmina po tej dacie wykonywała uprawienia właścicielskie względem mienia tegoż przedsiębiorstwa komunalnego, o czym wprost świadczą chociażby uchwała z dnia 11 grudnia 1991 r. w sprawie wszczęcia postępowania likwidacyjnego Przedsiębiorstwa (...) w K., w tym § 2 uchwały dotyczący rozporządzenia mieniem tegoż Przedsiębiorstwa oraz uchwała z dnia 25 września 1992 r. w sprawie uznania Przedsiębiorstwa (...) w K. za zlikwidowane, w szczególności § 2 tej uchwały dotyczący przejęcia mienia Przedsiębiorstwa przez nowo utworzoną spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (...). Nadto, przejawem uprawnień właścicielskich Gminy względem przedmiotowego kolektora jest czynność wniesienia tegoż kolektora do skarżącej spółki aportem, w zamian za objęcie 72.329 udziałów o wartości nominalnej 100 zł każdy, co miało miejsce dopiero w dniu 2 sierpnia 1996 r., a dokonanie której to czynności prawnej, w toku niniejszego postępowania wnioskodawca zupełnie przemilczał.
W tym miejscu nie sposób nie zauważyć, iż wątpliwości budzi charakter władztwa nad przedmiotowym kolektorem sprawowanego przez wnioskodawcę przed 2 sierpnia 1996 r., w szczególności możliwość uznania wnioskodawcy za samoistnego posiadacza tego kolektora, a tym samym również za samoistnego posiadacza w zakresie prawa służebności mającej obciążać działki (...), biorąc pod uwagę, iż kolektor został wniesiony przez Gminę do spółki aportem dopiero w sierpniu 1996 r. Okoliczność, ta mimo dopuszczonego z urzędu przez Sąd Okręgowy na rozprawie apelacyjnej w dniu 19 listopada 2015 r. dowodu z dokumentu w postaci wypisu aktu notarialnego z dnia 2 sierpnia 1996 r. rep. A 4790/96 nie została przez wnioskodawcę wyjaśniona. Wnioskodawca nie zgłosił również w tym zakresie żadnych wniosków dowodowych. Wniesienie kolektora aportem do spółki wskazuje zaś, iż zarówno Gmina, jak i utworzona przez Gminę w 1992 r. spółka z o.o., uznały, iż uchwała Rady Miejskiej K. z 25 września 1992 r. w sprawie przejęcia mienia likwidowanego Przedsiębiorstwa (...) przez spółkę z ograniczoną odpowiedzialności nie obejmowała przedmiotowego kolektora. Innego dokumentu na okoliczność przeniesienia w 1992 r. posiadania kolektora na wnioskodawcę poza wspomnianą uchwałą skarżąca zaś nie zaproponowała.
Zważywszy, że nieruchomość której dotyczy apelacja do czasu uprawomocnienia się decyzji Burmistrza Miasta K. z 20 kwietnia 1998 r., o przekształceniu ustanowionego na niej na rzecz uczestników małżonków B. prawa użytkowania wieczystego w prawo własności stanowiła własność Gminy, bieg terminu zasiedzenia służebności liczyć można dopiero od momentu, kiedy wnioskodawca zaczął korzystać z działek nr (...) w zakresie odpowiadającym służebności we własnym imieniu i dla siebie, a zatem w oderwaniu od uprawnień Gminy K. Ł..
Pomijając zatem niewyjaśnioną kwestię przyczyn wniesienia kolektora do spółki aportem dopiero w 1996 r., a opierając się jedynie na materiale dowodowym w postaci zeznań przesłuchanych świadków, którzy zeznali, iż kolektor od czasu utworzenia skarżącej spółki był przez nią wykorzystywany i zakładając korzystnie dla wnioskującej, iż władztwo nad nim było sprawowane przez spółkę we własnym imieniu i dla siebie, teoretycznie wnioskodawca mógłby zostać uznany za posiadacza samoistnego służebności o treści służebności przesyłu najwcześniej od daty powstania wnioskodawcy jako spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, a zatem od dnia 18 września 1992 r., kiedy to nastąpił konstytutywny wpis wnioskodawcy do rejestru handlowego (art. 160 pkr 4 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 czerwca 1934 r. Kodeks Handlowy /Dz.U. nr 57, poz. 502 z późn. zm./). Z dniem 18 września 1992 r., powstała skarżąca spółka jako podmiot prawa utworzony przez Miasto K. Ł., której przedmiotem działalności statutowej miało być m. in. odprowadzanie i oczyszczanie ścieków i który, jak wynika z zeznań przesłuchanych świadków, wykorzystuje przedmiotowy kolektor sanitarny i w zakresie koniecznym do utrzymania i eksploatacji kolektora korzysta z nieruchomości składającej się z działek nr (...).
Biorąc jednak po uwagę termin wymagany do nabycia prawa służebności przez zasiedzenie dla posiadacza w złej wierze, a zatem termin trzydziestoletni (art. 172 § k.c. w zw. z art. 292 k.c. w zw. z art. 305 4 k.c.) należy za Sądem Rejonowym uznać, iż termin ten nie upłynął, a zatem wniosek podlegał oddaleniu.
W tym miejscu należy odwołać się do pojęcia dobrej i złej wiary posiadacza. Dobra wiara posiadacza samoistnego służebności gruntowej polega na usprawiedliwionym w towarzyszących okolicznościach przekonaniu posiadacza, że przysługuje mu posiadane prawo. Do oceny zaś istnienia dobrej wiary miarodajne są kryteria obowiązujące przy nabyciu przez zasiedzenie własności nieruchomości (art. 292 zd. 2 k.c. w zw. z art. 172 k.c.).
Zgodnie z tzw. tradycyjnym rozumienia dobrej i złej wiary, posiadaczem w złej wierze jest ten, kto wie albo wiedzieć powinien, że prawo do posiadanej rzeczy nie przysługuje jemu, lecz innej osobie. Zgodnie z tym poglądem na gruncie art. 172 § 1 k.c. brak jest podstaw do uznania za posiadacza w dobrej wierze osoby, która weszła w posiadanie nieruchomości na podstawie nieformalnej umowy, a zatem zawartej bez zachowania formy aktu notarialnego, ze względu na brak podstaw do podjęcia usprawiedliwionego w danych okolicznościach przekonania, że przysługuje jej prawo własności, skoro do przeniesienia takiego prawa wymagana jest forma aktu notarialnego i jest to okoliczność znana.
Wobec istniejących w przeszłości rozbieżności w orzecznictwie sądowym co do rozumienia dobrej i złej wiary, właśnie za tradycyjnym rozumieniem dobrej i złej wiary na gruncie przepisów dotyczących nabycia przez zasiedzenie własności nieruchomości opowiedział się Sąd Najwyższy w uchwale 7 sędziów z dnia 6 grudnia 1991 r., III CZP 108/91, opubl. w OSNCP z 1992 r., Nr 4 poz. 48. Sąd Okręgowy w pełni podziela to stanowisko, nie dostrzegając żadnych podstaw, aby odstępować od takiego rozumienia dobrej i złej wiary na gruncie oceny przesłanek nabycia przez zasiedzenie służebności gruntowej, której ustanowienie zgodnie z przepisem art. 245 § 2 k.c., wymaga formy aktu notarialnego dla oświadczenia właściciela, który prawo ustanawia (podobnie Stanisław Rudnicki, Nabycie przez zasiedzenie, LexisNexis Warszawa 2007, str. 71).
Na gruncie niniejszej sprawy, zważywszy na datę początkową biegu terminu zasiedzenia, kwestia ta jest tym bardziej istotna. W kontekście oceny dobrej lub złej wiary wnioskodawcy należy bowiem zważyć, iż zaistnienie stanu prowadzącego do zasiedzenia służebności jest następstwem przekształceń własnościowych mających miejsce po 1989 r. Jak słusznie wskazał Sąd Rejonowy, zaniechanie rozwiązania kwestii tytułu przedsiębiorstwa przesyłowego do gruntu przez który przebiegają urządzenia przesyłowe w trakcie dokonywanych przekształceń własnościowych, mających miejsce już w czasach gospodarki wolnorynkowej, oznacza złą wiarę posiadacza. Dobrą wiarę wyłącza bowiem ujawnienie takich okoliczności, które u przeciętnego człowieka powinny wzbudzić poważne wątpliwości, że nie przysługuje mu wykonywane prawo. Biorąc pod uwagę status wnioskodawcy, jako jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością utworzonej przez Gminę należy uznać, iż zaniechanie zapewnienia spółce tytułu prawnego do korzystania z działek nr (...), stanowiących na ten czas własność Gminy, jeśli nie było świadome, to co najmniej nosiło cechy rażącego niedbalstwa, a to z kolei wyłącza dobrą wiarę (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2010 r., II CSK 374/2010; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 kwietnia 2009 r., II CSK 471/08). Zarówno utworzona spółka prawa handlowego, jak i Gmina są profesjonalnymi uczestnikami obrotu prawnego, korzystającymi z fachowej obsługi prawnej, podmiotami co do których można stawiać wyższe wymagania, niż do nieprofesjonalnych uczestników tego obrotu. Skoro tak, biorąc pod uwagę, iż utworzenie wnioskodawcy miało miejsce w 1992 r., a zatem w okresie kiedy zaszłości historyczne minionego ustroju nie mogły już usprawiedliwiać niedbalstwa w obrocie prawnym, w tym na gruncie dokonywanych przekształceń własnościowych, zaniechanie rozwiązania kwestii tytułu prawnego apelującej spółki do korzystania z działek nr (...) musi być uznane za przejaw złej wiary spółki. Powyższa kwestia powinna być wówczas rozwiązana na drodze czy to czynności prawnej ustanawiającej odpowiednio ukształtowaną służebność, czy to na drodze decyzji administracyjnej.
Drugorzędne są zatem w tym kontekście podnoszone w apelacji okoliczności dotyczące czasów budowy przedmiotowego kolektora, w tym uprawnienie Okręgowej (...) w Ł. realizującej tę inwestycję do dysponowania gruntem, na którym inwestycja była realizowana, a zatem w zakresie działek ewidencyjnych nr (...), gruntem stanowiącym na czas budowy kolektora własność Skarbu Państwa, jak również świadomość uprawnienia do korzystania z tych działek przez kolejne przedsiębiorstwa państwowe zajmujące się kolektorem. Dobra wiara w chwili budowy urządzeń przesyłowych, na którą powołuje się skarżąca, nie oznacza bowiem powstania po stronie przedsiębiorstwa przesyłowego prawa do korzystania z nieruchomości skutecznego wobec każdoczesnego jej właściciela. Nic tu nie zmienia okoliczność wydania w trybie art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości /Dz.U. Nr 17, poz. 70) decyzji Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Ł. z dnia 31 lipca 1969 r., jako że decyzja ta z oczywistych powodów nie dotyczyła działek nr (...), stanowiących na czas jej wydania własność Skarbu Państwa. Orzeczenia Sądu Najwyższego, na które powołuje się apelująca, dotyczące dobrej wiary posiadacza służebności wobec wydanej w trybie art.35 ust. 1 cytowanej ustawy decyzji, a mające uzasadniać stanowisko skarżącej co do przymiotu dobrej wiary po stronie wnioskodawcy jako posiadacza służebności, odnosiły się do stanów faktycznych o tyle odmiennych od ustalonego w niniejszej sprawie, iż dotyczących posiadania służebności w zakresie nieruchomości, co do których właśnie zostały wydane decyzje w trybie art. 35 ust. 1 ustawy, a taka sytuacja nie ma miejsca na gruncie niniejszej sprawy. Istnienie tytułu prawnego wnioskodawcy do korzystania z nieruchomości sąsiednich w stosunku do nieruchomości składającej się z działek nr (...), a to w postaci wyżej wymienionej decyzji, nie zmienia oceny, iż wnioskodawcy nie przysługiwał i nie przysługuje tytułu prawny do korzystania z przedmiotowej nieruchomości. Kwestia tego, iż inwestycja realizowana w oparciu o decyzję z dnia 31 lipca 1969 r. była inwestycją liniową nie ma większego znaczenia. Należy zauważyć, iż od 1987 r. do 1998 r. na przedmiotowej nieruchomości ustanowione było prawo użytkowania wieczystego, o czym wnioskodawca miał wiedzę i którą to okoliczność szczególnie akcentował w toku postępowania apelacyjnego. Użytkowanie wieczyste istnieć może jedynie na gruntach stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego oraz ich związków (art. 232 § 2 k.c.). Sama zatem wiedza o istnieniu użytkowania wieczystego na przedmiotowej nieruchomości była więc jednoznaczna z oceną, iż decyzja wywłaszczeniowa wydana w oparciu o art. 35 ust. 1 cytowanej ustawy z 12 marca 1958 r. nie mogła dotyczyć tej nieruchomości, jako stanowiącej wówczas własność Skarbu Państwa i nie uzasadniała rzekomego przekonania przedstawicieli wnioskodawcy, jak i jego poprzedników prawnych, iż prawo do korzystania z tej nieruchomości oparte było o tę decyzję.
Wbrew zarzutom apelacji na gruncie niniejszej sprawy, zważywszy na datę początkową biegu terminu zasiedzenia, dobrej wiary wnioskodawcy nie można również wywodzić, z postępującego w przeszłości procesu upodmiotowienia przedsiębiorstw państwowych, w tym z regulacji prawnych dotyczących swoistego uwłaszczenia przedsiębiorstw państwowych i komunalnych. W szczególności przepisy art. 2 ust. 1 i 2 w zw. art. 2a ustawy z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz.U Nr 79, poz. 464), w brzmieniu obowiązującym od 5 grudnia 1990 r. nic na gruncie niniejszej sprawy nie zmieniają, jako że przedmiotowy kolektor nie znajdował się na nieruchomości będącej w zarządzie przedsiębiorstwa komunalnego – Przedsiębiorstwa (...) w K.. Co więcej, czy i jaka nieruchomość znajdowała się w tej dacie w zarządzie tego przedsiębiorstwa oraz jak jej położenie ma się do kolektora na działkach (...) wnioskodawca nie wykazał.
Wbrew odmiennemu stanowisku apelującej, w kontekście oceny dobrej lub złej wiary wnioskodawcy nie ma też zasadniczego znaczenia kwestia podłączenia do instalacji kolektora sanitarnego wykorzystywanego przez wnioskodawcę zakładu farbiarni prowadzonego przez A. B. na działkach (...). Skoro bowiem to poszczególne przedsiębiorstwa państwowe Miejskie Przedsiębiorstwo (...) w P., następnie Przedsiębiorstwo (...) w K., przekształcone z majem 1990 r. w przedsiębiorstwo komunalne zajmowały się gospodarką wodociągów i kanalizacji na terenie K., zaś od czasu utworzenia Przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o. ta spółka zajmowała się odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków, to oczywistym jest, że zakład farbiarni do urządzeń przesyłowych wykorzystywanych przez te przedsiębiorstwa został podłączony. Podłączenie zakładu do przedmiotowej instalacji sanitarnej, jak i brak wyraźnego sprzeciwu uczestników, na ten czas użytkownicy wieczyści nieruchomości, na przebieg kolektora przez działki nr (...) nie może być jednak traktowany jako tworzący tytułu prawny dla przedsiębiorstw przesyłowego do bezterminowego ingerowania w ich prawo do nieruchomości i nie uzasadniał przekonania przedsiębiorstwa, iż taki tytuł mu przysługuje, tym bardziej, iż kolektor był stanem zastanym przez użytkowników wieczystych i nie mieli oni wpływu na jego przebieg.
O świadomości wnioskodawcy, iż nie przysługuje mu prawo do korzystania z nieruchomości objętej księgą wieczystą nr (...) może świadczyć, jakkolwiek już jedynie pośrednio, zwrócenie się pismem z dnia 21 czerwca 2011 r. przez wnioskodawcę do uczestników małżonków B. o zawarcie umowy o ustanowienie służebności przesyłu m. in. co do działek nr (...), której elementem miała być zapłata przez wnioskodawcę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości za okres od 2000 roku. Zważywszy na datę tego pisma, stanu świadomości przedstawicieli wnioskodawcy co do tytułu do korzystania z nieruchomości uczestników z czasu sporządzania pisma nie można automatycznie odnosić do świadomości wnioskodawcy z daty początku biegu terminu zasiedzenia. Jednak nie sposób nie zauważyć, iż stanowisko wnioskodawcy co do sposobu nabycia służebności przesyłu zmieniło się w toku sprawy o jej ustanowienie (I Ns 774/11), a to dopiero po wydaniu niekorzystnej dla wnioskodawcy opinii biegłego z zakresu szacunku nieruchomości. Dopiero wówczas wnioskodawca wystąpił z wnioskiem w niniejszej sprawie, czyli o stwierdzenie nabycia służebności w dr odze zasiedzenia. Okoliczności te, jak wyżej wskazano nie mają bezpośredniego przełożenia na ocenę dobrej lub złej wiary wnioskodawcy w dacie początku biegu terminu zasiedzenia, jednak rzucają pewne światło na ocenę świadomości wnioskodawcy również z okresu relewantnego dla rozstrzygnięcia sprawy.
Uznając zatem zarzuty apelacji za niezasadne Sąd Okręgowy oddalił apelację na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.
O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 520 § 2 k.p.c. zasądzając od wnioskodawcy na rzecz uczestników B. B. (1) i A. B. solidarnie kwotę 120,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego w postępowaniu apelacyjnym, ustalonych w oparciu o § 13 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 8 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t. jedn. - Dz.U. z 2013, poz. 461 z późn. zm.). Sprzeczność interesów uczestników B. B. (1) i A. B. – właścicieli nieruchomości której dotyczyła apelacja i wnioskodawcy była ewidentna, co uzasadniało odstąpienie od zasady rozliczenia kosztów postępowania nieprocesowego wyrażonej w art. 520 § 1 k.p.c.