Sygn. akt. IV Ka 572/15

UZASADNIENIE

A. G. został oskarżony o to, że w dniu 15 stycznia 2015 roku w R. działając wspólnie i w porozumieniu z innymi sprawcami dokonał włamania do pomieszczenia z automatami do gier mieszczącego się przy ul. (...) w R., w ten sposób, że po uprzednim wyłamaniu zanika drzwi wejściowych do pomieszczenia z automatami, dostał się do jego wnętrza skąd dokonał kradzieży automatu do gier H. (...), a następnie wraz z innymi współsprawcami, którzy w momencie dokonywania włamania obserwowali przyległy teren ulicy pod katem ewentualnego ich ostrzeżenia, przeniósł skradziony automat do pomieszczenia gospodarczego mieszczącego się przy ul. (...), a następnie po wyłamaniu zamka kasetki automatu z jego wnętrza dokonał zaboru w celu przywłaszczenia pieniędzy w kwocie 8170 zł, czym działał na szkodę (...) Sp. z o.o. z siedzibą w R., przy czym czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazanym za umyślne przestępstwo podobne w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności;

- tj. o czyn z art. 279 § l k.k. w zw. z art. 64 § l k.k.

A. K. został oskarżony o to że w dniu 15 stycznia 2015 roku w R. działając wspólnie i w porozumieniu z innymi sprawcami dokonał włamania do pomieszczenia z automatami do gier mieszczącego się przy ul. (...) w R., w ten sposób, że wspólnie z innym sprawcą obserwował teren ulicy przyległy do budynku z automatami, a inni współsprawcy w tym czasie po uprzednim wyłamaniu zamka do drzwi wejściowych dostali się do jego wnętrza skąd dokonali kradzieży automatu do gier H. (...), po czym przenieśli go do pomieszczenia gospodarczego mieszczącego się przy ul. (...) l1, a następnie po wyłamaniu zamka kasetki automatu z jego wnętrza dokonał zaboru w celu przywłaszczenia pieniędzy w kwocie 8170 zł, czym działał na szkodę (...) Sp. z.o.o. z siedzibą w R.,

- tj. o czyn z art. 279 § l k.k.

K. K. została oskarżona o to, że: dniu 15 stycznia 2015 roku w R. działając wspólnie i w porozumieniu z innymi sprawcami dokonała włamania do pomieszczenia z automatami do gier mieszczącego się przy ul.
Św. R. (...)w R., w ten sposób, że wspólnie z innym sprawcą obserwowała teren ulicy przyległy do budynku z automatami, a inni współsprawcy w tym samym czasie po uprzednim wyłamaniu zamka drzwi wejściowych dostali się do jego wnętrza skąd dokonali kradzieży automatu do gier H. (...), po czym przenieśli go do pomieszczenia gospodarczego mieszczącego się przy ul. (...), a następnie po wyłamaniu zamka kasetki automatu z jego wnętrza dokonała zaboru w celu przywłaszczenia pieniędzy w kwocie 8170 zł, czym działała na szkodę (...) Sp. z o.o. z siedzibą w R.,

- tj. o czyn z art. 279 § l k.k.

K. R. został oskarżony o to, że: w dniu 15 stycznia 2015 roku w R. działając wspólnie i w porozumieniu z innymi sprawcami dokonał włamania do pomieszczenia z automatami do gier mieszczącego się przy ul. (...) w R., w ten sposób, że po uprzednim wyłamaniu zamka drzwi wejściowych do pomieszczenia z automatami dostał się do jego wnętrza skąd dokonał kradzieży automatu do gier H. (...), a następnie wraz z innymi współsprawcami, którzy w momencie dokonywania włamania obserwowali przyległy teren ulicy pod kątem ewentualnego ich ostrzeżenia przeniósł skradziony automat do pomieszczenia gospodarczego mieszczącego się przy ul. (...) l1, a następnie po wyłamaniu zamka kasetki automatu z jego wnętrza dokonał zaboru w celu przywłaszczenia pieniędzy w kwocie 8170 zł, czym. działał na szkodę (...) Sp. z o.o. z siedzibą w R., przy czym czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazanym w warunkach określonych w art. 64 § l kle i w przeciągu 5 lat po odbyciu co najmniej roku kary pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne;

- tj. o czyn z art. 279 § l k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k.

Sąd Rejonowy w Radomsku wyrokiem zaocznym z dnia 8 lipca 2015 roku wydanym w sprawie II K 171/15 oskarżonych A. G., A. K., K. K. i K. R. uznał za winnych tego, że w dniu 15 stycznia 2015 roku w R. działając wspólnie i w porozumieniu po uprzednim wyłamaniu drzwi wejściowych dostali się do pomieszczenia z automatami do gier mieszczącego się przy ulicy (...) w R. skąd zabrali automat do gier H. (...), a następnie po wyłamaniu drzwi zabezpieczających pojemniki z pieniędzmi zabrali z wnętrza tego automatu pieniądze w kwocie 8.170,00 złotych, czym działali na szkodę (...) Spółki z o.o. z siedzibą w R., przy czym A. G. czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazanym za umyślne przestępstwo podobne i w ciągu 5 lat po odbyciu za nie co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności, zaś K. R. czynu tego dopuścił się ponownie będąc uprzednio skazanym w warunkach określonych w art. 64 § l k.k. i w ciągu 5 lat po odbyciu łącznie co najmniej l roku kary pozbawienia wolności, czym oskarżeni wypełnili dyspozycje:

- A. G. art. 279 § l k.k. w zw. z art. 64 § l k.k.;

- A. K. art. 279 § l k.k.;

- K. K. art. 279 § l k.k.;

- K. R. art. 279 § l k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k.
i za to wymierzył im kary:

- A. G. na podstawie art. 279 § l k.k. i art. 33 § 2 k.k. karę 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz grzywny w wysokości 150 stawek dziennych przyjmując wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 15 złotych;

- A. K. na podstawie art. 279 § l k.k. i art. 33 § 2 k.k. karę 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz grzywny w wysokości 150 stawek dziennych przyjmując wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 15 złotych;

- K. K. na podstawie art. 279 § l k.k. i art. 33 § 2 k.k. karę 2 lat
i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz grzywny w wysokości 150 stawek dziennych przyjmując wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 15 złotych;

- K. R. na podstawie art. 279 § l k.k. i art. 64 § 2 k.k. oraz art. 33 § 2 k.k. karę 3 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności oraz grzywny w wysokości 150 stawek dziennych przyjmując wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 15 złotych.

Na podstawie art. 63 § l k.k. na poczet orzeczonych kar pozbawienia wolności zaliczył oskarżonym okresy zatrzymania: A. G. – od dnia 19 stycznia 2015 roku do dnia 20 stycznia 2015 roku i od dnia 23 marca 2015 roku do dnia 24 marca 2015 roku; A. K. – od dnia 19 stycznia 2015 roku do dnia 20 stycznia 2015 roku, K. R. – w dniu 20 stycznia 2015 roku.

Na podstawie art. 46 § l k.k. zobowiązał oskarżonych A. G., A. K., K. K. i K. R. do naprawienia w całości szkody wyrządzonej przestępstwem przez zapłatę solidarnie na rzecz (...) Spółki z o.o. z siedzibą w R. kwoty 8.170,00 złotych.

Zwolnił oskarżonych A. G., A. K., K. K. i K. R. od kosztów sądowych, które w całości przejął na
rachunek Skarbu Państwa.

Powyższy wyrok zaskarżył oskarżony K. R..

Apelacja oskarżonego zarzuciła zaskarżonemu wyrokowi rażącą niewspółmierność orzeczonej kary, poprzez wymierzenie zbyt surowej kary pozbawienia wolności i nie wzięcie pod uwagę aktualnej jego sytuacji rodzinnej.

Skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez złagodzenie orzeczonej kary pozbawienia wolności.

SĄD OKRĘGOWY ZWAŻYŁ CO NASTĘPUJE :

Apelacja okazała się zasadna w takim stopniu, iż na skutek jej wniesienia zaistniały podstawy do uchylenia zaskarżonego wyroku, nie tylko co do oskarżonego K. R., ale także i co do pozostałych oskarżonych oraz do przekazania w tym zakresie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Analiza przebiegu dotychczasowego postępowania prowadzi bowiem do wniosku, iż Sąd Rejonowy w trakcie rozpoznania sprawy dopuścił się rażącej obrazy przepisów prawa procesowego, skutkującej pozbawieniem oskarżonych prawa do obrony, a co za tym idzie, mogącej mieć istotny wpływ na treść wydanego przezeń wyroku.

Na wstępie rozważań podkreślić trzeba, że rozprawa w przedmiotowej sprawie odbyła się w dniu 8 lipca 2015 roku, a więc już po wejściu w życie nowelizacji do k.p.k., dokonanej ustawą z dnia 27 września 2013 roku o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r. poz. 1247). Jak wynika z art. 27 tejże ustawy, nowe przepisy stosuje się także do spraw wszczętych przed dniem jej wejścia w życie, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej.

Zgodnie z treścią znowelizowanego art. 343 § 5 i 7 k.p.k. (które to przepisy nie uległy akurat zasadniczym zmianom), sąd rozpoznaje wniosek złożony w trybie art. 335 k.p.k. na posiedzeniu, a dopiero jeżeli uzna, że brak jest podstaw do uwzględnienia wniosku – sprawa podlega rozpoznaniu na zasadach ogólnych. Tymczasem w przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy, pomimo, że wraz z aktem oskarżenia został złożony wniosek w trybie art. 335 k.p.k., co do wszystkich oskarżonych, od razu skierował sprawę na rozprawę główną. Na tejże rozprawie, pomimo nieobecności oskarżonych, Sąd I instancji nie uwzględnił wniosków o dobrowolne poddanie się karze i od razu przeszedł do merytorycznego rozpoznania sprawy, zakończonego wydaniem wyroku zaocznego.

Tego typu procedowanie ,,na skróty” jest niedopuszczalne, albowiem godzi ewidentnie w prawo do obrony oskarżonych. Oskarżeni do chwili nieuwzględnienia wniosków o dobrowolne poddanie się karze (co nastąpiło pod ich nieobecność na rozprawie w dniu 8 lipca 2015 roku), mieli świadomość istnienia takich wniosków, mając przy tym prawo przypuszczać, że wnioski takie, albo zostaną uwzględnione, albo zostaną poinformowani, że zapadła w tym względzie decyzja negatywna i sprawa będzie rozpoznana na zasadach ogólnych. Jest to przecież bardzo istotna okoliczność, gdyż oskarżony mógł inaczej potraktować kwestię swojego stawiennictwa w sądzie, w zależności od tego, czy będzie rozpoznawany wniosek prokuratora w trybie art. 335 k.p.k. (w którym strony uzgodniły wymierzenie kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania), czy też odbędzie się rozprawa, na której będzie ważyła się kwestia jego bezwzględnego pozbawienia wolności. O ile więc oskarżony mógł zbagatelizować swoje stawiennictwo w sądzie, licząc, że zostanie wydany wyrok z warunkowym zawieszeniem wykonania kary pozbawienia wolności, to w sytuacji posiadanej wiedzy, że sąd nie uwzględnił wniosku prokuratora złożonego w trybie art. 335 k.p.k. (a więc – a contrario – zamierza wymierzyć karę bezwzględną), zupełnie inaczej podszedłby do kwestii swojego stawiennictwa. Co więcej, oskarżony, wiedząc, że sprawa będzie jednak rozpoznawana na zasadach ogólnych, może przecież potrzebować czasu na przygotowanie obrony, złożenie wniosków dowodowych, czy też choćby po to, by ustanowić obrońcę (lub zażądać ustanowienia obrońcy z urzędu). Oskarżony nie może być zaskakiwany tak znaczącą zmianą jego statusu, poprzez nieuwzględnienie wniosku o dobrowolne poddanie się karze, niezawiadomienie go o tym fakcie oraz natychmiastowe rozpoznanie sprawy mimo nieobecności oskarżonego.

W rozpoznawanej sprawie tak się jednak stało i wszyscy oskarżeni w ten właśnie sposób zostali potraktowani przez Sąd Rejonowy, przez co ich prawo do obrony stało się w istocie iluzoryczne. Sąd Okręgowy takiego procedowania, sprzecznego ze standardami rzetelnego procesu, nie akceptuje i dlatego też zapadły wyrok ostać się nie mógł. Ponieważ stwierdzone uchybienie w postaci naruszenia prawa o obrony dotyczyło nie tylko apelującego oskarżonego K. R., ale także i pozostałej trójki oskarżonych, zachodziła sytuacja określona w art. 435 k.p.k. nakazująca wyjście poza podmiotowe granice zaskarżenia i uchylenie zaskarżonego wyroku wobec wszystkich oskarżonych.

Co więcej, przy bliższej analizie zaistniałej sytuacji procesowej należało dojść do wniosku, że trzech z oskarżonych w ogóle nie zostało w sposób prawidłowy zawiadomionych o terminie rozprawy przed Sądem Rejonowym. Chodzi tu o to, że w świetle znowelizowanego k.p.k. (obowiązującego – o czym już wspomniano – od 1 lipca br.), zawiadomienie o terminie pierwszej rozprawy głównej nie może być skutecznie doręczone poprzez doręczenie go dorosłemu domownikowi. Stanowi o tym wyraźnie art. 132 § 4 k.p.k., który to przepis – podobnie jak szereg innych uregulowań – ,,chwycił w locie” i obowiązywał już w dniu 8 lipca 2015 roku, czyli w chwili przeprowadzenia przedmiotowej rozprawy. Tymczasem wezwania na rozprawę dla oskarżonych: A. K., K. K. i K. R. zostały właśnie doręczone dorosłemu domownikowi (k. 203 – 205). Sąd I instancji nieprawidłowo zatem uznał, że ww. oskarżeni zostali prawidłowo wezwani na termin rozprawy, a w konsekwencji rozprawa w tym dniu nie mogła się toczyć i nie mógł zostać na niej wydany wyrok.

Przeprowadzone wyżej rozważania upoważniają do wniosku, że zaskarżony wyrok zapadł z obrazą przepisów prawa procesowego, o takiej randze i znaczeniu, że mogła ona mieć istotne znaczenie dla treści wyroku. Dlatego też zaskarżony wyrok należało uchylić i to w stosunku do wszystkich czterech oskarżonych (art. 435 k.p.k.) i w tym zakresie przekazać sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Radomsku.