UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 17 czerwca 2014 r. znak: (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art.184 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze odmówił I. G. prawa do emerytury wskazując, że ubezpieczony nie udowodniła, iż do dnia 1 stycznia 1999r. ma wymagany staż ubezpieczeniowy 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Organ rentowy przyjął za udowodnione przez ubezpieczonego na datę 01.01.1999 r. okresy nieskładkowe: 1 miesiąc i 28 dni, okresy składkowe: 24 lata, 8 miesięcy i 19 dni tj. łącznie 24 lata, 10 miesięcy i 17 dni, w tym staż pracy w warunkach szczególnych 15 lat, 4 miesiące i 10 dni. Organ rentowy nie zaliczył ubezpieczonemu do stażu pracy okresu pracy w gospodarstwie rolnym matki Berty Baczek od 26.08.1970 r. do 25.11.1970 r., z uwagi na brak dokumentów potwierdzających posiadanie gospodarstwa rolnego przez matkę ubezpieczonego.

Odwołanie od w/w decyzji złożył I. G. wnosząc o jej zmianę i ustalenie mu prawa do emerytury. W uzasadnieniu odwołania wskazał, że organ rentowy nie zasadnie nie uznał mu pracy w gospodarstwie rolnym. Ubezpieczony w uzasadnieniu odwołania wskazał, że od urodzenia mieszkał i pracował w gospodarstwie rolnym rodziców, a następnie brata A. G. (1). Wskazał, że jego ojciec A. G. (2) zmarł w 1964 r., gdy on miał 10 lat, a jego brat 17 lat. Jego matka B. G. w dniu 26 listopada 1970 r. ponownie wyszła za maż i wyprowadziła się z rodzinnego domu. Ubezpieczony natomiast w dalszym ciągu mieszkał w rodzinnym domu z bratem A. G. (1) i pomagał mu we wszystkich pracach w gospodarstwie rolnym w wymiarze ponad 4 godziny dziennie (odwołanie k.1-2).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na przepisy prawa i uzasadnienie zawarte w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.3-5).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony I. G. ur. (...), w dniu 26 sierpnia 2014 r. ukończył 60 lat. W dniu 21 maja 2014 r. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury. Na podstawie przedłożonych do wniosku dokumentów organ rentowy ustalił, że na dzień 1 stycznia 1999r. ubezpieczony udowodnił staż ubezpieczeniowy w wymiarze 24 lata, 10 miesięcy i 17 dni, z czego okresy składkowe wynoszą 24 lata, 8 miesięcy i 19 dni, a okresy nieskładkowe 1 miesiąc i 28 dni. Ponadto organ rentowy uznał ubezpieczonemu staż pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 15 lat, 4 miesięcy i 10 dni. Organ rentowy nie zaliczył do stażu pracy ubezpieczonej okresu pracy w gospodarstwie rolnym tj. od 26.08.1970 r. do 25.11.1970 r. z uwagi na brak dokumentów potwierdzających fakt posiadania gospodarstwa rolnego przez matkę ubezpieczonego. Z uwagi na brak wymaganych ustawą 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych decyzją z 17 czerwca 2014 r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu przyznania emerytury (decyzja z 17.06.2014 r. k.42 akt emerytalnych).

I. G. mieszkał rodzinnym domu w miejscowości J. gm. G. od urodzenia do 05.2.1973 r. (poświadczenie zameldowania k. 15 za wnioskiem o świadczenie przedemerytalne). Jego ojciec A. G. (2) był posiadaczem gospodarstwa rolnego o powierzchni 5,09 ha na terenie miejscowości J. i prowadził razem z żoną gospodarstwo rolne. A. G. (2) zmarł w 1964 r. i po jego śmierci posiadaczami tego gospodarstwa rolnego stali się jego spadkobiercy: żona B. G. i dwaj synowie: I. G. i A. G. (1). Wymienieni wspólnie pracowali na spadkowym gospodarstwie rolnym i utrzymywali się z niego. Matka ubezpieczonego dnia 26.11.1970 r. ponownie wyszła za mąż za S. B. i wyprowadziła się do męża do S., natomiast I. G. został w rodzinnym domu w J.. Na podstawie ustawy z dnia 26 października 1971 r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych z dniem 4 listopada 1971 r. właścicielem gospodarstwa rolnego po A. G. (2) stał się jego syn A. G. (1) (zaświadczenie k.13 za wnioskiem o świadczenie przedemerytalne). I. G. mieszkał razem z bratem A. G. (1) w rodzinnym domu do 05.12.1973 r. i razem z nim pracował w rodzinnym gospodarstwie rolnym. Z J. ubezpieczony dojeżdżał codziennie do zasadniczej szkoły zawodowej do W., którą ukończył 20 czerwca 1973 r. (świadectwo k. 31). Z J. do W. jest 21 km i codziennie ubezpieczony dojeżdżał do szkoły najpierw do G. rowerem ok. 30 min., a z G. do W. autobusem również ok. 30 min. ubezpieczony w ramach zajęć szkolnych miał 3 dni nauki a 2 dni praktyki w ciągu tygodnia. Zajęcia lekcyjne zawsze zaczynał od rana i w domu był już ok. 14.30, natomiast praktyki były na zmiany raz od rana a raz od południa po 5 godzin. Ubezpieczony chodząc do szkoły codziennie pomagał bratu w gospodarstwie rolnym: wyganiał i przyganiał krowy, pomagał przy orce, wywożeniu obornika, sianiu, sianokosach, żniwach, zbieraniu ziemniaków, przy obrządku inwentarza żywego, przy przygotowaniu paszy dla inwentarza. Brat ubezpieczonego trzymał 5 krów, 2 konie, trzodę chlewną – ok. 10-12 sztuk, drób. Ubezpieczony codziennie przed szkołą (jak miał praktyki na druga zmianę) i po szkole pomagał bratu w gospodarstwie rolnym w wymiarze co najmniej 5 godzin dziennie. W okresie wakacji ubezpieczony nigdzie nie wyjeżdżał i cały czas poświęcał na pracę w gospodarstwie rolnym w wymiarze znacznie większym niż 5 godzin dziennie z uwagi na większy zakres prac polowych w gospodarstwie w okresie letnim (zeznania świadków: A. G. (1) k. 28v-29, S. Ł. k. 34v-35, B. A. k. 35, zeznania ubezpieczonego k. 35v).

Ubezpieczony nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego (okoliczności niesporna, oświadczenia zawarte we wniosku o emeryturę -k.1v akt emerytalnych ubezpieczonego).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego I. G. jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art.184 ust.1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009r. Nr 153, poz.1227 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego przewidzianego w art.32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy, tj. w dniu 1 stycznia 1999r. osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz osiągnęli okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art.27 ustawy, a także nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. W myśl przywołanego wyżej art.32 ust.1 i 4 ustawy pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, a w myśl przywołanego wyżej art.27 ustawy wymagany okres składkowy i nieskładkowy wynosi co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Zgodnie z §4 ust.1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 ze zm.) pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A załącznika do rozporządzenia, nabywa prawo do emerytury w w/w wieku jeżeli ma wymagany okres zatrudnienia (co najmniej 20 lat kobieta), w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Ponadto zgodnie z §2 ust.1 przedmiotowego rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

Rozstrzygnięcie niniejszej sprawy wymagało zbadania, czy ubezpieczony spełnia przesłankę wymaganego okresu 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Poza sporem pozostawało bowiem, że ubezpieczony osiągnął wymagany ustawą wiek oraz spełniła przesłankę 15 –letniego stażu pracy w warunkach szczególnych, nie jest też członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również, traktując je, z zastrzeżeniem art. 56, jak okresy składkowe przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu. Wskazany przepis nie wymaga, aby praca w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16-ego roku życia była wykonywana w gospodarstwie rodziców.

W przedmiotowej sprawie ubezpieczonemu I. G. brakuje do 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych 1 miesiąca i 13 dni i co do zasady o taki okres może być uzupełniony okres ubezpieczenia o okres pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia a przed 1 stycznia 1983 r. Zgodnie z wytycznymi doktryny i orzecznictwa, aby można było zaliczyć okres pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia traktując je jako okresy składkowe ubezpieczony musi wykazać, iż pracował w gospodarstwie rolnym rodziców co najmniej 4 godziny dziennie.

W przedmiotowej sprawie zebrany w sprawie materiał dowodowy w postaci zeznań świadków: A. G. (1) (k. 28v-29), S. Ł. (k. 34v-35), B. A. (k. 35), zeznań ubezpieczonego (k. 35v) wykazał w sposób nie budzący żadnych wątpliwości, iż ubezpieczony w okresie od 26.08.1970 r. (data ukończenia 16 roku życia) do 20.06.1973 r. (data ukończenia szkoły zawodowej) pracowała w rodzinnym gospodarstwie rolnym wchodzącym w skład spadku po ojcu A. G. (2), a następnie od 04.11.1971 r. będącego własnością jego brata A. G. (1). Od 26.08.1970 r. do 26.11.1970 r. (3 miesiące) ubezpieczony pracował w rodzinnym gospodarstwie rolnym również razem ze swoja matką B. G.. Po śmierci ojca ubezpieczonego to jego matka razem ze starszym bratem przejęła posiadanie całego gospodarstwa rolnego i pracowała w nim do momentu, gdy drugi raz wyszła za mąż. Ubezpieczony w rodzinnym gospodarstwie rolnym od ukończenia 16-ego roku życia do skończenia szkoły zawodowej pracował w wymiarze przekraczającym 4 godziny dziennie w roku szkolnym, a w okresie wakacji szkolnych poświęcał na prace w gospodarstwie cały wolny czas pracując od rana do wieczora. Ubezpieczony najpierw z matką, a następnie z bratem mieszkając razem z nim i będąc na jego utrzymaniu pomagał we wszystkich pracach domowych i przydomowych oraz przy inwentarzu żywym, które zostały opisane w stanie faktycznym.

Sąd obdarzył wiarygodnością dowód z zeznań wymienionych świadków oraz dowód z zeznań ubezpieczonego. Wymienione dowody są spójne, logiczne i korespondują ze sobą. Natomiast dowód z zeznań świadka R. P. nie wnosi istotnych okoliczności dla sprawy, gdyż wymieniony świadek nie widział ubezpieczonego przy wykonywaniu prac polowych i gospodarczych z uwagi na zamieszkiwanie w dalszej odległości od zabudowań rodzinnych ubezpieczonego. Mając na uwadze realia pracy w gospodarstwie rolnym w tamtym czasie, kiedy to wszystkie prace wykonywane były ręcznie, a rolnicy dysponowali jedynie sprzętem konnym do pracy w gospodarstwie angażowane były całe rodziny w tym dzieci, które pracowały jak dorośli przy wszystkich pracach polowych i przydomowych. Należy mieć również na uwadze, że ze względu na brak mechanizacji prace rolnicze były wykonywane znacznie dłużej niż obecnie, szczególnie w okresie letnim praca była od rana do wieczora. W ocenie Sądu zatem zebrany w sprawie materiał dowodowy daje podstawy do zaliczenia ubezpieczonemu okresu pracy w gospodarstwie rolnym w wymiarze od 26.08.1970 r. do 20.06.1973 r. tj. 2 lata, 9 miesięcy i 24 dni, czyli znacznie więcej niż to jest niezbędne dla udowodnienia przez ubezpieczonego przesłanki „ogólnego stażu ubezpieczenia” w wymiarze 25 lat. Ubezpieczonemu brakuje bowiem jedynie okresu 1 miesiąca i 13 dni.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd uznał, że odwołanie ubezpieczonego zasługuje na uwzględnienie i dlatego na podstawie art.477¹⁴§2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, że ubezpieczonemu I. G. przysługuje prawo do emerytury od 26 sierpnia 2014 r., tj. od osiągnięcia przez ubezpieczonego 60 roku życia.

O kosztach procesu Sąd orzekł zgodnie z wynikiem postępowania na podstawie art. 98 kpc.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w wyroku.

Przewodniczący	SSO Elżbieta Wojtczuk
Protokolant	st. sekr. sądowy Marzena Mazurek

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE