UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 15 kwietnia 2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.odmówił wnioskodawcy M. G.prawa do emerytury z uwagi na brak wymaganego stażu pracy w warunkach szczególnych.

Od powyższej decyzji wnioskodawca odwołał się w dniu 19 kwietnia 2013r., wnosząc o zaliczenie do pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia od dnia 15 czerwca 1973r. do dnia 30 czerwca 1976r. w Przedsiębiorstwie (...) na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o ładowności powyżej 3,5 tony.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca M. G., urodzony w dniu (...), złożył w dniu 31 grudnia 2012r. wniosek o przyznanie emerytury.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1-3 akt ZUS)

Na dzień 1 stycznia 1999 roku skarżący udowodnił staż pracy wynoszący 25 lat, w tym 13 lat 10 miesięcy i 5 dni pracy w szczególnych warunkach.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.nie zaliczył wnioskodawcy jako pracy wykonywanej w szczególnych warunkach okresu pracy od 15 grudnia 1971r. do 11 czerwca 1973r. w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...)w T. na stanowisku kierowcy oraz okresu od dnia 15 czerwca 1973r. do dnia 30 czerwca 1976r. w Przedsiębiorstwie (...)w Ł.na stanowisku kierowcy.

(dowód: decyzja ZUS z dnia 15 kwietnia 2013r. – k. 9 akt ZUS)

Wnioskodawca nie był członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego, nie pracuje, jest rencistą.

(dowód: zeznania wnioskodawcy – protokół rozprawy z dnia 13 czerwca 2013r. – od minuty 14:25 do 18:15)

M. G. był zatrudniony w okresie od dnia 15 czerwca 1973r. do dnia 30 czerwca 1976r. w Przedsiębiorstwie (...) w Ł. na stanowisku kierowcy.

(dowód: świadectwo pracy – k. 20 akt ,)

W całym w/w okresie zatrudnienia wnioskodawca pracował na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o ładowności powyżej 3,5 tony. Z tego tytułu otrzymywał dodatek za rodzaj prowadzonego samochodu. Wnioskodawca cały czas jeździł samochodami ciężarowymi o ładowności ponad 3,5 tony. Najczęściej jeździł samochodem ciężarowym Ifa (ładowność 4 tony) a czasami Starem (ładowność 8 ton). Samochodami tymi przewoził piasek, cement, cegłę. Wnioskodawca przywoził te materiały na trasie T.– Ż., T.. - Z.. Pracował w pełnym wymiarze czasu pracy tylko i wyłącznie jako kierowca samochodu ciężarowego o ładowności powyżej 3,5 tony.

(dowód: zeznania wnioskodawcy - protokół rozprawy z dnia 13 czerwca 2013r. – od minuty 14:25 do 18:15, zeznania świadka B. M. - protokół rozprawy z dnia 13 czerwca 2013r. – od minuty 8 :02 do 11:37, zeznania świadka H. P. - protokół rozprawy z dnia 13 czerwca 2013r. – od minuty 11:37 do 14:24, angaże –k. 22 – 24 akt)

Sąd Okręgowy dokonał oceny dowodów i zważył co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 r.) osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2).

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało zatem rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem.

Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1. osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2. ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia).

W przedmiotowej sprawie kwestią sporną między stronami było to, czy wnioskodawca posiada wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budzi żadnych wątpliwości – wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 25 lat, ukończył 60 lat.

Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Prawidłowe rozumienie pojęcia pracy w szczególnych warunkach nie jest możliwe bez wnikliwej analizy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Z zestawienia § 1 i 2 tegoż rozporządzenia wynika, że pracą w szczególnych warunkach jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tego aktu. Warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale, tj. ciągle wykonuje prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNAP 2002/11/272).

Odnośnie oceny dowodów zgromadzonych w postępowaniu zważyć należy, iż okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy.

Należy jednak wskazać, że z cytowanego wyżej § 2 rozporządzenia nie wynika, aby stwierdzenie zakładu pracy w przedmiocie wykonywania przez pracownika pracy w warunkach szczególnych miało charakter wiążący i nie podlegało kontroli organów przyznających świadczenia uzależnione od wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Brak zatem takiego świadectwa lub jego zakwestionowanie przez organ rentowy, nie wyklucza dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego.

Podnoszona zatem przez organ rentowy okoliczność nie dysponowania przez skarżącego świadectwem pracy w szczególnych warunkach, nie przesądza jeszcze, że wnioskodawca takiej pracy nie wykonywał.

Stanowisko takie wielokrotnie zajmował również Sąd Najwyższy, który między innymi w wyroku z dnia 2 lutego 1996 roku, II URN 3/95, OSNAP 1996/16/239 stwierdził, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm.) dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami.

Sam fakt zatrudnienia wnioskodawcy we wskazanym zakładzie pracy był niesporny między stronami w świetle dokumentów znajdujących się w jego aktach ubezpieczeniowych. Sporny pozostawał charakter pracy wykonywanej przez wnioskodawcę, tj. czy była to praca wykonywana w szczególnych warunkach, czy też nie. Stało się tak dlatego, że z dokumentów w postaci świadectwa pracy oraz umowy o pracę potwierdzających zatrudnienie wnioskodawcy w spornym okresie czasu wynika jedynie, że wnioskodawca był zatrudniony na stanowisku kierowcy. Okoliczność nieprecyzyjnego określenia stanowiska pracy wnioskodawcy w w/w dokumentach polegającego na niewskazaniu kierowcą jakich pojazdów był wnioskodawca, nie oznacza – jak chce organ rentowy – że wnioskodawca nie był kierowcą samochodów ciężarowych o ciężarze całkowity ponad 3,5 tony.

Dokonując ustaleń w zakresie rodzaju prac wykonywanych przez wnioskodawcę w Przedsiębiorstwie (...) w Ł. w okresie od dnia 15 czerwca 1973r. do dnia 30 czerwca 1976r. Sąd oparł się na spójnych i wiarygodnych zeznaniach świadków: B. M. oraz H. P. oraz zeznaniach wnioskodawcy.

Należy podkreślić, że świadkowie pracowali w całym spornym okresie razem z wnioskodawcą w charakterze kierowcy samochodów ciężarowych i potwierdzili, że wnioskodawca cały czas pracował wówczas tak jak i oni tylko i wyłącznie na stanowisku kierowcy samochodów ciężarowych o ciężarze całkowitym ponad 3,5 tony (jeździł I., a czasami S.), przewożąc materiały budowlane (cegłę) i materiały sypkie tj. piach, cement. W aktach osobowych wnioskodawcy na angażach już od kwietnia l974r. znajduje się wzmianka, że otrzymywał on dodatek do wynagrodzenia za rodzaj prowadzonego pojazdu, co przemawia pośrednio za tym, że wnioskodawca – jak zeznali świadkowie – był kierowcą samochodów ciężarowych.

Wnioskodawca pracował w pełnym wymiarze czasu pracy i poza obowiązkami kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 ton nie miał innych obowiązków.

Organ rentowy nie przedstawił w toku postępowania jakiegokolwiek dowodu podważającego dowody zgłoszone przez skarżącego .

W świetle przeprowadzonego postępowania dowodowego nie budzi zatem żadnych wątpliwości, że wnioskodawca faktycznie wykonywał w spornym okresie, to jest w Przedsiębiorstwie (...) w Ł. od dnia 15 czerwca 1973r. do dnia 30 czerwca 1976r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace wymienione w Wykazie A, Dziale VIII pkt 2 stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku, tj. prace na stanowisku kierowcy samochodów ciężarowych o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

Po doliczeniu tego okresu w wymiarze 3 lat i 15 dni do stażu pracy w szczególnych warunkach uznanego przez organ rentowy wynoszącego 13 lat 10 miesięcy i 5 dni, wnioskodawca wykazał, że wykonywał pracę w szczególnych warunkach przez łączny czas przekraczający 15 lat.

Biorąc pod uwagę, iż wnioskodawca spełnił jednocześnie pozostałe wymagane przepisami rozporządzenia warunki, to jest ukończył 60 lat, jego łączny okres zatrudnienia składkowy i nieskładkowy wyniósł ponad 25 lat, należy uznać, że wydana przez organ rentowy decyzja jest błędna, a żądanie wnioskodawcy zasługuje na uwzględnienie.

Z uwagi na to, że skarżący złożył wniosek o emeryturę w dniu 31 grudnia 2012r., z pierwszym dniem tego miesiąca nabył prawo do emerytury.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477¹⁴§ 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE