UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 19 września 2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.ustalił K. B.kapitał początkowy na dzień 1 stycznia 1999 roku na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS ( Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) w kwocie 70 748,59 zł, przyjmując podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 752,92 zł. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 616,69%, a do jego obliczenia przyjęto następujące wynagrodzenie: za rok 1978 – 19 867,00 zł, za rok 1979 – 5 039,00 zł, za rok 1980 – 52 363,00 zł, za rok 1981 – 72 315,00 zł, za rok 1982 – 100 955,00 zł, za rok 1983 – 174 919,00 zł, za rok 1984 – 248 313, 00 zł, za rok 1985 – 138 757,00 zł, za rok 1986 – 64 800,00 zł oraz za rok 1987 – 84 000,00 zł. Do ustalenia wartości kapitału początkowego organ rentowy nie uwzględnił okresów od 3 lipca 1978 roku do 3 lipca 1978 roku, od 27 grudnia 1978 roku do 29 grudnia 1978 roku oraz od 1 sierpnia 1991 roku do 30 września 1992 roku, gdyż w okresach tych ubezpieczony przebywał na urlopach bezpłatnych. W podstawie wymiaru nie uwzględniono wynagrodzenia na podstawie zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 14 lutego 2012 roku wystawionym przez PHU (...) S.A.w S.z uwagi na fakt, iż płatnik został wyrejestrowany z datą 1 stycznia 1999 roku w związku z czym płatnik nie był uprawniony do wystawiania powyższego dokumentu.

K. B.odwołał się od ww. decyzji, wnosząc o jej zmianę i ponownie obliczenie kapitału początkowego przy uwzględnieniu zarobków wynikających z zaświadczenia o zatrudnieniu Rp-7 wystawionego przez R. R. (1), osobę upoważnioną do działania w imieniu (...).

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie w całości wyjaśniając, że ustalając kapitał początkowy nie uwzględniono wynagrodzeń wykazanych w zaświadczeniu o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 14 lutego 2011 roku wystawionym przez PHU (...) S.A.w S.za lata 1985-1991, albowiem płatnik składek PHU (...) S.A.w S.został wyrejestrowany z datą 1 stycznia 1999 roku, w związku z czym nie był uprawniony do wystawiania powyższego dokumentu. Nadto organ rentowy podniósł, że za okres od 22 maja 1985 roku do 31 grudnia 1985 roku uwzględniono w podstawie wymiaru wnioskodawcy wynagrodzenia minimalne, na podstawie przepisów ustawy z dnia 4 września 2008 roku o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Jednocześnie organ wyjaśnił, iż nie doliczono do wartości kapitału początkowego m.in. okresu zatrudnienia w PHU (...) S.A.od 1 sierpnia 1991 roku do 30 września 1992 roku, ponieważ w okresie tym ubezpieczony przebywał na urlopie bezpłatnym

Sąd ustalił, co następuje:

K. B.świadczył pracę w Przedsiębiorstwie Państwowym (...)(w skrócie (...)) w okresie od 22 maja 1985 roku do 30 września 1992 roku w pełnym wymiarze czasu pracy. W trakcie zatrudnienia ubezpieczony korzystał z urlopu bezpłatnego od 1 sierpnia 1991 roku do 30 września 1992 roku. Ostatnio otrzymywał on wynagrodzenie zasadnicze według XI kategorii zaszeregowania w kwocie 1 560.000 starych złotych. Do wynagrodzenia zasadniczego przysługiwały mu premie prowizyjne i dodatek stażowy.

W 1992 r. Przedsiębiorstwo zostało postawione w stan likwidacji. Likwidatorem została ustanowiona E. L., pracownik Urzędu Wojewódzkiego w S.. Przedsiębiorstwo zostało zlikwidowane. Na bazie majątku Przedsiębiorstwa powstała w 1992 r. spółka akcyjna (...)z siedzibą przy ul. (...)w S.. Głównym akcjonariuszem spółki (około 96% akcji) został B. W., który w 1993 r. zatrudnił w charakterze dyrektora Spółki (równocześnie prezesa zarządu) - w celu oceny kondycji (...) Spółki - (...). R. R. (1)zatrudniony był wcześniej w Przedsiębiorstwie (...)w charakterze dyrektora działu marketingu. Po ogłoszeniu upadłości Spółki (w kwietniu 1994 r.) syndyk sprzedał jej majątek. Część majątku kupił B. W..

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Szczecinie Wydziału XII (...) z dnia 22 września 2000 r. (sygn.. akt XIII U 100/93) umorzono postępowanie upadłościowe na podstawie art.218 § 1 pkt 1 prawa upadłościowego (zgodnie z którym sąd umarza postępowanie upadłościowe, gdy się okaże, że majątek pozostały po wyłączeniu z niego przedmiotów majątkowych dłużnika obciążonych hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym lub wpisem do rejestru statków nie wystarcza nawet na zaspokojenie kosztów postępowania) i przyznano syndykowi wynagrodzenie.

Syndyk nie posiadał środków finansowych na przekazania akt osobowych i płacowych pracowników przedsiębiorstwa i Spółki do archiwum. Złożył je w piwnicy budynku należącego do B. W., bezpłatnie, za jego zgodą.

R. R. (1)– jako jedyny członek ostatniego zarządu Spółki, nie dysponując już żadnymi środkami finansowymi Spółki – przejął na siebie po umorzeniu postępowania upadłościowego – czynności zarządu Spółki, w tym wydawanie dokumentów pracowniczych na podstawie archiwum zgromadzonego w piwnicy B. W.. Znajdująca się tam dokumentacja powstała w okresie, którego dotyczy w D.Księgowości i dziale kadrowym Przedsiębiorstwa (...), a później spółki o tej samej nazwie. Jest oryginalna. Szefową D.Księgowości była T. G., bardzo rzetelna osoba, jeden z najstarszych pracowników w MORS-a.

R. R. (1)pozostawił na portierni (...)swoją wizytówkę i pracownicy (...)zaczęli się do niego zwracać o wystawienie potrzebnych im dokumentów. W 2012 r. zwrócił się do niego o wystawienie zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu ubezpieczony. Zaświadczenie to za okres pracy w PP (...)wystawił ubezpieczonemu R. R. (1), opierając się na oryginalnych kartach wynagrodzeń K. B., zdeponowanych razem z dokumentacją osobową i płacową pozostałych byłych pracowników PP (...) w piwnicy B. W..

Dowód:

- zeznania świadka R. R. (1) k. 60-62 akt sądowych;

- postanowienie Sądu Rejonowego z 22 września 2000 r. - k.11 akt kapitałowych,

- świadectwo pracy k.8 akt kapitałowych,

- kartoteki płacowe koperta k.22 akt sądowych

Z tytułu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Państwowym (...) w S. w okresie od 22 maja 1985 roku do 30 września 1992 roku K. B. uzyskał następujące wynagrodzenie podlegające uwzględnieniu w podstawie wymiaru kapitału początkowego:

- za 1985 rok w łącznej wysokości 211.612 zł,

- za 1986 rok w łącznej wysokości 419.210 zł,

- za 1987 rok w łącznej wysokości 524.288 zł,

- za 1988 rok w łącznej wysokości 658.994 zł,

- za 1989 rok w łącznej wysokości 3 865.296 zł

- za 1990 rok w łącznej wysokości 17 031.374 zł

- za 1991 rok w łącznej wysokości 11 891.690 zł.

Dowód:

- świadectwo pracy z 30.09.1992 r., k. 8 akt rentowych

- dokumentacja płacowa ubezpieczonego ( karty wynagrodzeń ) k. 22 akt sądowych;

- wyliczenia ZUS k.33 akt kapitałowych

- akta osobowe ubezpieczonego z okresu zatrudnienia w PP (...), koperta k. 53 akt sądowych

- zeznania świadka R. R., k. 60-62 akt sądowych

Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego ubezpieczonego z okresu od 1 stycznia 1981 r. do 31 grudnia 1990 r. wynosi 119,55 %, a podstawa wymiaru – 1459,57 zł.

Dowód:

- wyliczenie - pismo ZUS k.35 akt sądowych

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie K. B. okazało się w całości uzasadnione.

W myśl art. 173 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. 2009 Nr 153, poz. 1227 ze zm.) kapitał początkowy ustala się dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku, którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek.

Przepis art. 174 ust. 1 i 2 przywołanej ustawy wskazuje, że przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy okresy składkowe, o których mowa w art. 6 i okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2. Z kolei stosownie do treści art. 174 w związku z art. 117 tej ustawy, okresy składkowe mogą być uwzględnione, jeżeli zostały udowodnione dokumentami (zaświadczeniami) lub wpisami w legitymacji ubezpieczeniowej bądź uznane orzeczeniem sądu.

Organ rentowy nie kwestionował samego faktu zatrudnienia ubezpieczonego w PP (...) w S., natomiast odmawiał przyjęcia do ustalenia kapitału początkowego wysokości wynagrodzeń uzyskanych z tego tytułu, w wysokościach wynikających z zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 14 lutego 2011 roku. Powołując się na § 20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. z 1983 r., nr 10, poz. 49 ze zm.) organ rentowy twierdził, iż przedłożona przez wnioskodawcę dokumentacja płacowa w oryginale nie spełnia wymogów formalnych, albowiem listy płac nie są opatrzone pieczątką firmy oraz pieczątką imienną osoby dokonującej wpisu o wysokości osiąganych wynagrodzeń, a zaświadczenie o wynagrodzeniu i zatrudnieniu - Rp 7 wystawione zostało już po wykreśleniu płatnika składek z rejestru.

Wskazać należy, że postępowanie w sprawach emerytalno-rentowych jest dwuetapowe. Przed organem rentowym sprawa ma charakter administracyjnoprawny, a w postępowaniu stosuje się przepisy k.p.a. Organ rentowy ma ograniczoną swobodę prowadzenia postępowania dowodowego. Z przepisów proceduralnych wynika bowiem jakie środki dowodowe stanowią podstawę ustalenia konkretnych okoliczności. Zgodnie z § 20 ust. 1 pkt 1 wyżej wspomnianego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku, środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość zarobku lub dochodu stanowiącego podstawę wymiaru emerytury lub renty są dla pracowników - zaświadczenie zakładów pracy wystawione według wzoru ustalonego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych albo legitymacja ubezpieczeniowa zawierająca wpisy dotyczące okresów zatrudnienia i wysokości osiąganych zarobków. Na etapie postępowania odwoławczego przed sądem, sprawa o świadczenia emerytalno-rentowe staje się natomiast sprawą cywilną, wobec czego do jej rozpoznania stosuje się przepisy Kodeksu postępowania cywilnego. I tak, według przepisu art. 473 k.p.c. w postępowaniu przed sądem nie stosuje się żadnych ograniczeń dowodowych. Każdy fakt może być zatem dowodzony wszelkimi środkami, które sąd uzna za pożądane i celowe. Nadto Sąd nie jest związany środkami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organami rentowymi (zob. uchwałę Sądu Najwyższego z 21 września 1984 r. III UZP 48/84, wyroku Sądu Najwyższego z 2 lutego 1996 r., II URN 3/95).

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się na zgromadzonej w sprawie dokumentacji, w tym przede wszystkim na dołączonych do akt sprawy oryginalnych aktach osobowych ubezpieczonego i kartach wynagrodzeń z okresu zatrudnienia w PP (...). Sąd przesłuchał również w charakterze świadka R. R. (1), którego zeznania uznał w całości za wiarygodne - były one bowiem logiczne, konsekwentne i zgodne z materiałem dokumentarnym zgromadzonym przez Sąd.

Z tak zebranego w sprawie materiału dowodowego jednoznacznie wynika, iż karty wynagrodzeń, stanowiące podstawę wydania spornego Rp7, przesłane do Sądu przez R. R. (1)są oryginalne, tj. powstały w D.Księgowości PP (...)w okresie, którego dotyczą i stanowią pełne odzwierciedlenie wynagrodzenia uzyskiwanego w tym okresie przez wnioskodawcę. Stwierdzić także należy, że R. R. (1)jako ostatni prezes zarządu spółki akcyjnej (...)jest – zgodnie z art.221§1 prawa upadłościowego z 1934 r. – uprawniony, a nawet zobowiązany do zajmowania się dokumentacją kadrową i finansową tejże Spółki, w szczególności powinien sprawować pieczę nad tą dokumentacją.

W myśl art. 221 § 1 prawa upadłościowego z dniem prawomocnego umorzenia postępowania upadły odzyskuje swobodne rozporządzanie swym majątkiem.(§1) Syndyk wyda niezwłocznie upadłemu jego majątek, księgi, korespondencję i dokumenty. W razie potrzeby, odebranie, na zarządzenie sędziego-komisarza, nastąpi przymusowo przez komornika. (§2)

Sąd, uznając dostarczone przez świadka kartoteki za autentyczne, zobowiązał organ rentowy do hipotetycznego wyliczenia kapitału początkowego wnioskodawcy przy uwzględnieniu złożonych do akt kart wynagrodzeń.

W odpowiedzi na powyższe zobowiązanie organ rentowy dokonał hipotetycznego wyliczenia kapitału początkowego, uwzględniając do podstawy wymiaru kapitału początkowego za lata 1985-1990 te składniki wynagrodzenia, które wchodzą do podstawy wymiaru w poszczególnych latach. Opierając się na zachowanej dokumentacji pracowniczej, Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyjął, iż wysokość zarobków ubezpieczonego z tytułu zatrudnienia w PP (...) kształtowała się następująco: 211.612 zł w 1985 roku, 419.210 zł w 1986 roku, 524.288 zł w 1987 roku, 658.994 zł w 1988 roku, 3 865.296 zł w 1989 roku, 17 031.374 zł w 1990 roku oraz 11 981.690 zł w 1991 roku. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego z okresu od 1 stycznia 1981 roku do 31 grudnia 1990 roku , z uwzględnieniem ww. kwot wynagrodzeń, wyniósł 119,55%, a podstawa wymiaru – 1 459,57 zł.

Ubezpieczony K. B. nie wniósł zastrzeżeń do wyliczenia sporządzonego przez organ rentowy, wnosząc jednocześnie o przyjęcie w wyroku wyliczenia wskaźnika kapitału początkowego w wysokości obliczonej przez ZUS.

Z uwagi na to, że wskaźnik kapitału początkowego obliczony przez organ rentowy na podstawie autentycznej dokumentacji płacowej wnioskodawcy okazał się korzystniejszy dla niego aniżeli dotychczas przyjęty przez organ rentowy, Sąd na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że do ustalenia wartości kapitału początkowego przyjął jako podstawę wymiaru kapitału kwotę 1.459,57 zł, a jako wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału - 119,55%.

Zarządzenie:

1. Odnotować;

2. Odpis doręczyć pełnomocnikowi ZUS z pouczeniem o apelacji;

3. Z apelacją, najpóźniej za 21 dni

Przewodniczący:	SSO Aleksandra Mitros
Protokolant:	sekr. sądowy Ewa Żarkowska

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE