Sygn. akt I ACa 13/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 lutego 2013 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu – Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodniczący:

SSA Ewa Głowacka

Sędziowie:

SSA Małgorzata Lamparska (spr.)

SSA Aleksandra Marszałek

Protokolant:

Małgorzata Kurek

po rozpoznaniu w dniu 12 lutego 2013 r. we Wrocławiu na rozprawie

sprawy z powództwa M. D.

przeciwko Skarbowi Państwa - Zakładowi Karnemu w K.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Świdnicy

z dnia 30 października 2012 r. sygn. akt I C 1265/12

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie II w ten sposób, że zasądzoną nim kwotę 3.600 zł obniża do kwoty 120 zł;

2.  dalej idącą apelację oddala;

3.  zasądza od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 120 zł zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym orzeczeniem Sąd I Instancji oddalił powództwo, w którym powód żądał zasądzenia od strony pozwanej Skarbu Państwa – Dyrektora Zakładu
w K. kwoty 125 000 zł.

Swoje rozstrzygnięcie oparł na następujących ustaleniach:

Powód M. D. przebywał u strony pozwanej w Zakładzie Karnym
w K. w okresie od 4 marca 2010 r. do 27 października 2010 r.
Aktualnie, od 10 marca 2011 r. odbywa karę 2 lat pozbawienia wolności za czyn
z art. 59 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Koniec tej kary przypada na
10 marca 2013 r.

Przy przyjęciu powoda do odbycia kary w dniu 10 marca 2011 roku wychowawca z Zakładu Karnego w K. przeprowadził z nim rozmowę informacyjną, w trakcie której powód zapoznany został m. in. z przysługującymi
mu prawami i obowiązkami oraz ustalonym w jednostce penitencjarnej porządkiem wewnętrznym, możliwością zwracania się do przełożonych ze sprawami osobistymi

i problemami związanymi z pobytem w jednostce, a nadto z możliwością zgłaszania próśb związanych z osadzeniem w celi.

W czasie wstępnej rozmowy w tym dniu w zakresie informacji mających
wpływ na jego rozmieszczenie powód wskazał, iż jest osobą palącą.
Nie zgłaszał on wówczas żadnych problemów związanych z rozmieszczeniem.

Po pobycie w celi przejściowej powód został umieszczony na Oddziale (...)
od dnia 11 marca 2011 roku. Został zapoznany ze specyfikacją oddziału, sposobem realizacji skarg, próśb, wysyłania korespondencji oraz odbywania widzeń.
Pouczono go, aby w trudnych bądź konfliktowych sytuacjach zgłaszał się do swych przełożonych. Zakwalifikowano go do odbywania kary w systemie ipo, do grupy
i podgrupy (...); nie wyrażał chęci zmian w tym zakresie. Wyraził zgodę na udział
w programie KO. W trakcie pobytu w ZK w K. powód nie zgłaszał zagrożeń
co do swojego bezpieczeństwa i osadzenia w oddziale mieszkalnym, nie zgłaszał
też uwag związanych z rozmieszczeniem, ani innych istotnych uwag,
czy pytań. Nie formułował żądnych skarg odnośnie warunków osadzenia.
Jego zachowanie i postawa były i są poprawne. Pełni funkcję starszego celi,
do którego obowiązków należy m.in. informowanie właściwych przełożonych
o potrzebach bytowych i sanitarnych skazanych oraz stanie sprzętu.
Przestrzega regulaminu i porządku wewnętrznego; żyje zgodnie i bezkonfliktowo
ze współosadzonymi. Czas wolny w celi przeznacza na oglądanie programów telewizyjnych, słuchaniu muzyki - uzyskał zgodę na użytkowanie sprzętu RTV
w postaci radia z odtwarzaczem płyt CD. Nie jest uczestnikiem podkultury przestępczej, nie sprawia trudności wychowawczych. Z zadań wywiązuje
się w sposób dostateczny - bierze udział w projekcie resocjalizacyjnym:
Dyskusyjny Klub (...), biblioteka, zajęcia KO. Wyrażał chęć podjęcia nieodpłatnego zatrudnienia - zwracał się z pisemną prośbą do Dyrektora ZK
w K.. W trakcie odbywania kary podwód został dwa razy nagrodzony nagrodami regulaminowym, dwukrotnie wnioskowano o wymierzenie kary dyscyplinarnej - raz odstąpiono od jej wymierzenia, poprzestając na rozmowie, innym razem - udzielono powodowi nagany. Podczas spotkań i rozmów z wychowawcą zachowywał spokój, był w dobrym nastroju i dobrej kondycji psychofizycznej.

Powód kilkakrotnie zgłaszał chęć spotkań z psychologiem. Do jednego spotkania nie doszło - powód odmówił wyjścia z celi. Powód zgłosił się w sprawach dotyczących stanów emocjonalnych, z którymi sobie nie radzi oraz bezsenności. Ogólny stan powoda nie budził zastrzeżeń; zdolności intelektualne, jak i poznawcze nie wskazywały na znaczne deficyty, powoda uznano za zdolnego do pracy
nad sobą. Ustalono z powodem kierunek pracy nad sobą, polecono mu wzmożoną samoobserwację. Był również konsultowany w związku z wytycznymi zawartymi
w instrukcji nr (...) w sprawie zapobiegania samobójstwom osób pozbawionym wolności. Podczas odbywania kary w Zakładzie Karnym w K. powód zgłaszał kierownikowi ZOZ ZK w K. dolegliwości bólowe kręgosłupa. Nie przedstawił jednak żadnej dokumentacji medycznej. W dniu 23 marca 2011 r. wykonano u niego RTG kręgosłupa piersiowego, zgłaszał wówczas bóle łokci i kolan, lecz w badaniu nie wykazano odchyleń. Zleconej rehabilitacji nie poddał się, nie odbyły
się z przyczyn ewidencyjnych, tj. posiedzeń sądowych. Kilkakrotnie rezygnował również z wyznaczonej konsultacji lekarskich. Powód ma wykształcenie średnie,
z zawodu jest mechanikiem naprawy maszyn i urządzeń. Jest bezdzietnym kawalerem, nie ma nikogo na utrzymaniu. Zameldowany jest na pobyt stały
w N. w mieszkaniu, którego głównym najemcą jest S. K.. Przed osadzeniem w zakładzie karnym powód był zatrudniony w firmie budowlanej na podstawie umowy o dzieło. Był samodzielny finansowo.

Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd i Instancji uznał powództwo
za niezasadne.

Wskazał, że powód M. D. sformułował zawarte w pozwie żądanie zasądzenia na jego rzecz zadośćuczynienia, swej „poważnej szkody niematerialnej" upatrując w nieludzkim i poniżającym traktowaniu, jakiego doświadczył odbywając karę pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w K. w związku
z niewłaściwymi warunkami bytowymi w w/w jednostce. Uwzględnienie żądań powoda uzależnione jednak było od zaistnienia przesłanek cywilnoprawnej ochrony dóbr osobistych, które muszą być spełnione łącznie, a do których zalicza się:
1) istnienie dobra osobistego, 2) zagrożenie lub naruszenie tego dobra
oraz 3) bezprawność zagrożenia lub naruszenia dobra. Sąd I Instancji wskazuje dalej, że to na dochodzącym ochrony sądowej powodzie spoczywa - zgodnie
z rygorem art. 6 k.c. - obowiązek udowodnienia ziszczenia się dwóch pierwszych przesłanek. W interesie powoda ustanowione zostało natomiast domniemanie bezprawności naruszenia dobra osobistego. Biorąc zatem pod rozwagę zgromadzony w aktach sprawy materiał dowodowy, Sąd I Instancji uznał, iż powód nie zdołał wykazać by na skutek działania strony pozwanej doszło do naruszenia jego dóbr osobistych, które skutkować miałoby zasadnością zasądzenia na jego rzecz z tego tytułu zadośćuczynienia.

Powód sformułował pod adresem strony pozwanej szereg zarzutów, z których wywodził nieludzkie, niehumanitarne i poniżające traktowanie go, wskazując
iż szkody swej upatruje on w naruszeniu ludzkiej godności, podstawowych praw obywatelskich, jak i prawa do prywatności, wokół czego oscyluje jego główny zarzut, jakoby umieszczony miał on być w warunkach przeludnienia.

Dalej Sąd I Instancji powołuje art. 10 ust. ratyfikowanego przez
Polskę Międzynarodowego Paktu Praw Osobistych i Publicznych z dnia
19 grudnia 1966 roku (Dz.U. z 1977 roku, Nr 38, poz. 167 i 169), z którego wynika, że każda osoba pozbawiona wolności będzie traktowana w sposób humanitarny
i z poszanowaniem przyrodzonej godności człowieka. Wskazuje także na
art. 3 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, który wprowadza obowiązek władzy publicznej zapewnienia osobom osadzonym
w zakładach karnych godziwych i humanitarnych warunków odbywania kary pozbawienia wolności, nienaruszających godności ludzkiej. Łączy się z tym wynikający z art. 8 ust. 1 Konwencji nakaz poszanowania życia prywatnego obywateli i ich prawa do intymności, co w odniesieniu do osób osadzonych
w zakładach karnych oznacza obowiązek zapewnienia takich warunków bytowych
i sanitarnych, w których godność ludzka i prawo do intymności nie doznają istotnego uszczerbku. Regulacje te znajdują odzwierciedlenie również w przepisach Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz w ustawie Kodeks karny wykonawczy.

Następnie Sąd I Instancji przytacza orzecznictwo zarówno Sądów Apelacyjnych jak i Sądu Najwyższego dotyczące zadośćuczynienia za niewłaściwe wykonywanie kary pozbawienia wolności.

Sąd i Instancji wskazuje, że w trakcie odbywania kar pozbawienia wolności powód przebywał w Zakładzie Karnym w K. w okresach od 4 marca 2010 r.
do 27 października 2010 r. i od 10 marca 2011 r. do chwili obecnej.
W dniu 6 grudnia 2009 roku obowiązywać zaczął zmieniony przepis art. 110 k.k.w. Przepisy ten, art. 110 § 2a i następne k.k.w wprowadzają rygorystyczne
dla administracji jednostek penitencjarnych zasady umieszczania skazanych
w celach poniżej 3 m2, a powyżej 2m2 na osobę w celi (odpowiednio na czas
nie dłuższy niż 90 dni bądź nie dłuższy niż 14 dni). W razie zaistnienia konieczności umieszczenia skazanego w warunkach, w których powierzchnia celi mieszkalnej przypadająca na jednego osadzonego ulega zmniejszeniu poniżej 3m 2, każdorazowo dyrektor danej jednostki penitencjarnej winien wydać stosowną decyzję, w której określa się czas i przyczyny umieszczenia skazanego w takich warunkach oraz oznacza się termin, do którego skazany ma w takich warunkach przebywać (art. 110 § 2e k.k.w.). Podkreślenia wymaga, iż decyzja taka doręczana jest
skazanemu, któremu przysługuje prawo do wniesienia na nią skargi,
a zasadność podniesionych w skardze zarzutów podlega rozpoznaniu przez
sąd penitencjarny w terminie 7 dni (art. 110 § 2f k.k.w. i art. 7 k.k.w.).

Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że zarzuty powoda jakoby w okresie odbywania kary w Zakładzie Karnym w K. przebywał w warunkach przeludnienia nie polegają na prawdzie. Powód powyższych okoliczności nie wykazał, w aktach osobowych powoda brak jest decyzji
Dyrektora Zakładu Karnego w K., na mocy której zostałby on osadzony
w warunkach, w których powierzchnia celi na jedną osobę wynosiła mniej niż 3m 2. Biorąc pod uwagę powyższe, a także fakt, iż od 6 grudnia 2009 roku istniał obligatoryjny wymóg wydania takiej decyzji w razie umieszczenia danego skazanego w warunkach przeludnienia, Sąd uznał, iż poczynając od 4 marca 2010 r. powód
z całą pewnością nie był osadzony w celi, w której przypadająca na niego powierzchnia byłaby mniejsza niż 3m 2.

W ocenie Sądu I Instancji nie znalazły też potwierdzenia w zebranym materiale dowodowym pozostałe zarzuty powoda, które w jego ocenie uzasadniać miałyby zasądzenie na jego rzecz zadośćuczynienia. W szczególności
Sąd Okręgowy nie podzielił argumentów powoda, że jego krzywda polegać miała
na niezapewnieniu mu odpowiednich warunków socjalno - bytowych, prywatności, czy podstawowych środków higieny. Powód zarzucał, iż standard celi, w której przebywał w sposób rażący odbiegał od obowiązujących, ponieważ nie wydzielono osobnych miejsc do spania, kącików sanitarnych, wnioskując iż powyższe okoliczności wpłynęły negatywnie na jego stan psychofizyczny, proces resocjalizacji, skutkowały narastaniem u niego agresji, stresu, napięć, jak też sprzyjało nękaniu
ze strony współosadzonych.

Odnosząc się do powyższych zarzutów Sąd I Instancji powołuje
się na art. 110 § 2 zdanie 2 k.k.w. regulujący m.in kwestię wyposażenia celi, który stanowi, że cele wyposaża się w odpowiedni sprzęt kwaterunkowy zapewniający skazanemu osobne miejsce do spania, odpowiednie warunki higieny, dostateczny dopływ powietrza i odpowiednią do pory roku temperaturę, według norm określonych
dla pomieszczeń mieszkalnych, a także oświetlenie odpowiednie do czytania
i wykonywania pracy. Sprecyzowanie tych ogólnych wymagań ujęte jest
w rozporządzeniu wykonawczym do Kodeksu karnego wykonawczego
- rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 sierpnia 2003 roku w sprawie regulaminu organizacyjno - porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności (Dz.U. z 2003 roku, Nr 152, poz. 1493). § 28 tego aktu stanowi, iż cela mieszkalna powinna być wyposażona w łóżko dla każdego skazanego, odpowiednią do liczby skazanych ilość stołów, szafek i taboretów oraz środków do utrzymania czystości
w celi. Niezbędne urządzenia sanitarne sytuuje się w sposób zapewniający
ich niekrępujące użytkowanie.

Powód nie uczynił zadość ciążącemu na nim obowiązkowi dowodowemu. Powołując się na wskazane wyżej niedogodności nie bowiem zaoferował żadnych środków dowodowych, wykazujących prawdziwość stawianych przez niego tez. Gołosłowne, niczym niepoparte twierdzenia powoda jakoby wyposażenie celi było nienależyte (powód nie wskazał na czym miało to polegać), nie znajdują zatem uzasadnienia w zebranym materiale dowodowym. Strona pozwana zdecydowanie powyższym okolicznościom zaprzeczyła, podnosząc iż warunki panujące w celach
(w tym w tej, gdzie osadzony jest powód) odpowiadają obowiązującym przepisom prawa; cele są odpowiednio wyposażone, kąciki sanitarne są prawidłowo obudowane i wykonane w sposób zapewniający pełną intymność załatwiania potrzeb fizjologicznych, cele są odpowiednio wyposażone, wentylowane i ogrzewane.
Sąd I Instancji wskazuje także, że stan sanitarny zakładu karnego, ogrzewanie, oświetlenie i wentylacja pomieszczeń, utrzymywanie czystości przez skazanych,
stan i czystość odzieży, bielizny oraz bielizny pościelowej, ilość i jakość posiłków oraz sposób ich przyrządzania i wydawania są kontrolowane przez pracownika służby kwatermistrzowskiej i lekarza lub innego upoważnionego pracownika służby zdrowia zakładu a nadto mogą być przedmiotem skarg skazanych jak też wystąpień kierowanych przez nich do sędziego penitencjarnego oraz są przedmiotem wizytacji
i kontroli jednostek penitencjarnych. Ostatecznie, w ocenie Sądu I Instancji, powód nie udowodnił w jakim aspekcie przytaczane przez niego okoliczności wpływać miały na jego pokrzywdzenie, czy też na czym to pokrzywdzenie w związku z tymi okolicznościami miało polegać.

Dalej Sąd I Instancji wskazuje, że dokonując oceny naruszenia dóbr osobistych powoda w postaci uchybienia jego godności osobistej nie można również pomijać, iż pewne niedogodności lub uciążliwości związane z samym tylko faktem pobytu w zakładzie karnym (np. niższa od oczekiwanej jakość warunków sanitarnych) nie mogą stanowić o naruszeniu tych dóbr. Powód jako osoba skazana nie powinna oczekiwać, iż zakład karny zapewni mu warunki zbliżone do domowych. O ile więc owe warunki odpowiadają uznanym normom poszanowania człowieczeństwa, przyjąć należy, iż godność skazanego nie jest naruszona.

W ocenie Sądu I Instancji, który w tym zakresie odwołuje się do orzecznictwa Sądu Najwyższego trudne warunki bytowe przed osadzeniem wskazują
na to, że życie w ustalonych w celi warunkach, nie mogło prowadzić
do naruszenia godności powoda w znacznym stopniu (post. SN z 4.08.2009 r.,
II CSK 223/09, niepubl). Istotne zatem znaczenie dowodowe miał
w ocenie Sądu Okręgowego kwestionariusz wywiadu środowiskowego
przeprowadzonego w mieszaniu, gdzie przed osadzeniem zamieszkiwał powód.
Z danych w nim zawartych wynika, iż jest to mieszkanie o pow. 27,50 m2, składające się z jednego pokoju oraz kuchni, toaleta znajduje się na korytarzu.
Mieszkanie jest tylko częściowo wyremontowane. Głównym najemcą mieszkania jest S. K.. Z powyższego wynika niezbicie, w ocenie Sądu I Instancji,
że porównanie obecnych warunków socjalno- bytowych powoda do tych, jakie miał przed osadzeniem, pozwala na sformułowanie wniosku, iż generalnie nie nastąpiło drastyczne pogorszenie tych warunków, ani też ewidentne obniżenie standardu życia powoda.

Dalej Sąd I Instancji wskazuje, że na ocenę pokrzywdzenia powoda niewątpliwie rzutować musi także fakt, iż przed wytoczeniem powództwa nie składał żadnych skarg w przedmiocie okoliczności, na które powoływał się w pozwie,
tj. na przeludnienie w celach, warunki sanitarne, brak prywatności, nękanie przez współosadzonych. Nie zgłaszał także zagrożeń co do swojego bezpieczeństwa
i osadzenia w oddziale mieszkalnym, nie zgłaszał też uwag związanych
z rozmieszczeniem, ani innych istotnych uwag, czy pytań. Nie formułował żadnych skarg odnośnie warunków osadzenia. Powyższe, według oceny Sądu I Instancji uprawnia do stwierdzenia, że warunki w jakich odbywał karę w Zakładzie Karnym
w K. były przez niego w pełni akceptowane i nie budziły żadnych zastrzeżeń.

W ocenie Sądu I Instancji nieprawdziwe są również twierdzenia powoda jakoby strona pozwana nie zapewniła mu odpowiednich warunków w celi, czego konsekwencją są negatywne skutki w postaci jego złej kondycji psychicznej, narastającego napięcia, stresu, agresji, konfliktów między osadzonymi, bowiem pozostają one w sprzeczności z ustaleniami dokonanymi w oparciu o zebrany materiał dowodowy (akta osobowe powoda). Jak wynika z notatek wychowawcy powoda żyje on zgodnie i bezkonfliktowo ze współosadzonymi, nie jest uczestnikiem podkultury przestępczej, nie sprawia trudności wychowawczych, a z zadań wywiązuje się w sposób dostateczny. Jego stan psychofizyczny nie budził zastrzeżeń, podczas spotkań i rozmów z wychowawcą zachowywał spokój, był
w dobrym nastroju. Chętnie też uczestniczy w różnych zajęciach (biblioteka, klub dyskusyjny), wyraża chęć podjęcia zatrudnienia.

Podsumowując Sąd I Instancji wskazuje, że opisane działania strony pozwanej, z których wynikać miało naruszenie dóbr osobistych powoda, oparte były w większości na przepisach obowiązującego prawa, a przez to nie nosiły znamion bezprawności. Tym bardziej nie można uznać, że stopień zawinienia oraz sposób zachowania się strony pozwanej zmierzał do naruszenia dóbr osobistych powoda,
a same dolegliwości odczuwane przez powoda w tak znaczny sposób przekraczały negatywne skutki wynikające z samego procesu odbywania kary pozbawienia wolności, że uzasadnione byłoby przyznanie mu zadośćuczynienia pieniężnego.

O kosztach procesu Sąd I Instancji orzekł po myśli art. 98 § 1 i 3 k.p.c. stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu zw. z § 6 pkt 6 i § 2 pkt 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu
(Dz. U. z 2002 r. nr 163 poz.1349 z późn. zm.). Sąd I Instancji miał na uwadze,
iż wprawdzie powód na mocy postanowienia tut. Sądu został zwolniony od kosztów sadowych w całości, niemniej jednak stosownie do treści przepisu art. 108 ustawy
z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych

(Dz. U. z 2005 roku, Nr 167, poz. 1398 z późn. zm.) zwolnienie od kosztów sądowych nie zwalnia strony od obowiązku zwrotu kosztów procesu przeciwnikowi.

Na powyższe rozstrzygnięcie apelację wniósł powód.

W osobistej apelacji wskazuje, że ustalenia Sądu I Instancji nie są zgodne
z prawdą w zakresie dotyczącym dokumentacji lekarskiej.

Ponadto wskazuje, że chcąc wykazać warunki panujące w celi proponował, aby wysłać kogoś, kto sprawdzi stan techniczny. Stan celi nr 8 był bowiem taki jak twierdzi a dowodem na to jest, że została poddana remontowi.

Zarzuca także, że Sąd nie przyznał powodowi pełnomocnika skazując
go zatem na przegraną.

Podaje także świadków, którzy mogliby poświadczyć w jakim stanie była cela.

Zarzuca Sądowi I Instancji, że jego dobre zachowanie zostało ocenione pokrętnie, bo skoro był zadowolony to warunki były pozytywne.

Sąd Apelacyjny zważył:

Apelacja była zasadna jedynie w zakresie wysokości kosztów zastępstwa procesowego, co zostanie wykazane w dalszej części uzasadnienia.

Jej zarzuty ostać się jednak nie mogą.

Przede wszystkim zatem wskazać trzeba, że Sąd Apelacyjny podziela ustalenia stanu faktycznego dokonane przez Sąd I Instancji i wyrażoną na ich podstawie ocenę, czyniąc je także podstawą swojego orzekania.

Odnosząc się zatem do zarzutu pozbawienia możliwości obrony praw przez powoda, to wskazać trzeba, że Sąd rozpoznający wniosek ocenia potrzebę ustanowienia pełnomocnika z urzędu. Potrzeba ta została oceniona przez
Sąd Okręgowy i Sąd Apelacyjny. Wskazano, że sprawa o naruszenie dóbr osobistych związana z warunkami odbywania kary pozbawienia wolności, nie jest skomplikowana prawnie oraz faktycznie a z pism procesowych powoda i składanych wniosków wynika , że dobrze radzi sobie w niniejszym postępowaniu.

Nie sposób także podzielić zarzutów powoda, że brak pełnomocnika
z urzędu stworzył sytuację pozbawienia go możności obrony swych praw.
Taka sytuacja ma bowiem miejsce gdy strona, na skutek wadliwości procesowych Sądu, nie mogła brać i nie brała udziału w postępowaniu lub jego istotnej części. Pozbawienie strony możliwości obrony należy zawsze oceniać przez pryzmat konkretnych okoliczności sprawy. Powód jako osoba pozbawiona wolności, nie brał wprawdzie udziału w sprawie osobiście, ale doręczono mu odpowiedź na pozew,
w której podniesiony został zarzut nieudowodnienia obciążających powoda przesłanek, powód znał zatem stanowisko strony pozwanej i mógł złożyć wnioski dowodowe, choćby wnosząc o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków,
co przecież czyni w apelacji.

Prawa powoda w postępowaniu przed Sądem I Instancji były zatem respektowane.

Za spóźniony należało jednak uznać wniosek powoda o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków na etapie postępowania apelacyjnego.

Zgodnie bowiem z treścią art. 381 k.p.c. Sąd II Instancji może pominąć nowe fakty i dowody , jeżeli strona mogła powołać je w postępowaniu przed sądem
I Instancji, chyba że potrzeba powołania się na nie wynikła później.

Jak zatem wyżej wskazano, skoro powód miał wiedzę, że strona pozwana kwestionuje jego twierdzenia, mógł złożyć stosowne wnioski dowodowe.

Nie można natomiast za wniosek dowodowy uznać zawartego w piśmie procesowym powoda z dnia 16 sierpnia 2012r. żądania, aby do zakładu karnego przyszła kompetentna osoba i sprawdziła stan faktyczny celi nr 8.

Nawet, gdyby wniosek ten zinterpretować jako wniosek o przeprowadzenie oględzin, to i tak byłby bezprzedmiotowy skoro, co wskazuje sam powód,
3 września 2012r. z sali tej został przeniesiony z uwagi na przeznaczenie
jej do remontu. Sama zaś okoliczność, że celę przeznaczono do remontu dowodzi jedynie tego, że strona pozwana dba o standard zakładu karnego a nie, że panowały w niej warunki opisane przez powoda.

Ponadto słusznie wskazuje Sąd I Instancji, że warunki, którym winny odpowiadać cele zostały określone w art. 110 § 2 zdanie 2 k.k.w. oraz rozporządzeniu wykonawczym do Kodeksu karnego wykonawczego
- rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 sierpnia 2003 roku w sprawie regulaminu organizacyjno - porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności (Dz.U. z 2003 roku, Nr 152, poz. 1493) i podlegają nadzorowi, co przecież przyznaje w swojej apelacji powód mówiąc o wizytowaniu Sali przez Dyrektora zakładu Karnego.

Nie jest słuszny także zarzut powoda, że cela w której go umieszczono miała powierzchnię nieodpowiadającej normie co najmniej 3 metrów na osobę.
Po pierwsze, słusznie Sąd I Instancji wskazuje, że biorąc pod rozwagę termin odbywania przez powoda kary pozbawienia wolności, to funkcjonował już zmieniony art. 110 k.k.w, art. 110 § 2a i następne k.k.w, które wprowadziły rygorystyczne
dla administracji jednostek penitencjarnych zasady umieszczania skazanych
w celach poniżej 3 m3, a powyżej 2m2 na osobę w celi (odpowiednio na czas
nie dłuższy niż 90 dni bądź nie dłuższy niż 14 dni). Każdorazowo zatem dyrektor danej jednostki penitencjarnej wydaje stosowną decyzję, w której określa się czas
i przyczyny umieszczenia skazanego w takich warunkach oraz oznacza się termin, do którego skazany ma w takich warunkach przebywać (art. 110 § 2e k.k.w.).
Taka decyzja doręczana jest skazanemu, któremu przysługują na nią środki zaskarżenia. Twierdzenia powoda, że mimo istnienia tych przepisów
doszło do nieprawidłowości nie zostały popart żadnymi dowodami.
Ponadto w samym pozwie powód wskazuje, że przebywał w celi pięcioosobowej
o powierzchni około 16 m 2. Normy zostały zatem zachowane. Trudno bowiem liczyć powierzchnię tej celi pomniejszoną o powierzchnię zajmowanych mebli,
zaś rozważania o różnicach pomiędzy celą a kawalerką zdecydowanie wykraczają poza normy niniejszego postępowania.

Co do zarzutu związanego z nieprawidłowym ustaleniem w przedmiocie dokumentacji medycznej, to z kwestionariusza rozmowy wstępnej z dnia
10 marca 2011r.wynika, że skazany swój stan zdrowia ocenił jako zły, wskazał,
że się leczy (uraz kręgosłupa) i posiada dokumentację medyczną.
Sąd I Instancji wprawdzie ustala, że powód nie przedstawił żadnej dokumentacji medycznej, ale uchybienia to nie przekłada się na prawidłowość rozstrzygnięcia. Podczas przyjmowania powoda do Zakładu Karnego zarówno 5 marca 2010r
jak i 10 marca 2011r. przeprowadzono z nim wywiad, dotyczący kwestii zdrowotnych i rodzinnych. Sąd Apelacyjny podziela ocenę Sądu I Instancji, że powód miał zapewnioną właściwą opiekę w tym psychologiczną. Podczas jednej z nich
(z dnia 12 października 2010r. akta osobowe część B ) stwierdza, że „więzienie mu życie uratowało”.

O ile zatem co do zasady podzielić można stanowisko powoda, że brak skarg nie przekłada się na niemożność wskazywania na nieprawidłowości w sprawie
o naruszenie dóbr osobistych, to rzeczywiście z akt osobowych powoda wynika,
że nie był niezadowolony z warunków odbywania kary. Nie zgłaszał także żadnych obaw przed współwięźniami a logiczne wydaje się, że gdyby powód odczuwał zagrożenie swojego bezpieczeństwa to informowałby o tym funkcjonariuszy służby więziennej.

Ponadto wskazać trzeba, co podkreśla Sąd I Instancji, że pewne niedogodności w zakresie warunków socjalnych są nierozerwalnie związane
z odbywaniem kary pozbawienia wolności.

Z przedstawionego materiału dowodowego nie wynika przecież, że warunki
te godziły w dobra osobiste powoda lub były konsekwencją niehumanitarnego traktowania osadzonego oraz, że wpłynęły na jego stan psychiczny.

Ostatecznie Sąd II Instancji podziela stanowisko Sądu Okręgowego,
że zgromadzony materiał dowodowy nie wskazuje na naruszenia dóbr osobistych powoda a zatem apelację jako niezasadną oddalono (art. 385 k.p.c.).

Apelacja skutkowała jedynie zmianą w zakresie wysokości kosztów postępowania przed Sądem I Instancji.

Zgodnie bowiem z par. 11 pkt 25 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia za Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej
z urzędu
(w brzmieniu obowiązującym od 25 lutego 2012r.) a także art. 99 k.p.c.
ich wysokość wynosi 120 zł.

Orzeczenie o kosztach postępowania apelacyjnego znajduje natomiast uzasadnienie w treści par.13 ust.1 pk 2 i wskazanych wyżej przepisach oraz treści art. 391 par.1 k.p.c.

MW