UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 25 stycznia 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił wnioskodawcy S. B.prawa do emerytury.

Od decyzji powyższej wnioskodawca S. B.odwołał się w dniu 31 stycznia 2013 roku. Wniósł o przyznanie żądanego prawa z uwagi na to, że przepracował wymagane 15 lat w warunkach szczególnych. Wskazał, że pracował w takich warunkach w okresach od 15 września 1975 roku do 4 września 1976 roku w Zakładach Przedsiębiorstwa (...)w P.Ekspozyturze w W.oraz od 1 marca 1991 roku do 31 marca 1993 roku w Fabryce (...)w P. jako kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

ZUS wnosił o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

S. B., urodzony w dniu (...), złożył w dniu 17 stycznia 2013 roku wniosek o przyznanie emerytury.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1-3 w aktach ZUS)

Na dzień 1 stycznia 1999 roku skarżący udowodnił staż pracy wynoszący ponad 25 lat. Niekwestionowany przez ZUS okres zatrudnienia wnioskodawcy w szczególnych warunkach wynosi łącznie 13 lat i 15 dni. Organ rentowy zaliczył wnioskodawcy do pracy w warunkach szczególnych okresy zatrudnienia: od 7 grudnia 1970 roku do 24 października 1971 roku w Fabryce (...) S.A.w P.od 5 listopada 1973 roku do 30 sierpnia 1975 roku w Fabryce (...) S.A.wP.., od 1 marca 1977 roku do 30 września 1977 roku w Przedsiębiorstwie (...) spółka z o.o.w P.od 1 października 1977 roku do 30 czerwca 1987 roku w Przedsiębiorstwie (...) spółka z o.o.w P.., co łącznie stanowi 13 lat i 15 dni.

Na dzień złożenia wniosku o emeryturę wnioskodawca miał rozwiązany stosunek pracy. Wnioskodawca nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

(okoliczności niesporne)

W okresie od 15 września 1975 roku do 4 września 1976 roku wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracował w (...) Oddział (...) (...)w P.-Ekspozytura z siedzibą w W.jako kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

Przedsiębiorstwo (...) w P.-Ekspozytura w W., zajmowało się budową kolei. Wnioskodawca w ramach wykonywanej pracy jeździł samochodem marki S.. Był to ponad 16 - tonowy samochód ciężarowy - wywrotka. S. B. zajmował się rozwożeniem stali, ziemi, piasku, żwiru, torfu, płyt betonowych.

(dowód: zeznania świadków S. K. k.26 oraz nagranie k. 27 oraz świadka A. M. k.26 oraz nagranie k. 27)

W okresie od 20 czerwca 1988 roku do 30 czerwca 2008 roku wnioskodawca był zatrudniony w Fabryce (...)w P.Z dniem 1 lipca 2008 roku wnioskodawca został przejęty w trybie art. 23¹ § 4 k.p. przez (...) Spółkę z o.o.w P.., która to spółka została z dniem 23 października 2009 roku przekształcona w (...) S.A.wP.., a od dnia 9 czerwca 2010 roku w (...) S.A.w P. W (...) S.A.w P. wnioskodawca pracował do dnia 15 stycznia 2013 roku.

(dowód: świadectwo pracy k. 6 w aktach rentowych)

W trakcie zatrudnienia w okresie od 1 marca 1991 roku do 31 marca 1993 roku wnioskodawca był zatrudniony w D. (...)6. Pracował jako kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Jako kierowca samochodu marki S.wnioskodawca zajmował się zaopatrzeniem, tj. rozwoził posiłki i napoje. Innych prac wnioskodawca w tym czasie nie wykonywał. Razem z wnioskodawcą w tym samym okresie pracowali M. P.oraz M. S.. M. P.otrzymał od (...) Spółki z o.o.w P. do której został przejęty z (...) S.A.świadectwo pracy w warunkach szczególnych, w którym podano, że w okresie od 10 sierpnia 1983 roku do 26 marca 2004 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony wymienioną w wykazie A dziale VIII poz. 2, pkt 2 wykazu stanowiącego załącznik Nr 1 do zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1983 roku, w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na którym są wykonywane prace w szczególnych warunkach.

(dowód: zeznania świadka M. P. k. 26 oraz nagranie k.27, świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach M. P. k. 18 akt rentowych M. P.)

(...) S.A.w P.w dniu 15 stycznia 2013 roku wystawiła wnioskodawcy świadectwo pracy, w którym wskazała, iż był on zatrudniony w przedmiotowym zakładzie od 20 czerwca 1988 roku do 30 czerwca 2008 roku i w okresie od 1 marca 1991 roku do 31 marca 1993 roku wykonywał prace kierowcy. Nadto w pkt 4 ppkt 8 w/w świadectwa pracy pracodawca stwierdził, że wnioskodawca nie wykonywał pracy szczególnych warunkach.

(dowód: świadectwo pracy z dnia 15 stycznia 2013 roku k. 6 akt rentowych)

Pracodawca odmówił wystawienia wnioskodawcy świadectwa pracy w warunkach szczególnych z argumentacją, że dokumentacja znajdująca się jego w aktach osobowych nie pozwalana wystawienie takiego dokumentu (z dokumentów nie wynika, jakimi samochodami wnioskodawca na stanowisku kierowcy wykonywał przewóz).

(dowód: pismo (...) z 28 lutego 2011roku k. 13-14 w aktach II rentowych dot. S. B.)

Przy uwzględnieniu do pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia wnioskodawcy na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze powyżej 3,5 tony od 1 marca 1991 roku do 31 marca 1993 roku w (...) .. w. P.łącznie z okresami niekwestionowanymi przez organ rentowy, staż pracy wnioskodawcy w takich warunkach wyniesie ponad 15 lat.

(okoliczność niesporna)

Sąd Okręgowy zważył i ocenił co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 (tj. poniżej 65 lat dla mężczyzn). Ustęp 4 art. 32 stanowi zaś, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Stosownie do art. 184 ust. 1 wskazanej wyżej ustawy ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 roku) osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało zatem rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1. osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2. ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia). Należy dodać, że warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale wykonuje prace o jakich mowa w rozporządzeniu (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNAP 2002/11/272).

Okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Brak takiego świadectwa nie wyklucza jednak dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego. Stanowisko takie wielokrotnie zajmował również Sąd Najwyższy, który między innymi w wyroku z dnia 2 lutego 1996 roku, II URN 3/95, OSNAP 1996/16/239 stwierdził, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm.), obecnie rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. Nr 237, poz. 1412), dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami.

Spór pomiędzy stronami, w związku z zarzutami podniesionymi przez wnioskodawcę w odwołaniu, ograniczał się do faktu, czy ma on wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budzi żadnych wątpliwości – wnioskodawca ma wymagany staż ubezpieczeniowy, to jest 25 lat, a w dniu (...)ukończył 60 lat oraz nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

Organ rentowy zaliczył wnioskodawcy do pracy warunkach szczególnych łącznie 13 lat i 15 dni. Tym samym jedynie wykazanie, iż w takich warunkach wnioskodawca pracował także okresie od 1 marca 1993 roku do 31 marca1995 roku jako kierowca samochodu ciężarowego pozwoli na spełnienie przesłanki wykonywania pracy w warunkach szczególnych przez co najmniej 15lat.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy dowiódł ponad wszelką wątpliwość, iż w okresie od 1 marca 1991 roku do 31 marca 1993 roku S. B.w Fabryce (...) P.stale i w pełnym wymiarze godzin wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

Dokonując ustaleń w zakresie rodzaju prac wykonywanych przez wnioskodawcę we wskazanym okresie, Sąd uwzględnił dowody w postaci angaży znajdujących się w aktach ZUS, zeznania świadków: M. P., M. S. oraz zeznania wnioskodawcy. Sam fakt zatrudnienia wnioskodawcy w tym okresie był niesporny w świetle dokumentów znajdujących się w jego aktach ubezpieczeniowych. Z zeznań natomiast świadków wynika, jakie konkretnie prace wnioskodawca wykonywał i w jakim wymiarze czasu pracy pracował. W zeznaniach tych nie ma sprzeczności, są one logiczne, spójne i zbieżne. Organ rentowy nie przedstawił w toku postępowania żadnych dowodów, które pozwoliłyby na podważenie wiarygodności złożonych zeznań.

Wprawdzie w znajdujących się w aktach sprawy dokumentach w postaci angaży, mowa jest jedynie, że S. B. w latach 1991 -1993 pracował na stanowisku kierowcy, jednakże zarówno rodzaj pojazdów, którymi jeździł wnioskodawca jak i charakter jego pracy wynika z zeznań świadka M. P. i M. S.. Wnioskodawca codziennie, stale i w pełnym wymiarze godzin wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Przewoził głównie zupy i napoje dla pracowników zakładu. Sporadycznie jedynie wnioskodawca wykonywał drobne naprawy samochodu, ale były to prace wpadkowe, związane ze specyfiką pracy kierowcy i dotyczyły tylko sytuacji, gdy awarii uległ przypisany mu samochód.

Ponadto wskazać należy, że M. P., który był „zmiennikiem” (...) Spółka z o.o. wystawiła świadectwo pracy w szczególnych warunkach wskazując, że pracował on na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony.

Dlatego też należał przyjąć, że wnioskodawca wykonywał w okresie od 1 marca 1991 roku do 31 marca 1993 roku stale w pełnym wymiarze czasu pracy prace wymienione w Wykazie A, Dziale VIII pkt 2, stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku, tj. prace na stanowisku kierowcy samochodów ciężarowych o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

Okres pracy wnioskodawcy w warunkach szczególnych wynosi więc więcej niż 15 lat, a tym samym wnioskodawca spełnia wszystkie wymagane prawem warunki do uzyskania prawa do emerytury.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477¹⁴§ 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE