UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 21 września 2011 roku, wniesionym do Sądu Rejonowego Lublin – Wschód w Lublinie w dniu 23 września 2011 roku, powód – (...) Spółka Akcyjnaz siedzibą w W.wniósł o zasądzenie od E. J.i K. J.kwoty 901 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 15 grudnia 2008 roku do dnia zapłaty (k. 4-5v).

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że E. J. i K. J., działający jako (...) Spółka jawna E. i K. J., zawarli z powodem umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych z okresem odpowiedzialności od 27 kwietnia 2008 roku do 26 kwietnia 2009 roku, potwierdzoną polisą nr (...). Polisą był objęty pojazd marki M. (...).430, o numerze rejestracyjnym (...). Należna składka wynosiła kwotę 1803 zł za cały rok i była płatna w dwóch ratach po 901 złotych. Pozwani nie dokonali zapłaty drugiej raty oraz nie powiadomili ubezpieczyciela o ewentualnym zbyciu pojazdu lub rozwiązaniu umowy.

W dniu 20 grudnia 2011 roku Sąd Rejonowy Lublin – Wchód w Lublinie z siedzibą w Świdniku wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w sprawie I Nc 6056/11, którym uwzględnił w całości powództwo (k. 38).

Od nakazu zapłaty z dnia 20 grudnia 2011 roku pozwani wnieśli sprzeciw, zaskarżając nakaz w całości. Pozwani wnieśli o odrzucenie pozwu i o zasądzenie kosztów procesu. Podnieśli także zarzut przedawnienia roszczeń (k. 58-65).

Postanowieniem z dnia 10 lipca 2012 roku Sąd Rejonowy Lublin – Wchód w Lublinie z siedzibą w Świdniku przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Rykach (k. 89).

Powód w toku postępowania popierał powództwo, pozwani natomiast powództwa nie uznawali i wnosił o jego oddalenie.

Wyrokiem z dnia 25 marca 2013 roku Sąd Rejonowy w Puławach – VI Zamiejscowy Wydział Cywilny z siedzibą w Rykach oddalił powództwo w całości i nie obciążył stron kosztami postępowania (k. 136).

W uzasadnieniu wyroku Sąd Rejonowy ustalił, że (...) Spółka jawna E. i K. J. byli posiadaczami samochodu marki M. (...).430, o numerze rejestracyjnym (...). W dniu 3 kwietnia 2008 roku spółka zawarła z (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w W. umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, z okresem odpowiedzialności od dnia 27 kwietnia 2008 roku do dnia 26 kwietnia 2009 roku, potwierdzoną polisą nr (...). Składka została określona na kwotę 1803 złotych i była płatna w dwóch ratach: pierwsza w kwocie 902 zł, a druga w kwocie 901 zł. W dniu 3 kwietnia 2008 roku przy zawieraniu umowy w imieniu Spółki została uiszczona pierwsza rata za ubezpieczenie. Druga rata była płatna do dnia 26 października 2008 roku i nie została uiszczona. W tym samym czasie (...) Spółka jawna ubezpieczała około 30 innych pojazdów mechanicznych, które znajdowały się w jej posiadaniu lub były jej własnością. Wszystkie opłaty na poczet ubezpieczenia dokonywał w imieniu Spółki stały agent ubezpieczeniowy. W dniu 13 września 2010 roku ubezpieczyciel wezwał Spółkę do uiszczenia nieopłaconej drugiej raty. (...) Spółki jawnej E. i K. J. są pozwani.

Sąd wskazał, że powyższy stan faktyczny ustalił w oparciu o powołane dowody w postaci dokumentów, zeznań pozwanej oraz pozostałych dokumentów ujawnionych w toku postępowania. Strony nie kwestionowały wiarygodności dokumentów złożonych w toku postępowania.

W ocenie Sądu powództwo nie jest zasadne.

Sąd wskazał, że pozwani podnieśli trzy zarzuty: zapłaty, braku legitymacji biernej i przedawnienia. Pierwszy zarzut jest nieskuteczny, bowiem pozwani nie przedstawili dowodu potwierdzającego fakt zapłaty drugiej raty składki. Na potwierdzenie powyższej okoliczności nie przedstawili żadnego dowodu, a jedynie swoje przypuszczenia, że jeżeli dokonywali opłaty za około 30 pojazdów, to świadczy to o tym, iż (także – DI) za objęty niniejszą sprawą pojazd.

Sąd uznał za bezzasadny zarzut braku legitymacji biernej.

Sąd Rejonowy przytoczył treść przepisów art. 22 k.s.h. oraz art. 31 § 1 i 2 k.s.h. i wyjaśnił, że spółka jawna nie posiada osobowości prawnej, zgodnie jednak z art. 8 k.s.h., mimo braku osobowości prawnej, może we własnym imieniu nabywać prawa, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozwana. Oznacza to, że w obrocie gospodarczym wobec osób trzecich kontrahentem jest spółka, a nie jej wspólnicy. Zgodnie z art. 22 § 2 k.s.h. za zobowiązania spółki każdy wspólnik odpowiada całym swoim majątkiem. Przewidziana w art. 31 § l k.s.h. subsydiarność nie stanowi przeszkody do wniesienia powództwa przeciwko wspólnikowi, zanim egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.

Sąd uznał za trafny podniesiony przez pozwanych zarzut przedawnienia roszczenia, co skutkowało oddaleniem powództwa. Zgodnie z art. 819 § 1 k.c. roszczenia z umowy ubezpieczenia przedawniają się z upływem lat trzech. Ponieważ termin płatności drugiej raty składki upływał w dniu 26 października 2008 roku, termin przedawnienia roszczenia o zapłatę tej części składki upływał w dniu 26 października 2011 roku. Powództwo w sprawie niniejszej zostało wytoczone w dniu 21 września 2011 roku, lecz zostało skierowane nie przeciwko spółce, ale przeciwko jej wspólnikom. Z żądaniem wezwania do udziału w sprawie spółki powód nie wystąpił.

Sąd podniósł, że wytoczenie powództwa przeciwko wspólnikom spółki jawnej nie przerywa biegu przedawnienia wobec spółki. Skoro wspólnicy w toku procesu podnieśli zarzut przedawnienia przysługujący spółce, a ich odpowiedzialność za zobowiązania spółki miała charakter akcesoryjny, skutki przedawnienia roszczenia przeciwko spółce rozciągały się na wspólników. W konsekwencji wspólnicy mogą odmówić wykonania zobowiązania, jako pozbawionego sankcji przymusu.

Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia o kosztach procesu Sąd Rejonowy wskazał przepisy art. 98 § 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. w zw. z art. 102 k.p.c.

Od wyroku z dnia 25 marca 2013 roku apelację wniósł powód, zaskarżając wyrok w całości i wnosząc o zmianę tego wyroku w całości poprzez uwzględnienie powództwa w całości oraz o zasądzenie od pozwanych na rzecz powoda kosztów postępowania za obie instancje według norm przepisanych, w tym również kosztów zastępstwa procesowego (k. 150-150v).

Pozwany zarzucił naruszenie prawa procesowego, „a mianowicie przepisu art. 233 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów polegające na dowolnym a nie swobodnym uznaniu, że roszczenie powoda o zapłatę kwoty dochodzonej pozwem w toku procesu uległo przedawnieniu w dniu 26 października 2011 r. w sytuacji gdy nie nastąpiła zmiana strony pozwanej w toku procesu”.

W odpowiedziach na apelację pozwani wnieśli o oddalenie apelacji oraz o zasądzenie od powoda na ich rzecz kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych (k. 158-161).

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja powoda jest bezzasadna i w związku z tym podlega oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

Trafnie Sąd pierwszej instancji uznał, że w rozpoznawanej sprawie ma zastosowanie przepis art. 35 § 1 k.s.h. Przepis ten stanowi, że wspólnik (spółki jawnej) pozwany z tytułu odpowiedzialności za zobowiązania spółki może przedstawić wierzycielowi zarzuty przysługujące spółce wobec wierzyciela.

Do zarzutów, które wspólnik spółki jawnej może przedstawić wierzycielowi, należy również przysługujący spółce jawnej wobec wierzyciela zarzut przedawnienia roszczenia przeciwko spółce¹.

W stanie faktycznym rozpoznawanej sprawy roszczenie powoda przeciwko (...) Spółce jawnej E. i K. J. o zapłatę części składki ubezpieczeniowej uległo przedawnieniu.

Przepis art. 120 § 1 zd. 1 k.c. stanowi, że bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.

Roszczenie powoda w stosunku do (...) Spółce jawnej E. i K. J. o zapłatę części składki ubezpieczeniowej stało się wymagalne z upływem dnia 26 października 2008 roku. Od dnia 27 października 2008 roku rozpoczął się bieg przedawnienia roszczenia powoda o zapłatę części składki ubezpieczeniowej. Bieg ten zakończył się z dniem 27 października 2011 roku. Przepis art. 819 § 1 k.c. stanowi bowiem, że roszczenia z umowy ubezpieczenia przedawniają się z upływem lat trzech.

Bieg przedawnienia nie uległ zawieszeniu, ani też przerwaniu. Żadna ze stron, w szczególności powód, nie wskazywała na zdarzenia prawne, których skutkiem byłoby przerwanie biegu przedawnienia roszczenia powoda w stosunku do (...) Spółki jawnej E. i K. J. o zapłatę części składki ubezpieczeniowej związanej z samochodem wskazanym w pozwie. Zdarzeniem takim nie było natomiast wniesienie pozwu w rozpoznawanej sprawie. Pozew ten został bowiem wniesiony przeciwko E. J. i K. J., jako wspólnikom spółki jawnej, nie zaś przeciwko spółce jawnej, której E. J. i K. J. byli wspólnikami.

Wytoczenie powództwa przeciwko wspólnikom spółki jawnej nie przerywa biegu przedawnienia wobec spółki².

W rozpoznawanej sprawie powództwo zostało wytoczone przeciwko E. J. i K. J., a więc wspólnikom spółki jawnej, nie zaś przeciwko spółce jawnej (...) Spółka jawna E. i K. J.. Wytoczenie powództwa przeciwko (...) Spółka jawna E. i K. J. nie przerwało biegu przedawnienia roszczenia przeciwko tej Spółce.

Skoro roszczenie przeciwko spółce jawnej (...) Spółka jawna E. i K. J. uległo przedawnieniu, to pozwani, jako wspólnicy tej Spółki, mogą na podstawie art. 35 § 1 k.s.h. powołać się na zarzut, który przysługuje samej Spółce wobec wierzyciela.

Nie jest uzasadniony podniesiony w apelacji zarzut naruszenia przepisu art. 233 k.p.c. Przepis art. 233 § 1 k.p.c. dotyczy oceny dowodów, natomiast przepis art. 233 § 2 k.p.c. dotyczy oceny tego, jakie znaczenie nadać odmowie przedstawienia przez stronę dowodu lub przeszkodom stawianym przez nią w jego przeprowadzeniu wbrew postanowieniu sądu.

Powód nie wskazał w ogóle w apelacji, w jaki sposób miałby zostać naruszony przepis art. 233 § 2 k.p.c. Jeżeli natomiast chodzi o przepis art. 233 § 1 k.p.c., to, jak już wyżej wskazano, przepis ten dotyczy oceny dowodów w postępowaniu cywilnym, nie zaś zasad oceny prawnej ustaleń faktycznych dokonanych przez sąd w tym postępowaniu.

Zwrócić także należy uwagę, że powód nie kwestionuje stanowiska Sądu pierwszej instancji, że roszczenie powoda w stosunku do spółki jawnej (...) Spółka jawna E. i K. J. uległo przedawnieniu. Powód nie kwestionuje również prawidłowości zastosowania przez Sąd pierwszej instancji przepisu art. 35 § 1 k.s.h.

Mając na uwadze powyższe rozważania, należało oddalić apelację, jako bezzasadną.

Na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy oddalił wniosek (...) Spółki Akcyjnej w W. o zasądzenie od E. J. i K. J. zwrotu kosztów postępowania odwoławczego. W związku z tym, że apelacja powoda została oddalona w całości, powód jest stroną przegrywającą sprawę w całości w postępowaniu odwoławczym. Nie należy mu się zatem zwrot kosztów postępowania odwoławczego.

Na tej samej podstawie Sąd Okręgowy oddalił wniosek pozwanych o zasądzenie na ich rzecz zwrotu kosztów postępowania odwoławczego. Wprawdzie pozwani są stroną wygrywającą sprawę w całości w postępowaniu odwoławczym, jednak nie ponieśli w tym postępowaniu żadnych kosztów w znaczeniu określonym przez przepis art. 98 § 2 k.p.c. w zw. z 391 § 1 k.p.c.

Z tych wszystkich względów i na podstawie powołanych przepisów Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku.

1 Por.: wyrok SN z dnia 16 czerwca 2010 roku, I CSK 453/09, Lex nr 607234; wyrok SN z dnia 9 lipca 2008 roku, V CSK 72/08, Lex nr 479312.

2 Por.: wyrok SN z dnia 9 lipca 2008 roku, V CSK 72/08, Lex nr 479312; wyrok SA w Białymstoku z dnia 12 września 2006 roku, I ACa 340/06, OSAB 2006, z. 2-3, poz. 6.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE