Sygn. akt IX K 1007/14
2 Ds 1359/14
Dnia 6 października 2015 r.
Sąd Rejonowy w Rybniku IX Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: SSR Joanna Kucal
Protokolant: stażysta Justyna Koczor
przy udziale Prokuratora Mariusza Sobieraja
po rozpoznaniu dnia 6 października 2015r. sprawy :
P. M. (M.)
s. K. i W.
ur. (...) w S.
oskarżonego o to, że:
I w dniu 28 listopada 2012 roku w R. działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził E. N. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 50zł uregulowaną tytułem opłaty za przesyłkę zabawek F. P. mix za pomocą wprowadzenia jej w błąd co do swoich danych osobowych oraz co do zamiaru i możliwości wykonania umowy kupna-sprzedaży wymienionych powyżej zabawek F. P. w ramach ogłoszenia sprzedaży umieszczonego na portalu Tablica.pl
tj. o czyn art. 286 § 1 kk
II w dniu 3 lipca 2013 roku w R. i w W. działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził K. F. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 950zł za pomocą wprowadzenia jej w błąd co do zamiaru i możliwości wykonania umowy kupna-sprzedaży telefonu komórkowego marki A. iPhone (...) w ramach ogłoszenia sprzedaży umieszczonego na portalu Tablica.pl
tj. o czyn art. 286 § 1 kk
1. uznaje oskarżonego P. M. za winnego tego, że w podobny sposób, w krótkich odstępach czasu popełnił przestępstwa szczegółowo opisane w pkt I i II wyczerpujące ustawowe znamiona występków z art. 286 § 1 kk i za to na mocy art. 286 § 1 kk w zw. z art. 91 § 1 kk w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 lipca 2015 r. w zw. z art.4 § 1 kk wymierza mu jedną karę 9 (dziewięć) miesięcy pozbawienia wolności;
2. na mocy art. 46 § 1 kk orzeka wobec oskarżonego środek karny w postaci obowiązku naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonych: E. N. kwoty 50 zł (pięćdziesiąt złotych) i K. F. kwoty 950 zł (dziewięćset pięćdziesiąt złotych);
3. na mocy art. 29 ustawy Prawo o adwokaturze zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata A. B. kwoty 420 zł (czterysta dwadzieścia złote) tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielanej z urzędu na rzecz oskarżonego P. M. i kwot 96,60zł (dziewięćdziesiąt sześć złote sześćdziesiąt groszy) stanowiącą stawkę podatku od towarów i usług przewidzianą dla tego rodzaju czynności;
4. na mocy art. 624 § 1 k.p.k. zwalnia oskarżonego P. M. w całości od ponoszenia kosztów sądowych obciążając nimi Skarb Państwa.
Sędzia
Sygn. akt IX K 1007/14
W dniu 28 listopada 2012 r. E. N. wyszukała na portalu Tablica.pl. ogłoszenie o oddaniu za darmo zabawek F. P. mix Należało jedynie uiścić kwotę 50 zł tytułem opłaty za przesyłkę za pośrednictwem Poczty Polskiej S.A.. E. N. skontaktowała się z oferentem, który wskazał jej dane do przelewu na nazwisko M. M., ul. (...), (...)-(...) J. oraz podał nr rachunku bankowego, tj. (...). Po wykonanym przelewie bezgotówkowym, pokrzywdzona otrzymała od oferenta wiadomość o przesłaniu potwierdzenia zapłaty na jej adres mailowy. Po wysłaniu potwierdzenia, oferent przestał odpowiadać na maile i usunął konto na portalu Tablica.pl. Pokrzywdzona nie otrzymała zamówionych zabawek i nie zwrócono jej uiszczonej opłaty za przesyłkę.
W dniu 02 lipca 2013r. K. F. wyszukała na portalu Tablica.pl ogłoszenie o sprzedaży telefonu komórkowego marki A. iPhone (...) za cenę 1.900 zł. W tym samym dniu skontaktowała się ze sprzedającym za pomocą komunikatora wiadomości na stronie Tablica.pl i uzgodniła sposób zapłaty za telefon w dwóch ratach. W dniu 03 lipca 2013r. pokrzywdzona dokonała przelewu umówionej kwoty, tj. 950 zł na wskazany nr rachunku bankowego: (...), który miał należeć do A. A., ul. (...), (...)-(...) C.. Środki te pochodziły z jej własnych oszczędności. Po wysłaniu potwierdzenia transakcji sprzedający przestał odpowiadać na maile i usunął konto na portalu Tablica.pl. Pokrzywdzona nie otrzymała wpłaconej zaliczki ani zamówionego towaru.
Oferentem w obu przypadkach okazał się być oskarżony P. M., który w celu pozyskania środków finansowych zaplanował zamieszczanie ogłoszeń na portalu Tablica.pl, które zawierały ofertę sprzedaży różnych przedmiotów, których nie posiadał ani nie był ich właścicielem. Ogłoszenia zamieszczał przez Internet za pomocą telefonu w systemie P.-P., używał adresu e-mailowego (...)Oba numery rachunków bankowych należały do oskarżonego: nr(...) założony został w Banku (...), nr (...) w D. Banku.
(wyjaśnienia oskarżonego P. M. – k. 186, 312, k. 480, zeznania E. N. – k. 3, 480v, zeznania K. F. – k. 225v, 481, zeznania V. F. – k. 223, 481, wydruki komputerowe - k. 7-9, 227-232, dane z (...) sp. z o.o. k. 14-15, dane z (...) sp. z o.o. – k. 28-32, dokumentacja bankowa – k. 45-51, 253-261, protokół oględzin akt z załącznikiem – k. 67-144, dane z I. – k. 147-148, dane z A.– k. 245-247, dane z P4 - k. 250-252)
Oskarżony P. M. nie zdradza objawów choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego i zespołu psychoorganicznego. Nie miał on zniesionej ani ograniczonej zdolności rozpoznania znaczenia czynów i pokierowania swoim postępowaniem. Rozpoznano u oskarżonego osobowość nieprawidłową.
(dowód: opinie sądowo-psychiatryczne – k. 192-199, 320-327)
Oskarżony P. M. był wielokrotnie karany, w tym m.in. za przestępstwa przeciwko mieniu z art. 286 § 1 k.k. i art. 284 § 2 k.k. Wyrokiem Sądu Rejonowego dla Krakowa-Podgórza w Krakowie z dnia 26 maja 2011r. w sprawie o sygn. akt XI K 248/11/P P. M. został został uznany za winnego popełnienia przestępstwa z art. 284 § 2 k.k w zw. z art. 12 k.k., za co wymierzono mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 2 lata. Kara ta została zarządzona do wykonania postanowieniem z dnia 15 stycznia 2013r.
Natomiast wyrokiem Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 27 czerwca 2012r. w sprawie o sygn. akt VII K 317/12 P. M. został uznany za winnego popełnienia czterech przestępstw z art. 286 § 1 k.k. popełnionych w warunkach ciągu przestępstw, za co wymierzono mu karę 10 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący okres 4 lat. Kara ta została zarządzona do wykonania postanowieniem z dnia 18 kwietnia 2013 r.
(karta karna oskarżonego – k. 404-406; odpisy wyroków – k. 176-177, 202-203)
Oskarżony P. M. w toku postępowania przygotowawczego przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów i wyjaśnił (k. 186, k. 312), że potrzebował pieniędzy na zakup lekarstw przeciwko HIV, które musiał przyjmować. W czasie objętym oskarżeniem nie był nigdzie zameldowany i nie miał ubezpieczenia zdrowotnego. Nie mógł z tego względu zarejestrować się jako bezrobotny. Dopiero w Areszcie Śledczym uzyskał informację, że leki te są już nieodpłatne. Dodał, że uprzednio musiał odkupić lekarstwa od osób, które się leczyły i miały ich nadwyżkę. Oskarżony podał, że to był jedyny i główny powód, dla którego popełnił przestępstwa.
Zdaniem Sądu wyjaśnienia oskarżonego P. M., w których przyznał się on do popełnienia zarzucanych mu czynów, w pełni zasługują na uwzględnienie. Zważyć należy, iż wyjaśnienia te korespondują z pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym, a zatem uznać należy je za wiarygodne. Odnośnie motywu zachowania oskarżonego z całą stanowczością stwierdzić należy, że choroba nikogo nie upoważnia do popełnienia przestępstw, istnieje szereg instytucji, fundacji, które udzielają pomocy osobom chorym, znajdującym się w ciężkiej sytuacji materialnej.
Sąd w całości podzielił zeznania E. N. i K. F. uznając je za spójne, logiczne i konsekwentne, obrazujące okoliczności, w których doszło do zawarcia umów z oskarżonym za pośrednictwem portalu Tablica.pl. Sąd uznał, że jako osoby obce dla oskarżonego nie miały żadnego powodu dla składania obciążających oskarżonego zeznań.
Sąd nie znalazł podstaw by kwestionować zeznania V. F., który złożył zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa jako przedstawiciel ustawowy wówczas małoletniej pokrzywdzonej K. F.. Wiedzę odnośnie niniejszej sprawy uzyskał od samej pokrzywdzonej.
Sąd dał wiarę pozostałym zgromadzonym w sprawie dowodom z dokumentów, które zostały sporządzone w zakresie kompetencji osób uprawnionych do ich wystawienia, a których wiarogodność nie była przez żadną ze stron kwestionowana.
Mając zatem na uwadze zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy, analizowany z uwzględnieniem wskazań wiedzy, logiki i zasad doświadczenia życiowego przyjąć należy, że sprawstwo oskarżonego P. M. w zakresie zarzucanych mu czynów nie budzi wątpliwości.
P. M. w dniu 28 listopada 2012 roku w R. działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził E. N. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 50 zł uregulowaną tytułem opłaty za przesyłkę zabawek F. P. mix, za pomocą wprowadzenia jej w błąd co do swoich danych osobowych oraz co do zamiaru i możliwości wykonania umowy kupna-sprzedaży wymienionych powyżej zabawek F. P. w ramach ogłoszenia sprzedaży umieszczonego na portalu Tablica.pl, a następnie w dniu 3 lipca 2013 roku w R. i w W. działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził K. F. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 950 zł, za pomocą wprowadzenia jej w błąd co do zamiaru i możliwości wykonania umowy kupna-sprzedaży telefonu komórkowego marki A. iPhone (...) w ramach ogłoszenia sprzedaży umieszczonego na portalu Tablica.pl, czym wyczerpał znamiona występku stypizowanego w art. 286 § 1 k.k.
W ocenie Sądu, zamiar jaki towarzyszył oskarżonemu był zamiarem odnawialnym, który charakterystyczny jest dla konstrukcji ciągu przestępstw. Zważywszy, że oskarżony działał w krótkich odstępach czasu, w podobny sposób dopuszczając się czynów zabronionych z art. 286 § 1 k.k., a każdy z nich został popełniony zanim zapadł wyrok nieprawomocny, Sąd przyjął iż działał on w warunkach art. 91 § 1 k.k. - w brzmieniu obowiązującym przed dniem 01 lipca 2015 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k.
Sprawca ponosi odpowiedzialność za występek z art. 286 § 1 k.k., gdy działając z zamiarem kierunkowym osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia mieniem własnym lub cudzym za pomocą wprowadzenia jej w błąd, wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania. Na stronę przedmiotową przestępstwa oszustwa składają się wprowadzenie w błąd, wyzyskanie błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania i doprowadzenie tymi sposobami innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Analiza zachowania oskarżonego w sposób nie budzący wątpliwości wskazuje na to, że nierzetelnymi informacjami, których udzielał pokrzywdzonym doprowadzał ich do mylnego wyobrażenia o rzeczywistej treści zawieranych przez nich umów oraz co do swojej osoby, a zatem wprowadzał pokrzywdzonych w błąd co rzeczywistego stanu rzeczy. Jest bezspornym, że umniejszając swoje aktywa o kwoty wpłacone na rzecz P. M., pokrzywdzeni niekorzystnie rozporządzali swoimi pieniędzmi. Dokonywali tego rozporządzenia w przekonaniu, że od drugiej strony umowy otrzymają świadczenie wzajemne w postaci zamówionych rzeczy. W sytuacji, gdy to założenie było błędne z przyczyn niezawinionych przez pokrzywdzonych utracili pieniądze, jakie wpłacili na podane przez oskarżonego rachunki bankowe. Żadna z pokrzywdzonych wpłaconych pieniędzy nie odzyskała, ani też nie otrzymała zamówionego towaru.
Stopień społecznej szkodliwości czynów przypisanych oskarżonemu ocenić można jako znaczny. O stopniu tym decyduje nie tylko rodzaj naruszonego nimi dobra prawnego jakim jest mienie, ale również motywy działania oskarżonego oraz sposób i okoliczności popełnienia czynów. Oskarżony czynów tych dopuścił się umyślnie z zamiarem bezpośrednim, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, z pełną świadomością, w sposób przemyślany i zaplanowany.
Czyny przypisane oskarżonemu są zawinione. Można mu przypisać winę w czasie ich popełnienia, albowiem uzasadnionym było w konkretnej sytuacji wymagać od oskarżonego zachowania zgodnego z normą prawną, a nie zachodziły jednocześnie przyczyny, które odmowę takiego zachowania uzasadniałyby. Można oskarżonemu zarzucić zatem, że mając możliwość wyboru postępowania, nie dał posłuchu normie prawnej. Sąd nie dopatrzył się okoliczności, które wyłączałyby lub ograniczały winę oskarżonego. P. M. jest osobą dojrzałą, o odpowiednim stopniu doświadczenia życiowego. Powinien zatem znać obowiązujące normy prawne i przewidywać konsekwencje zachowania sprzecznego z prawem.
Wymierzając karę oskarżonemu, Sąd miał na uwadze, aby nie przekraczała ona stopnia winy i społecznej szkodliwości czynów zarzucanych oskarżonemu oraz spełniała swoje cele zapobiegawcze i wychowawcze w stosunku do niego, a społeczeństwu uświadomiła konieczność respektowania norm prawnych i nieuchronność ujemnych konsekwencji ich lekceważenia.
Sąd uznał zatem, iż karą adekwatną, spełniającą swoje funkcje i obejmującą jednocześnie całą karygodność działania sprawcy będzie wymierzona oskarżonemu P. M. na mocy art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k. - w brzmieniu obowiązującym przed dniem 01 lipca 2015 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. - jedna kara 9 miesięcy pozbawienia wolności. Przy wymiarze kary Sąd uwzględnił znaczny stopień społecznej szkodliwości czynu, powtarzalność przestępnego działania, wielość osób pokrzywdzonych, fakt uprzedniej karalności oskarżonego P. M. i popełnienie przestępstw objętych niniejszym postępowaniem w okresie próby wyznaczonej dwoma wcześniejszymi wyrokami, a to Sądu Rejonowego dla Krakowa Podgórza z dnia sygn. akt XI K 248/11 i Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia sygn. akt VII K 317/12. Sąd wziął również pod uwagę zachowanie się oskarżonego po popełnieniu tychże przestępstw – brak jakichkolwiek działań zmierzających do naprawienia powstałej szkody.
Analizując zachowanie oskarżonego, jego postawę, właściwości i warunki osobiste Sąd nie znalazł żadnych podstaw by orzekać wobec oskarżonego karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, gdyż kara w tej postaci nie spełniałaby swoich funkcji. Podstawową przesłanką stosowania warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary jest bowiem przekonanie, że takie orzeczenie kary jest wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa. Zapobieżenie powrotowi do przestępstwa jest minimalnym zadaniem kary, ale wystarczającym dla oceny, czy można zastosować warunkowe zawieszenie wykonania kary. Stawiając prognozę kryminologiczną Sąd bierze pod uwagę możliwość oddziaływania na skazanego w okresie próby. Przekonanie Sądu o tym, że orzeczona kara z warunkowym zawieszeniem jej wykonania będzie wystarczająca dla osiągnięcia wobec sprawcy celów kary ma być oparte przede wszystkim na postawie sprawcy, jego właściwościach i warunkach osobistych, dotychczasowym sposobie życia oraz zachowaniu się po popełnieniu przestępstwa. Postawa oskarżonego wskazuje jednak na negatywną prognozę kryminologiczną. Sąd nie ma żadnych wątpliwości, że tylko izolacja oskarżonego we wskazanym powyżej wymiarze spełni swoje cele zapobiegawcze, zwłaszcza w zakresie prewencji indywidualnej. Oskarżony był wcześniej kilkukrotnie karany (k. 404-406), w tym za przestępstwa podobne, odbywał również kary pozbawienia wolności. Powyższe wskazuje, że oskarżony jest sprawcą zupełnie niepoprawnym, lekceważącym jawnie porządek prawny, bezpardonowo popełniającym kolejne przestępstwa kiedy tylko nadarzy się ku temu sposobność. Oskarżony zatem, w ocenie Sądu, nie wykazuje jakiejkolwiek woli zmiany swego nagannego postępowania, co rodzi konieczność odpowiedniego oddziaływania na jego postawę w przyszłości. Oskarżony jest osobą zdemoralizowaną, pozostaje bezkrytyczny wobec własnego postępowania, z poczuciem zupełniej bezkarności, z tendencją do popełniania kolejnych przestępstw. Opisana kara z pewnością uświadomi oskarżonemu naganność jego postępowania i wdroży go do przestrzegania porządku prawnego.
Sąd orzekł również wobec oskarżonego, tytułem środka karnego, na mocy art. 46 § 1 k.k. obowiązek naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonych: E. N. kwoty 50 zł i K. F. kwoty 950 zł. Orzekając ten środek karny Sąd miał na uwadze, by osiągnięte zostały zadania postępowania karnego nie tylko w zwalczaniu przestępstw, ale także w zapobieganiu im oraz w umacnianiu poszanowania prawa i zasad współżycia społecznego, jak również by uwzględnione zostały prawnie chronione interesy pokrzywdzonych. Zdaniem Sądu przedmiotowy środek będzie dodatkowym wzmocnieniem orzeczonej kary, spełni również wobec oskarżonego cele wychowawcze.
Na mocy art. 29 ustawy Prawo o adwokaturze Sąd zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokata A. B. kwotę 420 zł tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielanej z urzędu, podwyższoną o należny podatek od towarów i usług przewidzianą dla tego rodzaju czynności.
Z kolei na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. Sąd zwolnił oskarżonego od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych uwzględniając jego sytuację osobistą i materialną oraz fakt przebywania oskarżonego w Areszcie Śledczym w K..