UZASADNIENIE

Powód K. C., po ostatecznym sprecyzowaniu stanowiska, domagał się zasądzenia od pozwanego Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w S. kwoty 66 991,25 złotych z odsetkami ustawowymi w wysokości 13% w stosunku rocznym do dnia 22 grudnia 2014 roku i w wysokości 8% w stosunku rocznym od dnia 23 grudnia 2014 roku – z uwzględnieniem zmian w wysokości odsetek ustawowych – liczonymi od: kwoty 8 260,00 złotych od dnia 21 września 2013 roku do dnia zapłaty, kwoty 1 568,00 złotych od dnia 21 września 2013 roku do dnia zapłaty, kwoty 8 260,00 złotych od dnia 21 października 2013 roku do dnia zapłaty, kwoty 1 099,00 złotych od dnia 21 października 2013 roku do dnia zapłaty, kwoty 813,00 złotych od dnia 21 listopada 2013 roku do dnia zapłaty, kwoty 7 600,00 złotych od dnia 21 grudnia 2013 roku do dnia zapłaty, kwoty 2 294,25 złotych od dnia 21 grudnia 2013 roku do dnia zapłaty, kwoty 7 900,00 złotych od dnia 21 stycznia 2014 roku do dnia zapłaty, kwoty 1 515,50 złotych od dnia 21 stycznia 2014 roku do dnia zapłaty, kwoty 1 569,75 złotych od dnia 21 lutego 2014 roku do dnia zapłaty, kwoty 2 087,75 złotych od dnia 21 marca 2014 roku do dnia zapłaty, kwoty 1 613,50 złotych od dnia 21 kwietnia 2014 roku do dnia zapłaty, kwoty 1 246,00 złotych od dnia 21 maja 2014 roku do dnia zapłaty, kwoty 1 480,50 złotych od dnia 21 czerwca 2014 roku do dnia zapłaty, kwoty 1 491,00 złotych od dnia 21 lipca 2014 roku do dnia zapłaty, kwoty 2 126,25 złotych od dnia 21 sierpnia 2014 roku do dnia zapłaty, kwoty 1 428,00 złotych od dnia 21 września 2014 roku do dnia zapłaty, kwoty 775,25 złotych od dnia 21 października 2014 roku do dnia zapłaty, kwoty 1 195,25 złotych od dnia 21 listopada 2014 roku do dnia zapłaty, kwoty 1 268,75 złotych od dnia 21 grudnia 2014 roku do dnia zapłaty, kwoty 932,75 złotych od dnia 21 stycznia 2015 roku do dnia zapłaty, kwoty 1 723,75 złotych od dnia 21 lutego 2015 roku do dnia zapłaty, kwoty 1 601,25 złotych od dnia 21 marca 2015 roku do dnia zapłaty, kwoty 976,50 złotych od dnia 21 kwietnia 2015 roku do dnia zapłaty, kwoty 1 034,25 złotych od dnia 21 maja 2015 roku do dnia zapłaty, kwoty 1 379,00 złotych od dnia 21 czerwca 2015 roku do dnia zapłaty, kwoty 1 043,00 złotych od dnia 21 lipca 2015 roku do dnia zapłaty, kwoty 1 596,00 złotych od dnia 21 sierpnia 2015 roku do dnia zapłaty, kwoty 1 113,00 złotych od dnia 21 września 2015 roku do dnia zapłaty. Domagał się też zasądzenia od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Pozwany Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w S. wnosił o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Wyrokiem z dnia 2 października 2015 roku Sąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 66 991,25 złotych z odsetkami ustawowymi w wysokości 13% w stosunku rocznym do dnia 22 grudnia 2014 roku i w wysokości 8% w stosunku rocznym od dnia 23 grudnia 2014 roku – z uwzględnieniem zmian w wysokości odsetek ustawowych – liczonymi od:

- kwoty 8 260,00 złotych od dnia 21 września 2013 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 1 568,00 złotych od dnia 21 września 2013 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 8 260,00 złotych od dnia 21 października 2013 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 1 099,00 złotych od dnia 21 października 2013 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 813,00 złotych od dnia 21 listopada 2013 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 7 600,00 złotych od dnia 21 grudnia 2013 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 2 294,25 złotych od dnia 21 grudnia 2013 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 7 900,00 złotych od dnia 21 stycznia 2014 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 1 515,50 złotych od dnia 21 stycznia 2014 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 1 569,75 złotych od dnia 21 lutego 2014 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 2 087,75 złotych od dnia 21 marca 2014 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 1 613,50 złotych od dnia 21 kwietnia 2014 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 1 246,00 złotych od dnia 21 maja 2014 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 1 480,50 złotych od dnia 21 czerwca 2014 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 1 491,00 złotych od dnia 21 lipca 2014 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 2 126,25 złotych od dnia 21 sierpnia 2014 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 1 428,00 złotych od dnia 21 września 2014 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 775,25 złotych od dnia 21 października 2014 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 1 195,25 złotych od dnia 21 listopada 2014 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 1 268,75 złotych od dnia 21 grudnia 2014 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 932,75 złotych od dnia 21 stycznia 2015 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 1 723,75 złotych od dnia 21 lutego 2015 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 1 601,25 złotych od dnia 21 marca 2015 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 976,50 złotych od dnia 21 kwietnia 2015 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 1 034,25 złotych od dnia 21 maja 2015 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 1 379,00 złotych od dnia 21 czerwca 2015 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 1 043,00 złotych od dnia 21 lipca 2015 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 1 596,00 złotych od dnia 21 sierpnia 2015 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 1 113,00 złotych od dnia 21 września 2015 roku do dnia zapłaty.

Sąd Rejonowy zasądził też od pozwanego na rzecz powoda kwotę 6 985 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 3 634 złote tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Rejonowy ustalił, że na podstawie trzech kolejnych umów o świadczenie usług zdrowotnych łączących strony od 1 marca 2012 roku powód udzielał świadczeń zdrowotnych w zakresie położnictwa i ginekologii w Poradni Ginekologiczno - Położniczej oraz w Oddziale Położniczo - Ginekologicznym pozwanego Szpitala. W umowach tych przewidziano, że za udzielane świadczenia zdrowotne powód miał pobierać stosowne wynagrodzenie, które pozwany Szpital miał wypłacać po wystawieniu przez powoda rachunków. Pozwany Szpital w dniu 13 grudnia 2013 roku potrącił z zaległego wynagrodzenia powoda kwotę 20 000 złotych, a następnie potrącał z każdego wynagrodzenia powoda kwoty po 2 500 złotych. Pozwany Szpital potrącił z wynagrodzeń powoda łącznie kwotę 66 991,25 złotych. Do daty zamknięcia rozprawy pozwany Szpital co miesiąc składał oświadczenia o potrąceniu z wynagrodzenia powoda kwoty 2 500 złotych w związku z wykonywaniem przez pozwany Szpital postanowienia Sądu Okręgowego w S.w sprawie I C 752/12 zabezpieczającego roszczenie małoletniego J. M. o rentę przez zobowiązanie pozwanego Szpitala do łożenia na jego rzecz kwoty po 5 000 złotych miesięcznie.

Sąd Rejonowy ustalił też, że przed Sądem Okręgowym w S.pod sygnaturą I C 752/12 toczy się sprawa z powództwa małoletniego J. M. i A. M. przeciwko Samodzielnemu Publicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej w S. o zapłatę na rzecz J. M. kwoty 1 300 000 złotych tytułem zadośćuczynienia, kwoty 114 000 złotych tytułem odszkodowania i kwoty 10 000 złotych miesięcznie tytułem renty, a na rzecz A. M. kwoty 100 000 złotych tytułem zadośćuczynienia w związku z niezgodnym ze sztuką medyczną sprawowaniem opieki medycznej nad A. M. i jej nienarodzonym wówczas synem J. M. w czasie pobytu w pozwanym Szpitalu. K. C. przystąpił do tegoż postępowania jako interwenient uboczny po stronie pozwanego Szpitala. W tymże postępowaniu Sąd Okręgowy w S.zabezpieczył powództwo przez zasądzenie od pozwanego Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w S. na rzecz małoletniego J. M. kwoty po 5 000 złotych miesięcznie, począwszy od dnia 1 września 2013 roku.

Sąd I instancji zważył, że powodowi przysługuje względem pozwanego Szpitala wierzytelność z tytułu wynagrodzenia za świadczenia zdrowotne udzielone przez powoda na podstawie łączących go z pozwanym umów o świadczenia zdrowotne.

Jednocześnie Sąd Rejonowy uznał, że pozwany Szpital nie ma żadnej wierzytelności w stosunku do powoda. Zdaniem Sądu pozwany Szpital nie ma w stosunku do powoda roszczenia regresowego z racji uiszczania przez pozwany Szpital na rzecz J. M. kwot po 5 000 złotych miesięcznie, począwszy od dnia 1 września 2013 roku, zgodnie z postanowieniem Sądu Okręgowego w S.z dnia 6 grudnia 2013 roku w sprawie I C 752/12. Sąd I instancji wskazał, że zgodnie z § 10 łączących strony umów, stanowiących powtórzenie art. 27 ust. 7 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej, pozwany Szpital i powód odpowiadają solidarnie za szkody wyrządzone przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych, zaś art. 376 § 1 k.c. stanowi, że jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników, a jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych. Świadczenia wypłacane przez pozwany Szpital małoletniemu J. M. nie stanowią jednak odszkodowania za wyrządzoną szkodę, gdyż proces o odszkodowanie nadal toczy się przed Sądem Okręgowym w S. w sprawie pod sygnaturą I C 752/12. Świadczenia wypłacane J. M. przez pozwany Szpital stanowią jedynie zabezpieczenie ewentualnych roszczeń J. M. o rentę i zadośćuczynienie na czas trwania procesu w sprawie I C 752/12. Celem udzielenia zabezpieczenia jest zwiększenie skuteczności postępowania cywilnego poprzez zapewnienie, że pomimo upływu czasu koniecznego dla rozstrzygnięcia sprawy możliwe będzie osiągnięcie zamierzonych przez stronę celów tego postępowania. Zabezpieczenie musi zatem pozostawać w bezpośrednim i ścisłym związku z treścią dochodzonego roszczenia. Wynik procesu o zadośćuczynienie i rentę pozostaje niepewny. Zobowiązanie pozwanego Szpitala do płacenia na rzecz małoletniego J. M. tytułem zabezpieczenia kwot po 5 000 złotych miesięcznie nie doprowadziło do powstania wierzytelności pozwanego Szpitala w stosunku do K. C., tym bardziej, że pozwany Szpital samowolnie ustalił, że powód ponosi odpowiedzialność za szkodę J. M. w 1/2. Zdaniem Sądu I instancji dopiero prawomocne zakończenie postępowania przed Sądem Okręgowym w S. w sprawie I C 752/12 i uwzględnienie powództwa w całości, bądź w części zrodzi możliwość dochodzenia przez pozwany Szpital od osób ponoszących odpowiedzialność właściwych kwot pieniężnych w drodze regresu. Wtedy ewentualnie możliwe będzie ustalenie skali odpowiedzialności K. C. i powstanie wierzytelność pozwanego Szpitala w stosunku do niego.

W konsekwencji Sąd I instancji uznał, że pozwany Szpital nie dokonał skutecznego potrącenia swojej wierzytelności w stosunku do powoda z wierzytelnością powoda w stosunku do pozwanego Szpitala z tytułu wynagrodzenia za udzielone przez powoda na podstawie łączących go z pozwanym umów o świadczenia zdrowotne i dlatego jest zobowiązany do zapłaty dochodzonej przez powoda kwoty na podstawie art. 752 k.c.

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. i § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( Dz. U. z 2002 roku, Nr 163 poz. 1348 z późn. zm.).

Powyższy wyrok w całości zaskarżył apelacją pozwany, zarzucając:

1. naruszenie art. 443 k.c. poprzez jego niezastosowanie, w sytuacji gdy subsumcja stanu faktycznego obejmującego udzielenie świadczenia zdrowotnego przez powoda na rzecz J. M. wyczerpuje zarówno przesłanki odpowiedzialności z reżimu deliktowego, jak i kontraktowego w następstwie czego doszło do naruszenia:

a) art. 441 § 3 k.c. poprzez jego niezastosowanie, w sytuacji gdy udzielenie świadczenia zdrowotnego przez powoda doprowadziło do powstania szkody u pozwanego wypełniając dyspozycję art. 415 k.c. w zw. z art. 430 k.c. oraz art. 132a ust. 3 ustawy o finansowaniu świadczeń zdrowotnych ze środków publicznych, w sytuacji gdy naprawienie szkody przez pozwanego pacjentowi w postaci zapłaty renty na mocy postanowienia zabezpieczającego Sądu Okręgowego w S. w sprawie I C 752/12 pomimo braku winy skutkuje zwrotnym roszczeniem do sprawcy, które podlega potrąceniu w przypadku gdy powód i pozwany są wobec siebie wierzycielami i dłużnikami,

albo

b) art. 498 k.c. w zw. z art. 471 k.c. poprzez ich niezastosowanie, w sytuacji gdy pomiędzy stronami istniała więź kontraktowa, a powód – dłużnik kontraktowy wykonując świadczenie zdrowotne na rzecz J. M. spełnił przesłanki wynikające z art. 471 k.c. skutkujące odpowiedzialnością kontraktową i powstaniem roszczenia z tytułu powstałej szkody polegającej na obowiązku wypłaty renty na podstawie postanowienia zabezpieczającego Sądu Okręgowego w S. w sprawie I C 752/12, wynikającej z nieprawidłowo wykonanego świadczenia zdrowotnego przez powoda, co skutkowało możliwością potrącenia, bowiem powód nie wykazał, że do powstania szkody doszło bez jego winy,

2. rażące naruszenie przepisów prawa procesowego, które miało istotny wpływ na treść zapadłego w sprawie orzeczenia, tj. art. 217 § 1 i 2 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku dowodowego pozwanego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu ginekologii i położnictwa zmierzającego do udowodnienia faktów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, tj. czy pomiędzy stanem zdrowia J. M. (tj. wierzyciela z tytułu udzielonego zabezpieczenia roszczenia o rentę), a zachowaniem powoda zachodzi związek przyczynowy, stopnia zawinienia powoda i rodzaju naruszonych przez niego obowiązków, braku zawinienia pozwanego; co w konsekwencji doprowadziło do nierozpoznania istoty sprawy w postaci braku ustalenia istnienia i wielkości roszczenia zgłoszonego do potrącenia.

Domagał się dopuszczenia dowodu z opinii biegłego z zakresu ginekologii i położnictwa na okoliczność, czy w dniu 23 września 2010 roku w trakcie udzielania świadczeń medycznych A. M. doszło do popełnienia przez powoda błędu medycznego, bądź czy lekarz dopuścił się innych uchybień, a jeśli tak, to na czym one polegały oraz czy pomiędzy stanem zdrowia J. M. a działaniem powoda zachodzi związek przyczynowy, a jeśli tak, to w jakim zakresie powód odpowiada za stan zdrowia J. M..

Wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, za pierwszą instancję według norm przepisanych, a także zasądzenia od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, za drugą instancję według norm przepisanych, ewentualnie uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach procesu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne oraz wyraził trafne oceny prawne i Sąd Okręgowy przyjmuje je za własne.

Wbrew stanowisku skarżącego, Sąd I instancji nie naruszył art. 217 § 1 i 2 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. oddalając wniosek pozwanego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu ginekologii i położnictwa na okoliczność ustalenia, czy w dniu 23 września 2010 roku w trakcie udzielania A. M. i J. M. świadczeń medycznych powód dopuścił się błędu medycznego, bądź innych uchybień, a jeśli tak, to na czym one polegały oraz czy pomiędzy stanem zdrowia J. M. a działaniem powoda zachodzi związek przyczynowy, a jeśli tak, to w jakim zakresie powód odpowiada za stan zdrowia J. M.. Dowód ten był bowiem zbędny w sprawie.

Wnioskowany przez pozwanego dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu ginekologii i położnictwa miałby istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia o dochodzonej przez powoda, a niekwestionowanej przez pozwanego, wierzytelności w kwocie 66 991,25 złotych w obliczu oświadczeń pozwanego Szpitala o potrąceniu z dochodzoną przez powoda wierzytelnością kwot zapłaconych przez pozwany Szpital w wykonaniu postanowienia Sądu Okręgowego w S. w sprawie I C 752/12 zabezpieczającego roszczenie małoletniego J. M. o rentę przez zobowiązanie pozwanego Szpitala do łożenia na jego rzecz kwot po 5 000 złotych miesięcznie, i zgłoszonego przez pozwany Szpital zarzutu potrącenia, gdyby pozwanemu Szpitalowi przysługiwało względem powoda roszczenie regresowe z racji wykonania postanowienia Sądu Okręgowego w S. w sprawie I C 752/12 zabezpieczającego roszczenie małoletniego J. M. o rentę. Pozwany Szpital wykonując postanowienie Sądu Okręgowego w S. w sprawie I C 752/12 zabezpieczające roszczenie małoletniego J. M. o rentę nie nabył jednak w stosunku do powoda roszczenia regresowego.

W konsekwencji także Sąd Okręgowy pominął zgłoszony w apelacji dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu ginekologii i położnictwa na okoliczność ustalenia, czy w dniu 23 września 2010 roku w trakcie udzielania A. M. i J. M. świadczeń medycznych powód dopuścił się błędu medycznego, bądź innych uchybień, a jeśli tak, to na czym one polegały oraz czy pomiędzy stanem zdrowia J. M. a działaniem powoda zachodzi związek przyczynowy, a jeśli tak, to w jakim zakresie powód odpowiada za stan zdrowia J. M..

Samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej ponosi odpowiedzialność za lekarza zatrudnionego w tym zakładzie na podstawie kontraktu najczęściej z art. 430 k.c. regulującego odpowiedzialność przełożonego za szkodę wyrządzoną przez podwładnego. Samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej może jednak odpowiadać wobec pacjenta także za własną winę (np. jeśli szkoda powstała na skutek wadliwości aparatury medycznej, czy urządzeń szpitalnych, zaniedbań pielęgniarki, błędów organizacyjnych). Odpowiedzialność samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej i lekarza zatrudnionego w tym zakładzie na podstawie kontraktu, zgodnie z art. 441 k.c., ale także stosownie do obowiązującego w czasie udzielania A. M. i J. M. świadczeń medycznych w pozwanym Szpitalu art. 35 ust. 5 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 roku o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007 roku, Nr 14, poz. 89 z późn. zm.), jest odpowiedzialnością solidarną. Jeżeli nie tylko lekarz zatrudniony na kontrakcie w samodzielnym publicznym zakładzie opieki zdrowotnej, ale także sam samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej ponoszą winę za szkodę pacjenta, to roszczenia regresowe pomiędzy nimi będą kształtować się według § 2 art. 441 k.c., natomiast jeżeli tylko lekarz ponosi winę za szkodę pacjenta, zaś samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej takiej winy nie ponosi, to roszczenia regresowe pomiędzy nimi będą kształtować się zgodnie z § 3 art. 441 k.c.

Przepisy art. 441 § 1, 2 i 3 k.c. są przepisami iuris dispositivi, a zatem strony mogą odmiennie uregulować regres w umowie, przy czym wydaje się, że nie mogą one jednak wyłączyć odpowiedzialności regresowej osób, które wyrządziły szkodę umyślnie - analogia do art. 473 § 2 k.c. (por. G. Karszewski, Komentarz do art. 441 Kodeksu postępowania cywilnego, LexisNexis 2014). W łączącej strony w czasie udzielania A. M. i J. M. świadczeń medycznych w pozwanym Szpitalu umowie o udzielanie świadczeń zdrowotnych z dnia 31 grudnia 2008 roku przewidziano, że powód i pozwany Szpital solidarnie odpowiadają za szkody wyrządzone przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych, zgodnie z art. 35 ust. 5 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 roku o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007 roku, Nr 14, poz. 89 z późn. zm.). Z art. 376 § 1 k.c. wynika zaś, że jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, to treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników, a jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych.

Niezależnie jednak od tego, czy odpowiedzialności regresowej powoda względem pozwanego Szpitala upatrywać w art. 441 § 2 k.c., czy w art. 441 § 3 k.c., czy też w umowie stron i w art. 376 § 1 k.c., to pozwany Szpital miałby w stosunku do powoda roszczenie regresowe tylko wówczas, gdyby naprawił szkodę wyrządzoną J. M., czy też A. M. w czasie udzielania im świadczeń medycznych w pozwanym Szpitalu.

Na chwilę obecną pozwany Szpital nie naprawił szkody wyrządzonej J. M., czy też A. M. w czasie udzielania im świadczeń medycznych w pozwanym Szpitalu. Nie sposób bowiem uznać, że pozwany Szpital naprawił szkodę wyrządzoną J. M. w czasie udzielania mu świadczeń medycznych w pozwanym Szpitalu płacąc J. M. kwoty po 5 000 złotych miesięcznie na podstawie postanowienia Sądu Okręgowego w S. w sprawie I C 752/12 zabezpieczającego roszczenie J. M. przeciwko Samodzielnemu Publicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej w S. o rentę. Przewidziane w art. 753 § 1 k.p.c. w zw. z art. 753¹ § 1 pkt 1 k.p.c. zabezpieczenie roszczenia o rentę ma charakter zabezpieczenia nowacyjnego i polega na stworzeniu na czas procesu nowej prowizorycznej sytuacji, w której obowiązany jest zobligowany do zapłaty uprawnionemu jednorazowo albo okresowo określonej sumy pieniężnej. Celem takiego zabezpieczenia jest natychmiastowe dostarczanie uprawnionemu środków utrzymania. Przez zabezpieczenie, także o charakterze nowacyjnym uprawnionemu jest udzielana jedynie tymczasowa ochrona prawna. Obowiązany wykonując postanowienie zabezpieczające o charakterze nowacyjnym zaspokaja uprawnionego, ale nie jest to zaspokojenie definitywne, lecz prowizoryczne i warunkowe. Gdyby bowiem uprawniony, który w toku postępowania uzyskał zabezpieczenie swojego roszczenia, cofnął pozew, jak też gdyby pozew został zwrócony albo odrzucony albo powództwo oddalono lub postępowanie umorzono, to zgodnie z art. 746 § 1 k.p.c., obowiązanemu przysługuje przeciwko uprawnionemu roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej wykonaniem zabezpieczenia, przy czym roszczenie to wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od dnia jego powstania. Wykonanie przez obowiązanego postanowienia zabezpieczającego roszczenie o rentę nie może być zatem uznane za naprawienie szkody i nie może prowadzić do powstania roszczenia regresowego przeciwko dłużnikowi odpowiadającemu solidarnie z obowiązanym.

W tym miejscu trzeba wskazać, że nie zasługuje na uwzględnienie stanowisko pozwanego Szpitala, iż przysługuje mu względem powoda roszczenie regresowe, skoro powód nienależycie wykonał łączącą ich w czasie udzielania J. M. i A. M. świadczeń medycznych w pozwanym Szpitalu umowę o udzielanie świadczeń medycznych, a pozwany poniósł szkodę płacąc J. M. kwoty po 5 000 złotych miesięcznie na podstawie postanowienia Sądu Okręgowego w S. w sprawie I C 752/12 zabezpieczającego roszczenie J. M. przeciwko Samodzielnemu Publicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej w S. o rentę. Nawet jeżeli powód nienależycie wykonał umowę o udzielanie świadczeń medycznych łączącą go z pozwanym Szpitalem w czasie udzielania J. M. i A. M. świadczeń medycznych w pozwanym Szpitalu, to pozwany Szpital na podstawie łączącej strony umowy mógłby domagać się od powoda regresu, gdyby naprawił szkodę wyrządzoną J. M., czy też A. M. w czasie udzielania im świadczeń medycznych w pozwanym Szpitalu. W łączącej strony w czasie udzielania J. M. i A. M. świadczeń medycznych w pozwanym Szpitalu umowie o udzielanie świadczeń medycznych z dnia 31 grudnia 2008 roku przewidziano przecież, że powód i pozwany Szpital odpowiadają solidarnie za szkody wyrządzone przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych. Zgodnie z tym zapisem umownym powód ponosi względem pozwanego Szpitala odpowiedzialność regresową w przypadku naprawienia przez pozwany Szpital szkody wyrządzonej przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych, a nie w przypadku poniesienia przez pozwany Szpital uszczerbku majątkowego nie wynikającego z naprawienia szkody wyrządzonej przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych.

W procesie obejmującym roszczenie regresowe sąd ma prawo i obowiązek dokonania samodzielnych ustaleń co do kryteriów decydujących o rozmiarze roszczenia regresowego (wina, stopień przyczynienia, inne okoliczności). Nawet jednak jeżeli powód ponosi odpowiedzialność za szkodę J. M. w ½ części – jak wskazywał pozwany Szpital i na którą to okoliczność wnioskował o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu ginekologii i położnictwa, to pozwany Szpital nie wykazał, iż J. M. przysługuje renta w kwocie 5 000 złotych miesięcznie. Postanowienie Sądu Okręgowego w S. w sprawie I C 752/12 zabezpieczające roszczenie J. M. przeciwko Samodzielnemu Publicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej w S. o rentę przez zobowiązanie pozwanego do łożenia na rzecz J. M. kwot po 5 000 złotych miesięcznie jedynie uprawdopodabnia, ale nie dowodzi, że J. M. przysługuje renta w kwocie 5 000 złotych miesięcznie.

Tym samym, jakkolwiek roszczenie regresowe nie powstaje jedynie na skutek spełnienia świadczenia na rzecz poszkodowanego w wykonaniu prawomocnego wyroku sądu, ale z momentem spełnienia świadczenia na rzecz poszkodowanego, czy to dobrowolnie, czy to na skutek wyegzekwowania, to jednak pozwany Szpital wykonując postanowienie Sądu Okręgowego w S. w sprawie I C 752/12 zabezpieczające roszczenie J. M. przeciwko Samodzielnemu Publicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej w S. o rentę przez zobowiązanie pozwanego Szpitala do łożenia na rzecz J. M. kwot po 5 000 złotych miesięcznie nie nabył roszczenia regresowego w stosunku do powoda.

Skoro na chwilę obecną pozwanemu Szpitalowi nie przysługuje w stosunku do powoda roszczenie regresowe o zapłatę kwoty 66 991,25 złotych, to oświadczenia pozwanego Szpitala o potrąceniu tej wierzytelności z wierzytelnością powoda, i zgłoszony przez pozwany Szpital zarzut potrącenia nie są skuteczne. Skuteczność przewidzianego w art. 498 § 1 k.c. potrącenia wierzytelności jednej strony z wierzytelnością drugiej strony - jak wskazał też Sąd Rejonowy – uwarunkowana jest wzajemnością wierzytelności, ich jednorodzajowością, wymagalnością wierzytelności (przy czym powszechnie przyjmuje się, że tylko wierzytelność potrącającego, czyli strony aktywnej, powinna być wymagalna – por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 października 2005 roku, III CK 90/05, LEX nr 187036), a także zaskarżalnością wierzytelności. Tymczasem roszczenie regresowe pozwanego Szpitala w stosunku do powoda o zapłatę kwoty 66 991,25 złotych, o ile istnieje, to z pewnością na chwilę obecną nie jest wymagalne i nie było wymagalne na chwilę składania oświadczeń o potrąceniu.

Dlatego na podstawie art. 385 k.p.c. oddalono apelację.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono mając na uwadze wynik tego postępowania oraz treść art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c., art. 108 § 1 k.p.c. i art. 109 k.p.c. Pozwany w całości przegrał sprawę w postępowaniu apelacyjnym i dlatego powinien zwrócić powodowi wynagrodzenie adwokata reprezentującego go w tym postępowaniu w kwocie 1 800 złotych, ustalonej na podstawie § 6 pkt 6 w zw. z § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (j.t. Dz. U. z 2013 roku, poz. 461 z późn. zm.) w zw. z § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokacie (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1800).

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE