Sygn. akt XI Ka 563/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 lipca 2013 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie w XI Wydziale Karnym-Odwoławczym

w składzie: Przewodniczący: SSO Sławomir Kaczor

Sędziowie: SO Ewa Bogusz – Patyra – spr.

SO Mariusz Jaroszyński

Protokolant: prot. Katarzyna Zabielska

przy udziale Prokuratora Małgorzaty Kwaśnickiej

po rozpoznaniu w dniu 11 lipca 2013 roku

sprawy A. Ł.

oskarżonej z art. 177 § 1 k.k

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżoną

od wyroku Sądu Rejonowego w Radzyniu Podlaskim

z dnia 28 marca 2013 r. sygn. akt II K 1802/12

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że uchyla rozstrzygnięcie wydane na podstawie art. 46 § 1 k.p.k.;

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zwalnia oskarżoną od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, ustalając, że wchodzące w ich skład wydatki ponosi Skarb Państwa.

Sygn. akt XI Ka 563/13

UZASADNIENIE

A. Ł. oskarżona została o to, że: w dniu 6 września 2012 roku w T.na trasie (...) kierując samochodem marki V. (...)o nr rej. (...)umyślnie naruszyła zasady bezpieczeństwa w ruchu w ten sposób, że wykonując manewr wyprzedzania samochodu ciężarowego z naczepą nie zachowała szczególnej ostrożności i źle oceniła odległość od pojazdu nadjeżdżającego z naprzeciwka, przez co doprowadziła do zderzenia czołowego z pojazdem marki V. (...)o nr rej. (...), w wyniku czego obrażeń ciała w postaci miejscowej tkliwości głowy w okolicy czołowej gdzie jest niewielki obrzęk, obrzęku nosa z niewielką raną łukowatą skrzydełka nosa po stronie lewej, skrzepów krwi w przewodach nosowych, złamania kości nosa, tkliwości uciskowej szyi w rzucie wyrostków ościstych i mięśni bocznych szyi, dystorsji kręgosłupa szyjnego z odłamaniem niewielkiego fragmentu krawędzi przednio – dolnej trzonu piątego kręgu szyjnego oraz stłuczenia stopy lewej z obrzękiem grzbietowo – bocznej powierzchni stopy lewej doznała U. R., które to obrażenia spowodowały naruszenie czynności jej organizmu na okres powyżej dni siedmiu, obrażeń ciała w postaci bolesności uciskowej mostka, złamania trzonu mostka, stłuczenia lewego sutka z podbiegnięciem krwawym stłuczonej okolicy oraz stłuczenia podudzia prawego z krwiakiem doznała M. Z. (1), które to obrażenia spowodowały naruszenie czynności jej organizmu na okres powyżej siedmiu dni,

tj. o przestępstwo z art. 177 § 1 k.k.

Sąd Rejonowy w Radzyniu Podlaskim wyrokiem z dnia 28 marca 2013 roku A. Ł. uznał za winną popełnienia zarzucanego jej czynu z tym, że przyjął, iż oskarżona nieumyślnie naruszyła zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym i za to z mocy art. 177 § 1 k.k. skazał ją na karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności; na zasadzie art. 69 § 1 i 2 k.k., art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie kary pozbawienia wolności warunkowo oskarżonej zawiesił na okres próby 3 (trzech) lat i w myśl art. 71 § 1 k.k. orzekł wobec niej grzywnę w liczbie 120 (sto dwadzieścia) stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 10 złotych; w oparciu o art. 46 § 1 k.k. tytułem częściowego zadośćuczynienia za doznaną krzywdę i częściowego naprawienia szkody orzekł wobec oskarżonej na rzecz M. Z. (1) kwotę 5.000 (pięciu tysięcy) złotych; w myśl art. 415 § 3 k.p.k. powództwo cywilne M. Z. (1) pozostawił bez rozpoznania; zgodnie z art. 230 § 2 k.p.k. polecił zwrócić M. Z. (2) żarówki przechowywanej w depozycie tut. Sądu pod poz. Drz. 178/12; zasądził od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa 300 złotych opłaty i obciążył ją wydatkami w kwocie 440 złotych.

Apelację od powyższego wyroku złożyła oskarżona. Nie precyzując zarzutów stawianych rozstrzygnięciu, wskazała, że Sąd Rejonowy nie wyjaśnił wszystkich istotnych okoliczności sprawy , co spowodowało wadliwą ocenę stopnia jej winy i społecznej szkodliwości czynu. Podniosła, że Sąd I instancji nie uwzględnił, iż kierowca samochodu ciężarowego zwiększał prędkość, co uniemożliwiało bezpieczne wykonanie manewru wyprzedzania. Nadto wskazała, że M. Z. (1) przyczyniła się do skutków wypadku - odniesionych przez nią obrażeń, bowiem w przekonaniu oskarżonej pokrzywdzona musiała uderzyć swoim ciałem w konstrukcyjne elementy wnętrza samochodu do czego nie mogłoby dojść, gdyby miała zapięte pasy bezpieczeństwa, które stosownie do swej funkcji utrzymałyby ją w fotelu pasażera. Wskazał, że Sąd Rejonowy popadł w sprzeczność, bowiem pozostawił powództwo cywilne bez rozpoznania z uwagi na to, że materiał dowodowy jest niewystarczający do rozstrzygnięcia powództwa, a jednocześnie uznał, że wystarcza on do rozstrzygnięcia o częściowym zadośćuczynieniu za krzywdę i częściowym naprawieniu szkody. Pokrzywdzona złożyła do akt kopię decyzji (...) SA o ustaleniu wysokości odszkodowania z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych na kwotę 8477 zł. i oświadczyła, że kwotę tę otrzymała. Na wypłaconą sumę składa się 8000 zł, zadośćuczynienia pieniężnego za krzywdę. Fakt zawarcia cywilnej ugody pozasądowej i jej wykonanie oznacza, że wszelkie roszczenia pokrzywdzonej zostały już zaspokojone, co nie pozwalało na ponowne orzekanie co do nich.

Wniosła o zmian e zaskarżonego wyroku poprzez:

1)  wymierzenie kary 3 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania na okres 2 lat;

2)  uchylenie rozstrzygnięcia wydanego na podstawie art. 46 § 1 kk

3)  zwolnienie jej od kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja oskarżonej, o ile domaga się ona zmiany zaskarżonego wyroku poprzez uchylenie rozstrzygnięcia wydanego na podstawie art. 46 § 1 kk, jest zasadna i zasługuje na uwzględnienie, natomiast w pozostałym zakresie ma ona charakter wyłącznie polemiczny.

Podkreślenia wymaga, że Sąd I instancji w sposób prawidłowy przeprowadził w niniejszej sprawie postępowanie, gromadząc pełny materiał dowodowy dający możliwość odtworzenia przebiegu zdarzenia zaistniałego w dniu 6 września 2012r. nie dopuszczając się obrazy przepisów postępowania, ani też błędu w ustaleniach faktycznych powodujących konieczność zmiany zaskarżonego wyroku.

Wbrew wywodom skarżącej Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia dokonał analizy i oceny całości zgromadzonego materiału dowodowego w oparciu o który poczynił ustalenia faktyczne i dokonał właściwej oceny prawnej zachowania oskarżonej. Ocena materiału dowodowego została dokonana przez Sąd Rejonowy z uwzględnieniem reguł zawartych w art. 4,5,7 kpk, a więc jest bezstronna i nie narusza granic swobodnej oceny oraz jest zgodna z zasadami prawidłowego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, a zwłaszcza nie zawiera błędów faktycznych i logicznych.

Wyrok – zgodnie z art. 410 kpk – znajduje oparcie w prawidłowo dokonanej ocenie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego i ujawnionego w toku postępowania. Ocena prawna zachowania oskarżonej również nie budzi zastrzeżeń, a zatem brak jest podstaw do zdyskwalifikowania zaskarżonego wyroku.

Sąd Rejonowy w sposób uporządkowany przedstawił w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku jakie fakty i na podstawie jakich dowodów uznał za udowodnione oraz nieudowodnione, a w tym dlaczego obdarzył wiarą poszczególne dowody. Ocena zarówno wyjaśnień oskarżonego jak i zeznań świadków, a także pozostałych dowodów nieosobowych poprzedzona została należytym ich ujawnieniem. Stwierdzić także trzeba, iż Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku swe stanowisko co do oceny poszczególnych dowodów (ich wiarygodności lub niewiarygodności) wyczerpująco i logicznie (z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego) uargumentował w uzasadnieniu, uwzględniając tak okoliczności korzystne dla oskarżonego, jak i przemawiające na jego niekorzyść. Dlatego ocena materiału dowodowego dokonana przez Sąd I instancji w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku podlega ochronie z art. 7 kpk.

Sąd Okręgowy podzielił argumentację Sądu I Instancji zawartą w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, co czyni zbędnym jej powielanie. Odnosząc się do zarzutu apelacji dotyczącego podnoszonego przez oskarżoną faktu przyspieszania przez kierowcę tira w trakcie wykonywanego przez nią manewru wyprzedzania, wskazać należy, że A. Ł. nie wspominała o takim fakcie w swych wyjaśnieniach. Przede wszystkim jednak przyspieszanie przez pojazd wyprzedzany, gdyby rzeczywiście miało miejsce, obligowałoby oskarżoną do rezygnacji z wyprzedzania i powrotu na prawy pas ruchu. Okoliczność ta zatem, nawet przy przyjęciu jej zaistnienia, nie przemawiałaby na korzyść oskarżonej. Natomiast wywody skarżącej, świadczące jej zdaniem o braku zapięcia pasów bezpieczeństwa przez pokrzywdzoną, nie tylko nie znajdują żadnego oparcia w zgromadzonym materiale dowodowy, ale – co istotniejsze- pozostają w sprzeczności z zeznaniami świadków. Wskazać bowiem należy, że zarówno z relacji pokrzywdzonej (k 21,107v-108) jak i przekazu świadka M. Z. (2) (k 108v,16-17) wynika, że M. Z. (1) była zapięta w pasy bezpieczeństwa.

Reasumując stwierdzić należy, że Sąd Rejonowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne co do przebiegu zdarzenia i w rezultacie tego dokonał prawidłowej oceny prawnej zachowania oskarżonej, uznając, że wyczerpuje ono ustawowe znamiona występku z art. 177 § 1 kk.

Słusznie natomiast podnosi apelująca, że Sąd Rejonowy popadł w sprzeczność pozostawiając powództwo cywilne bez rozpoznania, a z drugiej strony zasądzając od oskarżonej na rzecz oskarżycielki posiłkowej M. Z. (1) 5.000 złotych tytułem częściowego zadośćuczynienia za doznaną krzywdę i częściowego naprawienia szkody. Przede wszystkim jednak podkreślić należy, że Sąd Rejonowy w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku nie poczynił żadnych ustaleń faktycznych dających podstawę do wydania rozstrzygnięcia na podstawie art. 46 § 1 kk i nie uzasadnił swojej decyzji w tym zakresie. Wprawdzie ugoda zawarta z ubezpieczycielem co do zasady nie pozbawia M. Z. (1) możliwości dochodzenia roszczeń wykraczających poza zakres objęty ugodą, jednakże musi ona wykazać ich zasadność. Z tych też względów koniecznym było uchylenie rozstrzygnięcia wydanego na podstawie art. 46 § 1 kk.

Z uwagi na to, że z apelacji oskarżonej wynika, iż jest ona zwrócona przeciwko całości rozstrzygnięcia – art. 447 § 1 kpk, tym samym należało się również odnieść co do kary. Sąd Odwoławczy dokonał instancyjnej kontroli zaskarżonego wyroku również i pod tym kątem, stwierdzając, że również w tej części jest on prawidłowy. Kara pozbawienia wolności z warunkowy zawieszeniem jej wykonania oraz kara grzywna orzeczona przez Sąd Rejonowy jest karą łagodną i w żadnej mierze nie może być uznana za rażąco niewspółmiernie surową w rozumieniu art. 438 pkt 4 kpk, w szczególności, gdy się zważy na okoliczności sprawy i wagę oraz sposób naruszenia zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Wymiar kary orzeczonej wobec oskarżonej A. Ł. świadczy o tym, że Sąd Rejonowy miał w polu widzenia wszystkie najistotniejsze okoliczności decydujące o karze, a także we właściwych proporcjach je uwzględnił, czym sprostał wymaganiom dyrektyw sędziowskiego wymiaru kary (art. 53 kk). Sąd Okręgowy w pełni podziela stanowisko Sądu Rejonowego, zgodnie z którym wymierzona oskarżonej kara nie przekracza stopnia winy, uwzględnia stopień społecznej szkodliwości czynu, a także cele wychowawcze wobec oskarżonej jak też potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Zgodnie z utrwalonym poglądem Sądu Najwyższego, który Sąd Okręgowy w pełni podziela i akceptuje, rażąca niewspółmierność kary może zachodzić tylko wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, iż zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez sąd pierwszej instancji a karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w kodeksie karnym oraz ukształtowanych przez orzecznictwo Sądu Najwyższego (wyrok SN z 14 listopada 1973r. III KR 254/73, OSNPG 1974, z 3-4, poz. 51). Przy czym na gruncie uregulowania art. 438 pkt. 4 kpk nie chodzi o każdą ewentualną różnicę w ocenach , ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę wymierzoną w pierwszej instancji można byłoby – również w potocznym znaczeniu tego słowa- nazwać rażąco niewspółmierną tj. niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować.

Z przytoczonych wyżej względów, nie znajdując podstaw do uwzględnienia apelacji oraz wobec braku okoliczności, o których mowa w art. 439 § 1 kpk, zaskarżony wyrok- poza dokonaną zmianą- jako trafny, należało na podstawie art. 437 § 1 kpk utrzymać w mocy.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu za postępowanie odwoławcze uzasadnia przepis art. 624 kpk (zasada słuszności).