UZASADNIENIE

W dniu 05 marca 2015 r. Miasto Ł. – Administracja Zasobów Komunalnych Ł. w Ł. wystąpiła przeciwko P. J. z pozwem o zapłatę kwoty 5118,91 zł z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz
o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pełnomocnik powoda wniósł o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, a w przypadku wniesienia przez pozwanego sprzeciwu, wydanie wyroku zgodnie z żądaniem pozwu. W uzasadnieniu pozwu pełnomocnik powoda wyjaśnił, że na dochodzoną pozwem kwotę składają się: kwota 3768,06 zł z tytułu należności głównej, kwota 1324,45 zł z tytułu zaległych odsetek (obliczonych na dzień 31 stycznia 2015 r.) oraz kwota 26,40 zł z tytułu kosztów upomnień. Z uzasadnienia pozwu wynika, że źródłem roszczenia jest bezumowne korzystanie przez pozwanego z lokalu mieszkalnego nr (...) w budynku przy ulicy (...) w Ł., które rozpoczęło się od 1 czerwca 2008 r. (bo śmierci najemcy lokalu – babki pozwanego R. S.) i trwało do 3 lipca 2013 r., kiedy to pozwany dobrowolnie zdał lokal. W okresie trwającym od 01 stycznia 2011 r. do 3 lipca 2013 r. pozwany nie uiszczał odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu. (pozew k. 2-3)

Nakazem zapłaty z dnia 30 marca 2015 r. Referendarz Sądowy Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi orzekł zgodnie z żądaniem pozwu, w tym zasądził od pozwanego na rzecz powoda koszty procesu w łącznej kwocie 1264 zł. (nakaz k. 26)

W dniu 16 kwietnia 2015 r. pozwany P. J. wniósł skutecznie sprzeciw
od nakazu zapłaty wraz z wnioskiem o oddalenie powództwa w całości. Pozwany wyjaśnił, że nie powinien płacić za bezumowne korzystanie z lokalu, albowiem w nim nie przebywał. Niezwłocznie po wydaniu przeciwko niemu wyroku eksmisyjnego z dnia 20 stycznia 2000 r. opróżnił lokal ze swoich rzeczy i przeniósł się do matki. Później wyjechał do Norwegii gdzie odjął pracę. Podniósł nadto zarzut przedawnienia roszczenia za okres sprzed lutego 2012 r. Przyznał, że jego matka B. J. zdała klucze powodowi w lipcu 2013 r. (sprzeciw k. 31-31 v.)

W replice na sprzeciw z dnia 15 maja 2015 r. pełnomocnik powoda podtrzymał żądanie zgłoszone w pozwie, i zaprzeczył, aby pozwany wykonał wyrok eksmisyjny. Lokal został zdany powodowi przez matkę pozwanego B. J. dopiero w dniu 3 lipca 2013 r. (pismo procesowe powoda k. 45-46)

W piśmie procesowym z dnia 23 listopada 2015 r. pełnomocnik powoda wyjaśnił, że wysokość odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu za okres od 5 marca 2012 r. do 3 lipca 2013 r. wynosi 2650,88 zł. W jego ocenie, zarzut przedawnienia jest nieuzasadniony, albowiem w tej sprawie znajduje zastosowanie 10. letni termin przedawnienia roszczenia. (pismo procesowe powoda 65-67)

Sąd Rejonowy ustalił, co następuje:

R. S. była najemcą lokalu mieszkalnego nr (...) w Ł. przy ulicy (...), administrowanego przez ZGM W. – Księży Młyn.

Zmarła w dniu 29 maja 2008 r. W chwili jej śmierci mieszkał z nią w lokalu jej wnuk P. J..

(bezsporne)

Wyrokiem z dnia 20 stycznia 2010 r. w sprawie VIII C 857/10 Sąd nakazał P. J. opróżnienie lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w Ł. przy ulicy (...) wraz z należącymi do niego rzeczami. Orzekł również, że nie przysługuje mu uprawnienie do lokalu socjalnego.

(wyrok k. 15)

Matka pozwanego, B. J. w listopadzie 2010 r. podjęła próbę wstąpienia w stosunek najmu po zmarłej matce R. S., bezskutecznie.

(podanie z 02.11.2010 r. k. 12, dowód z zeznań świadka B. J. k. 60v. - 61)

Po informacji uzyskanej od Administracji w sprawie wymeldowania pozwanego z lokalu, B. J. podjęła kolejną próbę uzyskania praw do lokalu. Zaoferowała uregulowanie zaległości związanej z lokalem, ale mimo to, odmówiono jej zawarcia z nią umowy najmu.

(dowód z zeznań świadka B. J. k. 60 v. – 61, dowód z przesłuchania powoda k. 60-60 v. w zw. z k. 61)

Pismem z dnia 20 maja 2013r., wysłanym na adres ul. (...) w Ł., Administracja (...) W. - Księży Młyn wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 3783,15 zł tytułem najmu przedmiotowego lokalu.

(wezwanie k. 16; dowód nadania k. 17-17 v.)

Matka pozwanego nie wydała powodowi kluczy do lokalu, albowiem znajdowały się w nim meble kuchenne, które później rozdała sąsiadom, nadto piec, kominek i brodzik.

(dowód z zeznań świadka B. J. k. 60 v. – 61)

W dniu 03 lipca 2013 r. B. J. zdała przedmiotowy lokal powodowi.

(protokół zdawczo – odbiorczy k. 18, 47-48,49, 51,52)

Pozwany wyprowadził się z przedmiotowego lokalu po wydaniu przeciwko niemu wyroku nakazującego jego opróżnienie, ale nie wydał do niego kluczy powodowi. Najpierw zamieszkał u matki B. J.. Od listopada 2011 r. pracował w Norwegii.
W czerwcu 2012 r. został tam zameldowany. W 2014 r. zachorował i wrócił do Polski.
W kwietniu 2014 r. zameldował się u matki. W 2015 r. wrócił do Norwegii, a zanim wyjechał to dostał pismo wzywające do zapłaty za bezumowne korzystanie z lokalu. Pozwany nie otrzymywał pism z Administracji. Pozwany nie płacił za lokal, bo uważał, że skoro w nim nie mieszka, to Administracja powinna wymienić w nim zamki i go przejąć.

(informacja z Urzędu Miasta Ł. – k. 11; dowód z zeznań świadka B. J. k. 60v.-61dowód z przesłuchania pozwanego k. 60-60v. w zw. z k. 61)

Po wyprowadzeniu się przez pozwanego z lokalu nikt w nim nie mieszkał. Nowi lokatorzy wprowadzili się dopiero w lipcu bądź sierpniu 2015 r.

(dowód z zeznań świadka W. M. k. 60 v.)

Stan zaległości związany z zajmowaniem lokalu za okres od 5 marca 2012 r. do 3 lipca 2013 r. wynosi 2650,88 zł.

(bezsporne, stan finansowy konta k. 68)

Stan faktyczny ustalony powyżej był pomiędzy stronami bezsporny. Do oceny pozostaje podniesiony przez pozwanego zarzut przedawnienia oraz zasadność naliczania odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu przez okres do wydania powodowi kluczy do lokalu. Jest to już ocena prawna, mająca znaczenie dla prawnych rozważań rozpatrywanej sprawy.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Roszczenie w stosunku do pozwanego okazało się zasadne jedynie w części.

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. Nr 31, poz. 266) osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie odpowiadające wysokości czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu. Jeżeli tak obliczone odszkodowanie nie pokrywa strat poniesionych przez właściciela, właściciel może żądać odszkodowania uzupełniającego. Jedynie osoby uprawnione do otrzymania lokalu zamiennego albo socjalnego, jeżeli sąd orzekł o wstrzymaniu wykonania opróżnienia lokal do czasu dostarczenia im takiego lokalu, opłacają odszkodowanie w wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu, jakie byłyby obowiązane opłacać, gdyby stosunek prawny nie wygasł. Z przytoczonego przepisu wynika, że odszkodowanie za bezumowne korzystanie z lokalu należne jest właścicielowi
w sytuacji, gdy osoba zajmująca lokal czyni to bez tytułu prawnego.

Odpowiedzialność byłego lokatora, oparta na podstawie art. 18 ust. 1 i 3 u.o.p.l. obejmuje obowiązek zapłaty przez tę osobę (uprawnioną w wyroku eksmisyjnym do lokalu socjalnego) właścicielowi wynagrodzenia na dotychczasowym poziomie, czyli na poziomie czynszu lub innych opłat, uiszczanych przed wygaśnięciem uprawnienia do korzystania
z zajmowanego lokalu.

Pozwany nie kwestionował, iż nie miał nigdy tytułu prawnego do lokalu. Zaprzeczył jednak, aby zajmował lokal w okresie od 20 stycznia 2010 r. do 3 lipca 2013 r. i aby za ten okres powodowi należało się odszkodowania. Stwierdził bowiem, że zaraz po wydaniu przeciwko niemu wyroku nakazującego jego opróżnienie wyprowadził się do matki, a później wyjechał do Norwegii, gdzie rozpoczął pracę. W jego ocenie fakt wyprowadzenia się przez niego lokalu uzasadnia twierdzenie, że powodowi nie przysługuje roszczenie o zapłatę odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu. Jednocześnie okolicznością bezsporną jest, że pozwany nie wydał powodowi kluczy do lokalu, a uczyniła to jego matka dopiero w dniu 3 lipca 2013 r. Oznacza to, że z formalnego punktu widzenia pozwany nie wydał powodowi lokalu. Pozwany cały czas miał klucze do lokalu i w każdym czasie mógł z niego korzystać. W żadnym razie powód nie był uprawniony do pokonania zabezpieczeń lokalu (zamkniętych drzwi), wejścia do lokalu i zmiany zamków w drzwiach. Takie działanie byłoby równoznaczne z naruszeniem przez powoda przepisów prawa. Zgodnie bowiem z obowiązującymi przepisami, przeprowadzenie eksmisji (przymusowego opróżnienia lokalu) możliwe jest jedynie w trybie postępowania egzekucyjnego, przez komornika. Co istotne, matka pozwanego B. J. potwierdziła, że w lokalu tym znajdowały się meble kuchenne, piec, kominek i brodzik, które należały do pozwanego. Nie jest zatem prawda, aby pozwany faktycznie opuścił mieszkanie. W takim stanie faktyczny należało przyjąć, iż pozwany od śmierci swej babki do 3 lipca 2013 r. zajmował przedmiotowy lokal bez tytułu prawnego.

Powód dochodził od pozwanego zapłaty kwoty 3768,06 zł tytułem należności głównej za przedmiotowy lokal (odszkodowania) za okres od 1 stycznia 2011 r. do 3 lipca 2013 r. Pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia wskazując, że ewentualne odszkodowanie należy się powodowi jedynie za okres 3 lata wstecz licząc od daty wytoczenia powództwa tj. za okres od 5 marca 2012 r. do 3 lipca 2013 r. W ocenie Sądu zarzut ten zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z przepisem art. 118 k.c. jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Stanowisko to potwierdza pogląd wyrażony w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 2014 r. (w sprawie III CSK 235/13), iż roszczenie gminy z tytułu wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości jest roszczeniem związanym z prowadzeniem działalności gospodarczej, niezależnie od charakteru prawnego zdarzenia, którego skutkiem jest powstanie tego zobowiązania. Oznacza to, iż gospodarowanie nieruchomościami przez gminę, stanowiące jej zadanie własne, jeżeli charakteryzuje się powtarzalnością, zawodowym charakterem, uczestnictwem w obrocie gospodarczym oraz jest podporządkowane zasadzie racjonalnego działania, niezależnie od uzyskiwania zysku jest działalnością gospodarczą. W związku z tym bez znaczenia dla ustalenia terminu przedawnienia roszczenia o odszkodowanie za bezumowne zajmowanie nieruchomości jest fakt, czy jego podstawą jest czynność prawna, czy czyn niedozwolony lub jakiegokolwiek inne zdarzenie, nie wyłączając bezpodstawnego wzbogacenia, czy korzystania z cudzej rzeczy.

Ponadto, zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie poglądem, odszkodowanie za bezumowne zajmowanie nieruchomości, jako periodyczne świadczenia pieniężne, którego ogólna ilość nie jest z góry określona, gdyż wynika z rzeczywistego okresu zajmowania lokalu przez zobowiązanego, należy uznać za świadczenie okresowe (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 maja 2012 r. w sprawie IV CSK 490/11, nadto w wyroku z dnia 07 marca 2014 r. w sprawie IV CNP 33/13 oraz wyroku z dnia 09 listopada 2012 r. w sprawie IV CSK 303/12).

Z przedstawionych przez powoda wyliczeń wynika, że zaległość z tytułu odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu za okres od 5 marca 2012 r. do 3 lipca 2013 r. wynosi 2650,88 zł, w tym kwota 581,93 zł tytułem zaległych odsetek. Pozwany otrzymał powyższe wyliczenie w dniu 9 grudnia 2015r. i nie wniósł do nich żadnych zastrzeżeń. Należy zatem przyjąć, że wyliczenie to jest prawidłowe.

W konsekwencji powyższych rozważań Sąd uznał, że roszczenie powoda zasługuje na uwzględnienie jedynie do kwoty 2650,88 zł. W pozostałym zakresie powództwo jako przedawnione podlegało oddaleniu.

O odsetkach ustawowych za opóźnienie od zasądzonej kwoty 2650,88 zł tytułem należności głównej oraz skapitalizowanych odsetek Sąd orzekł w oparciu o przepisy odpowiednio art. 481 § 1 k.c. i art. 482 § 1 k.c. Odsetki ustawowe należało zasądzić zgodnie żądaniem pozwu od dnia wytoczenia powództwa, a więc od dnia 5 marca 2015 r.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w punkcie 1 i 2 sentencji wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c. zgodnie z którym, w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Powód wygrał proces w 52% i w takiej części pozwany powinien ponieść koszty procesu. Suma kosztów procesu w tej sprawie to 1456 zł. Składają się na nią: kwota 256 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu oraz kwota 1200 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika powoda (§6 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu). Zasądzona od pozwanego na rzecz powoda kwota 757,12 zł stanowi 52% z kwoty 1456 zł (pkt 3 sentencji wyroku).

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE