UZASADNIENIE

Pozwem złożonym w dniu 10 lipca 2013 r. powód (...) Spółka Akcyjna (...) w W. (dalej: C.) wniósł o zasądzenie od (...) Spółki Akcyjnej w W. (dalej: B.) kwoty (...)zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. W uzasadnieniu wskazał, iż żądana kwota stanowi kwotę jaką ten wypłacił poszkodowanemu (...) sp. z o.o. we W. – właścicielowi nieruchomości przy ulicy M.C. S. 1 we W., w której doszło do pożaru. Powód wskazał, że przyczyną pożaru było zwarcie instalacji elektrycznej w chłodziarce (...) firmy (...). Roszczenie swe oparł na normie art. 828 § 1 k.c. w zw. z art. 435 k.c.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości. Zakwestionował żądanie co do zasady jak i co do wysokości.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 24 czerwca 2011 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W. (dalej: (...)) zawarła z (...) Spółka Akcyjna (...) w W. umowę ubezpieczenia nieruchomości położonej we W. przy ulicy (...) na okres od 1 lipca 2011 r. do 30 czerwca 2012 r. (niesporne, polisa – k.10-18, OWU – k.40-41).

W dniu 7 lutego 2012 r. doszło do pożaru lokalu gastronomicznego Pub Studencki (...), znajdującego się na I piętrze w budynku przy ulicy (...). (...) wynajmowała przedmiotowy lokal J. M. (niesporne). Według notatki policyjnej przyczyną pożaru było zwarcie instalacji elektrycznej jednego z urządzeń elektrycznych, prawdopodobnie kostkarki (notatka policyjna – k.20). Natomiast z opinii A. D. (1) wykonanej na zlecenie firmy (...) sp. z o.o. w W. wynika, że przyczyną pożaru w lokalu było zwarcie instalacji elektrycznej w lodówce typu B. (opinia –k.21-23, faktura – k.24). W budynku przeprowadzono badania instalacji przeciwpożarowej urządzeń elektrycznych (protokoły – k.133-149).

W wyniku pożaru doszło do uszkodzenia tynków, powłok malarskich, drzwi wejściowych, szyb w oknach, posadzek glazurowanych, klimatyzatorów i przewodów wentylacyjnych (protokół oględzin – k.25-30, dokumentacja fotograficzna – k.82-91). Szkoda została zgłoszona do ubezpieczyciela (zgłoszenie – k.19). Koszt związany z usunięciem skutków pożaru, na które składały się: prace remontowe, wymiana szyb, mycie powierzchni ścian i okien, wymiana drzwi wejściowych, wywóz gruzu, ozowanie przewodów wentylacyjnych oraz wymiana klimatyzatorów wyniósł (...) zł. Ponadto (...) poniosła szkodę w postaci utraconego zarobku, w związku z niepobieraniem czynszu za wynajmowane lokale hotelowe na IV i V piętrze, za lokal Pub Studencki oraz za lokal na III piętrze w kwocie (...) zł (specyfikacja kosztów usunięcia szkód – k.31-39).

W dniu 7 sierpnia 2012 r. C. uznała roszczenie i przyznał poszkodowanej odszkodowanie w łącznej kwocie (...) zł (zawiadomienie o przyznaniu odszkodowania - k.42,45, potwierdzenie wypłaty – k.43-44). W piśmie z dnia 4 lutego 2013 r. B. odmówiła wypłaty odszkodowania wskazując, że w pierwszej kolejności musi zbadać urządzenie, które było w lokalu podczas wybuchu pożaru (pismo – k.92). W dniu 29 marca 2013 r. C. wezwała B. do refundacji wypłaconego odszkodowania (wezwanie – k.46-48). W odpowiedzi na wezwanie B. wskazała, że jako producent nie miał jakiejkolwiek możliwości sprawdzenia chłodziarki (...) B., będącej jednym z wielu urządzeń, które mogły spowodować pożar. Powołał się przy tym na fakt, że pozostałości po spalonej lodówce zostały wywiezione na składowisko odpadów. W tej sytuacji producent nie mógł dokonać oględzin ani innych szczegółowych badań, które mogłyby potwierdzić hipotezę odnośnie wskazanego urządzenia (pismo – k.93-94).

Powołany wyżej stan faktyczny sąd ustalił w oparciu o powołane dokumenty z akt sprawy, które nie budziły wątpliwości co do ich autentyczności i wiarygodności. Sąd wziął pod uwagę zeznania świadków D. K.. Świadek zeznawał na okoliczność prawdopodobieństwa powstania usterki polegającej na spięciu instalacji elektrycznej w lodówce firmy (...), braku możliwości przeprowadzenia ekspertyzy lodówki, uniemożliwienia zapoznania się ze stanem lodówki na etapie procesu likwidacji szkody, wykazania, że przyczyną pożaru nie była wada sprzętu, błędów w zakresie opinii biegłego A. D.. Świadek stwierdził, że w raporcie otrzymanym od C. nie było zdjęć lodówki, ponieważ została ona usunięta razem z gruzem. Dodatkowo zeznał, że B. nie zostało zaproszone do uczestnictwa w likwidacji szkody. Otrzymali jedynie protokół szkody, pół roku po pożarze. Wskazał na małą usterkowość tego modelu lodówki. Zwrócił uwagę, że do zwarcia mogło dojść przy węźle przyłączeniowym sprężarki lub w termostacie. Mogło też dojść do zalania lodówki lub podłączenia do przedłużacza wielu urządzeń. Zeznał, że tylko na podstawie lodówki można ustalić czy była przyczyną pożaru. Zeznania świadka należy uznać za wiarygodne jako spójne, logiczne i konsekwentne.

Dodatkowo Sąd dopuścił dowód z zeznań świadka J. M. na okoliczność przyczyn i przebiegu zdarzenia z 7 lutego 2012 r. , podmiotu odpowiedzialnego za powstanie szkody, a także rozmiaru szkody powstałej w lokalu użytkowym. Świadek zeznał, że może jedynie przypuszczać, że pożar powstał z powodu lodówki firmy (...). Taką też hipotezę usłyszał od rzeczoznawcy z ubezpieczalni. Wskazał, że gdy przyjechał na miejsce zdarzenia pożar był już ugaszony. Dodatkowo wskazał, że po pożarze lodówka została wyrzucona przez właściciela - (...). Zeznania świadka należy uznać za wiarygodne.

Następnie Sąd dopuścił dowód z zeznań świadka A. D. (1) na okoliczność przyczyn i przebiegu zdarzenia, podmiotu odpowiedzialnego za powstanie szkody, ustaleń świadka odnośnie przyczyn powstania pożaru. Świadek zeznał, że wykonywał opinię odnośnie przyczyn pożaru. Wskazał, że poddał lodówkę oględzinom. W ich wyniku ustalił, że została spalona cała instalacja elektryczna i tył lodówki. Uznał, że lodówka stanowiła źródło pożaru, gdyż były bezpośrednie ślady na instalacji elektrycznej w części dolnej. Zeznał, że inne urządzenia nie miały wpływu na pożar, były sprawne. Stwierdził, że woda jak i sposób podłączenia lodówki nie miały wpływu na zwarcie instalacji. Nie posiada wiedzy czy lodówka była okazywana producentowi. Ocenę świadka trudno zweryfikować w oparciu o dowody materialne, z uwagi na ich brak.

W sprawie przeprowadzony został dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu pożarnictwa. Biegła M. W. po przeanalizowaniu materiału dowodowego zawartego w aktach sprawy stwierdziła, że brak jest w dokumentach znajdujących się w aktach dowodów na potwierdzenie, że przyczyną pożaru było zwarcie elektryczne, a w konsekwencji brak jest możliwości ustalenia przyczyn pożaru. Biegła nie potwierdziła również, że pożar powstał w wyniku zwarcia w obrębie lodówki lub gniazda wtykowego. Biegła stwierdziła, że ognisko pożaru było w miejscu gdzie stała lodówka. Nie oznacza to jednak, że lodówka była przyczyną pożaru. Przyczyną mogło być zwarcie elektryczne w lodówce, ale również w pobliżu tego urządzenia np. w kablu przyłączeniowym. Opinię biegłego należy w pełni podzielić. Jest ona sporządzona w sposób profesjonalny z dużą dokładnością i rozeznaniem. Biegły wykorzystał przy tym posiadane doświadczenie w tego rodzaju sprawach odszkodowawczych. Jej wnioski są w pełni racjonalne, przekonywujące.

W związku z ustaleniami poczynionymi przez biegłą ds. pożarnictwa bezprzedmiotowym było dopuszczenie dowodu z opinii biegłych ds. budownictwa oraz księgowości i finansów.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo jako bezzasadne podlega oddaleniu w całości.

Powód dochodzi od pozwanego kwoty odszkodowania, wypłaconego przez niego poszkodowanej, którą obejmował ochroną ubezpieczeniową w zakresie umowy ubezpieczenia mieszkania. Powód ma roszczenie o zapłatę w stosunku do pozwanego w oparciu o przepis art. 828 § 1 k.c. Zgodnie z powołaną normą, jeżeli nie umówiono się inaczej, z dniem zapłaty odszkodowania przez zakład ubezpieczeń roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na zakład ubezpieczeń do wysokości zapłaconego odszkodowania. Jeżeli zakład pokrył tylko część szkody, ubezpieczającemu przysługuje co do pozostałej części pierwszeństwo zaspokojenia przed roszczeniem zakładu ubezpieczeń. Cytowany przepis stanowi ustawową subrogację, ustanawiając przejście na zakład ubezpieczeń z mocy prawa roszczeń odszkodowawczych. Zasady odpowiedzialności sprawcy szkody w przypadku przejścia roszczeń na podstawie art. 828 § 1 k.c. są takie same jak bezpośrednio między poszkodowanym a sprawcą szkody.

Spór w niniejszej sprawie dotyczył zarówno samej zasady jak i wysokości roszczenia. Istotną kwestią dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie było ustalenia czy pozwany ponosi odpowiedzialność za szkodę w mieniu poszkodowanej. Rozważania na temat odpowiedzialności pozwanej za szkodę powstałą w wyniku pożaru rozpocząć należy od oceny zasady tej odpowiedzialności. W okolicznościach niniejszej sprawy nie budzi bowiem wątpliwości, że odpowiedzialność pozwanej oceniana może być jedynie jako odpowiedzialność wynikająca z czynu niedozwolonego uregulowana w art. 415 i nast. k.c., a nie jak podnosi powód na podstawie art. 435 k.c. Zgodnie z art. 435 § 1 k.c. prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności. Niezależnie od ustaleń faktycznych, przy żadnej wersji zdarzenia nie można uznać, że szkoda została spowodowana przez ruch przedsiębiorstwa wprawianego za pomocą sił przyrody.

Z art. 415 k.c. wynika, że aby móc przypisać komuś odpowiedzialność za szkodę, konieczne jest łączne spełnienie trzech przesłanek odpowiedzialności, którymi są: 1)szkoda, 2) fakt, z którym ustawa wiąże odpowiedzialność sprawcy oraz 3) związek przyczynowy między jednym i drugim.

W sprawie niniejszej wątpliwości nie budzi wystąpienie szkody w majątku poszkodowanego. Kontrowersyjny zaś okazał się ów fakt, z którym ustawa wiąże odpowiedzialność sprawcy szkody, będący czynem tego sprawcy noszącym znamiona winy. To właśnie kwestia winy pozwanej spółki jest jednym z kluczowych zagadnień wymagających rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie. Pojęcie winy nie zostało w polskim prawie cywilnym zdefiniowane i dlatego korzysta ono w tym zakresie z bogatego dorobku prawa karnego przyjmując, że musi ono zawierać dwa elementy składowe: obiektywny i subiektywny. Element obiektywny oznacza niezgodność zachowania się z obowiązującymi normami postępowania. Element subiektywny zaś odnosi się do stosunku woli i świadomości działającego do jego czynu. By przypisać komuś winę, inaczej mówiąc postawić komuś zarzut, niezbędne jest wystąpienie obu tych elementów (m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 września 2003 r. sygn. IV CK 32/02, nie publ.)

Przenosząc powyższe uwagi na grunt sprawy niniejszej pozostaje do ustalenia kwestia, w czym należy upatrywać elementu obiektywnego w zachowaniu się pozwanego. Pełnomocnik powoda na poparcie swojego twierdzenia o winie pozwanego, powołał się na notatkę policyjną (k.20). Z powyższego dokumentu wynika jednak tylko tyle, że przyczyną pożaru było zwarcie instalacji elektrycznej jednego z urządzeń elektrycznych. Na podstawie wskazanego dokumentu nie można jednak ustalić, które konkretnie z urządzeń było przyczyną pożaru. Również zeznania świadków tego nie potwierdzają. Świadek J. M. zeznał wprost, że może jedynie przypuszczać, że pożar powstał z powodu lodówki firmy (...). Taką też hipotezę usłyszał bowiem od rzeczoznawcy z ubezpieczalni. Powód nie wykazał także istnienia związku przyczynowego między zachowaniem pozwanego, a szkodą. Kwestię tego związku rozstrzyga art. 361 § 1 k.c., zgodnie z którym zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Na gruncie sprawy niniejszej powód nie wykazał jednak, że powstała szkoda była owym normalnym następstwem działania lub zaniechania pozwanego. Tymczasem zasadą jest, że ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Podobnie art. 232 k.p.c. stanowi, iż strony obowiązane są wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne.

W ocenie Sądu powód nie wykazał zasady roszczenia tj. okoliczności, które wskazywałyby, że pożar powstał w wyniku zwarcia instalacji elektrycznej w produkcie, który pochodzi od strony pozwanej.

Sąd oparł się na opinii biegłego z zakresu pożarnictwa, z której wynika, że nie można potwierdzić, że pożar powstał w wyniku zwarcia w obrębie lodówki. Biegła stwierdziła, że ognisko pożaru było w miejscu gdzie stała lodówka. Nie oznacza to jednak, że lodówka była przyczyną pożaru. Zwłaszcza, że w pomieszczeniu było wiele urządzeń i gniazdek elektrycznych. Przyczyną mogło być zwarcie elektryczne w lodówce, ale również w pobliżu tego urządzenia np. w kablu przyłączeniowym. Istotnym przy tym jest fakt, że lodówka, która według powoda jest źródłem powstania szkody w chwili obecnej nie istnieje. W toku postępowania dowodowego ustalono, że najprawdopodobniej została po pożarze wyrzucona na śmietnik. W ocenie Sądu, w sytuacji gdy dana rzecz powoduje szkodę, zasadnym jest zabezpieczenie takiego dowodu na użytek przyszłego postępowania. Jest to dowód materialny, który bezspornie dawałby podstawę do ustalenia przyczyny pożaru. Zwłaszcza w sytuacji gdy z opinii biegłego nie wynika jednoznacznie, że lodówka była źródłem pożaru. W tej sytuacji nie można przyjąć, że lodówka wyprodukowana przez pozwaną wywołała pożar.

Podkreślenia wymaga również fakt, że pozwana nie uczestniczyła w postępowaniu likwidacyjnym. Powód uniemożliwił jej zbadanie wyprodukowanej przez nią lodówki, a tym samym przyczyn powstania szkody.

Z tych względów dalsze postępowanie dowodowe co do wysokości roszczenia było bezprzedmiotowe.

Biorąc zatem pod uwagę ustalenia faktyczne w niniejszej sprawie Sąd wykluczył istnienie odpowiedzialności po stronie pozwanej.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. Pozwana wygrała sprawę w całości i na należne jej od powoda koszty procesu złożyły się koszty zastępstwa procesowego według stawki minimalnej na podstawie § 6 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu Dz. U. z 2002 r. nr 163 poz. 1349 ze zm.

Ponadto na podstawie przepisu art. 84 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2005 Nr 167, poz. 1398 ze zm.) Sąd nakazał zwrot ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w W. na rzecz powoda kwoty (...)zł i pozwanego kwoty (...)zł tytułem niewykorzystanych zaliczek na koszt opinii biegłego.

ZARZĄDZENIE

(...)