UZASADNIENIE

W dniu 13 stycznia 2015 roku powód (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W., reprezentowany przez pełnomocnika będącego radcą prawnym, wytoczył przeciwko pozwanemu B. M. w elektronicznym postępowaniu upominawczym powództwo o zapłatę kwoty 2.811,87 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 13 stycznia 2015 roku do dnia zapłaty oraz wniósł o zasądzenie zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód podniósł, że w dniu 26 września 2001 roku zawarł z pozwanym umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych nr (...), zaś w dniu 25 lutego 2011 roku – umowę nr (...). W przypadku obu umów pozwany przyjął na siebie zobowiązanie o charakterze niepieniężnym do utrzymywania karty SIM, wydanej mu przy zawarciu umowy, w stanie aktywności przez cały okres, na który umowy te zostały zawarte. Pozwany nie wywiązał się z postanowień umownych, na skutek czego obie umowy zostały rozwiązane z przyczyn leżących po stronie abonenta, zaś karty SIM dezaktywowane. Pozwany nie wykonał zatem przyjętego na siebie zobowiązania niepieniężnego, na skutek czego powód obciążył go karą umowną. Na kwotę dochodzoną pozwem składają się 1.702,71 zł i 558,42 zł z tytułu naliczonych kar umownych oraz 38,87 zł i 511,87 zł z tytułu należności odsetkowych, które zostały naliczone od następnego dnia po dacie płatności poszczególnych kwot (noty karne) do dnia wystawienia poszczególnych not odsetkowych. (pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym k. 2-4)

W dniu 15 stycznia 2015 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie wydał w przedmiotowej sprawie nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, który następnie utracił moc w całości na skutek wniesienia przez pozwanego sprzeciwu, zaś sprawa została przekazana do rozpoznania tutejszemu Sądowi.

W sprzeciwie pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz podniósł, że naliczone kary umowne stanowią niedozwolone i nieuczciwe praktyki wobec konsumenta. (nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym k. 5, sprzeciw k. 5v, postanowienie k. 8v)

Następnie powód uzupełnił braki pozwu po przekazaniu sprawy z elektronicznego postępowania upominawczego i podtrzymał powództwo w całości. Ponadto w piśmie procesowym z dnia 22 maja 2015 roku wskazał, że podstawą wypowiedzenia umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych zawartych z pozwanym było nieuregulowanie przez pozwanego należności wynikających z wystawionych faktur za usługi telekomunikacyjne w łącznej kwocie 236,54 zł. Pozwany miał przy tym możliwość zapobiegnięcia skuteczności wypowiedzenia poprzez uiszczenie zadłużenia, czego jednak nie uczynił, na skutek czego karty SIM zostały dezaktywowane. Powód wskazał przy tym, że pozwany potwierdził własnoręcznym podpisem, że zapoznał się i zaakceptował Regulamin Świadczenia Usług (...), Cennik oraz Warunki Oferty Promocyjnej. Ponadto powód podniósł, że po zapoznaniu się ze sprzeciwem pozwanego oraz uwzględniając dokonane przez pozwanego wpłaty na poczet kary umownej nr (...), zmiarkował naliczone kary umowne do kwoty 1.785,01 zł. Na kwotę tę złożyła się: kara umowna nr (...) pomniejszona z kwoty 558,42 zł do kwoty 490,22 zł oraz kara umowna nr (...) w kwocie 2.749,04 zł pomniejszona o wpłatę pozwanego (1.046,33 zł) oraz zmiarkowana do kwoty 1.294,79 zł. (pismo procesowe powoda k. 11-12, pozew na formularzu P k. 13-15)

W uzupełnieniu sprzeciwu pozwany podtrzymał pierwotne stanowisko w sprawie. Podniósł, że powód nie udowodnił wysokości roszczenia, w szczególności sposobu jego wyliczenia, zakwestionował ponadto, aby otrzymał od powoda pismo wypowiadające umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych. (sprzeciw k. 47-50)

W piśmie procesowym z dnia 24 sierpnia 2015 roku powód częściowo cofnął powództwo w zakresie kwoty 1.026,86 zł, wnosząc o zasądzenie od pozwanego kwoty 1.785,01 zł z odsetkami ustawowymi jak w pozwie. Jednocześnie wskazał, że z tytułu podpisania z pozwanym umowy nr (...) udzielił mu łącznego upustu w kwocie 4.321,61 zł, zaś z tytułu podpisania umowy nr (...) – łącznego upustu w kwocie 1.083,23 zł, które to ulgi przekraczają naliczone kary umowne. (pismo procesowe powoda k. 54-55)

Postanowieniem z dnia 28 sierpnia 2015 roku Sąd umorzył częściowo postępowanie w sprawie w zakresie żądania zasądzenia kwoty 1.026,86 zł. (postanowienie k. 57)

Na rozprawie w dniu 3 lutego 2016 roku pełnomocnik powoda nie stawił się, pomimo prawidłowego doręczenia zawiadomienia. Ustanowiony przez pozwanego zawodowy pełnomocnik wniósł o oddalenie powództwa w całości, jako nieudowodnionego, nadto wskazał, że utrzymywanie aktywnej karty SIM w sieci powoda jest zobowiązaniem o charakterze pieniężnym. Wniósł o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu. (protokół rozprawy k. 65)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwany B. M. w dniu 26 września 2001 roku zawarł z poprzednikiem prawnym powoda umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych nr (...). Aneksem do tej umowy, zawartym w dniu 17 listopada 2011 roku, powód w związku z wybraną przez pozwanego taryfą (...) oraz w ramach promocji „ (...) – Wymiana telefonu z promocji, aneks na 24 miesiące” udzielił pozwanemu ulgi w kwocie 4.321,61 zł, zastrzegając jednocześnie karę umowną w kwocie 3.500 zł z tytułu jednostronnego rozwiązania umowy przez abonenta lub przez operatora z winy abonenta przed upływem terminu ustalonego w umowie.

Ponadto, w dniu 25 lutego 2011 roku pozwany zawarł z poprzednikiem prawnym powoda drugą umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych o nr (...). Umowa została zawarta na czas oznaczony do dnia 25 lutego 2014 roku, w ramach promocji „P_2011_2 (...)_36”. W związku z zawartą umową pozwanemu została udzielona ulga w wysokości 1.083,23 zł. Jednocześnie w umowie zastrzeżono karę umowną w tożsamej wysokości.

Regulamin Świadczenia Usług (...), cennik oraz warunki oferty promocyjnej stanowiły integralny załącznik do opisanych umów. Pozwany potwierdził, że otrzymał, zapoznał się i zaakceptował powyższe regulacje.

Zgodnie z treścią zawartych umów powód zobowiązany był do świadczenia na rzecz pozwanego usług telekomunikacyjnych. Pozwany zgodnie z warunkami wybranej oferty promocyjnej zobowiązany był do uiszczania opłat za usługi telekomunikacyjne i inne usługi, świadczone przez operatora, zgodnie z cennikiem taryf w zależności od wybranej taryfy oraz utrzymywania aktywnej kary SIM przez cały okres trwania umowy. Zgodnie z treścią warunków oferty promocyjnej w przypadku naruszenia przez abonenta zobowiązania do utrzymywania aktywnej karty SIM przez okres objęty umową, abonent był zobowiązany na żądanie operatora do naprawienia szkody poprzez zapłatę na jego rzecz kary umownej.

Stosownie do postanowień Regulaminu Świadczenia Usług (...) w przypadku naruszenia przez pozwanego postanowień umowy, w szczególności w zakresie obowiązku ponoszenia opłat, powód został uprawniony do rozwiązania umowy w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym po uprzednim wezwaniu pozwanego do zaprzestania naruszeń lub usunięcia ich skutków i bezskutecznym upływie wyznaczonego w tym celu terminu. (dowód: umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych z dn. 26.09.2001 r. k. 17, aneks z dn. 17.11.2011 r. k. 18, warunki oferty promocyjnej k. 19-22, k. 27-29, Regulamin świadczenia usług telekomunikacyjnych k. 23-25, k. 30, umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych z dn. 25.02.2011 r. k. 26)

W dniu 7 września 2012 roku powód sporządził pismo, w treści którego wypowiedział umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych, o których mowa wyżej, wskazując w jego treści, że na koncie abonenckim pozwanego widnieje zadłużenie w kwocie 3.544 zł, na które składają się należności wynikające z nieopłaconych faktur, odsetki za zwłokę oraz kary umowne. Do pisma powód załączył zestawienie kar umownych opiewających na łączną kwotę 3.307,46 zł oraz zestawienie nieopłaconych faktur VAT i not opiewających na łączną kwotę 236,54 zł.

Ponadto tego samego dnia powód sporządził pismo zatytułowane „warunki odstąpienia od wypowiedzenia umowy”, w treści którego wskazał, że dokonanie wpłaty należności z faktur wraz z odsetkami za zwłokę w kwocie 236,54 zł spowoduje, iż dotychczas świadczone usługi zostaną przywrócone, wypowiedzenie umowy stanie się bezskuteczne, a naliczone kary umowne anulowane. (dowód: pismo k. 31v, wypowiedzenie wraz z zestawieniem k. 33-33v)

W sporządzonym saldzie niezapłaconych faktur i not księgowych wraz z naliczonymi odsetkami na dzień 7 stycznia 2015 roku dotyczącym pozwanego, powód wskazał, że pozwanego obciążają następujące należności: kara umowna w kwocie 558,42 zł z terminem płatności do dnia 14 września 2012 roku, kara umowna w kwocie 1.702,71 zł (pierwotna kwota, przed dokonaniem wpłaty przez pozwanego – 2.749,04 zł) z terminem płatności do dnia 14 września 2012 roku, nota odsetkowa w kwocie 38,87 zł z terminem płatności do dnia 23 maja 2013 roku oraz nota odsetkowa w kwocie 511,87 zł z terminem płatności do dnia 7 styczna 2015 roku. (dowód: saldo k. 16)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił bądź jako niesporny, bądź w oparciu o dowody z powołanych dokumentów, których prawdziwości nie kwestionowała żadna ze stron.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo w kształcie po modyfikacji dokonanej pismem procesowym z dnia 24 sierpnia 2015 roku, jako niezasadne, podlegało oddaleniu w całości.

W sprawie znajdują zastosowanie postanowienia umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych zawartych przez pozwanego z poprzednikiem prawnym powoda oraz przepisy Kodeksu cywilnego.

Powód twierdził, że jego roszczenie znajduje swoje źródło w dwóch umowach o świadczenie usług telekomunikacyjnych zawartych z pozwanym B. M.. Analiza pozwu oraz pisma procesowego powoda, o którym mowa wyżej, wskazuje przy tym, że na dochodzone pozwem roszczenie składają się wyłącznie kary umowne w kwocie 490,22 zł i 1.294,79 zł (powód cofnął powództwo w zakresie pozostałej części naliczonych kar umownych oraz należności wynikających z not odsetkowych). Strona powodowa nie załączyła jednak do akt sprawy żadnych dokumentów, w szczególności wystawionych dokumentów księgowych w postaci faktur/not obciążeniowych, z których wynikałaby kwota dochodzona pozwem, w tym sposób naliczenia kar umownych. Powyższe nie wynika zwłaszcza z załączonych umów (w umowach tych wskazana kara umowna opiewa bowiem na inną kwotę, aniżeli naliczona przez powoda) oraz regulaminu i warunków promocji. W aktach sprawy brak jest również dokumentu, z którego wynikałby okres, za który zostały naliczone kary umowne (kary te zgodnie z umowami zawartymi przez pozwanego miały zostać naliczone za czas będący różnicą pomiędzy przyjętym a faktycznie spełnionym przez pozwanego zobowiązaniem). Należy przy tym zaznaczyć, że pozwany, choć przyznał, że łączyły go z powodem dwie umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych, to jednak w toku postępowania kontestował, aby był zobowiązany do zapłaty na rzecz powoda należności dochodzonej pozwem, zasadną jest zatem konkluzja, że roszczenie dochodzone przedmiotowym powództwem nie zostało udowodnione.

Uzasadniając roszczenie strona powodowa przedstawiła jedynie saldo niezapłaconych faktur i not księgowych wraz z naliczonymi odsetkami na dzień 7 stycznia 2015 roku oraz zestawienia stanowiące załącznik do pisma wypowiadającego przedmiotowe umowy. Dokumenty ten nie mogą być jednak potraktowane nawet jako dowód z dokumentu prywatnego wobec tego, że są jest opatrzone żadnym podpisem (nie ma na nim nawet pieczęci powodowej Spółki), nie mają zatem żadnej wartości dowodowej, wobec kwestionowania przez pozwanego wysokości roszczenia dochodzonego pozwem. Nawet gdyby nie podzielić powyższej oceny, tego rodzaju dokumenty i tak nie mogłyby stanowić dowodu na istnienie zobowiązania pozwanego (tak co do zasady, jak i co do wysokości), w szczególności wobec stanowiska pozwanego, kwestionującego zasadność żądania powoda. Dokumenty te mogłyby zostać bowiem uznane wyłącznie za tzw. dokumenty prywatne, których formalna moc dowodowa, jak stanowi art. 245 k.p.c., ogranicza się do domniemania, że wierzyciel złożył oświadczenie nimi objęte. Tylko w takim zakresie dokumenty te nie budzą wątpliwości Sądu. Natomiast materialna moc dowodowa tych dokumentów bez poparcia ich odpowiednimi dokumentami źródłowymi, wobec stanowiska strony przeciwnej, jest nikła. Treść oświadczenia zawartego w dokumencie prywatnym nie jest bowiem objęta domniemaniem zgodności z prawdą zawartych w nim twierdzeń. Zatem dokument prywatny nie jest dowodem rzeczywistego stanu rzeczy – nie jest dowodem wysokości zadłużenia pozwanego (por. wyrok SN z dnia 25 września 1985 r., IV PR 200/85, OSNC 1986, nr 5, poz. 84).

W tym miejscu przypomnienia wymaga, że w myśl art. 6 k.c., ciężar udowodnienia twierdzenia faktycznego spoczywa na tej stronie, która z tego twierdzenia wywodzi skutki prawne. Reguła ta znajduje również swój procesowy odpowiednik w treści art. 232 k.p.c., w świetle którego to strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Oznacza to, że obecnie Sąd nie jest odpowiedzialny za wynik postępowania dowodowego, a ryzyko nieudowodnienia podstawy faktycznej żądania ponosi powód. Podkreślenia w tym miejscu wymaga, że powód, jako strona inicjująca proces, jest obowiązany do udowodnienia wszystkich twierdzeń pozwu, w oparciu o które sformułował swe roszczenie. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, zadaniem sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (por. wyrok SN z dnia 17 grudnia 1996 roku, I CKU 45/96, OSNC 1997/ 6-7/76) . Podkreślić jednak należy, że dowodzenie własnych twierdzeń nie jest obowiązkiem strony ani materialnoprawnym, ani procesowym, a tylko spoczywającym na niej ciężarem procesowym i w konsekwencji sąd nie może nakazać, czy zobowiązać do przeprowadzenia dowodu i tylko od woli strony zależy, jakie dowody sąd będzie prowadził. Jeżeli strona uważa, że do udowodnienia jej twierdzeń wystarczy określony dowód i dlatego nie przytacza innych dowodów, to jej błąd nie jest usprawiedliwiony, sama ponosi winę niezgłoszenia dalszych dowodów i nie może zarzucać nieuzasadnionego uniemożliwienia wykazania jej praw.

To zatem powód winien w przedmiotowej sprawie wykazać, że pozwanego obciąża określone zadłużenie z tytułu naliczonych kar umownych, tym bardziej wobec podniesionego przez pozwanego zarzutu nieudowodnienia roszczenia, której to powinności powód jednak nie sprostał. Powód nie tylko nie udowodnił wysokości dochodzonego roszczenia, ale nawet nie wskazał za jaki okres naliczył pozwanemu kary umowne.

Na marginesie należy w tym miejscu przytoczyć treść art. 207 § 6 k.p.c., zgodnie z którym Sąd pomija spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobni, że nie złożyła ich w pozwie, odpowiedzi na pozew lub dalszym piśmie przygotowawczym bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności. Zgodnie z treścią powołanego powyżej przepisu zaniedbania strony w zakresie zgłoszenia na oznaczonym etapie postępowania twierdzeń i dowodów rodzą poważne konsekwencje, bowiem strona ta traci prawo ich powołania na późniejszym etapie postępowania.

W niniejszej sprawie uznać należy, że to pierwsze posiedzenie przeznaczone na rozprawę wyznaczało dla powoda ostateczny termin na zgłoszenie stosownych wniosków dowodowych, czego jednak powód nie uczynił. Konstatacji tej nie zmienia okoliczność, iż Kodeks postępowania cywilnego daje stronom możliwość przedstawienia nowych dowodów w postępowaniu odwoławczym (art. 381 k.p.c.). Możliwość ta jest bowiem obostrzona określonymi warunkami - potrzeba powołania się na dany dowód musi się ujawnić już po zakończeniu postępowania przed Sądem pierwszej instancji - przy czym strona nie może skutecznie żądać ponowienia lub uzupełnienia dowodu w postępowaniu apelacyjnym li tylko dlatego, że spodziewała się korzystnej dla siebie oceny określonego dowodu przez Sąd pierwszej instancji (por. wyrok SN z dnia 10.07.2003 r., I CKN 503/01, LEX nr 121700; wyrok SN z dnia 24.03.1999 r., I PKN 640/98, OSNP 2000/10/389).

Na gruncie przedmiotowej sprawy uznać należy, że konieczność wykazania zadłużenia pozwanego istniała już na etapie postępowania przed Sądem pierwszej instancji, skoro twierdzenie to stanowiło podstawę roszczenia dochodzonego niniejszym powództwem i skoro już przed rozprawą pozwany podnosił zarzut nieudowodnienia roszczenia. Strona powodowa winna mieć świadomość niedostatecznej mocy dowodowej złożonych do akt sprawy dokumentów, zwłaszcza, że od początku postępowania była ona reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika.

Z opisanych powyżej przyczyn uznać należało, że powód nie udowodnił, że pozwany B. M. ma obowiązek zapłaty na jego rzecz kwoty 1.785,01 zł.

W tym miejscu należy także zaznaczyć, że nawet gdyby przyjąć, że powód wykazał wysokość zadłużenia pozwanego z tytułu kar umownych, co jednak zdaniem Sądu orzekającego nie miało miejsca w niniejszej sprawie, przedmiotowe powództwo i tak należałoby oddalić.

Rozważania w powyższym zakresie rozpocząć należy od wskazania, że zgodnie z treścią przepisu art. 353¹ k.c. strony, zawierające umowę, mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Cytowany przepis jednoznacznie zakreśla granicę swobody umów wskazując, iż ta jest ograniczona w szczególności przepisami ustawy. Takim przepisem jest między innymi art. 483 § 1 k.c., zgodnie z treścią którego można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody, wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi, przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). Cytowany przepis, z uwagi na zawartą w nim normę prawną, jest przepisem bezwzględnie obowiązującym.

Wskazać przy tym należy, że jak wynika z utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego, który Sąd orzekający w przedmiotowej sprawie w pełni podziela, przy ocenie charakteru zastrzeżonej kary należy brać pod uwagę charakter prawny zobowiązań, które należą do essentialia negotii, a nie obowiązki pochodne (dodatkowe) nie mające charakteru dominującego, a przez to nie wpływające na charakter zobowiązania strony (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2000 roku, w sprawie sygn. akt V CKN 171/00, LEX nr 52662). Tym samym to właśnie obowiązki, które można określić mianem podstawowych, decydują o charakterze zobowiązania strony i przesądzają, czy jest to zobowiązanie pieniężne czy też nie. Obowiązki dodatkowe jako niemające podstawowego znaczenia dla zobowiązania stron, tj. nie wpływające na istnienie samego zobowiązania, nie wpływają również na jego charakter.

W przedmiotowej sprawie na podstawie zawartych z pozwanym umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych powód zobowiązał się do świadczenia na rzecz pozwanego określonych usług telekomunikacyjnych, natomiast pozwany jako abonent zobowiązany był do opłacania abonamentu i uiszczania należności za inne usługi zgodnie z cennikiem. W warunkach oferty promocyjnej, stanowiących integralną część zawartych przez pozwanego z powodem umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych, operator zastrzegł, że pozwany jest dodatkowo zobowiązany do utrzymywania aktywnej kary SIM przez okres trwania umów. Taka treść umów stron pozwala jednoznacznie stwierdzić, iż zobowiązania pozwanego niewątpliwie były od początku zobowiązaniami stricte pieniężnymi, natomiast obowiązek utrzymywania aktywnej kary SIM w sieci powoda przez określony czas ma jedynie charakter dodatkowy i uboczny, nie mogący wpływać na charakter zobowiązania pozwanego. Podkreślenia jednak wymaga, że strona powodowa nie wykazała w żaden sposób, aby to pozwany nie wywiązał się z przyjętego zobowiązania o charakterze ubocznym, do utrzymywania aktywnej karty SIM, czy innego obowiązku o charakterze niepieniężnym, ani też nawet nie wyjaśnił na czym dokładnie polegał ów obowiązek utrzymywania „aktywnej” karty SIM i niewywiązanie się przez pozwanego z tego obowiązku. Zaznaczyć również należy, iż same umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych ani Regulamin Świadczenia Usług (...) w żadnym miejscu nie wyjaśniają na czym polega (jak ma być realizowany) obowiązek utrzymywania karty SIM w stanie aktywności – co abonent jest zobowiązany wykonywać aby uczynić zadość temu obowiązkowi. Jak natomiast wynika z Regulaminu Świadczenia Usług (...) karta SIM jest kartą mikroprocesorową wydawaną przez operatora, umożliwiającą korzystanie z usług telekomunikacyjnych. Powszechnie wiadomym jest, iż po zawarciu umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych, wydaniu przez operatora karty SIM i aktywowaniu jej przez usługodawcę, zachowanie abonenta w praktyce ogranicza się (poza korzystaniem z usług telekomunikacyjnych przy pomocy karty SIM zainstalowanej w telefonie) do regulowania faktur VAT wystawionych przez operatora za świadczone usługi. Abonent nie podejmuje żadnych „działań” w stosunku do karty SIM. Tym samym utrzymanie karty SIM w stanie aktywności jest ściśle powiązane z podstawowym obowiązkiem umownym abonenta, tj. uiszczaniem opłat za usługi telekomunikacyjne i inne świadczone przez operatora usługi, stanowi zobowiązanie do realizacji umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych przez oznaczony czas (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 25 maja 2010 roku, sygn. akt VI ACa 1256/09). Nietrudno bowiem wyobrazić sobie sytuację, w której operator nawet nie posiada wiedzy o nieutrzymywaniu karty SIM w stanie „aktywności”, gdy abonent regularnie uiszcza abonament, nie korzystając z usług operatora telefonicznego i mając jednocześnie uszkodzoną kartę SIM w permanentnie wyłączonym aparacie telefonicznym.

Nadto Sąd zwrócił uwagę, że wraz z rozwiązaniem umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych sam powód dezaktywował kartę SIM, a zatem bezsprzecznie sam powód dokonał czynności wpływających na stan „aktywności” karty SIM.

Podkreślić również należy, że strona powodowa w złożonym pozwie oraz pismach procesowych powiązała nieopłacanie przez pozwanego faktur za świadczone usługi telekomunikacyjne z nałożoną na niego karą umowną, jednocześnie wskazując, iż z uwagi na brak zapłaty należności rozwiązała z pozwanym umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Powyższe wynika ponadto wprost z treści pisma z dnia 7 września 2012 roku zatytułowanego „warunki odstąpienia od wypowiedzenia umowy”, w treści którego powód wskazał, że dokonanie wpłaty należności z faktur wraz z odsetkami za zwłokę w kwocie 236,54 zł spowoduje, iż dotychczas świadczone usługi zostaną przywrócone, wypowiedzenie umowy stanie się bezskuteczne, a naliczone kary umowne anulowane. Analiza treści omawianego pisma nie budzi wątpliwości w zakresie tego, że nałożone na pozwanego kary umowne były nierozerwalnie powiązane z nieopłacaniem przez pozwanego wystawionych przez operatora faktur, skoro spłata zadłużenia była jedyną przesłanką do ich anulowania.

Zastrzeżenie kar umownych w sytuacji, o której mowa, uznać należy za niedopuszczalne i jako takie w świetle przepisu art. 58 k.c. nieważne. Zgodnie bowiem z treścią art. 58 § 1 k.c. czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy, jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 sierpnia 2005 roku, sygn. akt V CK 90/05, M. Prawn. 2005/18/874; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 1966 roku, sygn. akt III CR 45/66, LEX nr 5962; wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 28 lipca 2005 roku, sygn. akt I ACa 368/05, OSAB 2005/3/3). Podobne stanowisko wielokrotnie zajął Sąd Okręgowy w Łodzi, między innymi w sprawach o sygnaturze III Ca 939/06, III Ca 466/08, III Ca 675/08, III Ca 681/07, III Ca 72/08.

Podnieść nadto należy, że zgodnie z przepisem art. 385¹ § 1 i 3 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem, nieuzgodnione indywidualnie, nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta. Pozwany jako abonent nie miał rzeczywistego wpływu na treść postanowień umownych, w tym postanowień Warunków Oferty Promocyjnej. Postanowienia te zostały mu narzucone przez operatora sieci komórkowej. Postanowienia o karze umownej nakładanej w przypadku braku utrzymywania w stanie aktywności karty SIM, zawarte w Warunkach Oferty Promocyjnej, kształtują prawa i obowiązki pozwanego jako konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy, a tym samym nie wiążą pozwanego.

Tym samym powództwo, jako niezasadne zasługiwało na oddalenie w całości.

]

O obowiązku zwrotu kosztów procesu Sąd orzekł zgodnie z zasadą odpowiedzialności stron za wynik sprawy, na podstawie art. 98 k.p.c.

Jej zastosowanie jest uzasadnione faktem, że powództwo było niezasadne w całości, a tym samym powód winien zwrócić pozwanemu poniesione przezeń koszty procesu, na które złożyło się wynagrodzenie adwokata w kwocie 600 zł (§ 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2012 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Mając powyższe na uwadze Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 600 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE