UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Olsztynie wyrokiem z 18 listopada 2015r. w sprawie III RC 300/15 obniżył z dniem 4 listopada 2015r. alimenty na rzecz małoletnich pozwanych – A. N. (1) i J. N. z kwoty 800 zł miesięcznie na każdą z małoletnich zasądzone wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 24 listopada 2011r. w sprawie VI RC 1300/11 do kwoty 550 zł miesięcznie na każdą z małoletnich, tj. łącznie 1100 zł miesięcznie płatną do 10 dnia każdego miesiąca z góry z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, oddalił powództwo w pozostałym zakresie obejmującym żądanie obniżenia alimentów do kwoty 300 zł miesięcznie. Nie obciążył stron kosztami sądowymi, zaś koszty procesu między stronami wzajemnie znosi.

Sąd uzasadnił decyzję dostrzeżeniem pogorszenia sytuacji powoda, co uzasadnia zmianę orzeczenia poprzez obniżenie obowiązku alimentacyjnego. Sąd za istotne dostrzegł pogorszenie stanu zdrowia powoda, skutkujący znacznym obniżeniem możliwości zarobkowych. Sąd uznał jednak, że aktualna sytuacja powoda nie uzasadnia pełnego uwzględnienia wniosków powoda. W ocenie Sądu niemożliwe jest w oczekiwanym zakresie odciążenie powoda, gdyż oznacza to zwiększenie obciążenia finansowego matki powodów.

Apelację od tego wyroku złożyli pozwani zarzucając wyrokowi sprzeczne z materiałem dowodowym przyjęcie, że motywacją powoda do zmiany miejsca zatrudnienia był zamiar zintensyfikowania więzi z córkami, błędne przyjęcie, że sytuacja powoda uzasadnia obniżenie alimentów, zaniechanie rozważenia potrzeb pozwanych i możliwości zarobkowych ich matki.

W konsekwencji wnieśli o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa.

Uzasadnili swoje stanowisko podając, że powód zmienił miejsce wykonywania pracy ze względów finansowych, nadto u podstaw jego decyzji leżało dążenie do spowodowania obniżenia alimentów na utrzymanie dzieci. Wskazali, że powód na własne rozrywki wydaje znaczne kwoty, jako przykład podali planowany przez powoda wyjazd do A. na rajd samochody, co wiąże się z wydatkami wynoszącymi około 20 000 zł. Podkreślili wyjazd na wakacje przez powoda z konkubiną i jednocześnie brak finansowych możliwości wyjazdu przez pozwanych na wakacje. Wskazali również na odmowę partycypowania przez powoda w kosztach leczenia ortodontycznego pomimo deklarowania opłacenia kosztów leczenia jednej córki. Zakwestionowali obniżenie alimentów o 250 zł miesięcznie bez wskazania z jakich potrzeb mają zrezygnować. Podali, że od czasu ustalenia alimentów potrzeby ich uległy zwiększeniu, zwłaszcza w zakresie potrzeb edukacyjnych. Podali, że koszt utrzymania każdej z nich wynosi 2518 zł miesięcznie. Ich matka natomiast podejmuje się wykonywania prac dodatkowych w celu zabezpieczenia ich potrzeb, jednak odbywa się to kosztem czasu wspólnie spędzanego, co nie jest korzystne ze względów wychowawczych.

Powód w odpowiedzi na apelację wniósł o jej oddalenie ze względu na brak możliwości przekazywania tytułem alimentów niemalże pełnych dochodów. Wskazał, że ustalone przez Sąd Rejonowy alimenty nie pozwalają mu na zabezpieczenie własnych nawet podstawowych potrzeb. Wskazał, że wykorzystuje maksymalnie swoje możliwości zarobkowe. Wskazał, że ponosi dodatkowe nakłady na rzecz pozwanych zapewniając im atrakcje w czasie spotkań, zaś pozwani nie ujawnili dodatkowych środków przekazywanych im w formie zasiłków. Wskazał, że ich matka osiąga wysokie dochody, wyjeżdża na zagraniczne wczasy, wynajmuje komfortowe mieszkanie. Zaprzeczył, by wyjeżdżał na wakacje, podał, że jedyny raz, kiedy wyjechał był połączony z obowiązkami przewodnika.

Sąd odwoławczy zważył, co następuje:

Apelację należało oddalić.

Analiza przeprowadzonego postępowania dokonana przez pryzmat zarzutów apelacyjnych prowadzi do wniosku, że rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego było słuszne i prawidłowe. Polaryzacja argumentów przedstawianych przez powoda i pozwanych wykazała, że sytuacja powoda uległa pogorszeniu od czasu ustalenia alimentów na poziomie 800 zł miesięcznie. Powód przekonująco przedstawił powody zmiany miejsca wykonywania pracy, a także powody obniżenia wynagrodzenia. W ocenie Sądu odwoławczego nie sposób okoliczności tych negować. Problemy powoda nie są niespotykane, nie noszą cech manipulacji faktami. Naturalną sytuacją jest okazjonalne pogarszanie warunków zatrudnienia, czy inne kwestie mające wpływ na wysokość uzyskiwanych dochodów. Wyraźny jest natomiast istniejący pomiędzy powodem a przedstawicielką pozwanych konflikt, który utrudnia przekonanie obu stron do słuszności rozstrzygnięcia.

W ocenie Sądu nie jest słuszne pomijanie w rozstrzygnięciu problemów powoda. Sytuacja finansowa jest w pewnym zakresie zależna od jego decyzji, niemniej brak jest podstaw do przyjęcia, że powód decyzje podejmuje w celu pokrzywdzenia pozwanych. Zmiana jego sytuacji mieści się w granicach standardowych, okazjonalnie dotykających większość pracowników. Aktualnie więc zasadne jest uwzględnienie tych zmian w zakresie obowiązków powoda wobec pozwanych.

Pozwani jako dzieci powoda w naturalny sposób ponoszą konsekwencje zmian w dochodach rodziców. Nie ma możliwości takiej sytuacji uniknąć, nie sposób natomiast bezwzględnie wymagać od powoda spełnienia obowiązku alimentacyjnego na stosunkowo wysokim poziomie kosztem jego absolutnie podstawowych potrzeb. Taki kształt rozstrzygnięcia byłby niehumanitarny i sprzeczny z zasadami współżycia społecznego. Dzieci uprawnione są do otrzymywania od rodziców odpowiedniego zabezpieczenia finansowego, niemniej istnieje rozsądna granica wymagań. Pozwani nie mogą na własne utrzymanie przeznaczać kwoty znacznie wyższej niż koszt utrzymania powoda, zwłaszcza, gdy w katalogu wydatków na ich utrzymanie uwzględniona jest kwota około 350 zł miesięcznie na rozrywki i wypoczynek. Inne przedstawione wydatki klasyfikują standard życia pozwanych na poziomie komfortowym, co wynika z dostrzeżenia kwoty około 600 zł miesięcznie na wyżywienie, 200 zł miesięcznie na ubrania i obuwie, 100 zł miesięcznie na kosmetyki, czy 120 zł miesięcznie na przybory szkolne. Kwoty te są znaczne i mogą być uznane za usprawiedliwione w sytuacji, gdy nie odbywają się kosztem podstawowych potrzeb rodziców. Pozwani nie wykazali ponadto, że zmuszeni są korzystać z prywatnego leczenia ortopedycznego, czy prywatnej rehabilitacji. W ocenie Sądu odwoławczego koszt usprawiedliwionych wydatków na utrzymanie pozwanych wynosi około 900 – 1000 zł miesięcznie. Sąd w ograniczonym zakresie uwzględnił koszt mieszkania, gdyż czynsz najmu mieszkania wynoszący 1350 zł miesięcznie nie jest niski, jak wskazywali to pozwani, zwłaszcza przy uwzględnieniu, że zajmują wspólnie pokój. Taki kształt informacji dotyczących mieszkania sugeruje wysoki standard mieszkania, ewentualnie zamieszkiwanie innej osoby wspólnie z pozwanymi i jej matką. Brak możliwości zajmowania w mieszkaniu oddzielnych pokoi przy uwzględnieniu, że zamieszkują wyłącznie z matką na co wskazuje rozliczenie kosztów mieszkania sugeruje, że jest to mieszkanie dwupokojowe, a zatem wysokość czynszu jest wyższa niż standardowa. Sąd uznał, że usprawiedliwiony wydatek z tytułu najmu mieszkania wynosi łącznie około 1500 zł miesięcznie, a zatem 500 zł w odniesieniu do każdej z pozwanych. Uwzględnić ponadto należało, że matka pozwanych na zabezpieczenie potrzeb mieszkaniowych dysponuje kwotą pochodzącą z podziału majątku z powodem, co obniża wpływ tego kosztu na wysokość alimentów uzyskiwanych od powoda. Wydatki związane z zabezpieczeniem usprawiedliwionych potrzeb pozwanych wynosi, w ocenie Sądu, około 700 zł miesięcznie. W ocenie Sądu taka kwota umożliwi przy rozsądnym gospodarowaniu zabezpieczenie zarówno potrzeb podstawowych, jak wyżywienie, ubranie, okazjonalne leczenie, wsparcie edukacyjne, a także inne usprawiedliwione związane z zabezpieczeniem rozsądnych rozrywek, organizacją czasu wolnego.

Ustalenie alimentów mających pochodzić od powoda na rzecz pozwanych na poziomie 550 zł miesięcznie jest adekwatna do aktualnej sytuacji powoda i potrzeb pozwanych. Obniżenie alimentów o 250 zł miesięcznie nie narazi pozwanych na znaczne obniżenie zakresu zabezpieczanych potrzeb podstawowych, gdyż obniżenie wysokich wydatków na kosmetyki, przybory szkolne, wypoczynek letni i zimowy, ubrania z łącznej kwoty 670 zł miesięcznie do kwoty 420 zł miesięcznie nie zaburzy nadmiernie ich standardu życia.

Sąd odwoławczy w konsekwencji uznał, że argumenty apelacji nie miały możliwości podważyć stanowiska Sądu Rejonowego, orzekł więc na podstawie art. 385 k.p.c. o jej oddaleniu.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE